Het bruin zandoogje (Maniola jurtina; Epinephele jurtina; Epinephele, Satyrus janira) is een dagvlinder uit de subfamilie Satyrinae, de zandoogjes en erebia's.
Voor het eerst beschreven door Linnaeus in 1758.
Carolus Linnaeus beschreef het mannetje en het vrouwtje aanvankelijk als twee verschillende soorten, en meende dat het mannetje een "bosvlinder" was.
Het mannetje kreeg de wetenschappelijke naam janira, maar alhoewel het mannetje eerder in de tekst stond dan het vrouwtje, wordt aan jurtina tegenwoordig de voorkeur gegeven.
Het bruin zandoogje komt voor in het West-Palearctisch gebied.
De vlinder komt niet voor in Midden- en Noord-Scandinavië.
De vlinder geeft de voorkeur aan matig voedselrijk grasland als leefgebied.
In Nederland en België is de soort zeer algemeen.
Engels : Meadow Brown Duits : Grosses Ochsenauge Frans : Le Myrtil
Bruin zandoogje (mannetje)
auteur : Danny Steaven CC 3.0
Voorvleugellengte: 21-28 mm.
Bij het mannetje is de bovenkant van de voorvleugel bruin met een ongekernde zwarte oogvlek in de vleugelpunt.
Het vrouwtje heeft op de bovenkant van de voorvleugel een opvallend oranje veld met een meestal witgekernde zwarte oogvlek.
De bovenkant van de achtervleugel is bruin.
Maniola jurtina (vrouwtje)
auteur : Massimo Finizio CC 2.0 Italy
In Nederland is het verspreidingsgebied de afgelopen eeuw nauwelijks gewijzigd.
De soort komt verspreid over het hele land voor, maar is in delen van de Betuwe, Noord-Brabant en Noord- en Zuid-Holland wat schaarser.
De oorzaak hiervan is onbekend.
Het is een algemene standvlinder en de soort waarvan waarnemers de meeste individuen doorgeven.
Rups van het bruin zandoogje
auteur : Gilles San Martin CC 2.0
De levenscyclus verloopt als volgt : Rups : half augustus-eind juni.
De soort overwintert als jonge of halfvolgroeide rups, verscholen in een graspol, bij zacht winterweer komen de rupsen soms tevoorschijn om te foerageren. De verpopping vindt plaats in een zijden spinsel aan de waardplant, vrij laag boven de grond.
Zijn habitat zijn vooral ruigere graslanden en ruigten met structuren in het landschap zoals houtwallen, hagen, bermen of slootkanten, ook landbouwgebieden, stedelijk groen en braakliggende terreinen.
De waardplanten zijn diverse grassen, waaronder grote vossenstaart, gewoon reukgras, kropaar, ruwe smele, kweek, rood zwenkgras en engels raaigras.
Maniola : maniola is een verkleinwoord van Mania of Manes, de zielen van de verlatenen. Schrank wil aangeven dat ook deze plezierig aandoende vlindersoort zijn schaduwzijde heeft en beschouwt ze als bewoners van verborgen krochten in tegenstelling tot de vlinders van het Pierisgeslacht, die wit zijn en in plezieriger omstandigheden thuishoren. jurtina : het woord jurtina bestaat helemaal niet en is mogelijk een foute schrijfwijze van Jurturna, de naam van een geneeskrachtige bron vlakbij Rome. Linnaeus beschouwde mannetje en vrouwtje als verschillende soorten. Jurtina was het vrouwtje en lager op de lijst, op dezelfde pagina staat het mannetje als janira. Janira was een van de Nereïden, een nimf van de Middellandse Zee. Linnaeus zegt wel dat deze soorten veel op elkaar lijken en omschrijft de verschillen, jurtina zou een grassoort zijn en janra een bosvlindner. Vroeger had jarina de voorkeur maar jurtina heeft nu de prioriteit.
Bron : - Wikipedia CC 3.0
- vlindernet
- tinternet
Voorvleugellengte: 9-11 mm.
