| B b B b 15 e (10) |
| Boekweit (1) |
Boekweit (Fagopyrum esculentum) is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae).
Polen en in mindere mate Frankrijk zijn nog belangrijke Europese productielanden van boekweit.
De botanische naam Fagopyrum betekent beuktarwe (fagus = beuk (de boom) en puros = tarwe).
In gewestelijk Nederlands staat boek voor beuk en weit voor tarwe.
Het is een eenjarige plant met een holle rechtopgaande, zich meermalen vertakkende, rode stengel.
De bladeren zijn driehoekig tot hartvormig.
Het wortelstelsel omvat een zich sterk vertakkende penwortel.
Engels : Buckwheat, beech wheat, Tartary buckwheat (F. tataricum Gaertn.), "bitter buckwheat"
Duits : Echte Buchweizen, Gemeiner Buchweizen
Frans : sarrasin, blé noir, blé de barbarie, bucail |
boekweit - vruchten
auteur : K.G.Kirailla CC 3.0 |
De bloei begint al in een jong stadium, soms al na zes weken, en gaat dan vijfentwintig tot dertig dagen door.
De bloemen zijn in langstelige pluimen gegroepeerd, wit tot roze van kleur, en bevatten veel nectar.
Op arme gronden bereikt boekweit een hoogte van 50 cm.
Voordat de bloei ten einde is zijn er al rijpe vruchten.
Het eetbare zaad zit aan dunne steeltjes die in rijpe toestand makkelijk loslaten.
Het heeft een meel- en eiwitrijke inhoud, overeenkomend met die van klaver.
Er waren vroeger twee rassen bekend: op de veengronden de Staphorster bruinzwarte en op de zandgronden de Brabantse grijze boekweit.
De huidige rassen produceren minder nectar dan de oude rassen.
Bij het bewaren moet het zaad droog zijn want het schimmelt gemakkelijk.
Eén kilo zaad bevat ± 45.000 zaden. |
boekweit tussen gele lupine
auteur : Sten Porse CC 3.0 |
De vorm van het boekweitzaad komt sterk overeen met die van beukennootjes, al zijn ze beduidend kleiner, ongeveer 6 mm lang.
Het zaad werd tot meel gemalen, hoewel boekweit beslist geen graan is.
Boekweit is een 'pseudograan': de zaden, het meel en alle andere afgeleide producten van boekweit bevatten geen gluten.
Boekweitmeel bevat veel magnesium, kalium en fosfor.
Het is voedzaam en licht verteerbaar.
Tegenwoordig wordt het ook geteeld voor de geneeskunde.
Boekweit lijkt een graanproduct, maar is het dus niet.
Het meel ervan kan goed worden gemengd met dat van granen, bijvoorbeeld als basis voor pannenkoeken.
Geroosterde boekweitkorrels heten ook wel 'kasha' en zijn bekend uit de Oost-Europese keuken. |
Fagopyrum esculentum
auteur : Kurt Stüber CC 3.0 |
Boekweit werd gedurende enkele eeuwen in Europa op vrij grote schaal verbouwd, maar wordt thans nauwelijks nog geteeld wegens de bewerkelijkheid en kwetsbaarheid van de cultuur en wegens de geringe opbrengst per oppervlakte-eenheid.
Boekweitmeel en boekweitgrutten bevatten evenveel eiwit (10 g per 100 g) als tarwe- en roggemeel, en meer koolhydraten.
Ze bevatten minder vet, minder mineralen en minder vitamines uit de B-groep dan tarwemeel.
Boekweit is een goed bijengewas, bijen voeden zich er graag mee.
Het levert een aromatische honing op die zeer geliefd is.
Boekweit was een uitkomst voor "arme boeren" die geen mogelijkheden hadden om te investeren.
Zij konden door boekweit te verbouwen boer zijn zonder vee of kapitaal.
Het was makkelijk te verbouwen, maar boekweit was zeer gevoelig voor weersinvloeden waardoor oogsten toch vaak tegenvielen en de armoede groot bleef. |
het blad van boekweit
auteur : Dalgial CC 3.0 |
Er waren lucratieve jaren in de boekweitteelt, maar als er nachtvorst voorkwam kon de hele oogst van dat jaar verloren gaan.
Niet voor niets stond boekweit ook bekend als 'jammerkoren'.
In de veengebieden rond Emmen lagen de beste boekweitjaren zo tussen 1870 en 1890 toen de opbrengst groeide van 20.000 mud (een mud (ook mudde) is een oude inhoudsmaat) naar 22.000 mud.
In 1838 had Emmen 1353 hectare veenboekweit en dat groeide uit tot 2200 hectare in 1851.
Rond 1889 was dit alweer geslonken tot 1400 hectare en na 1927 werd er in Emmen helemaal geen boekweit meer verbouwd.
In het midden van de negentiende eeuw besloeg boekweit in heel Nederland nog acht procent van het landbouwareaal (65.000 ha), na de Tweede Wereldoorlog is het praktisch verdwenen. |
Bron : - Wikipedia CC 3.0
- tinternet |
|
