De bandenmetro is een metrosysteem met voertuigen op rubberen luchtbanden net als bij een bus.
Voordelen van bandenmetro's ten opzichte van metrolijnen met conventioneel spoor zijn de hogere acceleratie en deceleratie. Ook kunnen de metrotreinstellen steilere helling aan. Het belangrijkste nadeel is het hogere energieverbruik. Het oorspronkelijke voordeel dat de bandenmetro minder geluid en trillingen produceert, is bijna geheel tenietgedaan door verbeteringen van het conventionele spoorsysteem.
De metro op luchtbanden is ontwikkeld door Michelin (banden en geleidingstechniek) en Renault (wagenkast). In 1951 werd in Parijs een proeftraject gebouwd en in 1956 was de Parijse metrolijn 11 de eerste metrolijn die werd omgebouwd voor voertuigen op luchtbanden. Later volgden de lijn 1 (1964), lijn 4 (1967) en lijn 6 (1974).
geleidingssysteem van bandenmetro in het Musée des Arts et Métiers, Paris. foto: M.Rohde
In de jaren zeventig heeft de Fransman Robert Gabillard een volautomatische metro op rubberbanden ontwikkeld. In 1983 werd dit systeem voor het eerst toegepast bij de metro van Rijsel onder de naam VAL (oorspronkelijk: Villeneuve d'Ascq - Lille; later: Véhicule Automatique Léger). Tegenwoordig is Frankrijk het land met de meeste bandenmetro's. Wegens de hoge kosten worden in Parijs geen metrolijnen meer omgebouwd tot bandenmetro. Wel is de nieuwe volautomatische lijn 14 als bandenmetro aangelegd.
Zowel bij het Michelin- als het VAL-systeem worden de voertuigen grotendeels geleid door kleine wielen draaiend om een verticale as die tegen twee opstaande geleidingrails lopen. Deze geleidingrails leveren ook stroom voor de tractiemotoren.
Bij het systeem van Michelin is ook een conventioneel spoor met een spoorwijdte van 1435 millimeter (normaalspoor) aanwezig. Als een band lek raakt, rust de metrotrein op dit spoor met een spoorwiel dat achter de rubberband zit. Het conventionele spoor wordt ook gebruikt voor de retourstroom en om de metrotrein over wissels te leiden. In Parijs kunnen gewone metro's ook over het spoor voor bandenmetro's rijden.
wissel van het geautomatiseerd systeem in Lille
In andere landen zoals Japan en Singapore wordt een monorailsysteem gebruikt. Deze werden ontwikkeld en gebouwd door o.a. Mitsubishi,Kawasaki Heavy Industries en Bombardier.
monorail in Saporo City gebouwd door Kawasaki Heavy Industries Rolling Stock Company. foto: 出々 吾壱 GNU
