Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 13 juli 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 13 juli
1897
Guglielmo Marconi verkrijgt octrooi op de draadloze telegraaf.
1908
Vrouwen doen voor het eerst mee aan de moderne Olympische Spelen.
1909
Er wordt goud ontdekt nabij Cochrane in Ontario, Canada
1923
In de heuvels boven Los Angeles worden de vijftien meter hoge letters 'Hollywoodland' geplaatst. Deze reclameuiting van een projectontwikkelaar groeide uit tot een symbool voor de glamourstad Hollywood. Eind jaren 40 verdwenen de laatste vier letters.
1930
Het eerste wereldkampioenschap voetbal begint in Uruguay.
1938
Op de Veluwe wordt het Kröller-Müller Museum geopend.
1955
Ruth Ellis is de laatste vrouw die in Engeland naar de strop wordt geleid.
1967
Overleden : Tom Simpson (29), Brits wielrenner.
1977
In New York en omgeving treft blikseminslag een vitale krachtcentrale, waarna de stroom uitvalt en duizenden mensen plunderend en vernielend door de stikdonkere straten trekken.
1985
Het wereldwijde popspektakel Live Aid wordt gehouden in o.a. Londen en Philadelphia.
1995
Overleden : Godtfred Kirk Christiansen (75), Deens ontwerper van de LEGO-steen.
2006
Overleden : Gaston de Gerlache (85), Belgisch ontdekkingsreiziger.
2007
Bij een Golden League-wedstrijd in Rome gooit de Finse speerwerper Tero Pitkämäki per ongeluk zijn speer in de rug van verspringer Salim Sdiri.
Beugelen is het baggeren van zand op vanaf een binnenscheepje door middel van een schepnet, dat werd opengehouden door een beugel op het eind van een lange stok van ongeveer tien meter. Het systeem werd aangevuld met een touw, dat over een grote schijf (soms een fietswiel) liep. Die schijf hing aan een giek boven het schip. De oorspronkelijke handbeugel had een diameter van pakweg 90 cm. Er kon rond de zeventig kilo zand mee opgehaald worden.
Het uitstekend bruikbare zand sedimenteert in het benedenrivierengebied. Op de Waal en de Merwede, van Varik tot Sliedrecht, werd het gezocht met een steekboom, een stok met een stalen punt. Door daarmee te voelen en te luisteren werd de rivierbodem afgetast naar grof of fijn zand, dat gebruikt kon worden als metsel-, beton- of grintzand. Als het gezochte zand gevonden was werd het schip op boeg-, achter- en dwarsankers gelegd en mast en giek opgedraaid. Het was gebruikelijk dat de luiken gestapeld bleven en het ruim dus open lag. De beugel werd door het zand gehaald en met het touw opgetrokken en de zak werd boven het schip leeggestort.
Later werden er motor aangedreven lieren bij gebruikt en kon er met grotere beugels met een omvang van zeg 120 cm worden gewerkt. Dit lichamelijk zware werk werd weer overgenomen door een kraan met een grijper, een grijperkraanbaggerschip. Men spreekt in plaats van grijpers ook wel van zandknijpers. Uit die tijd stamt ook de zelflosinstallatie. Tegenwoordig gebruikt men voor het winnen van zand meestal schepen die het zand opzuigen, sleephopperzuigers.
De zelfstandige zandhandelaren, die zich in 1949 verenigden in de Nederlandse Vereniging van Beugelschippers, hadden tot halverwege de jaren tachtig allemaal een vergunning van Rijkswaterstaat, daarna moesten de schippers dat zand kopen en werden ze de enige groep aannemers waar Rijkswaterstaat geld aan overhoudt. In november 2001 werd besloten de beugelbond op te heffen.
Het vak van beugelschipper is in Nederland en België uitgestorven.
Spijtig genoeg kreeg ik geen toelating voor het plaatsen van foto's.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 12 juli 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 12 juli
1275
De Eerste Romeinse brug van Maastricht stort in tijdens een processie , met ca. 400 doden als gevolg.
