De bijnieren zijn kleine organen en liggen als kapjes op de nieren, ervan gescheiden door vetweefsel. De bijnieren bestaan uit 2 gedeelten die zowel anatomisch als fysiologisch te onderscheiden zijn:
- Merg (het binnenste); bestaat uit zenuwweefsel - Schors (het buitenste); bevat 3 lagen
Beide lagen hebben verschillende functies.
Bijniermerg
Het bijniermerg produceert 2 hormonen: adrenaline en noradrenaline. Het bijniermerg wordt alleen geïnnerveerd (zenuwwerking) door het (ortho)sympathische deel van het autonome zenuwstelsel, niet door het parasympathische deel.
doorsnede van een nier en bijnier 1 is de bijnier
Bijnierschors
- De buitenste laag (zona glomerulosa) produceert mineralocorticoïden die invloed hebben op de mineraalhuishouding. De mineralocorticoïden bestaan voor 95% uit aldosteron; aldosteron bevordert op indirecte wijze de bloeddruk door de nieren aan te zetten tot het vasthouden van water. - De middelste laag (zona fasciculata) produceert de glucocorticoïden die invloed hebben op de glucosehuishouding. Glucocorticoïden bestaan voor 95% uit cortisol; cortisol bevordert o.a. de gluconeogenese. - De binnenste laag (zona reticularis) produceert zowel androgenen (mannelijke geslachtshormonen) als oestrogenen (vrouwelijke geslachtshormonen). Maar de productie van deze hormonen valt in het niet bij die van de gonaden, en heeft dus maar weinig invloed op het tot uiting komen van primaire en secundaire geslachtskenmerken.
de nieren en bijnieren in het menselijk lichaam
Aandoeningen
De volgende aandoeningen zijn het gevolg van een niet goed functionerende bijnierschors :
- Uitval van bijnierschors waardoor de bijnierschors onvoldoende corticosteroïden aanmaakt, dit leidt tot de ziekte van Addison. Dit kan het gevolg zijn van een auto-immuun reactie tegen de bijnierschors of problemen met de aansturing van de hypofyse. - Overmatige productie van mineralocorticosteroïden, wat leidt tot syndroom van Conn. - Overmatige productie van glucocorticosteroïden, wat leidt tot syndroom van Cushing. Dit kan zowel het gevolg zijn van een tumor op de hypofyse als in de bijnierschors. - Overmatige productie van androgenen, wat leidt tot adrenogenitaal syndroom.
Een voorbeeld van een aandoening van het bijniermerg is een feochromocytoom.
In uitzonderingsgevallen kan men besluiten om de bijnieren te verwijderen.
Bijlzalmen komen oorspronkelijk uit Zuid-Amerika, waar hij leeft in het amazone-gebied van het land Guyana. De vissen worden vaak in aquaria gehouden, met name de C. strigata en de G. sternicla.
Het geslacht typeert zich door een zijdelings afgeplat lichaam, dat een opmerkelijke gelijkenis vertoont met een bijl. Deze aparte vorm van het lichaam heeft een functie.
In het wild zwemmen deze dieren in relatief grote scholen van 10 à 20 stuks dicht aan de oppervlakte. Hun dunne silhouet maakt ze al bijzonder lastig zichtbaar voor roofdieren, maar in geval van extreme nood bezitten deze vissen het vermogen om net als de vliegende vis zich met kracht uit het water te verheffen.
Dit gebeurt soms wel met twintig vissen tegelijk, wat een imposant gezicht is.
zilveren bijlzalm - Gasteropelecus sternicla
Bijlzalmen leven in de bovenste delen van het water. Ze zullen niet snel agressief worden en zijn daarom goed te houden in een aquarium.
Let wel op dat ze zich dankzij de plaatsing van de bek niet goed kunnen verdedigen en houd ze dus met rustige vissen.
Omdat deze vissen springen is het aan te raden een deksel of overkapping over het aquarium te plaatsen.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 13 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 13 september
81
Overleden : Titus Flavius Vespasianus (41), Romeins keizer.
867
Overleden : Paus Nicolaas I (ca. 47), paus van 24 april 858 tot 13 september 867.
1394
De joden worden uit Frankrijk verdreven op bevel van Karel VI.
1503
Michelangelo begint aan het standbeeld van David.
1899
Henri Bliss is het eerste dodelijk slachtoffer van een auto ongeluk in de Verenigde Staten.
1918
Door zware regenval is de spoordijk bij de brug over het Merwedekanaal bij Weesp ondermijnd. Een passagierstrein uit het oosten naar Amsterdam glijdt met rails en al van de dijk. Er zijn 41 doden en 42 gewonden.
1922
Hoogste aardtemperatuur ooit gemeten: 57,8 °C (opgetekend in al-Aziziyah in Libië).