Goed te herkennen aan de effen licht- tot vaalbruine vleugels zonder verdere tekening.
In Nederland komt echter vrijwel uitsluitend de zwarte melanistische vorm voor, die in het buitenland juist niet voorkomt.
Het is in Nederland een zeer zeldzame soort die slechts af en toe wordt waargenomen in de zuidelijke helft van het land, vooral in Limburg.
In België een zeldzame soort, die verspreid over het hele gebied kan worden gezien.
Het bruin schavertje (Omocestus haemorrhoidalis) is een rechtvleugelig insect uit de familie veldsprinkhanen (Acrididae).
Voor het eerst beschreven door Charpentier in 1825.
Het bruin schavertje komt voor in zuidelijk en oostelijk Europa, in België alleen in het uiterst zuidoostelijke deel in Belgisch-Lotharingen.
In Nederland komt de sprinkhaan niet voor maar de populaties in Duitsland komen voor tot in Nordhorn, vlak over de grens bij Denekamp in Overijssel.
Bruin schavertje
auteur : Fritz Geller-Grimm CC 3.0
De kleur is meestal bruin en zelden groen, de bovenzijde van het achterlijf is meestal rood gekleurd.
De wetenschappelijke soortnaam haemorrhoidalis verwijst hiernaar en betekent 'bloed'.
De opstaande, geel gekleurde kielen aan weerszijden van het halsschild is zeer sterk naar binnen geknikt.
De vleugels reiken ongeveer tot aan de achterlijfspunt.
Mannetjes bereiken een lengte van 11 tot 14 millimeter, de vrouwtjes zijn 15 tot 20 mm lang.
Omocestus haemorrhoidalis (vrouwtje)
auteur : Gilles San Martin CC 2.0
De sterk naar binnen geknikte kielen van het halsschild zijn een belangrijk determinatiekenmerk.
Alleen het knopsprietje heeft een vergelijkbare indeling van het halsschild, maar deze soort is te onderscheiden door de duidelijk verdikte einden van de antennes.
Bij andere soorten als het 'gewoon' schavertje zijn de randen van het halsschild slechts gebogen.
Het schavertje is bovendien meestal groen van kleur.
Bruin schavertje (mannetje)
auteur : Gilles San Martin CC 2.0
Het bruin schavertje is als volwassen insect te zien van juli tot september en is vooral actief tussen negen uur in de ochtend tot zeven uur in de avond.
De soort heeft geen stippen en is lichtbruin gekleurd, maar er komt ook een donkere vorm voor.
De lichte vorm is herkenbaar aan een zwarte M-vormige tekening op het halsschild.
De soort is langgerekter dan het tweestippelig lieveheersbeestje, waardoor ook donkere exemplaren altijd van deze soort te onderscheiden zijn.
Het imago wordt 3,5 tot 5 mm lang.
Het diertje heeft een voorkeur voor naaldbossen, vooral met sparren en in mindere mate met pijnbomen, en leeft van bladluizen van het geslacht Adelges.
Ter bestrijding van bladluizen is het bruin lieveheersbeestje ook in Noord-Amerika geïntroduceerd.
In Nederland en België is de soort vrij algemeen binnen het biotoop.
Het bruin lieveheersbeestje is te vinden van april tot oktober.
Het bruin dikkopje (Erynnis tages) is een dagvlinder uit de familie Hesperiidae, de dikkopjes.
Voor het eerst beschreven door Linnaeus in 1758.
Het bruin dikkopje komt voor van Ierland tot China en van Midden-Scandinavië en Schotland tot Spanje en Italië.
Europa vormt een belangrijk deel van het verspreidingsgebied.
Engels : Dingy Skipper Duits : Dunkler Dickkopffalter, Kronwicken-Dickkopffalter Frans : Le Point de Hongrie Oude Nederlandse naam : donker dikkopje
Een uiterst zeldzame standvlinder die in ons land zeer sterk achteruit is gegaan.