1536
Overleden : Desiderius Erasmus (68), Nederlands humanist.
1690
Koning Willem III (van Oranje) en zijn Engelse troepen winnen de Slag om de Boyne tegen de Ierse katholieken.
1910
Overleden : Charles Rolls (32), Brits autofabrikant.
1957
Dr. Leroy Burney legt voor het eerst verband tussen roken en longkanker.
1962
Allereerste optreden van The Rolling Stones in de Marquee Club in London.
1970
De RA II van de Noorse antropoloog Thor Heyerdahl bereikt het West-Indische eiland Barbados na in 57 dagen de afstand van 6200 kilometer tussen Afrika en Midden-Amerika te hebben afgelegd.
1979
In de nacht van 11 op 12 juli storten honderden brokstukken van het Amerikaanse ruimtelaboratorium Skylab neer in de Indische Oceaan en dunbevokte gebieden van Australië.
1994
Overleden : Henk Terlingen (52), Nederlands sportjournalist en -presentator.
2002
Bij een brand in een woonhuis in Roermond, aangestoken door de vader, sterven zijn 6 kinderen.
2005
Prins Albert II van Monaco bestijgt de troon van het prinsdom Monaco op de verjaardag van zijn overgrootvader Lodewijk II van Monaco.
2006
Overleden : Hubert Lampo (85), Vlaams schrijver.
2006
Begin van de Israëlisch-Libanese Oorlog.
2007
Overleden : Paul Akkermans (83), Vlaams politicus.
Beugelen is een volkssport uit Limburg (Nederland) en Noord-Brabant en één van de oudste balsporten van Nederland.
Het spel vereist geen specifieke kracht of lichamelijke getraindheid. Spelinzicht en spelvaardigheid zijn de belangrijkste criteria. Het spel kan gespeeld worden door jong en oud en door mannen en vrouwen.
atributen bij het beugelen
Het beugelen wordt gespeeld op een baan met lemen ondergrond en een afmeting van ± 10 x 5 meter. Een ijzeren ring, de beugel, staat op ± 7 meter van de onderkant van de baan. De bedoeling van het spel is om de bol (ruim 4 kg in gewicht) met een houten schopje door de beugel te spelen. Er wordt individueel in groepsverband gespeeld tussen twee ploegen van 6 spelers. Elke speler speelt met twee bollen, zodat er totaal 4 bollen in het spel zijn. Alle bollen worden door de respectievelijke spelers om en om gespeeld. Punten worden gescoord door de bal door de poort te spelen of de bal van de tegenstander aan de korte kant, het verst van de beugel, uit de baan te spelen. Beide levert 2 punten op. Wie het eerste een totaalscore van 30 punten heeft behaald is de winnaar.
tijdens het beugelen 50jaar geleden
In Haarlem schonk in 1390 Hertog Albrecht een stuk grond om er een beugelbaan op aan te leggen. In de archieven van Deventer stond in 1432 vermeld dat er werd gebeugeld aan de oever van de IJssel. Een van de eerste afbeeldingen dateert uit 1600. Een schilderij van Pieter Brueghel de Jonge toont het Beugelspel tijdens de St. Joriskermis. Ook is er een pentekening uit 1611 van Augustus von Mayerburg die het beugelspel toont voor het paleis van de ambassadeurs in Moskou. Een houtsnijwerk in het St. Anna-altaar in Kempen (Duitsland) beeldt 2 beugelende kinderen uit.
Misschien was het in het begin een spel van de adel. Al snel (1483, verordening in Deventer) werd het door het gewone volk overgenomen en groeide het beugelen uit tot een echte volkssport. Tot aan de Tweede Wereld Oorlog trof men vooral in Limburg en Brabant in elk dorp nog één of twee beugelbanen aan. Dit waren merendeels niet-overdekte banen, in de buurt van herbergen, waar men uitsluitend voor ontspanning beugelde, of toernooien speelde om hammen en worsten. In 1933 werd de Nederlandse Beugel Bond opgericht. Er worden nu competitiewedstrijden gespeeld. Het blijft een volksspel, dat hoort bij Brabant, Limburg en Belgisch Limburg.
