Bergamot (Citrus bergamia, ook wel Citrus aurantium subsp. bergamia) is een kleine, peervormige en zure citrusvrucht, die groeit aan een boom die ca. 4 meter hoog kan worden.
De vrucht wordt gekweekt in zuidelijk Italië en is de smaakmaker die gebruikt wordt in Earl Grey thee. Bergamotolie wordt uit de schil van de onrijpe vrucht gewonnen. De naam is afkomstig van de plaats Bergamo in Italië.
Engels : Bergamot orange Duits : Bergamotte Frans : Bergamote
bergamot vrucht
Op basis van genetisch onderzoek uit 2000 denkt men, dat de Bergamot een kruising is tussen Citrus limetta (een soort citroen) en Citrus aurantium (een zure sinaasappel). Onbekend is of het een spontane, natuurlijke kruising betreft. Citrus aurantium komt van oorsprong voor in zuidelijk Vietnam.
De etherische olie die uit de bergamot wordt gewonnen is erg belangrijk voor de parfumindustrie, veel parfums bevatten deze olie. Het is een hoofdbestanddeel van eau de cologne en Fougère parfums.
Bergamot olie wordt gewonnen door koude persing van de buitenste delen van de schil van de rijpe vrucht. 100 kg. vruchten leveren ongeveer 500 gr. olie op. De kleur is groen-oranje maar kan bij het ouder worden veranderen naar kastanje-olijfkleurig.
Citrus bergamia auteur : Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
Bergamot is een bijzonder waardevolle olie voor mensen die onder een groot verdriet gebukt lopen. De bergamotolie werkt troostend en brengt kalmte & vreugde terug.
Deze olie werkt verzachtend bij zenuwachtigheid en onrust.
Bergamot versterkt je immuunsysteem. Verdamp bergamot in een ruimte en je beschermt je voor alle ziektekiemen die te maken hebben met de ademhalingswegen.
Helpt goed tegen blaasontsteking, stimuleert de eetlust en werkt goed bij koortsuitslag.
Bergamot helpt bij huidproblemen als vette huid, eczeem, herpes en psoriasis. Werkt zeer reinigend.
Bergamot samen met lavendel werkt rustgevend ( 's avonds ). Bergamot samen met rozemarijn werkt activerend ( 's ochtends ).
Bergamot werkt anti-depressief. Ook helpt bergamot bij angsten, depressie en lusteloosheid. Geeft zelfvertrouwen en helpt te ontspannen. Hij is verfrissend, opwekkend en stemmingsverbeterend. Wordt gebruikt bij neerslachtigheid, depressies, stress en vermoeidheid. Bergamot activeert je innerlijk en helpt je op je intuïtie te vertrouwen.
Door het hoge percentage limoneen en linalool kan gebruik van bergamotolie leiden tot een allergische reactie.
Doordat bergamotolie tot 5% furocoumarinen kan bevatten (hoofdzakelijk bergapteen) is de olie fototoxisch.
De olie verhoogt de gevoeligheid van de huid voor de UV-straling van de zon. Blootstelling zou dus kunnen leiden tot ernstige verbranding. De werking van de olie houdt vrij lang aan en het is dus verstandig haar aleen te gebruiken op lichaamsdelen die niet aan zonlicht worden bloodgesteld.
De Bergamasco is een hondenras dat afstamt van Italiaanse herders, die weer van Perzische herders afstammen. Er gebeurden ook inkruisingen met molosser herders en Hongaarse herders (Puli, Kuvasz, Pumi, Komondor, Mudi).
De Bergamasco wordt vooral als herder in de bergen ingezet.