In het begin van de twintigste eeuw was het bruin dikkopje vrij algemeen op veel zandgronden verspreid over het land.
Sinds 1960 komt het bruin dikkopje alleen nog voor in Limburg en op dit moment zijn er nog slechts enkele kalkgraslandjes in Zuid-Limburg waar deze soort wordt waargenomen.
Voorvleugellengte: circa 13 mm.
De bovenkant van de vleugels is bruin met vage, grijze vlekken en stippen.
De onderkant is vrijwel egaal lichtbruin.
Een gelijkende soort is het kaasjeskruiddikkopje.
Het bruin dikkopje heeft een minder grove tekening op de bovenkant van de vleugels.
De soort staat op de Waalse Rode Lijst en in Duitsland staat hij in de categorie bijna bedreigd.
Voor Vlaanderen staat hij als verdwenen op de Rode Lijst, maar recent zijn er weer populaties langs het Albertkanaal.
Vliegtijd en gedrag :
Begin mei-half juni in één generatie; soms een tweede partiële en veel kleinere generatie van eind juli-eind augustus.
De vlinders worden zelden nectardrinkend waargenomen, de meeste waarnemingen betreffen zonnende exemplaren op open plekjes tussen de vegetatie.
De levenscyclus verloopt als volgt : Rups : begin juni-begin mei.
De soort overwintert als volgroeide rups in een soort koker van samengesponnen bladeren.
In het voorjaar vindt de verpopping plaats in een losse cocon laag in de vegatatie.
Het bruin dikkopje kan zowel in droge als vochtige graslanden leven, als de vegetatie maar laag en open is.
Voorbeelden zijn open schrale kruidenrijke graslanden in heiden of nabij bossen op zand- en kalkgrond.
Tegenwoordig is de soort beperkt tot droog en schraal kalkgrasland op zuidhellingen, met een lage, kruidenrijke vegetatie en hier en daar met een kale bodem.
De waardplanten zijn gewone rolklaver, soms bont kroonkruid of moerasrolklaver.
Erynnis : de Erynyes (Erynnes) of Furies die boosdoeners kwelden door ze telkens te achtervolgen. Deze naam verwijst naar het rusteloos vliegen van de vlinders alsof ze permanent worden opgejaagd door goddelijke wrekers. tages : Tages is de naam van een jongen die de wijsheid van een oude man bezat en die plotseling tevoorschijn kwam om de Etrusken in te wijden in de kunst van het voorspellen. Zijn woorden werden opgetekend in het boek van Tages.
Bron : - Wikipedia CC 3.0
- vlindernet
- tinternet
De soort komt voor op de Banggai en de Soela-eilanden van Indonesië.
Naar schatting bevinden er zich nog tussen de 15.000 en de 30.000 exemplaren op deze eilanden.
Het bestand gaat snel achteruit op de grote eilanden omdat de eieren nog veel worden geroofd door de lokale bevolking.
Op de kleinere eilanden zou het bestand evenwichtiger zijn, nochtans zijn er meldingen dat de lokale vissers ook hier zouden roven.(op www.birdlife.org)
Het bruin blauwtje (Aricia agestis, voorheen Plebeius agestis) is een dagvlinder uit de familie Lycaenidae, de kleine pages, vuurvlinders en blauwtjes.
Voor het eerst beschreven door Denis & Schiffermüller in 1775.
Engels : Brown Argus Duits : Dunkelbrauner Bläuling, Kleiner Sonnenröschen-Bläuling Frans : l'Argus Brun Oude Nederlandse naam : donkerbruin blauwtje
Het bruin blauwtje komt algemeen voor in Centraal- en Zuid-Europa, op warme graslanden, heiden en duinen.
Als zwerver en dwaalgast kan de vlinder worden aangetroffen in Nederland en België.
In het kustgebied komt de vlinder als standvlinder (een vlinder die in dat gebied gedurende minimaal tien jaar een populatie heeft (gehad))voor.
Voorvleugellengte: circa 13 mm.