Betonning is het met behulp van markeringen aangeven van vaarwegen in relatief ondiep water. Dit gebeurt door het plaatsen van tonnen, boeien en bakens. De wijze waarop dit gebeurt, is internationaal vastgelegd door de IALA in het IALA Maritiem Betonningsstelsel en binnen Europa door de SIGNI voor binnenwateren.
Engels : Sea mark Duits : Schifffahrtszeichen Frans : balisage
boei P1 op de Waddenzee bij Harlingen auteur : Caseman CC 2.5
Bakens worden vooral gebruikt voor de markering van kleine ondiepe vaarwaters. Drijfbakens kunnen stomp of spits zijn. Kopbakens zijn in de grond gestoken, net als steekbakens, wat gewoon takken zijn.
Tonnen zijn er spitsvormig, bolvormig en stomp, mogelijk met een topteken. Ze zijn er in zes verschillende groottes. Daarnaast zijn er de sparboei en de pilaarboei.
Voor bijzondere omstandigheden, zoals 's nachts en met mist, kunnen tonnen voorzien zijn van lichten (lichtboei), sirenes (brulboei) of een bel (belboei). Bovendien is op veel tonnen een radarreflector aangebracht zodat ze op de radar beter zichtbaar zijn.
Voor de verlichting worden tegenwoordig vaak zonnecellen toegepast. In het verleden werden tonnen gevuld met vloeibaar propaangas, waarop de verlichting tot wel een jaar kon branden. Daarna werd de ton opgehaald om aan de wal opnieuw te worden gevuld. Net als bij vuurtorens hebben de lichten op de boeien een verschillend knipperpatroon (karakter) om ze in het donker van elkaar te kunnen onderscheiden.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 10 juli 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 10 juli
983
Overleden : Paus Benedictus VII , paus van oktober 974 tot aan zijn dood.
1584
Willem van Oranje wordt in Delft neergeschoten door Balthasar Gerards.
1890
Wyoming wordt de 44ste staat van de Verenigde Staten.
1908
Heike Kamerlingh Onnes maakt voor het eerst helium vloeibaar.
1960
De Sovjet-Unie wint in Parijs de allereerste Europese titel door Joegoslavië na verlenging met 2-1 te verslaan in de finale van het EK voetbal.
1962
Lancering van de eerste communicatiesatelliet Telstar.
1975
Overleden : Achille Van Acker (77), Belgisch politicus.
1976
Bij de chemische fabriek Icmesa in het Italiaanse stadje Seveso komt een uiterst giftige gaswolk vrij. Pas na twee weken beseffen de autoriteiten de omvang van de milieuramp.
1985
De Franse geheime dienst pleegt met twee bommen een aanslag op de Rainbow Warrior, het schip van Greenpeace dat ligt in de haven van Auckland (Nieuw-Zeeland). Fotograaf Fernando Pereira sterft hierbij.
1985
Na veel weerstand tegen de nieuwe smaak van cola herintroduceert Coca-Cola de oude formule onder de naam Coca-Cola Classic.
1991
De Liefkenshoektunnel ten noorden van Antwerpen onder de Schelde wordt geopend.
2003
Astronomen vinden in een bolvormige sterrenhoop een planeet, ruim 2 keer zo zwaar als Jupiter, van 13 miljard jaar oud, veel ouder dan alle tot dan toe gevonden planeten.
De betonie of het koortskruid (Stachys officinalis, synoniem: Betonica officinalis) is een plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De soort staat op de Nederlandse- en Belgische Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk afgenomen.