Engels : Bergamasco Shepherd Duits : Bergamasker Hirtenhund Frans : berger de Bergame
De Bergamasco is, in de bergstreken in het noorden en midden van Italie, een van de meest gebruikte herdershondenrassen. Het ras stamt naar verluidt af van de Franse Briard, maar ook is er verwantschap met de Zuideuropese herdershonden, bijvoorbeeld de Hongaarse Puli en Komondor. De opvallende vacht van de hond trekt altijd aandacht. Buiten zijn vaderland komt de hond slechts weinig voor. Hij is niet alleen een goede herdershond, maar ook een goede waakhond.
De Bergamasco en de Berghond van de Maremmen en Abruzzen zijn de in Italië het meest voorkomende en oudste variëteiten. De Bergamasco werd lange tijd met de Maremmano verwisseld. In 1941 werd de Bergamasco door het F.C.I. als ras erkend. Het eerste fokboek bestond in Italië reeds sinds 1898. Schofthoogte bedraagt circa 62 centmeter, en het gewicht tot 32 kilogram.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 1 mei 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 1 mei
305
De Romeinse keizers Diocletianus en Maximianus treden vrijwillig af en dragen het rijk over aan de nieuwe keizers Galerius en Constantius I Chlorus.
1555
Overleden : Paus Marcellus II (53), geboren als Marcello Cervini.
1572
Overleden : Paus Pius V (68), geboren als Michele Ghislieri.
1873
Overleden : David Livingstone (60), Schots ontdekkingsreiziger.
1904
Overleden : Antonín Dvorák (62), Tsjechisch componist.
1960
Gary Powers wordt, vliegend in een U-2, boven de Sovjet-Unie neergeschoten.
1982
Britse bommenwerpers bombarderen het vliegveld van de hoofdstad van de Falklandeilanden Port Stanley.
1984
Er breekt in de Verenigde Staten een staking uit die uiteindelijk het instellen van een acht-urige werkdag zal betekenen. Deze dag zal de geschiedenis ingaan als de Dag van de Arbeid en is in vele landen een erkende feestdag. Uitzonderingen zijn Canada, Nederland, en ironisch genoeg ook de Verenigde Staten.
1985
In Brussel blazen de Cellulles communistes combattantes (CCC) een auto op: twee brandweermannen komen om het leven.
1988
De maximumsnelheid op de autosnelwegen in Nederland wordt verhoogd van 100 km/h naar 120 km/h.
1994
Formule 1 coureur Ayrton Senna verongelukt tijdens de Grand Prix van San Marino op het circuit van Imola.
1995
TMF, het eerste Nederlandse muziekkanaal, gaat van start.
2000
De Amerikaanse overheid schakelt de selective availability van het Global Positioning System uit. Hierdoor neemt de foutmarge van GPS voor burgers af van meer dan 100 m naar 10 m, wat tot vele nieuwe toepassingen leidt, zoals Geocaching.
2004
10 landen komen bij de Europese Unie: Estland, Letland, Litouwen, Polen, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Slovenië, Cyprus en Malta.
2009
Bestuurders van snorbrommers mogen niet meer bellen tijdens het rijden.
Het berg geaderd witje (Pieris bryoniae) is een dagvlinder uit de familie Pieridae, de witjes.
De soort komt voor in de Alpen, de Jura, de Karpaten en de Tatra. Mogelijk zijn er ook aziatische populaties, maar daarover bestaat nog geen zekerheid.
Engels : Dark-veined White Duits : Bergweissling Frans : Piéride de la bryone of Piéride de l'arabette
Hij lijkt sterk op het klein geaderd witje, al is het vrouwtje vaak donkerder bestoven. De spanwijdte is 40 tot 44 mm. De habitat bestaat uit bloemrijk grasland, oevers en bosranden. Hij vliegt op een hoogte van 800 tot 2700 meter. Het berg geaderd witje gebruikt Biscutella laevigata, Thlapsi en veldkers (Cardamine) als waardplanten.
berg geaderd witje (man) foto : Peter Ginzinger
De vliegtijd is van juni tot en met september in één of twee jaarlijkse generaties. De pop overwintert.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 30 april 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 30 april
711
Tarik ibn Zijad komt aan op Gibraltar waarmee de Islamitische periode in Spanje begint.