Zowel bij het mannetje als bij het vrouwtje is de bovenkant van de vleugels bruin zonder bestuiving, langs de achterrand bevindt zich meestal een volledige rij opvallende oranje vlekken.
De onderkant van de vleugels is lichtbruin, het vrouwtje heeft geen blauwe bestuiving.
De zwarte vlekken op de onderkant van de voorvleugel zijn groot en opvallend, de zwarte vlekken op de achtervleugel zijn klein.
De vleugeladers lopen door in de franje, waardoor deze geblokt lijkt.
Er is gemakkelijk verwarring mogelijk met het vrouwtje van het icarusblauwtje, dat ook bruine vleugels heeft.
Het icarusblauwtje heeft op de onderkant van de voorvleugel doorgaans een duidelijke wortelvlek.
Ook ligt de bovenste van de twee vlekjes aan de voorrand van de achtervleugel bij het bruin blauwtje dicht tegen de bovenste rij van vlekjes, terwijl bij het icarusblauwtje een stuk lager ligt.
Het bruin blauwtje profiteert van de opwarming van de aarde en doet dit niet onopgemerkt.
Ze fladdert maar liefst 79 kilometer noorderlijker in het Verenigd Koninkrijk dan 20 jaar geleden.
Maar niet alleen in de UK gaat het haar voor de wind, ook in de rest van Europa doet ze het zeer goed.
Vliegtijd en gedrag :
Begin mei-eind juni en begin juli-begin oktober in twee, soms drie generaties.
De vlinders besteden relatief veel tijd aan het zoeken van nectar van onder andere boerenwormkruid en duizendblad.
De vlinders brengen de nacht door in groepjes, waarbij ze met de kop naar benenden in de vegetatie hangen.
De levenscyclus verloopt als volgt : Rups : begin juni-half juli en half augustus-eind april.
De soort overwintert als halfvolgroeide rups in de strooisellaag.
De jonge rups eet de onderzijde van het weefsel van het blad en beschadigt de bovenste bladlaag niet; deze mineergang is vrij opvallend.
Grotere rupsen eten van het volledige blad, de bloemen en de vruchten van de waardplant.
De verpopping vindt plaats in de strooisellaag vlak bij de waardplant.
Zijn habitat zijn droge, zandige, open, kruidenrijke en schrale graslanden en kalkgraslanden.
De waardplanten zijn diverse soorten ooievaarsbek, met name kleine ooievaarsbek en gewone reigersbek.
agestis: de oorsprong van agestis is onduidelijk.
Het zou een drukfout kunnen zijn van agrestis hetgeen landelijk, boers betekent.
Het kan ook van ager komen hetgeen veld betekent en dus zou slaan op de grazige habitat.
Dit alles is echter onwaarschijnlijk omdat Denis & Schiffermüller nagenoeg al hun namen uit de klassieke mythologie haalden.
Het zou een verbastering kunnen zijn van Argestes, de god van de noordwesten wind.
Bron : - Wikipedia CC 3.0
- vlindernet
- tinternet
Bruijns spechtpapegaai (Micropsitta bruijnii) is een soort uit het geslacht van de spechtpapegaaien (Micropsitta) en de familie van de Psittacidae (Papegaaien).
Het is een endemische vogelsoort van de bossen in de bergen van Nieuw-Guinea, Salomonseilanden en een paar eilanden van de Molukken.
De vogel is vernoemd naar de Nederlandse natuuronderzoeker Antonie Augustus Bruijn.
Voor het eerst beschreven door Salvadori in 1875.
Er zijn vijf ondersoorten gekend :
Micropsitta bruijnii bruijnii (Salvadori) 1875
Micropsitta bruijnii buruensis Arndt 1999
Micropsitta bruijnii necopinata Hartert 1925
Micropsitta bruijnii pileata Mayr 1940
Micropsitta bruijnii rosea Mayr 1940
Engels : Red-breasted Pygmy-Parrot, Bruijn's Pygmy-Parrot Duits : Rotbrust-Spechtpapagei, Braunstirn-Spechtpapagei Frans : la Micropsitte de Bruijn
Bruijns spechtpapegaai
auteur : mehdhalaouate op ibc.lynxeds.com
De Bruijns spechtpapegaai is 9 cm lang.