De betelolie die uit de bladeren gehaald kan worden bevat betel-fenol of chavibetol (3-hydroxy-4-methoxyalkylbenzeen)
Engels : Purple betony, Wood betony of Bishop's wort Duits : Heil-Ziest of ook Echte Betonie, Flohblume, Pfaffenblume, Zahnkraut of Zehrkraut Frans : L'Épiaire officinale of bétoine
betonie in bloei
De plant wordt 30-90 cm hoog en bloeit van juni tot augustus met paarsrode, soms witte bloemen. De bloemen vormen een dichte schijnaar. De meeste bladeren zitten in een wortelrozet. De onderste bladeren hebben een lange bladsteel en de bovenste bladeren hebben een korte bladsteel. De bladeren hebben een netvormige nervatuur. De kantige stengel is onvertakt en heeft korte haren.
De betonie komt voor op graslandhellingen en aan bosranden op niet te droge, lemige en kalkrijke grond. De plant wordt ook als sierplant gekweekt.
In de Griekse en Romeinse oudheid werd de Betonie veel als braakmiddel en bij het stelpen van bloed toegepast. Pedanius Dioscorides beschreef al de werking op het zenuwstelsel en Antonia Musa beschreef in De Herba Vettonica 47 kwalen, waartegen betonie als geneeskrachtig kruid gebruikt kon worden. In de Middeleeuwen werd de plant gebruikt bij bezweringen. Tegenwoordig worden de in de plant voorkomende werkzame stoffen gebruikt bij aandoeningen van de luchtwegen, diarree en blaasontsteking.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 9 juli 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 9 juli
1595
De Mysterium Cosmographicum van Johannes Kepler wordt gepubliceerd.
1816
Argentinië verklaart zich onafhankelijk van Spanje.
1856
Overleden : Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna e Cerreto (79), Italiaans wetenschapper vooral bekend door de wet van Avogadro (1811) en de naar hem genoemde constante van Avogadro.
1922
Johnny Weissmuller zwemt als eerste mens onder de minuut op de 100 meter vrije slag; in Alameda brengt de latere filmster (Tarzan) het wereldrecord op 58,6.
1932
Overleden : King Camp Gillette (77), Amerikaans uitvinder van het scheermesje.
1945
De Nederlandse minister van financiën, Piet Lieftinck, stelt de geldzuivering in: vóór 14 juli moeten alle bankbiljetten van 100 gulden worden ingeleverd.
1982
Een Boeing 727, Pan Am vlucht 759, stort neer in Kenner, Louisiana. Alle 145 inzittenden en acht mensen op de grond komen om het leven
2006
In Irkoetsk, in Rusland, stort een airbus A310 neer. Minstens 124 mensen, waaronder ook westerlingen, komen om
Betelpeper of Sirih (Piper betle) (soms afgekort tot Betel) is een plant uit de familie van de Peperachtigen en is vooral bekend door het gebruik van het betelkauwen (in Indonesië: het kauwen van de Sirih-Pinang).
De noot is al eeuwen geliefd om zijn opwekkende werking.
De betelolie die uit de bladeren gehaald kan worden bevat betel-fenol of chavibetol (3-hydroxy-4-methoxyalkylbenzeen)
Engels : betel Duits : Betelpfeffer ook Betel Frans : bétel
betelpeperplant auteur : Ananda
De Betelpeper is een kruid waarvan de bladeren medische eigenschappen hebben. Het is een meerjarige, groenblijvende klimplant met hartvormige bladeren en witte samengestelde bloemtrossen. Van origine komt de plant uit Maleisië, maar hij komt nu ook veelvuldig voor in India, Sri Lanka en Indonesië. De beste variëteit van de betelpeper is de "Magahi" variant die wordt gekweekt bij Patna in Bihar, India.
Meest bekend is het gebruik van de bladeren bij het kauwen van de Arecanoot (Betelkauwen). Deze soort van gebruik is vaak diep verankerd in de oude tradities van het Verre Oosten (Oost- en Zuidoost-Azië en Micronesia).