1936
Voor de tweede maal wordt Loen, Noorwegen, getroffen door een tsunami nadat een enorm rotsblok in een meer is gevallen. Er vallen 74 doden.
1944
Amerikaanse bommenwerpers bombarderen het concentratiekamp Auschwitz.
1952
Het eerste Jip en Janneke-verhaal verschijnt in dagblad Het Parool.
1956
De dijk om de nieuwe IJsselmeerpolder Oostelijk Flevoland wordt gesloten.
1959
Lancering van de Russische Loenik 2, het eerste ruimtetuig dat op de maan neerstort.
De bijlhorsmakreel (Chloroscombrus chrysurus) is een straalvinnige vis uit de familie van horsmakrelen (Carangidae) en behoort derhalve tot de orde van baarsachtigen (Perciformes).
De volwassen vis is gemiddeld 25 cm maar kan een lengte bereiken van 65 cm.
Engels : Atlantic bumper,Sapater, Casabe, Rooter
bijlhorsmakreel
Chloroscombrus chrysurus komt in zeewater en brak water voor.
De vis prefereert een subtropisch klimaat en heeft zich verspreid over de Grote en Atlantische Oceaan.
De diepteverspreiding is tot 55 m onder het wateroppervlak.
Chloroscombrus chrysurus is voor de beroepsvisserij van aanzienlijk belang, maar niet populair als hengelsportvis.
Een bijlbrief is een origineel eigendomsbewijs van een schip. Het is de voorloper van de meetbrief. Van oudsher was het een verklaring van de scheepsbouwmeester:
- dat het schip op zijn werf is gebouwd en dat de bouw van het schip voltooid is - dat de constructie van het schip in orde bevonden is (`schoon van de bijl`).
bijlbrief anno 1827 auteur : d-compu.dyndns.org/
Het begrip is ook bekend als:
- brief waarin de verkoper van een schip zich voor de koopprijs van het schip laat verpanden - een verzekeringsbrief van betaling aan een scheepsbouwmeester.
bijlbrief van inventaris anno 1857 auteur : d-compu.dyndns.org/
Terroristische aanvallen op de Twin Towers in New York, en het Pentagon bij Washington D.C.. Bijna 3000 mensen verliezen het leven.
2007
Father of All Bombs is een bijnaam voor een zeer zware bom van Russische makelij. Op 11 september 2007 heeft Rusland de bom vanuit een Tupolev Tu-160 geworpen in een test die gefilmd is, en werd uitgezonden op de Russische televisie.
2008
Een zware brand met temperaturen van 1000 °C in de kanaaltunnel beschadigt 300 meter tunnelbuis.
De bijkolibrie of zunzuncito (Mellisuga helenae) is de kleinste vogel ter wereld. Deze kolibriesoort wordt niet groter dan 5 tot 6 cm. Het vrouwtje weegt 2 gram en het mannetje 1,5 gram. Het mannetje is groen met grijswitte onderdelen en hij heeft een iriserende vuurrode kop en hals. Het vrouwtje mist de iriserende veren op de kop en de hals.
Engels : Bee Hummingbird of Zunzuncito Duits : Bienenelfe, ook Kubaelfe, Hummelkolibri of Elfenkolibri genoemd Frans : Colibri d'Elena
bijkolibrie auteur : AP/WideWorldPhotos
Bijkolibries eten vooral nectar, ze zweven met hun horizontaal gehouden lichaam voor een bloem en duwen hun korte, rechte snaveltje in de bloemkelk. Ze vangen ook insecten in hun vlucht.
De eieren van de bijkolibrie zijn slechts 6 mm lang, wat kleiner is dan een erwt.
De soort komt alleen maar voor op Cuba en Isla de la Juventud.
zunzuncito auteur : Naturacuriosa.blogspot.com CC 3.0
Met bijgoed worden in de bollenteelt alle bol-, knol- en wortelstokgewassen bedoeld, die niet behoren tot de tulpen (Tulipa), hyacinten (Hyacinthus) en narcissen (Narcissus). De term is afkomstig van het feit dat deze gewassen geen hoofdgewassen waren en er bij gedaan werden.
Daarnaast wordt de term ook buiten de bollenteelt gebruikt, zoals bij stinsenplanten.
Tot bijgoed worden o.a. de volgende gewassen gerekend:
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 10 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 10 september
1419
Overleden : Jan zonder Vrees (48), Hertog van Bourgondië.
1838
Première van de opera Benvenuto Cellini van Berlioz in de Opéra van Parijs.
1845
Opening Beurs van Zocher in Amsterdam door koning Willem II.
1846
Elias Howe krijgt een patent voor de naaimachine.
1883
Overleden : Hendrik Conscience (76), Vlaams schrijver.
1939
Canada verklaart Duitsland de oorlog.
