De bernagie (Borago officinalis), ook vaak komkommerkruid genoemd, is een gemakkelijk herkenbare, ruwharige, eenjarige plant met blauwe bloemen.
De plant is oorspronkelijk afkomstig uit het Middellandse Zeegebied. Ze behoort tot de pioniervegetatie op vochtige zeer voedselrijke bodem. We zien haar dan ook op akkers, ruigten, puinhopen, langs wegen en andere ruderale terreinen
De plant wordt gekweekt in tuinen, en komt vandaar verwilderd in de Benelux voor. Eenmaal gezaaid ziet men volgende jaren de plant vaak weer op dezelfde plaats terug, doordat de plant gemakkelijk uitzaait.
Engels : Borage of starflower Duits : Boretsch of Gurkenkraut Frans : bourrache officinale |
Bernagie bloem auteur : Sonja Schlosser CC 3.0 |
De plant wordt 45-90 cm hoog. De dikke stengels zijn vertakt en hol. De bladeren zijn 7-20 cm lang en puntig ovaal van vorm. De onderste bladeren zijn meer eirond en gesteeld, de bovenste meer langwerpig en stengelomvattend.
De plant behoort tot de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae), en alle onderdelen van de plant (stengels, bladeren, en bloemknoppen) zijn dan ook bedekt met korte haren. Voor de bladeren geldt dit voor zowel boven- als onderzijde.
De bloeitijd valt vanaf mei of juni tot de herfst. De bloemen zijn mooi felblauw met een wit hart, met fijne kroonblaadjes en zwarte helmknoppen. Een enkele maal kunnen de bloemen ook roze of wit zijn. De kelk is 0,5 tot 2 cm lang. De hangende bloemen staan in schichten aan het eind van de stengel. De kelkbladen zijn 0,5 tot 1,5 cm lang en puntig van vorm. De meeldraden zijn zo geordend dat er zich een kegel vormt. |
Roze gekleurde bernagiebloem auteur : Simon Eugster CC 3.0 |
De soortaanduiding officinalis geeft aan dat aan de plant geneeskundige werking werd toegeschreven.
Een aftreksel kan enkele malen per dag als thee worden gedronken tegen reuma, nierontstekingen, ter bevordering van urine-afdrijving, en tegen borst- en slijmvliesontstekingen. Dosering: twee eetlepels bloemen met 1 liter water, even koken en laten trekken. De werking is twijfelachtig. In wijn zouden de bloembladen helpen tegen neerslachtigheid. Reeds bij de Grieken stond de plant om zijn opbeurende werking bekend. |
Borago officinalis auteur : H.Zell CC 3.0 |
Bernagie- of Borage-olie bevat een hoog gehalte aan Gamma-linoleenzuur (GLA) evenals zink, magnesium, vitamine B6 en biotine. Als een van de voornaamste natuurlijke bronnen van GLA heeft Borage-olie een grote vlucht genomen in de voedingssupplementen industrie.
Als voedsel wordt de plant vooral in het Middellandse Zeegebied gewaardeerd als onderdeel van salades en andere zomerse gerechten. Ze heeft een komkommerachtige smaak, de naam komkommerkruid heeft ze hieraan te danken. Behalve de bloemen worden ook de jonge blaadjes als sla of als spinazie gegeten. Ten slotte kunnen de bloemen gebruikt worden om azijn blauw te kleuren. |
witte gecultiveerde bernagie auteur : Victor M. Vicente Selvas |
Het oog wil ook wat. Daarom werken veel keukenpieten met eetbare bloemen waarmee ze hun schotels letterlijk en figuurlijk opfleuren. De bernagiebloempjes zijn daar uitermate geschikt voor.
Je kan er zowel bowls, salades of ander groenteschotels mee opfleuren. Je kan de bloempjes versuikeren (zie recepten), ideaal als dessertversiering.
Ook de bladeren hebben hun rol in de keuken. Die smaken enigszins naar komkommer en doen het dus prima in combinatie met andere groenten zoals tomaten, boontjes en kool. Je soepen krijgen eveneens iets aparts met wat bernagie.
Tenslotte kan je de bladeren eveneens als spinazie bereiden. |
Ravioli met bernagie en ricotta recept : Ministerie van eten en drinken |
Bron : Wikipedia CC 3.0 |