1897
Joseph John Thomson maakt de ontdekking van het elektron bekend.
1905
Het Nederlands voetbalelftal speelt zijn eerste officiële interland. België was de tegenstander. Na negentig minuten was de stand 1-1; Nederland won uiteindelijk met 4-1.
1966
Jean Stablinski uit Frankrijk wint de allereerste editie van Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.
1975
Capitulatie van Saigon. Het einde van Zuid-Vietnam.
1980
De troonsafstand van Koningin Juliana en inhuldiging van Koningin Beatrix in de Nieuwe Kerk te Amsterdam gaan gepaard met grote krakersrellen.
Berestologie is de wetenschap die zich bezighoudt met berkenbastteksten: teksten geschreven op bast van berkenbomen, gewoonlijk op de binnenzijde. Beresta is het Russische woord voor berkenbast. In de omgeving van de Russische stad Novgorod vond in de middeleeuwen een levendige correspondentie plaats op stukjes berkenbast. Met een stilus kan zonder inkt in vochtig berkenbast worden geschreven.
inscriptie op berkenbast nr.43 "Van Boris aan Nostas'ja. Zodra je deze brief krijgt, stuur me een man op een paard, want ik heb hier veel te doen. En stuur een hemd ik ben een hemd vergeten."
Het eerste beschreven stukje berkenbast werd gevonden op 26 juli 1951 en sindsdien zijn er al meer dan duizend opgegraven. Elke zomer wordt verder gegraven naar nieuwe. De stukjes zijn gemiddeld niet groter dan 15 tot 40 centimeter lang en 2 tot 8 centimeter breed. Op maar een kwart staat een volledige tekst, de rest is min of meer fragmentarisch overgeleverd. De volledig bewaarde teksten zijn meestal niet langer dan twintig woorden. Een paar hebben meer dan vijftig woorden en de langste tekst telt 176 woorden. De schrijfcultuur op berkenbast ontstond in het tweede kwart van de elfde eeuw en duurde tot iets na het midden van de vijftiende eeuw. Dit heeft te maken met allerlei historische ontwikkelingen en met de archeologische gesteldheid, waardoor berkenbast niet meer in het bodemarchief kon worden opgenomen.
prof. dr. Jos Schaeken : ' Het wil niet per se zeggen dat het er niet meer was, maar het is niet overgeleverd.'
inscriptie op berkenbast nr.49 "Groet van Nostas'ja aan mijn meesters, mijn broers. Mijn Boris is niet [meer] in leven. Hoe, meesters, gaan jullie zorgen voor mij en mijn kinderen?"
Verreweg de meeste berkenbastteksten zijn afkomstig uit Novgorod, maar ze zijn ook op andere plekken gevonden, met name in Staraja Russa (aan de zuidkant van het Il'men'-meer), Torok, Smolensk en Pskov. Dat juist in Novgorod zo veel documenten te voorschijn zijn gekomen heeft verscheidene oorzaken. Ten eerste is er in Novgorod veel intensiever en systematischer gegraven dan elders. Ten tweede is organisch materiaal, waaronder dus berkenbast, vanwege de vochtige bodemgesteldheid in Novgorod uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Ten derde was Novgorod simpelweg een van de grootste steden van middeleeuws Rusland, met zeer veel bedrijvigheid.
Berenoor (Arctotis) is een geslacht van hoofdzakelijk eenjarige planten uit de composietenfamilie (Asteraceae). Er zijn ongeveer 50 soorten. De Nederlandse naam berenoor slaat waarschijnlijk op de bloemen.
Sommige soorten worden als tuinplant gekweekt. Ze hebben wollige, grijsgroene, sterk ingeneden bladeren. De bloemen lijken op die van de gewone margriet.