1961
Tijdens de GP formule 1 crasht Wolfgang Graf Berghe von Trips met zijn bolide. Hijzelf en 15 toeschouwers verliezen hun leven.
1967
De bevolking van Gibraltar stemt tegen éénwording met Spanje.
1976
Een Brits vliegtuig en een Joegoslavisch vliegtuig botsen bij Zagreb; 176 mensen komen om.
1977
Hamida Djandoubi was de laatste persoon die in Frankrijk werd geguillotineerd.
1990
Paus Johannes Paulus II wijdt in Yamoussoukro de O.L.V. van de Vredebasiliek in. Het gebouw is een kopie van de Sint-Pietersbasiliek in Rome.
2003
Anna Lindh, de Zweedse minister van Buitenlandse zaken wordt neergestoken en overlijdt een dag later aan haar verwondingen.
2008
In Zwitserland wordt de Large Hadron Collider getest, een deeltjesversneller die volgens tegenstanders kan leiden tot het einde van de aarde, vanwege het creëren van zwarte gaten.
Het weer op bepaalde merkeldagen zou bepalend zijn voor het weer voor de rest van een periode.
De bekendste ongeluksdatum is vrijdag de dertiende. Maar ook andere dagen zouden ongeluk brengen.
1 april werd vroeger vaak beschouwd als een ongeluksdag, omdat Judas op deze dag zou zijn geboren of zich zou hebben opgehangen. Kinderen die in april werden geboren zouden ongelukskinderen zijn, vooral degenen die op 1 april ter wereld kwamen. Ze zouden moeilijk op te voeden zijn, kromgroeien, niet lang leven, alles verkeerd doen en hun leven lang ongelukkig zijn. Vaak voorspelde men een onnatuurlijke dood. Gereedschap dat op 1 april was gemaakt, zou iedereen ongeluk brengen die ermee werkte.
De Romeinse kalender bevatte een opsomming van fasti en nefasti, geluksdagen en ongeluksdagen.
- Zondag
Vanuit godsdienstig oogpunt geldt deze dag tevens als een heilige rustdag, en daar zitten bepaalde regels aan vast. Op de arbeid van de zondag zal geen zegen rusten, want de arbeid verstoort de zondagsrust. Wie 's zondags aan een huis werkt, zou ratten en muizen aantrekken. Andere uitdrukkingen:
- Zondagskind, gelukskind. - Als het 's zondags regent onder de hoogmis, dan regent het gans de week. - Wat men 's zondags wint, breekt men in de week de nek! - Een zondagsteek houdt geen week.
- Maandag
- Wie 's maandags iets leent, is het kwijt. - Wat 's maandags begint, 's zaterdags verslindt. - De maandag is de broer van de zondag (dronkemansgezegde). - Een maandagse maan kan niet zonder wind of regen vergaan. - Maandagmorgenmonster, een ludieke naam voor een apparaat dat op maandagochtend in elkaar gezet is, en dat niet goed functioneert.
- Dinsdag
Na de zondag als rustdag en de maandag als ongeluksdag, geldt de dinsdag als de geluksdag. Op de dinsdag is het gunstig om te beginnen aan werk, een reis, een huwelijk of de dienst.
- Woensdag
De woensdag zou in verband staan met toverij; de dag dat de heksen uitrijden. Het is tevens de dag waarop Judas zijn Meester verraadde, en dat voorspelt niet veel goeds.
- Donderdag
Het is een volksgewoonte dat de vrijer op donderdag een bezoek brengt aan het huis van zijn meisje. Het zou gunstig zijn om op deze dag in het huwelijk te treden of recht te spreken. Uitdrukkingen:
- Als de donderdag komt, is de week verloren.
- Vrijdag
Als het maar de dertiende is.
- Zaterdag
Hij die op een zaterdagnamiddag geboren is, zou heel perfectionistisch zijn. Uitdrukkingen:
- Geen zaterdag zo kwaad, of de zon schijnt vroeg of laat.
Jaarlijkse ongeluksdagen
Vroeger werden de zogenaamde 'ongeluksdata' met rijmpjes onthouden:
- Januari: In deze eerste maand zijn de één en zeven als een scherp zwaard te vrezen. - Februari: De vierde wil de dood in lokken; de derde doet de adem stokken. - Maart: Voor de eerste wee de gulzigaard; de vierde is de laatste voor de dronkaard. - April: Op de tiende en de elfde beide, zal de dood een 'warm' ontvangst bereiden. - Mei: De eerste stopt de arme in z'n leven; in één uur tijd moordt de zeven. - Juni: De tiende komt met een doods visioen; op de vijftiende kan men tegen het lot niets doen. - Juli: De dertiende is een fatale dag; op de vierde valt voor velen de laatste slag. - Regent het op 13 juli (Sinte Margriet), dan blijft het 14 dagen regenen. - Augustus: De eerste doodt met onverwachte slag; de tweede krijgt een leger 't graf. - September: De derde dag dompelt in rouw; de tiende is rampzalig voor man en vrouw. - Oktober: De derde en tiende, hun adem verpest, zijn even gevaarlijk als de Zwarte Pest. - November: De vijfde brengt een dodelijke pijn; de derde zal ook vol vernietiging zijn. - December: De zevende is fataal voor 't menselijk leven en ook de tiende is van dood vergeven.