- Betelbladeren worden ook gebruikt als stimulans, als antiseptisch middel en om de adem te verfrissen. - In de ayurvedische geneeskunst worden de bladeren gebruikt als een afrodisiacum. - In Maleisië wordt het gebruikt tegen hoofdpijn, artritis en pijn van de extremiteiten. - In Thailand en China in gebruik tegen kiespijn. - In Indonesië gebruikt als antibiotica. - Wordt ook gebruikt bij darmklachten, constipatie en om de lactatie te bevorderen.
Een gerelateerde plant de Piper sarmentosum, die gebruikt wordt bij het koken, wordt wel de "wilde betelplant" genoemd.
De betelpalm (Areca catechu) is een rechtopstaande tot 15 meter hoge palm in het genus Areca. De stam is slank met onduidelijke bladlittekens. De bladeren zijn geveerd en meestal tot 2 m lang, ze zijn zijdelings uitstaand en aan de top iets overhangend. De deelblaadjes staan zeer dicht opeen.
De betelpalm is afkomstig uit Indonesië en wordt veel in Zuidoost-Azië gekweekt. Engels : areca palm of de areca nut palm Duits : Betelnusspalme (Areca catechu) ook Katechupalme of Arekapalme Frans : palmier à bétel
Betelpalm met vruchten auteur : Pamri
De bloemen zijn klein, lichtgeel en zitten in fijnvertakte bloeiwijzen, de er uit de verte als poederkwasten uitzien. De bloeiwijzen en later de vruchttrossen zitten hoog aan de stam aangehecht, vlak onder de gladde, groene bladschedenbundel. De vruchten zijn geel tot oranje, rond tot eivormig en tot 6 cm groot.
De Nederlandse Vereenigde Oostindische Compagnie speelde een belangrijke rol in de betelhandel. Vanuit Indië exporteerden zij de noot naar Europa, de Arabische landen en China. Er waren plantages op o.a. Timor en Soemba.
Tegenwoordig zijn er plantages in diverse landen waaronder in India.
Zaadjes van de betelpalm kiemen in enkele weken. Ze worden in het westen opgekweekt in broeikassen. De kleine palmboompjes worden via bloemenzaken en -markten verkocht. De betelpalm kan niet tegen direct zonlicht en is niet vorstbestendig.
jonge betelpalm (Areca catechu) gebruiker : Christophe CC 3.0
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 7 juli 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 7 juli
1304
Overleden : Paus Benedictus XI (64), geboren als Niccolò Boccasini.
1456
De veroordeling van Jeanne d'Arc wordt door Paus Callixtus III nietig verklaard, nadat ze in 1431 wegens ketterij was terechtgesteld.
1523
Executie Wijerd Jelckama te Leeuwarden. Jelckama was de laatste overgebleven Friese opstandeling en tevens neef van Grote Pier.
1668
Isaac Newton promoveert aan het Trinity College in Cambridge tot doctor.
1837
Laatste doodvonnisvoltrekking in Zwolle. Albert Wetterman wordt opgehangen voor de moord op zijn vrouw.
1930
Overleden : Sir Arthur Conan Doyle (71), Brits schrijver.
1944
Boven Hoorn komen twee Amerikaanse B-17 bommenwerpers met elkaar in botsing en storten neer. Dertien van de twintig bemanningsleden en een inwoonster van Hoorn komen om het leven.
1972
De Nederlandse regering besluit niet langer het gebruik van softdrugs te vervolgen.
1974
Nederland verliest de finale van het WK voetbal met 2-1 van gastland West-Duitsland.
2006
Overleden : Syd Barrett (60), Engels zanger, gitarist en songwriter, lid en medeoprichter van Pink Floyd.
2006
De westelijke zwarte neushoorn (Diceros bicornis longipes), een ondersoort van de zwarte neushoorn, werd op 7 juli 2006 als totaal uitgestorven verklaard.
2006
Overleden : Rudi Carrell (71), Nederlands entertainer, zanger, showmaster, filmproducent en acteur.