Het is de enige spechtpapegaai die voorkomt in bergbossen boven de 1000 m.
Het mannetje is onmiskenbaar door zijn rode borst en buik, blauwe halsband en achterhals en het gezicht is helder, licht okergeel.
Onvolwassen vogels en vrouwtjes missen het rood en zijn bleekgeel tot groen op de borst en buik.
Micropsitta bruijnii
foto copyright Elaine123 op elaine123.redbubble.com
De Bruijns spechtpapegaai komt voor in bossen en aan bosranden in de bergen van Nieuw-Guinea op een hoogte van 1600 tot 2300 m boven de zeespiegel, soms lager, maar zelden onder de 500 m.
De totale populatie is niet gekwantificeerd maar door de grootte van het verspreidingsgebied wordt de vogel als niet bedreigd beschouwd.
De Bruijns sikkelsnavel (Drepanornis bruijnii) is een middelgrote paradijsvogel (Paradisaeidae) uit de orde zangvogels en de superfamilie Corvoidea.
Het is een endemische vogelsoort uit Nieuw-Guinea.
Bruijns sikkelsnavel
auteur : mehdhalaouate op ibc.lynxeds.com
De Bruijns sikkelsnavel is een middelgrote olijfbruin gekleurde, paradijsvogel, ongeveer 35 cm lang.
Het mannetje heeft een naakte grijzig paarse huid rond de ogen met een bruine iris en een lichte sikkelvormige snavel.
Boven het oog zijn kleine hoornachtige wenkbrauwveren.
De Bruijns sikkelsnavel heeft sierveren voor op de borst met iriserend rode en paarse uiteinden en lager op de borst sierveren met blauw- en groengekleurde uiteinden.
Het vrouwtje mist al deze sierveren, ze is kleiner en bleker gekleurd dan het mannetje.
De soort is vernoemd naar de Nederlandse natuuronderzoeker en handelaar in exotische dieren Antonie Augustus Bruijn.
Bruijn is de schoonzoon van dhr. Duivenboden op Ternate die in van 1858 tot 1862 Alfred Russel Wallace hielp bij zijn expedities door de Molukken en naar Vogelkop (een schiereiland in het westen van Nieuw-Guinea).
Een deel van de vogelcollectie van Bruijn en zijn schoonvader is in het bezit van het Zoölogisch Museum Amsterdam.
Drepanornis bruijnii
foto op www.darwin.museum.ru
De Bruijns sikkelsnavel is een niet zo bekende soort van de laaglandbossen langs de noordkust Nieuw-Guinea van de Geelvinkbaai in Papoea tot iets voorbij Vanimo in Papoea-Nieuw-Guinea.
De Bruijns sikkelsnavel is vrij algemeen binnen dit habitat van laaglandbos (lager dan 175 m boven de zeespiegel) en selectief gekapt oerwoud.
Maar dit type leefgebied wordt bedreigd door ontbossing.
Omdat de vogel voorkomt in alleen dit gebied, staat hij als Gevoelig op de rode lijst van de IUCN.
Handel (levend, dood of in onderdelen) in deze vogelsoort (en alle andere paradijsvogels) is volgens de overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde soorten wilde dieren en planten (het CITES-verdrag) verboden.
Bruijns boskalkoen (Aepypodius bruijnii) is een boskalkoen uit de familie van de grootpoothoenders.
De vogel is endemisch voor de bergwouden van het eiland Waigeo van West-Papoea (Indonesië).
De vogel is vernoemd naar de Nederlandse natuuronderzoeker Antonie Augustus Bruijn.
Engels : Waigeo Brushturkey, Bruijn's Brushturkey, Aepypodius bruijnii Duits : Braunbrust-Talegalla Frans : Le Talégalle de Bruijn
Bruijns boskalkoen is een vrij groot, zwartbruin boskalkoen van ongeveer 43 cm lengte.