In vele streken wordt bij de geboorte van een kind een levensboom of geboorteboom geplant. Het kind zal opgroeien op dezelfde manier als de boom zich ontwikkelt. Het leven van de nieuwgeborene is volgens het volksgeloof verbonden met het leven van de geplante boom. Dit idee ontstond bij de Germanen.
Alle Germaanse volkeren beschouwden de boom als beeld van het leven.
De tijdstippen voor het planten van de levensboom zijn volgens het oude volksgebruik de geboorte zelf, de dag van de doop of de dag van de eerstvolgende nieuwe maan.
- De lindeboom
De lindeboom werd bij de Germanen aanzien als heilige boom. De godin Freya zou er zich in vestigen.
De geest van de linde gold als beschermer voor huizen, bronnen en kerken. Ook later werd hij als 'goede boom' beschouwd. Huwelijken werden gesloten onder de linde; de duimen van de geliefden werden dan in de bast gedrukt.
Een lindetak zou tevens helpen als middel tegen tandpijn bij kinderen en het zou, in amuletvorm, beschermen tegen heksen en geesten.
- De wilg
De wilg zou een sterke magische geladenheid hebben. Bij de Germanen was de boom een symbool van de dood. Heksen zouden in de kruinen van de wilgen rusten. Vroeger maakte men daarom fluitjes uit wilgenhout om heksen en duivels te verjagen.
Een gebruik bij voodoopraktijken is een knoop leggen in een wilgentak. Daarmee zou je van op afstand iemand anders in het nauw kunnen drijven.
- Kruidenwis
Een kruidenwis is samengesteld uit vele met aandacht en eerbied uitgezochte planten. Deze werden geplukt op een bepaald tijdstip of bij een bepaalde maanstand. Dit gebruik stamt ook af van Germaanse gebruiken. Een kruidenwis werd door druïden verbrand ter ere van de godin Freya.
Door de komst van het christendom werd Freya van haar plaats verdreven als belangrijkste godin. Maria nam vanaf dan haar plaats in. Toch bleef het gebruik van een kruidenwis bestaan. Men gaf er alleen een christelijke waarde aan: in het graf van Maria werd enkel een bos kruiden aangetroffen, want zij zelf was verrezen.
- De maretak
Bij de Kelten en Germanen was de maretak een heilige plant, die in hun magische vruchtbaarheidsrituelen een belangrijke rol speelde. Bij de midwinterceremonie sneed een in wit geklede druïde met een gouden sikkel de maretak uit de heilige eik. Daarna slachtte hij de offerdieren en dompelde de maretak in water, dat dan als bescherming tegen ziekten en onheil werd gebruikt. De offergaven waren bestemd voor de geesten van de vruchtbaarheid, zoals de godin Freya. Zo kwam het dat de maretak later aan de balken van stallen werd gehangen; het diende om de mare (wat heks, spook of nachtmerrie betekent) weg te jagen en zo het vee vruchtbaar te houden.
- Heksenkring
In het bijbels scheppingsverhaal vind je geen paddenstoelen terug. Alleen dat al maakte de paddenstoel nu juist verdacht bij de christenen, want wat niet door God was gemaakt, achtten ze een creatie van de duivel.
De cirkelvormige groeiwijze van sommige paddenstoelen noemt men een heksenkring. Die naam heeft het te danken aan het bijgeloof; het zou de plaats zijn waar heksen dansten tijdens sabbatnachten.
Het was zeer gevaarlijk om een voet in een heksenkring te zetten.
- Vlier
Aan de bloesem van de vlier worden voorspellende krachten toegeschreven. In Midden-Europa hangen jonge meisjes in de nacht van 21 juni een bloeiende vlierbloesem achter het bed.
Hierdoor zal hun toekomstige echtgenoot zich in hun droom openbaren.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 8 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 8 september
1575
Het Beleg van Woerden begint.
1727
Zware schuurbrand tijdens een poppenspel in het dorpje Burwell in Cambridgeshire, England. 78 Doden waaronder veel vrouwen en kinderen.
1831
Opening van de eerste zitting van het Belgisch Parlement, dat 102 volksvertegenwoordigers en 51 senatoren telt.
1888
In Engeland vinden de eerste zes wedstrijden ooit plaats van de Football League.
1930
De 3M Scotch-kleefband, een uitvinding van Richard Drew, wordt op de markt gebracht.
