Don Giovanni (KV527) is een opera van Wolfgang Amadeus Mozart in twee bedrijven naar een libretto van Lorenzo da Ponte.
De opera is op 14 oktober 1787 voor het eerst opgevoerd in Praag ter gelegenheid van het huwelijk van een nicht van keizer Jozef II, maar de officiële première was op 29 oktober in datzelfde jaar.

De opera werd na een jaar opgevoerd in Wenen op uitdrukkelijk verzoek van Jozef II die de opera uiteindelijk nooit te zien kreeg.
De opera sloeg niet aan bij het publiek in Wenen en werd maar een paar keer opgevoerd, ondanks pogingen van Mozart en Da Ponte om de opera aan te passen.

'Don Giovanni' wordt nog steeds regelmatig opgevoerd in de grotere operahuizen.
De opera behoort, samen met Così fan tutte en Le Nozze di Figaro, tot de 'grote Italiaanse drie' van Mozart.

Een van de opmerkelijkste uitvoeringen van de opera, is de verfilming ervan door Joseph Losey, die op diverse locaties in Venetië en Vicenza ( waaronder het Teatro Olimpico van Palladio) is opgenomen.
De villa "La Rotonda" (ook van de architect Palladio) speelt een prominente rol in deze sfeervolle verfilming.

Rolverdeling

• Don Giovanni, jonge edelman, vrouwenversierder - bariton
• Donna Anna, verloofde van Don Ottavio - sopraan
• Donna Elvira, verlaten door Don Giovanni - sopraan
• Leporello, knecht van Don Giovanni - bas
• Don Ottavio, verloofde van Donna Anna - tenor
• Zerlina, een boerenmeisje, bruid van Masetto - sopraan
• Masetto, een boerenjongen, de bruidegom van Zerlina - bas
• Il Commendatore, commandeur en vader van Donna Anna - bas

Het verhaal is gebaseerd op de mythe van Don Juan.

Eerste bedrijf

Don Giovanni verleidt Donna Anna, maar neemt te grote stappen naar haar smaak en wordt het huis uitgejaagd waar hij stiekem binnengeslopen was. De vader van Anna, Il Commendatore, achtervolgt Don Giovanni en de twee raken in een zwaardgevecht verwikkeld. De Commendatore stort dodelijk gewond ter aarde en Don Giovanni vlucht, samen met zijn knecht Leporello. Donna Anna eist van haar verloofde Don Ottavio dat hij de dood van haar vader wreekt.

Don Giovanni heeft een oogje op alle vrouwen dus ook op het boerenmeisje Zerlina. Maar hij vergeet nog wel eens dat hij sommige dames al een keer verlaten heeft en dat dit niet op prijs gesteld wordt. Zo ontmoet hij Donna Elvira, met wie hij al een relatie gehad heeft, die uiteraard boos is op hem en Zerlina snel in bescherming neemt. Masetto, die inmiddels gehoord heeft van de verleidingspogingen van Don Giovanni richting zijn vriendin, is woedend maar wordt gekalmeerd door Zerlina en ziet af van verdere stappen.

Op één van de feestjes van Don Giovanni, is het de taak van Leporello om Masetto af te leiden zodat Giovanni nog eenmaal kan proberen Zerlina te verleiden. Elvira, Anna en Ottavio komen ook op het feest, gemaskerd, omdat zij Don Giovanni willen confronteren met zijn misdaad en zijn schandelijke manier van leven. Na een harde schreeuw van Zerlina die buiten beeld waarschijnlijk wordt aangerand, verklaart Giovanni aan de toegesnelde aanwezigen, waaronder de gemaskerde gasten, dat hij niets gedaan heeft, maar dat hij zijn knecht Leporello zal straffen voor zijn wandaden. Niemand gelooft hem natuurlijk en Elvira, Anna en Ottavio en nu ook Masetto beloven elkaar nu echt wraak te zullen nemen.

Tweede bedrijf

Leporello, de knecht, voelt zich eigenlijk niet meer veilig bij zijn meester en wil hem verlaten, maar hij wordt snel weer omgekocht door Don Giovanni met een extra salaris. Omdat Giovanni denkt dat hij meer kans maakt bij de dienstmeid van Donna Elvira als hij zich als knecht kleedt, wisselen Leporello en Giovanni van kleren. Giovanni ontmoet op straat Masetto en een groep gewapende dorpelingen die van plan zijn om Don Giovanni te pakken. Ze herkennen hem niet, en Giovanni, als Leporello verkleed, belooft hen te helpen om zijn 'meester' om het leven te brengen. Als de dorpelingen alle kanten op gestuurd zijn om te zoeken en Giovanni alleen is met Masetto, geeft hij hem een harde klap en vlucht.

Leporello, verkleed als Giovanni, heeft zijn taak om Elvira af te leiden erg serieus genomen en Elvira is weer helemaal in de wolken. Als hij eindelijk kans ziet om weg te sluipen van Elvira, komen Anna, Ottavio en later Zerlina en Masetto eraan. Die denken allemaal dat hij Don Giovanni is en Leporello ziet nog net kans om zijn ware identiteit te onthullen en te ontkomen.

Giovanni en Leporello ontmoeten elkaar weer op een begraafplaats vlakbij het graf van de Commendatore en Don Giovanni roept tegen een manshoog beeld op het graf dat de Commendatore is uitgenodigd voor het eten. Het beeld accepteert de uitnodiging met een knik van het hoofd.

Tijdens het avondeten van Giovanni, die bediend wordt door Leporello, stormt Elvira binnen en smeekt hem om zijn levenswijze aan te passen, maar hij weigert zelfs ook maar om te luisteren. Als ze weggaat, slaat ze een harde schreeuw en Leporello gaat op onderzoek uit. Hij vindt het standbeeld bij de deur en het beeld eist herhaaldelijk van Don Giovanni dat hij zijn leven betert, en nodigt hem uit mee te gaan om nu eens bij hem te dineren. Don Giovanni weigert keer op keer zijn leven te beteren, maar zegt toe te komen dineren. Hij wordt daarop door vlammen vanuit de hel verzwolgen.

Als de rook is verdwenen komen Anna, Elvira, Ottavio, Zerlina en Masetto samen met een aantal politieagenten binnen om Don Giovanni te arresteren. Leporello beschrijft wat er gebeurd is; Don Giovanni is gewroken voor zijn daden. Anna en Ottavio trouwen na een jaar, Elvira gaat het klooster in, Zerlina en Masetto gaan samen naar huis en Leporello gaat in de kroeg op zoek naar een betere meester.