De boksdoorn (Lycium barbarum) is een giftige plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Het is een struik die oorspronkelijk afkomstig is uit Azië.

De plant wordt tegenwoordig in West-Europa gekweekt en is daar ook verwilderd.
In België en Nederland komt de plant onder andere verwilderd langs de rivieren en in de duinen voor.
In Noord-Amerika is de plant op een aantal plaatsen verwilderd.

De lange, gebogen tot 3 m lange takken zijn van tot ruim 3 cm lange doorns voorzien.
De takken verhouten en slingeren zich tussen andere planten door tot over de laagste takken van een dichtbijstaande boom.
De donkergroene 2-5 cm lange, grijsgroene bladeren zijn langwerpig.
De bloemen bestaan uit vijf kroon- en vijf kelkbladen zoals gebruikelijk bij de nachtschadefamilie en zijn violet tot paars van kleur.
Ze zijn alleenstaand of staan in kleine groepjes bijeen.
De meeldraden steken uit.
De 1,5-2 cm grote bessen zijn oranje-rood van kleur.
Voor het drogen zijn ze zeer saprijk en barsten gemakkelijk.
Zaadverspreiding vindt over grote afstanden plaats doordat ze vastkleven in de vacht van passerende dieren.
De plant is tevreden met arme grond.

Vanwege de doorns wordt de plant gebruikt als heg en als afscheiding.
De plant en vooral de vrucht ervan, bevat verschillende vitaminen en andere organische stoffen als aminozuren, caroteen, polysachariden en rutine.
De bessen, hoewel giftig, worden onder de naam 'goji bes' commercieel geteeld voor consumptie op plantages aan de Gele Rivier in de provincie Ninxia in China.
Ze worden handmatig geplukt en zowel in China geconsumeerd als ook op kleine schaal geëxporteerd.
De bessen worden onder meer in vruchtensappen verwerkt.
Lycium barbarum wordt in België beschouwd als een gevaarlijke plant op basis van het Koninklijk Besluit van 29 augustus 1997 betreffende de fabricage van en de handel in voedingsmiddelen die uit planten of uit plantenbereidingen samengesteld zijn of deze bevatten (vermeld in lijst 1: gevaarlijke planten die niet als of in voedingsmiddelen mogen gebruikt worden).
Het gebruik van deze plant in voedingsmiddelen is bijgevolg niet toegelaten in België, het gebruik van bessen en bast afkomstig van deze plant is echter wel toegelaten in voedingsmiddelen.

Artikel Gevaarlijke planten

Het eerste deel van zijn wetenschappelijke naam, ‘Lycium’, is afgeleid van de oude Griekse staat Lycië in Klein-Azië, het huidige zuidwestelijke deel van Turkije.
Maar uiteindelijk is de naam van die staat weer afkomstig van het oude Griekse woord ‘lukos’ dat ‘wolf’ betekent.
Vandaar dat de Engelse naam van de boksdoorn nog steeds ‘wolfberrie’ (‘wolfsbes’) is.
Het tweede deel, ‘barbarum’, komt van het Griekse woord ‘barbaros’ dat ‘buitenlands’ of ‘vreemd’ betekende.
De Grieken gebruiken het simpelweg om alles aan te geven wat niet Grieks was.

De boksdoorn behoort tot de uitgebreide familie van de nachtschades en deelt dus ook diens gifstoffen.
De hele plant is dodelijk giftig met stofjes als atropine en dat levert u maag- en darmstoornissen, neurologische problemen en hartritmestoornissen op.
Uiteindelijk kan een vergiftiging zeker fataal zijn voor mens en dier.
Een plant om met een boog om heen te lopen, zo zou je denken en je zult hem zeker niet als heel gezond willen betitelen.
Dat klopt, maar daar weet de commercie wel raad mee.
Want die geven zo’n dodelijke plant gewoon een andere naam en vertellen de onwetende consument vervolgens dat hij werkt tegen allerlei lichamelijk ongemak.
Dat is bij de boksdoorn ook gebeurd en in je boodschappenmand liggen dus geen giftige boksdoornbessen, maar heerlijke gezonde goji-bessen.
Er is een hele geschiedenis verzonnen om aan te tonen dat die bessen zo gezond zijn: Tibetaanse monniken zouden als vele eeuwenlang die bessen gebruiken bij hun traditionele geneeskunde, maar onderzoek ter plaatse toonde aan dat die monniken in Tibet die bessen helemaal niet kenden.
De bes groeit namelijk helemaal niet in Tibet want in dat bergachtige gebied is het veel te koud.

Toch zit de bes vol met gezonde vitamine C, calcium en magnesium.
Maar verstopt tussen al die gezonde zaken zitten ook de problematische en vaak nog niet eens geïdentificeerde stofjes, zoals de al eerder genoemde atropine.
Een tweetal wetenschappelijke verslagen beschreef vrouwen, die gewend waren om boksdoornthee te drinken en plots last kregen van bloedingen die maar niet wilden stelpen.
Onderzoek wees uit dat een nog onbekende stof in de boksdoorn de problemen met bloedstolling veroorzaakte.
Gezond is toch wat anders.