1941
Begin van de Operatie Nordlicht Beleg van Leningrad. Deze slag zou ruim 900 dagen duren.
1944
Lancering van de eerste V2-raket vanuit Nederland richting Londen; doel wordt getroffen.
1949
Overleden : Richard Strauss (85), Duits componist en dirigent.
1951
Ondertekening van het Vredesverdrag van San Francisco door Japan en 48 andere landen.
1983
Overleden : Wim Kan (72), Nederlands cabaretier.
1986
In Londen wordt het tweede slachtoffer van Jack the Ripper gevonden, Annie Chapman.
1990
Het National Symphony Orchestra of London krijgt een Belg als hoofddirigent: de 58-jarige Vlaamse pianist François Glorieux.
1992
Uit een officieel onderzoek blijkt dat de Amerikaanse restaurateur Daniel Goldreyer het zwaar beschadigde schilderij Who's afraid of Red Yellow and Blue III van Barnett Newman heeft overgeschilderd met huis-,tuin en keukenverf, kostprijs 400.000 euro.
1994
Geallieerde legers verlaten Berlijn definitief.
2004
Overleden : Frank Thomas (92), Amerikaans tekenaar van de Disney-films Sneeuwwitje en Bambi.
2007
De Belgische duatleet Benny Vansteelant raakt zwaargewond als hij wordt aangereden op training. Op 14 september zal hij aan zijn opgelopen verwondingen overlijden.
In de volksgeneeskunde werden bloedzuigers gebruikt om pijnloos bloed te zuigen als alternatief voor aderlating. Men geloofde dat samen met het bloed ook de giftige stoffen uit het lichaam verdwenen, daar het opgezogen bloed deze diertjes al snel een zwarte kleur gaf. Dit is later wetenschappelijk onjuist gebleken.
- Ekster
Volgens een Waalse en Franse sage had de ekster eerst een prachtig verenkleed, maar toen de vogel de gekruisigde Jezus had bespot, werd hij vervloekt en kregen zijn veren de kleuren van de rouw. Eksters werden van oudsher al beschouwd als ongeluksvogels, verkondigers van dood en rampzaligheid. Nog steeds zijn er woorden en uitdrukkingen in gebruik die getuigen van dit volksgeloof, zoals 'eksteroog'. Volgens het volksgeloof kunnen eksters het lot voorspellen. Zo zouden ze een naderende oorlog voorspellen wanneer ze zich in grote aantallen verzamelen en dan luidruchtiger zijn dan gewoonlijk. Ook het weer zou slechter worden wanneer een ekster luidruchtiger is dan anders.
- Mol
Als men een mollenpoot met zich meedraagt zou men veel geluk hebben. Mollenpoten die als amulet om de hals van een kind werden gehangen, zouden helpen bij het doorbreken van de tanden; dit vanwege het verband dat men ziet tussen de gravende voorpoten van de mol en het doorbreken van tanden.
- Paard
Het paard zou goed werken tegen allerlei kwalen. Het vet van de manen werd gebruikt bij brandwonden en als reumazalf. Bij verkoudheid werd paardenmest gekookt en opgedronken. Wie last had van zweren moest eelt van een paard als amulet dragen.
- Kevers
Verschillende kevers spelen een rol in het bijgeloof, zo werd de ' pillendraaier' of mestkever al in het oude Egypte vereerd. Het vliegend hert werd in Engeland gezien als brenger van stormen en met stenen doodgegooid. Van de kever Blaps mortisaga (morti-saga betekent 'doodsvertelling') werd gedacht dat deze de dood zou aankondigen.
- Lieveheersbeestjes
Lieveheersbeestjes (die op je af komen vliegen) zien, brengt geluk. Een lieveheersbeestje doden brengt groot ongeluk. Lieveheersbeestjes zouden regen veroorzaken als ze worden doodgetrapt.
De bestaande Germaanse naam voor het kevertje, Freyafugle (vogel van de godin Freya) werd verchristelijkt tot onzelievevrouwebeestje of lieveheersbeestje tijdens de kerstening. Het dier heeft vele namen, de namen verwijzen vaak naar het dier van de goden, zoals hemelbeestje, ingeltsje (engeltje) of zonnekoekje.
- Spin
De spin staat symbool voor gevaar, giftigheid en boosheid ('zo nijdig als een spin zijn'). Maar kleine spinnen zouden geluk brengen; het tijdstip waarop een spin wordt gezien, speelt daarbij een belangrijke rol. In de volksgeneeskunde werd een walnoot met een kruisspin erin als amulet tegen koorts gedragen. Een spin die naar beneden kruipt in zijn web is een goed voorteken, maar als hij omhoog kruipt is er ongeluk op komst. De 8-potige spin brengt welvaart. Een oude uitdrukking is "Een spin in de morgen brengt kommer en zorgen, een avondspin heeft geluk en zegen in." Echter deze uitdrukking kan ook slaan op het werkwoord spinnen en het beroep. Als een spinner het te armoedig had waardoor hij al in de ochtend moest gaan spinnen, dan was dat inderdaad een teken van kommer en zorgen.