Kenmerkend voor het geslacht is de grijsviltige beharing aan de boven- of onderzijde van het blad. Het kenmerk van de hybridesoorten is de donkerkleurige band rond de bloembodem. Ze groeien uit tot een liggende, bodembedekkende beplanting.
Berenoor is een geschikte snijbloem.
Arctotis grandis
Hybriden van de berenoor worden zo'n vijfenveertig centimeter hoog en breed. De grijzige, donzige beharing zit aan de onderkant van de bladen. Bloemen zijn tot wel tien centimeter groot. Binnen de hybriden zijn er verscheidene tinten verkrijgbaar, variërend van gele tot warmrode tinten.
Arctotis acaulis
Arctotis moet worden geplant op een goed waterdoorlatende, ietwat zandige plaats in de tuin. De hoofdbloei van de plant is aan het begin van juni. De verwelkte bloemen kunnen het beste worden verwijderd. Dit verlengt de bloeiperiode aanzienlijk. Eind augustus loopt de bloei terug. Hybriden zijn gemakkelijk te stekken. Dat kan op elk gewenst moment en ze wortelen snel.
Thor Heyerdahl begint vanuit Peru aan zijn reis aan boord van de Kon Tiki.
1960
Overleden : Anton Pannekoek (87), Nederlands links activist en internationaal bekend astronoom.
1969
Charles de Gaulle treedt af als president van Frankrijk omdat hij het referendum van de dag ervoor had verloren.
1977
In Rotterdam wordt de Willemsspoorbrug over de Nieuwe Maas in gebruik genomen.
2001
Dennis Tito is de eerste ruimtetoerist. Hij betaalde 20 miljoen dollar voor een achtdaagse vakantie aan boord van het internationaal ruimtestation ISS.
2006
Overleden : Jan Koetsier (94), Nederlands componist en dirigent.
De berendruif (Arctostaphylos uva-ursi) is een plant uit de heifamilie (Ericaceae). De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk afgenomen. De Nederlandse naam berendruif is afkomstig van de veronderstelling dat beren de vruchten erg lekker zouden vinden. In Nederland komt de plant in de duinen van Terschelling voor. Hier zijn al sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw drie groeiplaatsen aanwezig. Een van de groeiplaatsen, in het reservaat de Boschplaat, is in 2004 door een grote brand getroffen, maar de groeiplaats heeft de brand overleefd.
Engels : Kinnikinnick Duits : Echte Bärentraube Frans : Raisin d'ours of Busserole
De berendruif komt op heel het noordelijk halfrond voor:
- De soort komt voor in Europa van IJsland, Noordkaap en Noorwegen tot aan Zuid-Spanje (Sierra Nevada), Italië (Alpen) en de bergen van Noord-Griekenland. - In Azië van Siberië tot in Turkije, de Kaukasus en de Himalaja. - In Noord-Amerika van Alaska, groenland en Canada tot in de Rocky Mountains van Mexico.
Arctostaphylos uva-ursi auteur : Walter Siegmund CC 2.0
De berendruif is een in Nederland 30-60 cm hoog struikje met kruipende stengels, die aan de top omhoog staan. De glanzende, groene, omgekeerd eironde bladeren blijven één tot drie jaar aan de struik zitten. Het struikje bloeit van maart tot april. De witte of roze bloemen zitten in korte overhangende trossen. De bessen zijn rood. Ze worden gegeten door vogels, maar zijn voor de mens giftig.
berendruif bloemen auteur : Yvonne Zimmermann CC 3.0 Germany
De struik wordt ook als sierplant (bodembedekker)gebruikt. De bladeren van de berendruif worden in medicinale drankjes verwerkt. Ze bevatten onder meer arbutine, dat desinfecterend werkt in de urinewegen.
Een berceau (of loofgang) is een pad waarbij aan beide zijden heggen staan, die aan de bovenzijde met elkaar zijn verbonden, zodat een soort tunnel ontstaat.