De kleur is overwegend bruinachtig zwart met rond het oog een rood gekleurde naakte huid, een rode hanenkam en 3 (2 aan de zijkant en één van voren) langgerekte, rode lellen aan de nek.
Verder heeft de vogel een kastanjekleurige stuit, borst en buik.
Tot 1938 was deze boskalkoen alleen bekend van 21 verzamelde exemplaren in musea.
Onderzoek in de jaren 1990 leverde geen nieuwe waarnemingen en ook de plaatselijke bevolking kende de vogel niet (meer).
Echter, in 2002 werd de Bruijns boskalkoen waargenomen in een strook bos op een bergrichel bij de Majalibitbaai op meer dan 600 m hoogte.
Bij nader onderzoek in 2005 werd de populatie geschat op 595 tot 1227 vogels.
Gezien het grote aantal verzamelde exemplaren uit de periode voor 1938, moet de vogel enorm in aantal zijn achteruitgegaan.
Daarom staat de Bruijns boskalkoen als bedreigde vogelsoort op de internationale rode lijst van de IUCN.
De bruidsmot (Sitochroa palealis) is een microvlinder uit de familie van de grasmotten, de Crambidae.
De spanwijdte bedraagt tussen de 26 en 34 millimeter, waarmee het een forse micro is.
Deze vlinder werd beschreven door Denis & Schiffermüller in 1775.
De rups is groen-, geel-, roodachtig met fraaie zwarte vlekken, een donkere ruglijn, donkere kant randlijnen en een geel-wit gekleurde kop.
Bruidsmot
auteur : Engeser aus der deutschsprachigen Wikipedia CC 3.0
De vliegtijd is van half juni tot eind september.
Waardplanten zijn Wilde peen, Peucedanum oreoselinum en planten uit het geslacht Berenklauw, Foeniculum en Silaum.
Het komt vooral voor in warme plaatsen van het open landschap, bijvoorbeeld op gazons, klavervelden en weiden, en akkerranden komen ze relatief vaak voor.
Sitochroa palealis
foto daanritter op vroegevogels.vara.nl
De vlinder komt voor in heel Europa.
De laatste jaren is er een toename van waarnemingen in België en het zuiden van Nederland.
In 2004 werd de bruidsmot voor het eerst waargenomen in de Verenigde Staten van Amerika.
Het bewijs, dat meer dan zes jaar na elkaar is aangegeven in vier staten van de VS, wijzen erop dat de soort er al is gevestigd.
Brugse mokken gelden als specialiteit uit Brugge.
Het zijn ronde koekjes die nog steeds op ambachtelijke wijze worden gemaakt volgens het recept van Stefanie Vervarcke, die de apotheekbakkerij, vandaag de zaak Oud Huis Deman, oprichtte in 1880.
De ingrediënten zijn tarwebloem, roggebloem, kaneel, zout, kandijsuiker, boter, margarine, kruiden en bicarbonaat (rijsmiddel).
De etymologie van het woord is niet helemaal duidelijk.
Het is mogelijk dat mokken slaat op het Brugs voor een "jong meisje", maar het kan ook komen van het Franse motte, wat zoveel betekent als "kluit" of "klont (boter)".
Recept (www.kriskookt.be): ingrediënten :
220 gr boter, op kamertemperatuur
270 gr bloem
60 gr suiker
1 ei
snuifje zout
3.5 gr bakpoeder
1/2 vanillestok
werkwijze :
Schraap de vanille uit de vanillestok
Maak van alle ingrediënten een mooi egaal deeg
Maak van het deeg een rol van 4 cm diameter
Wikkel deze rol in plasticfolie en laat 20 minuten rusten in de koelkast
Strooi een laagje suiker op het werkblad en rol het deeg door de suiker
Snijd koekjes van 0.5 cm dikte
Bak de koekjes 20 minuten in een warme oven van 160 graden