- Vleermuis
Voorouders brachten vleermuizen in verband met boze geesten, heksen en vampiers. Ze werden levend op de staldeur naast het hoefijzer genageld. Op die manier zouden ze het kwaad afweren en heksen zagen zo wat er met hen zou gebeuren als ze te dicht bij kwamen. Ook de duivel wordt wel eens met vleermuisvleugels afgebeeld. Volgens het Slavische volksgeloof is de meest gekende vampier een levende dode die 's nachts zijn graf verlaat om mensen het bloed uit te zuigen. Vleermuizenbloed zou voorkomen in heksenzalven. In het verleden werden TBC- lijders aangezien voor vampiers omdat zij bloed spuwden.
- Reptielen & amfibieën
Kameleons worden in Afrika als brengers van ongeluk gezien. Schildpadden worden in Azië als geluksbrengers gezien, delen van het schild worden vermalen en gegeten of als amulet gedragen. Het eten zou de potentie verhogen. Boomkikkers zouden het weer kunnen voorspellen door hun kleuren en gekwaak. Slangen worden in landen als India als goddelijk gezien en als heilig beschouwd.
- Varken
Geloofd wordt dat mensen die varkenshersenen eten geen leugens kunnen vertellen. In de Keltische mythologie neemt het varken of het wild zwijn een belangrijke plaats in.
Vroeger geloofden sommige volkeren dat de kat het symbool was van het vleesgeworden kwaad. Duivels en heksen namen deze gedaante aan. Het gevolg hiervan was dat katten wreed werden behandeld en gedood. Zo kende men het katknuppelen, waarbij het dier in een tonnetje werd opgesloten. Dit werd door middel van twee touwen tussen twee bomen gehangen, waarna men poogde de ton met knuppels aan diggelen te slaan. Ook dienden katten als offer voor de boze geesten of werden levend begraven of verbrand.
In Ieper wordt deze wrede traditie nog steeds herdacht met een driejaarlijkse kattenstoet. De klemtoon is veranderd van misprijzen en verachting naar verering. Al krijgt de geschiedenis ook zijn plaatsje: er worden tijdens de festiviteiten nog steeds katten van de toren gegooid, gelukkig zijn de echte katten tegenwoordig vervangen door pluche exemplaren!
Het geloof in katten als handlangers van de duivel was niet enkel voor de katten een gevaarlijke gedachte: ook kattenliefhebbers werden plots verdacht. Deze vorm van bijgeloof zorgde vaak voor absurde veroordelingen. Allerlei toevalligheden werden aan elkaar geknoopt tot een duivelse misdaad. Wanneer iemand een kat in huis haalde en er stierf dezelfde dag toevallig een koe bij de buren, dan kon je veroordeeld worden. Er zijn zelfs mensen op de brandstapel beland enkel en alleen voor het houden van een kat.
In de Middeleeuwen werd de kat beschouwd als voorwerp van afschuw en als bondgenoot van de duivel en heksen. Een zwarte kat en een heks konden één en hetzelfde wezen zijn, door middel van gedaanteverwisseling. Men zag de blik van Satan in haar ogen. Bovendien hoort men een kat niet naderen: één van de redenen waarom heksen verdacht werden van het zich vermommen in een kat. Zo konden ze zich dan onopgemerkt verplaatsen. Er zijn talloze volksverhalen over kattendansen, deze dansen worden in verband gebracht met grafheuvels en heksenkringen.
In tal van streken van Europa en Amerika is men er ook nu nog van overtuigd dat, wanneer een zwarte kat je pad kruist en van je wegloopt, dit ongeluk met zich meebrengt. Daarnaast zijn er nog andere vormen van bijgeloof die minder bekend zijn. Een kat die te dicht bij onze mond komt, zou de adem uit ons lichaam kunnen wegslorpen, je krijgt ongeluk als een kat in je huis sterft of als ze mee verhuist. In Engeland brengt een zwarte kat juist geluk, en een witte kat ongeluk. Een kat die zich over de neus aait is een voorbode van aangenaam bezoek.
Tegenwoordig komt de kat als symbool van het kwaad nog steeds voor in allerlei kinderverhalen, zij het niet meer letterlijk bedoeld. Zo heeft de boze tovenaar van de smurfen een kwaadaardige kat tot metgezel. In tekenfilms speelt de kat altijd de rol van de gemene schurk tegenover een sympathieke muis waarmee we ons als kijker dienen te identificeren.