Een tuinonderdeel dat al stamt uit de 17e eeuw en tegenwoordig in een moderne en aangepaste vorm steeds vaker weer wordt toegepast is de berceau. Een ander woord voor berceau is loofgang, verwijzend naar de loofbomen waarmee de berceau oorspronkelijk werd gevormd. Het is een duidelijk architectonisch element die een tuin gelijk een heel bijzondere uitstraling geeft. Door te kiezen voor de juiste beplanting, kan men zorgen voor een jaar rond aantrekkelijk beeld.
Berceaus stammen uit de tijd dat het voor adellijke dames mode was er zo wit mogelijk uit te zien, om zich te onderscheiden van niet-adellijke personen die, doordat ze veel in de buitenlucht kwamen, een bruine teint hadden. Door de berceaus kon men buiten wandelen en buiten de zon blijven.
Er zijn nog veel oude berceaus in de Belgische en Nederlandse tuinen aanwezig. In particuliere tuinen, maar ook in openbare parken en landgoederen.
In de Prinsentuin in de stad Groningen zijn nog berceaus aanwezig, evenals op het landgoed De Braak in Eelde. De Groene Bedstede is een 400 meter lange berceau op landgoed Mariëndaal in Arnhem.
moderne berceau foto : Lex van Wijk Hoveniers CC 2.0
Een berceau heeft een sterke ruimtelijke werking. Door de lange afgesloten ruimte ontstaat een duidelijke ruimtelijke werking in één richting. Als je aan het begin van een loofgang staat en je richt je blik op het eindpunt, dan lijkt de loofgang zich naar het einde toe te versmallen. Dit is optisch bedrog, maar geeft wel een sterke lengte richting aan. Een tuin lijkt daardoor ook groter. Dit beeld kan nog eens extra versterkt worden door aan het einde van een berceau een beeld o.i.d. te plaatsen.
Naast de bekende ronde vorm, worden in de moderne tuin ook berceaus of loofgangen gecreëerd met rechte balken. Hierdoor ontstaat hetzelfde effect, maar dan in een moderne strakke uitvoering.
perenlaantje in Hendrik-Ido-Ambacht
De maatvoering voor een berceau is erg belangrijk. In volgroeid stadium moet de loofgang nog steeds een royale doorgang bieden. Ga daarom uit van een minimale maatvoering van 2,5m breed én 2,5m hoog.
Naast de haagbeuk en fruitbomen kunnen alle klim- en leiplanten worden toegepast als begroeiing van een berceau. Afhankelijk van de persoonlijke smaak en het beoogde effect zijn alle klimmers geschikt. Zoals :
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 26 april 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 26 april
480
Overleden : Julius Nepos (49?), Keizer van Rome.
1607
In de Slag bij Gibraltar vernietigt een Nederlandse vloot de Spaanse.
1719
Publicatie van Robinson Crusoe door Daniel Defoe.
1792
De Marseillaise is een lied dat is geschreven en gecomponeerd door Claude Joseph Rouget de Lisle in de nacht van 25 op 26 april 1792. De originele naam is Chant de guerre de l'Armee du Rhin (marslied van het Rijnleger).
1950
De Republiek der Zuid-Molukken wordt uitgeroepen.
1953
James Watson en Francis Crick publiceren in Nature de structuur van het menselijk DNA.
1974
In Portugal maakt de Anjerrevolutie een eind aan vijftig jaar dictatuur.
1985
De verlenging van de Rotterdamse metro naar Spijkenisse wordt geopend.
1990
De Hubble ruimtetelescoop is in een baan om de Aarde gebracht.
1995
Overleden : Ginger Rogers (83), Amerikaans actrice en danseres.
2006
Overleden : Tony Bell (93), Vlaams zanger, acteur en komiek.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 25 april 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 25 april
480
Overleden : Julius Nepos (49?), Keizer van Rome.
