De Bonobo (Pan paniscus) is een mensaap, en daarmee één van de primaten.
De bonobo staat samen met haar naaste verwant de chimpansee (Pan troglodytes) van alle levende diersoorten het dichtst bij de mens.
De bonobo stond vroeger ook bekend als dwergchimpansee.

Bonobo's leven uitsluitend in het woud ten zuiden van de Kongostroom in Congo.
Door hun beperkt leefgebied, de onstabiele situatie in het land, legale en illegale houtkap en stroperij zijn ze de meest bedreigde mensapensoort.

Dat de bonobo een afzonderlijke soort vormt, werd pas in het begin van de twintigste eeuw vermoed.
De Nederlandse etholoog Frits Portielje was het opgevallen dat de destijds bij het publiek van dierentuin Artis populaire 'chimpansee' Mafuca veel kleiner was dan de andere chimpansees van Artis.
Hij vermoedde dat het dier tot een tot dan onbekende primatensoort behoorde, die hij 'dwergchimpansee' noemde.
Andere wetenschappers hadden vergelijkbare ideeën.
In 1929 werd de bonobo als afzonderlijke soort erkend.
Hij werd toen beschreven door de Duitse anatoom Ernst Schwarz.
Een meer uitgebreide beschrijving volgde in 1933 door de Amerikaan Harold Coolidge.

Bonobo's en chimpansees verschillen enorm in gedrag, een duidelijk verschil is dat bonobo's minder geneigd zijn tot geweld dan chimpansees.

Geweld onder bonobo's komt voor, maar het is veel minder gebruikelijk en vrijwel altijd ook minder serieus.
Daarentegen is seks bij bonobo's een veel voorkomend verschijnsel met een grote sociale functie.

Het heeft tot de jaren zeventig geduurd voor het gedrag van bonobo's in de natuur werd bestudeerd.
Na de onafhankelijkheid van België was Congo politiek erg onrustig, wat het tot een weinig geliefd onderzoeksgebied maakte.
Bovendien realiseerde men zich pas dat het gedrag van bonobo's en chimpansees sterk verschilde toen de eerste onderzoeksresultaten binnenkwamen.
Tegenwoordig worden bonobo's op een aantal plaatsen in Congo langdurig geobserveerd.

Bonobo's leven in het woud. Ze zoeken in vaak dagelijks wisselende groepjes naar voedsel.
Net als bij chimpansees bestaan er grotere 'gemeenschappen', waarbij groepjes altijd uit leden van een gemeenschap bestaan.
De groepjes zijn groter dan bij chimpansees.
Het is echter niet duidelijk of dit een reëel verschil tussen de soorten aangeeft of dat het ecologische achtergronden heeft.
De gemeenschappen zijn bij beide soorten van vergelijkbare grootte, van 25 tot ruim 100 dieren.
Mannetjes blijven hun gehele leven bij de gemeenschap; vrouwtjes trekken weg als ze de vruchtbare leeftijd bereiken.
's Nachts maken bonobo's hun nesten in groepen die wat groter zijn dan overdag.

De grootste bijzonderheid van de sociale structuur van bonobo's is dat de vrouwtjes meestal het hoogst in de rangorde staan.
Oorzaak hiervoor is dat bij een strijd tussen een vrouwtje en een mannetje de andere vrouwtjes vaak te hulp schieten.
Bij bonobo's is de rangorde van een mannetje dan ook vaak afhankelijk van de rangorde van zijn moeder, meer dan van het hebben van de juiste vrienden onder de andere mannetjes zoals bij chimpansees.
De rangorde onder vrouwtjes is vaak onduidelijk en lijkt vooral afhankelijk van leeftijd.

Het belangrijkste voedsel van bonobo's bestaat uit fruit.
Daarnaast eten ze ook een bepaalde soort van bodemplanten, bij onderzoekers bekend als THV (terrestrial herbaceous vegetation).
Dierlijk voedsel wordt gegeten maar niet in grote hoeveelheden, ongeveer 1% van het totaal.

Na een draagtijd van 8 maanden zoogt de moeder haar jong nog tot 3 jaar.
Zelfs daarna blijven moeder en jong vaak nog wel een jaar of twee bij elkaar.
Tussen 2 geboorten verstrijken ook ongeveer 5 jaar.

Volgens onderzoek uit 2010 kunnen bonobo's door met het hoofd horizontaal te schudden duidelijk maken dat ze het gedrag van een soortgenoot afkeuren.
Mogelijk is dit schuddend gedrag gelinkt aan het schudden om nee te zeggen bij mensen, een quasi universeel gedrag.