De kat bekleedt al zeer lang een belangrijke plaats, bijvoorbeeld in de Germaanse mythologie. Freya, de godin van de vruchtbaarheid, de liefde en de schoonheid, liet zich door de wolken rijden op een wagen die werd getrokken door wilde katten. Ook de druïden offerden de kat om de vruchtbaarheid over de velden af te smeken.
De Egyptenaren vereerden de kat vanwege hun speelse karakter, het vangen van muizen (die het graan stalen) en omwille van het geluk dat deze dieren zouden brengen. Katten werden zelfs gemummificeerd. De kattengodin Bastet was zeer belangrijk in de Egyptische godsdienst.
Katten en bijgeloof horen al eeuwen bij elkaar. Evenals zwarte katten en heksen. Een heks kon zichzelf moeiteloos in een kat veranderen. Geen wonder dat men in de Middeleeuwen erg oppaste als een zwarte kat het pad kruiste. Katten op hun beurt konden na zeven jaar dienst in een heks veranderen. Zwarte katten hielden er geen beste naam aan over. De schildpadkat daarentegen, brengt fortuin en een kat met drie kleuren beschermt uw woning tegen brand.
Geef katten vooral veel te eten. Meisjes die katten goed voeren, staat een rijk huwelijk te wachten, of op zijn minst eentje met zon en vrolijkheid op de bruiloft. Wie een kat schopt (de onverlaat!) krijgt reuma. En mensen die een hekel hebben aan katten, zullen in de regen ten grave worden gedragen. Vroeg of laat komen ze daar met Halloween weer uit... als kat. Dat dachten de Kelten tenminste.
Als weersvoorspeller heeft de kat een goede naam. Wast hij zich met de haren mee, dan wordt het mooi weer. Poetst hij tegen de vleug in, dan komt er regen. Hoe dan ook, als een kat zich wast, komt er een gast. Misschien wel een kapitein die hem meevoert naar zee, want een scheepskat brengt zeker geluk!
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 6 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 6 september
3761 v.Chr
De eerste dag van de Joodse jaartelling.
972
Overleden : Paus Johannes XIII (??), paus van 1 oktober 965 tot bij zijn overlijden in 972.
1522
Voor het eerst zeilt een schip om de wereld. De Victoria (het enige overgebleven schip van de expeditie van Ferdinand Magellaan) komt met 18 man weer in het Spaanse Sevilla aan.
1889
In Antwerpen ontploft de patroonfabriek Corvilain. Er vallen 95 slachtoffers.
1898
Koningin Wilhelmina wordt ingehuldigd in de Nieuwe Kerk te Amsterdam.
1914
Eerste Wereldoorlog: Begin van de slag bij de Marne.
1939
Tweede Wereldoorlog: Zuid-Afrika verklaart de oorlog aan Duitsland.
1941
Holocaust: de verplichting om een Jodenster met daarin het woord Jood te dragen wordt uitgebreid naar alle Joden boven de zes jaar in door Duitsland bezette gebieden.
1944
Tweede Wereldoorlog: Poolse troepen van het 10e regiment Jagers te paard, tankregiment uit de Poolse Eerste Pantserdivisie van generaal Maczek, vallen België binnen. Ze bevrijden Ieper en Poperinge op diezelfde dag.
1964
Jan Janssen wordt in Sallanches wereldkampioen wielrennen.
1990
Overleden : Tom Fogerty (48), guitarist van Creedence Clearwater Revival.
1991
Leningrad heet weer Sint-Petersburg. De op één na grootste stad in Rusland was in 1924 omgedoopt tot Leningrad.
1997
Overleden : Adolf Dassler (75), oprichter van het Duitse sportkledingmerk adidas.
Veel bijgeloof heeft betrekking op overgangsriten zoals de geboorte. Er bestaan diverse soorten bijgeloof in verband met geboorte en pasgeborenen. Vrij algemeen is de vrees voor het boze oog (bijvoorbeeld van een jaloerse of onvruchtbare vrouw) en de angst voor boze geesten. Maar er bestaan ook andere vormen van bijgeloof, zoals de weigering om meer dan de noodzakelijke babykleertjes te kopen voordat de baby er daadwerkelijk is. In het bijgeloof omtrent pasgeborenen spelen ook dieren een rol. Aan sommige dieren worden bovennatuurlijke invloeden toegeschreven, waardoor die uit de buurt van baby's worden gehouden. Een voorbeeld daarvan is de kat, die de adem van de baby zou stelen. Dit bijgeloof is trouwens wel gebaseerd op een realiteit: huiskatten gaan graag in de wieg liggen en dat kan leiden tot verstikking van jonge baby's. In de Surinaamse cultuur bijvoorbeeld wordt een baby na zonsondergang niet meer over de schouders gedragen omdat het dan bloot zou staan aan de invloed van boze geesten.