1607
In de Slag bij Gibraltar vernietigt een Nederlandse vloot de Spaanse.
1719
Publicatie van Robinson Crusoe door Daniel Defoe.
1792
De Marseillaise is een lied dat is geschreven en gecomponeerd door Claude Joseph Rouget de Lisle in de nacht van 25 op 26 april 1792. De originele naam is Chant de guerre de l'Armee du Rhin (marslied van het Rijnleger).
1950
De Republiek der Zuid-Molukken wordt uitgeroepen.
1953
James Watson en Francis Crick publiceren in Nature de structuur van het menselijk DNA.
1974
In Portugal maakt de Anjerrevolutie een eind aan vijftig jaar dictatuur.
1985
De verlenging van de Rotterdamse metro naar Spijkenisse wordt geopend.
1990
De Hubble ruimtetelescoop is in een baan om de Aarde gebracht.
1995
Overleden : Ginger Rogers (83), Amerikaans actrice en danseres.
2006
Overleden : Tony Bell (93), Vlaams zanger, acteur en komiek.
Berberis is een geslacht van ongeveer 450 tot 500 soorten bladverliezende en groenblijvende struiken van 1-5 m hoog met doornige scheuten.
Het geslacht komt van nature voor in Europa, Azië, Afrika, Noord-Amerika en Zuid-Amerika. Berberis is nauw verwant aan Mahonia.
In de tuin worden ze zowel ter wille van hun sierlijke bladeren geplant als voor hun gele bloemen en rode of donkerblauwe bessen. Ook voor inbraakbestrijding spelen ze een rol door ze onder lage ramen of in heggen aan te planten, hun doorns zijn een effectief afweermiddel.
De bladverliezende soorten als Berberis thunbergii en Berberis vulgaris vallen op door hun mooie herfstkleur, de bladeren kleuren roze of rood voor ze afvallen.
De gele of oranje bloemen zijn alleenstaand of groeien in trossen van tot twintig bloemen. De 3-6 mm lange bloemen hebben zes kroonbladen en zes kelkbladen, afwisselend in kransen van 3 geplaatst. De kelkbladen zijn evenals de kroonbladen gekleurd. De vrucht is een kleine bes van 5-15 mm lang. Rijp is hij rood of donkerblauw, vaak met een roze of violette glans. Ze kunnen langwerpig of bolvormig zijn. De eetbare bessen zijn rijk aan vitamine C maar hebben een scherpe smaak. De doornen maken oogsten lastig, reden waarom ze weinig worden gegeten. Voor kleine vogels zijn ze echter een belangrijke voedselbron. Deze verspreiden de zaden na vertering.
Berberis vulgaris is de gastheer voor een aantal schimmels als de`Puccinia graminis, die tarwe ernstig kan aantasten.
Berberis glaucocarpa is een neofiet in Nieuw-Zeeland, die daar plaatselijk verboden is.
Berberis buxifolia en Berberis darwinii zijn twee soorten die voorkomen in Patagonië in Argentinië en Chili. Hun eetbare vruchten worden onder meer in jam en gebruikt, maar ook om in te maken. Men zegt dat iedereen die ooit een van deze bessen geproefd heeft, altijd weer naar Patagonië terugkeert. Deze twee planten zijn de nationale planten van Patagonië.
De berberaap of magot (Macaca sylvanus of Macaca sylvana) is een makaak uit de familie Cercopithecidae. Het is de enige makaak die buiten Azië voorkomt, en de enige apensoort die in Europa in het wild leeft, namelijk op de rots van Gibraltar.