2007
Op 07-07-07 slaagt de Haagse rockgroep Seven er in om op zeven verschillende podia steeds zeven nummers te spelen, en komt daarmee in het Guinness Book of Records.
De betelnoot (of Arekanoot) is het zaad van de palm. Het is eigenlijk een steenvrucht en botanisch gezien is de betelnoot evenals de kokosnoot dus eigenlijk geen noot.
De harde betelnoot is ongeveer zo groot als een kippenei. De noot heeft een bittere smaak en is rood van kleur.
De noot is al eeuwen geliefd om zijn opwekkende werking.
Engels : betelnut Duits : Betelnüsse of Arekanüsse Frans : noix d'arec
tros betelnoten auteur : Pamri
In het Verre Oosten (Oost- en Zuidoost-Azië , India en Micronesia) wordt de onrijpe noot veel gekauwd. In Indonesië noemt men het: het kauwen van de "Sirih-Pinang".
De noot wordt in kleine brokjes gehakt en ingepakt in een stuk betelblad (niet van de Betelpalm maar van de betelpeperstruik) en vermengd met wat ongebluste kalk, kruidnagel en pruimtabak . Het gecombineerd gebruik met kalk versterkt het effect van de betelnoot doordat de stof areciline omgezet wordt in de werkzame stof arecaidine. De kalk is, afhankelijk van wat de omgeving te bieden heeft, afkomstig van kalkrotsen, koraal, zeeschelpen of slakkenhuisjes.
Er ontstaat bij menging een rode pasta die bij het kauwen het speeksel vuurrood kleurt. Bij chronisch gebruik verkleuren de tanden rood. Na het kauwen worden de dan smakeloos geworden resten uitgespuugd.
Om de bittere smaak te verfijnen wordt, afhankelijk van regio, budget of beschikbaarheid het "betelhapje" nog voorzien van soms wel tientallen andere ingrediënten (honing, vruchten, gemalen noten, pepermunt, salmiak, zoethout en extracten van planten). Vaak claimt de verkoper dat ook dit de werking zal versterken.
De traditionele stenen voetpaden in de Micronesische deelstaat Yap in de Carolinen zijn door het massale gebruik en bijbehorend gespuug roodgevlekt. Op dit eiland, ten oosten van de Filipijnen, kweekt men kwalitatief erg goede betelnoten en een significant deel van de Yapezen kauwt continu betel; de noten worden vanuit Yap echter ook uitgevoerd.
Effect: Gaat het hongergevoel tegen en heeft een licht euforische en opwekkende werking.
Bijwerkingen: misselijkheid, buikloop, verhoogde hartslag, irritatie van de slijmvliezen, gebitschade, bij chronisch gebruik verhoogde kans op gezwellen aan de mond en slijmvliezen (er zijn nog meer bijwerkingen).
Betekoppenstad is de naam van Sas van Gent tijdens carnaval. De naam is te herleiden naar de suikerbietenindustrie die het stadje in het verleden rijk was, als beeldmerk is dan ook gekozen voor een suikerbiet (beet).
Volgens de overlevering zou Sas van Gent één van de oudste carnavalssteden van Nederland moeten zijn, de traditie zou z'n intrede hebben gekend met de overheersing van de (katholieke) Spaanse bezetter in de 16e eeuw.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 6 juli 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 6 juli
1070
Overleden : Godelieve van Gistel (68), Vlaams heilige van Franse afkomst, gewurgd door haar schoonfamilie.
1758
Kardinaal Carlo Rezzonico wordt gekozen tot Paus Clemens XIII.
1854
Overleden : Georg Ohm (67), Duits natuurkundige.
1885
Eerste tests van het vaccin tegen hondsdolheid door Louis Pasteur.
1893
Overleden : Guy de Maupassant (42), Frans schrijver.
1946
De AK-47 gaat in produktie in de Soviet Unie.
1964
In Londen gaat de eerste Beatles-film A Hard Day's Night in première.
1986
Davis Phinney wint als eerste Amerikaan een rit in de Ronde van Frankrijk.
