Een bolder is een inrichting aan de wal, waar een schip, door middel van een tros of landvast, aan vastgelegd kan worden.

Het is ook het onderdeel van de scheepsconstructie waarmee het schip wordt vastgelegd.

In veel havenplaatsen werden afgedankte scheepskanons als bolder ingegraven om ze alsnog een nuttige functie te geven.

Om slijten van de tros te voorkomen is de bolder voorzien van afgeronde hoeken.
Om losschieten te voorkomen is de bolder aan de bovenzijde voorzien van een dikkere kop of van een of meer uitstekende pennen.
In de Rotterdamse haven zijn bolders met drie uitstekende pennen te vinden waarvan de vorm doet denken aan een Olifantskop.

Aan boord van een schip is het meestal een pijp door het dek, die zeer stevig aan de romp is bevestigd.
Op een bolder moet men de massa van het schip af kunnen stoppen.
Door de pijp zijn pennen gestoken, waarop het meertouw kan worden belegd.

Er zijn ook bolders die wat weg hebben van een kikker.
Die bestaan uit twee schuin geplaatste pijpen.

Als een groot of zwaar geladen schip aan een slecht onderhouden kade afmeert, kunnen grote beschadigen optreden aan de kademuur.
Om die reden kan een bolder vastgezet zijn door middel van breekbouten, waardoor de bolder losschiet voordat de kademuur wordt omvergetrokken.
De krachten waarbij de breekbouten bezwijken zijn bij de havenmeester bekend.
Hij zal ervoor waken dat grote schepen afmeren bij de juiste bolder.

Een bolder werkt op basis van wrijving.
De tros zal altijd een aantal keer om de bolder gedraaid worden.
De reden blijkt uit de meerpaalvergelijking.(De meerpaalvergelijking is een formule die gebruikt wordt om toepassingen met trekkabels te ontwerpen.)

In sluizen met een groot verval worden in plaats van haalkommen drijvende bolders gebruikt.
Om en om een lange en een korte.
De drijver rijdt bij het schutten tussen rails in de sluiswand mee omhoog en omlaag met het schip.