De berberaap kwam vroeger voor van Marokko tot Libië en Egypte, maar komt nu alleen nog maar voor in de cederbossen het Atlasgebergte in Marokko en Algerije, tot 2000 meter hoogte. Ook wordt hij aangetroffen in eikenbossen en op begroeide rotshellingen.
berberaap foto : Mary Lassanyi United States Department of Agriculture
De berberaap heeft, net als de meeste andere makaken, een kaal gezicht. Bij de berberaap is het gezicht roze. Het is een aap met een dikke okergrijze vacht, waarbij de kroon, handen en voeten een oranje kleur hebben, en het gezicht wordt omringd door donkere haren.
Hij heeft lange ledematen (beide ongeveer even lang) en korte, brede handen. De berberaap heeft, in tegenstelling tot de meeste andere makaken, geen staart. Dit zijn aanpassingen aan het leven op de grond: berberapen besteden meer tijd op de grond dan enige andere makaak.
Mannetjes zijn groter dan vrouwtjes. Een mannetje heeft een lichaamslengte van 65 tot 75 centimeter, een schouderhoogte tot 50 centimeter en een gewicht van 7 tot 10 kilogram. Een vrouwtje heeft een lichaamslengte van 55 tot 65 centimeter, een schouderhoogte tot 45 centimeter en een gewicht van 4 tot 7 kilogram. Een berberaap wordt ongeveer 20 jaar oud.
De Berberaap is een dagdier en een omnivoor. Hij eet vooral zaden als eikels, maar ook knoppen, gras, bladeren, knollen, bloemen, paddenstoelen, bast en korstmossen staan op zijn dieet. Hij eet ook dierlijk materiaal, van insecten tot vogels, waarbij vooral rupsen een belangrijk onderdeel van zijn dieet vormen. De Berberaap heeft wangzakken, waarin hij voedsel kan opslaan.
De berberaap leeft in groepen van zeven tot veertig dieren. In een groep leven vaak meerdere volwassen mannetjes. De mannetjes werken samen om roofdieren weg te jagen. Mannetjes wisselen vaak van groep, terwijl vrouwtjes hun hele leven in één groep blijven.
In Europa komen berberapen alleen in het wild voor op de Rots van Gibraltar, waar een populatie van dertig tot veertig dieren kunstmatig in stand wordt gehouden. De legende gaat dat zolang er apen op de rots leven, Gibraltar in handen blijft van de Britten. De Britten doen er dus alles aan om ervoor te zorgen dat de apen op de rots blijven.
In 1763 werd ook een groep losgelaten in Duitsland. Deze deed het zeer goed, totdat hij door menselijke hand werd uitgeroeid in 1784
De berber is een woestijnpaard dat zijn oorsprong vindt aan de Barbarijse kust van Noord-Afrika, en dat beschikt over grote hardheid en doorzettingsvermogen en een vurig temperament. Door de vele kruisingen is het tegenwoordig moeilijk om een zuiver exemplaar te vinden. Wel is dit type van grote invloed geweest op moderne rassen.
Waar de oorsprong van de berber ligt, is niet precies bekend, maar het ras ontstond in de loop van de achtste eeuw in Noord-Afrika; het was ongeveer de tijd dat de islamitische bezetters de streek binnenkwamen. Er bestaat groot verschil van inzicht over de vraag of de berber en de arabier een gemeenschappelijke voorouder hebben. Volgens een andere opvatting was de arabier juist een voorouder van de berber. Mogelijk is het inheemse paard van deze streek beïnvloed door kruising van meerdere oosterse rassen enerzijds, zoals de arabier met paarden uit Turkmenistan en het Kaspische gebied, met Iberische paarden anderzijds. De laatste waren dan meegebracht door Moorse bezetters van Zuid-Spanje.
Er bestaan thans diverse variëteiten van de berber, waaronder de Algerijnse, de Marokkaanse en de Tunesische.
De Griekse geleerde Claudius Aelianus schreef in het jaar 200 na Christus over de Berberpaarden: "Deze paarden zijn buitengewoon snel en sterk, maar bovendien zo volgzaam dat ze zonder trens of teugel bereden kunnen worden en zich heel eenvoudig met een stokje laten sturen". In 1200 na Christus kwam de Berber in de mode bij de Europese ridders. De Berbers waren tot in de 18e eeuw zeer geliefd. Wie binnen de Europese koningshuizen iets voorstelde, reed op een Berber of een Spaans paard.