Zonsverduisteringen
In de afgelopen eeuwen werd verondersteld dat zonsverduisteringen invloed zouden hebben op het weer. De duur van een zonsverduistering zou verband houden met de duur van het regenseizoen. Ook het tijdstip van de verduistering zou van belang zijn: een zonsverduistering in het voorjaar zou gunstig zijn voor de oogsten. Tegenwoordig weet men dat dit onjuist is.
Bij een eclips in 2136 voor Christus dacht men in China dat de zon aangevallen werd door een grote onzichtbare draak. Door veel kabaal te maken (op trommels slaan, pijlen in de lucht schieten enz.) kon men de draak verjagen en het daglicht herstellen. Toen de eclips plaatsvond, was de keizer volledig onvoorbereid. Alhoewel de zon toch terug tevoorschijn kwam, was de keizer zeer vertoornd en beval de onthoofding van zijn astronomen. Ook op het Indonesische eiland Java is het tijdens een eclips gebruikelijk om flink lawaai te maken. Toen de maan in 1674 voor de zon schoof, begon iedereen intens te bidden en een hels lawaai te maken.
In Zuid-Amerika hebben de mythen en legenden over de zonsverduistering doorgaans een seksuele lading. Voor veel inheemse volkeren staat een eclips symbool voor de (al dan niet incestueuze) geslachtsgemeenschap tussen de zon en de maan. Volgens de Anus, het vier na grootste inheemse volk in Venezuela, lopen zwangere vrouwen tijdens een zonsverduistering kans dat de maan hun ongeborene wegkaapt. De Wayuu-indianen in Venezuela geloven ook dat zon en maan tijdens een eclips geslachtsgemeenschap hebben. Tijdens hun liefdesdaad willen ze niet gestoord worden, en daarom wordt het zo donker.
Veel Afrikanen zijn bang voor de zonsverduistering. Anders dan hier is de eclips in Afrika geen fascinerend natuurverschijnsel. Op het moment dat de zon zich aan het zicht onttrekt, duiken er umnyanma (kwade geesten) op. De Zoeloes hebben het over de 'Dag van de dode maan'. Het is volgens deze Afrikaanse stam op zo'n dag onverantwoord belangrijke beslissingen te nemen. In India wordt geprobeerd de demon Rahoe tot inkeer te brengen zodra deze begint met 'het verorberen' van de zon.
Volgens diverse onheilsprofeten zou de laatste totale zonsverduistering die in Europa zichtbaar was het einde van de wereld inluiden. Nostradamus' voorspelling dat "in het jaar 1999 en zeven maanden uit de hemel een grote Koning der Verschrikking zal komen, om de grote Koning van Angoulmois uit de dood op te wekken". Dit zou volgens sommige bronnen duiden op "de grootste eclips van deze eeuw". Nostradamus hanteerde nog de Juliaanse kalender; hij doelde dus eigenlijk op 11 augustus 1999.
Gedurende de eclips van 16 juni 1406 in Frankrijk schuilden massa's mensen in de kerken. Tijdens de 16de eeuw dacht men in Frankrijk dat de Zon verliefd was op de Maan en dat ze miljoenen sterren voortbrachten tijdens hun ontmoetingen (een eclips).
Een variatie hierop vinden we bij de Wayuu-indianen in Venezuela. Die denken dat zon en maan het tijdens een eclips met elkaar doen. Tijdens hun liefdesdaad willen ze niet gestoord worden, en daarom wordt het zo donker.
Uit de oude Griekse en Romeinse geschiedenis, zijn tal van verhalen bekent over zonsverduisteringen.
"Toen Anaxagoras, een goede vriend van de Atheense staatsman Pericles, in de vijfde eeuw voor Christus verklaarde dat de zon een 'vurige steenklomp' was, pikte de bevolking dat niet. De eerstgenoemde die zijn tijd ver vooruit was werd verbannen, de tweede aangeklaagd wegens laster van de goden."
Cassius Clay wint de gouden medaille in boksen bij de Olympische Spelen in Rome.
1972
Palestijnse terroristen overvallen het woonblok van de Israëlische sportploeg in het Olympisch dorp in München.
1980
Tussen Italië en Zwitserland wordt de Gotthardtunnel voor het autoverkeer geopend.
1990
Saddam Hoessein, de Iraakse president, roept opnieuw op tot een heilige oorlog tegen het Westen
1990
De eerste ministers van Noord- en Zuid-Korea ontmoeten elkaar voor het eerst sinds 45 jaar in Seoel. Zij plegen overleg om de spanningen tussen beide landen te verminderen.
1993
Overleden : René Klijn (30), Nederlands zanger.
1995
Wereldwijd protest na de eerste van een reeks kernproeven door Frankrijk op het atol Mururoa.
1997
Overleden : Moeder Teresa van Calcutta (87), geboren als Agnes Gonxha Bojaxhiu, Albanees stichteres van de Missionarissen van Naastenliefde.
(11) 