1988
Het productieplatform Piper Alpha in de Noordzee wordt getroffen door een aantal explosies gevolgd door brand. Daarbij komen 167 mensen om. Het is de ramp met de meeste slachtoffers in de offshore olie-industrie.
1990
De regeringsleiders van de NAVO verklaren na de tweedaagse top in Londen dat de Koude Oorlog over is.
2005
De Olympische Spelen van 2012 worden toegewezen aan Londen.
Een betatron of inductieversneller is een door Donald W. Kerst op de Universiteit van Illinois in 1940 ontworpen circulaire deeltjesversneller om elektronen te versnellen tot hoge energie. Betatrons werden oorspronkelijk gebruikt in deeltjesfysica-experimenten. Door de betastraling (elektronen) op een trefplaat te laten vallen ontstaat harde röntgenstraling of gammastraling. Een voorbeeld is het 315 MeV Betatron gebouwd in 1949 in de universiteit van Chicago. Dit had een magneetveld van 0.92 tesla en een elektronenbaan met een diameter van 2.44 m. Moderne betatrons zijn buitegewoon compact en worden gebruikt voor industriële en medische toepassingen.
Betatron 6MeV van Konrad Grund (1942)
De naam "betatron" (een referentie naar de betastraling) werd gekozen in een wedstrijd. Andere voorstellen voor de naam waren rheotron, inductron, en zelfs Ausserordentlichhochgeschwindigkeitelektronenentwickelndenschwerarbeitsbeigolli- tron.
Het Radiation Center, het eerste privé medisch centrum dat kankerpatiënten behandelde met een betatron, werd geopend door Dr. O. Arthur Stiennon, in een voorstad van Madison, Wisconsin eind jaren 50.
De elektronen lopen rond in een cirkellbaan binnen een vacuümbuis in het centrum van een torus, die haaks staat op een wisselend magnetisch veld. Dit wordt opgewekt door een elektromagneet gevoed door een wisselstroom. Om het werkingsprincipe te begrijpen, kan men denken aan een transformator, waarbij de - in de vacuümbuis - rondlopende elektronen een stroom in een gesloten secundaire winding vormen. Het magneetveld is zodanig dat het twee functies vervult: het houdt de elektronen in de vaste cirkelbaan door een radiale inwaartse versnelling t.g.v. de lorentzkracht, en versnelt ze in die baan tangentiale versnelling. Als de elektronsnelheid/energie toeneemt, neemt dus ook dit magneetveld toe. De tangentiale versnelling vindt plaats door het geïnduceerde elektrisch wisselveld dat als een golf rondloopt in de versnellingsbaan binnen de torus. De elektronen worden versneld doordat ze herhaaldelijk een duw krijgen van de elektrische golf. Een stabiele baan voldoet aan de betrekking:
waarin θ0 de magnetische flux is door -en haaks op- de elektronenbaan. r0 is de baanstraal en H0 is de magnetische veldsterkte ter plaatse van de baan (r0). Deze voorwaarde voor een stabiele baan wordt ook wel Betatronvoorwaarde genoemd. Hieruit volgt dat de veldsterkte door de baan de helft van de gemiddelde magnetische veldsterkte binnen de baan is. Omdat de snelheid van de elektronen in een betatron de lichtsnelheid dicht nadert, wordt ten gevolge van de de radiale versnelling (kromming van de baan) synchrotronstraling uitgezonden. Bij toenemende energie neemt de hoeveelheid straling toe en neemt het rendement onevenredig af. De maximale energie wordt aldus begrensd door de uitgezonden straling.
Betalaïnen zijn een klasse van rode (betacyaninen) of gele pigmenten (betaxanthinen) te vinden bij planten.
Het zijn net als anthocyanen wateroplosbare pigmenten, gevonden in de vacuoles van plantencellen, maar in tegenstelling tot de anthocyanen zijn het indool-afgeleide componenten, gesynthetiseerd uit tyrosine.
(0) 
Betekoppenstad 