Antoine Pluvinel schreef over de Berber: "Ik houd veel van deze barbaarse paarden voor het Hoge School rijden vanwege de buitengewone toegenegenheid om sierlijk en met een bijzondere ijver de oefeningen uit te voeren."
In 1605 zegt G.E. Löhneysen: "De Moorse paarden zijn tamelijk klein, maar conditioneel sterk en werklustig, ze kunnen veel hebben, het zijn heerlijke goede paarden. Voornamelijk zijn ze dapper en blijmoedig en ze worden in het bijzonder geprezen omdat ze erg werklustig en trouw aan de mens zijn."
In oorlogstijd moest de Berber zijn kwaliteiten tonen op het slagveld. Er werden hoge eisen gesteld aan de ruiter, maar zeker ook aan zijn paard. Om de zware 'oefeningen' op het slagveld uit te kunnen voeren moest het paard sensibel, temperamentvol en goed te rijden zijn. Maar bovenal moest hij mee willen werken en trouw zijn. In vredestijd diende de Berberhengsten als comfortabele, rustige tölters voor de weinig zadelvaste adellijke dames. En natuurlijk werden ze als dekhengst ingezet.
grijze berber
De berber is een licht rijpaard met een groot uithoudingsvermogen. De voorpartij is krachtig, de schoften hoog, de achterhand kort, het kruis smal en aflopend. De staart wordt laag gedragen. Het ras is sterk, heeft gladde benen en kleine, ronde, stevige hoeven. De gang is niet bijzonder goed, maar de galop is die van een sprinter en dit is van invloed geweest op de eruit gefokte rassen. De meest voorkomende kleur is grijs, maar ook vos, zwart en (kastanje)bruin worden aangetroffen.
Van de abacoberber komen nog andere kleuren voor : met lichte of juist donkere vlekken, ruin, zwart en andere.
De abacoberber is een bedreigde ondersoort van de Spaanse berber, en komt voor op het eiland Abaco in de Bahama's. Naar men aanneemt, stamt de abaco af van paarden die tijdens de Spaanse koloniale tijd op dit eiland schipbreuk hebben geleden. Er zijn nog maar heel weinig exemplaren van de abaco over.
Een bepalend woord (Engels: modifier of soms quantifier) is een bepaling die uit slechts één woord bestaat. De functie komt nagenoeg volledig overeen met die van de bijvoeglijke en de bijwoordelijke bepaling, namelijk het verschaffen van meer informatie met betrekking tot een ander element (woord of zinsdeel) in dezelfde zin. De term "bepalend woord" wordt echter over het algemeen niet gebruikt voor een woordgroep, maar voor een enkel woord.
Een bepalend woord doet lang niet altijd dienst als onafhankelijk zinsdeel en is vrijwel altijd een dependens bij een hoofd.
In talen als het Engels en Nederlands doen vooral de bijvoeglijke naamwoorden, determinatoren en bijwoorden dienst als bepalende woorden. De eerste lexicale categorie verschaft nadere informatie met betrekking tot zelfstandige naamwoorden en zelfstandig gebruikte voornaamwoorden, de tweede verschaft nadere informate met betrekking tot werkwoorden.
Een bepalend woord doet weliswaar dienst als dependens, maar kan ook zelf weer nader bepaald worden. Een voorbeeld in het Nederlands is het zinsdeel:
- een mij zeer goed dunkend voornemen.
Hierin is het syntactische hoofd voornemen, waarvan het bepalend woord dunkend de dependent is. Het woord goed is daarnaast bepalend bij dunkend, en tenslotte is zeer weer bepalend bij goed.
auteur : Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen 
(0) 
