Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 22 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 22 oktober
1751
Overleden : Willem IV van Oranje-Nassau (40), Prins van Oranje en Graaf van Nassau.
1797
Boven Parijs maakt André-Jacques Garnerin de eerste bekende parachutesprong.
1906
Overleden : Paul Cézanne (67), Frans impressionistisch schilder.
1934
De beruchte bankrover Charles Arthur "Pretty Boy" Floyd wordt neergeschoten door FBI-agenten in East Liverpool (Ohio).
1938
Demonstratie van de xerografie ( proces dat gebruikt wordt in moderne kopieermachines en in laser- en ledprinters) door Chester Carlson.
1964
Jean-Paul Sartre krijgt de Nobelprijs voor literatuur, maar hij weigert deze.
1987
Overleden : Lino Ventura (69), Frans Italiaans acteur.
2002
In het Belgische Luik ontploft een hoogoven van het staalbedrijf Cockerill. Twee arbeiders sterven, 26 mensen raken zwaar gewond.
2007
In het Armandomuseum in Amersfoort breekt een grote brand uit. Ten tijde van de brand was er in het museum een tentoonstelling met werken van onder andere Jacob van Ruisdael en Albrecht Dürer.
2007
Overleden : Wim Bos (79), Nederlands schilder.
2008
India lanceert een eerste onbemande ruimtemissie naar de maan, de Chandrayaan-1.
Bitterzoet Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Bitterzoet (Solanum dulcamara) is een vrij algemeen voorkomende, vaste plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Volksnamen zijn dolbessen-hout, elf-rank, hoe-langer-hoe-liever, klimmende nachtschade en qualster. De Nederlandse naam is een vertaling van de botanische naam. Dulcis betekent "zoet" en amaris betekent "bitter".
Bitterzoet bevat meerdere glycosiden. Indien met op de stengel kauwt proeft men eerst de bittere smaak van de glycosiden, maar doordat deze door het speeksel worden ontleed en er sacharose vrijkomt, komt de zoete smaak naar voren. De stengels bevatten ook alkaloïden.
Engels : bittersweet, bittersweet nightshade, bitter nightshade, blue bindweed, Amara Dulcis, climbing nightshade, fellenwort, felonwood, poisonberry, poisonflower, scarlet berry, snakeberry, trailing bittersweet, trailing nightshade, violet bloom, en woody nightshade Duits : Bittersüße Nachtschatten (Solanum dulcamara) , of ook Bittersüß en Hundbeere, Mäuseholz, Mausholz, Natter(n)holz, Pissranken, Rote Hundsbeere, Saurebe, Stinkteufel, Süßstoff, Teufelsklatten, Waldnachtschatten, Wasserranke, Wolfsbeere Frans : Douce-amère of Morelle douce-amère
De stengels zijn dun, rankend en aan de basis verhout. De plant windt zich meestal om andere planten. Hierbij kan de plant een lengte van 4 m bereiken, hoewel 1-2 m gebruikelijker is. De bloeiwijze is een enkelvoudig gevorkt bijscherm. De 1-1,5 cm grote paarsblauwe bloemen bestaan uit vijf aan de voet vergroeide kroonbladen. De plant bloeit van juni tot september in trosjes of groepjes van drie tot twintig stuks. De bloemen zijn hangend, stervormig, met vijf paarsblauwe kroonbladen en gele vergroeide meeldraden. De 1 cm grote bessen zijn eerst groen, dan geel, later rood. Ze zijn in rijpe vorm zacht, eetbaar voor vogels, maar giftig voor mensen. De vogels spelen dan ook een belangrijke rol bij de verspreiding van zaden.
De 4-12 cm lange bladen zijn pijlvormig of langwerpig, vaak iets gelobd aan de basis, met een bladsteel tot 3 cm. Zoals bij vrijwel alle Solanum-soorten zijn de bladen giftig.
Bitterzoet komt van nature voor in Europa en Azië, maar is ook elders wijd verspreid, zoals in Noord-Amerika, waar de plant in veel staten als invasieve soort staat geregistreerd. Mede oorzaak hiervan is, dat de plant zich op een veelheid aan ondergronden thuisvoelt: natte grond als moerassen, maar ook droge braakliggende gronden, bos- en heggeranden, en andere rurale gronden.
In Azië loopt het verspreidingsgebied tot China en Japan.
Bitterzoet - de bessen auteur : Guido Gerding CC 3.0
Werkzame stoffen zijn bitterglycosiden, saponine, solaceïne, solaneïne, solsonine en tannine. Giftige stoffen zijn solanine en dulcamarine.
In de volksgeneeskunde werden drie handen gedroogde bladen, samen met 100 g lijnzaadmeel gekookt in een liter (rode) wijn. Men liet het met een ons reuzel inkoken tot een papje. Dit papje werd toegepast bij steenpuisten. Een overdosis leidt onder andere tot verlies van spraak.
In de farmacie wordt de plant voor meerdere huidaandoeningen gebruikt.
De oude Egyptenaren gebruikten de plant al. Voor hen had bitterzoet waarschijnlijk ook een rituele betekenis. Om de nek van de mummie van Toetanchamon werd namelijk een ketting van bessen van de bitterzoet aangetroffen.
In Duitsland hingen de boeren wel eens bitterzoet om de nek van hun vee om het te beschermen tegen kwade geesten. Bitterzoet behoort tot de heksenkruiden.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 21 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 21 oktober
1639
Slag bij Duins tussen een Nederlandse en een Spaanse oorlogsvloot.
1520
Ferdinand Magellaan ontdekt een doorgang naar de Stille Oceaan, deze kreeg later de naam straat Magellaan.
1805
Zeeslag bij Trafalgar. Horatio Nelson verslaat een Frans-Spaanse vloot en sneuvelt.
1805
Overleden : Horatio Nelson (47), Brits admiraal.
1854
Duitsland accepteert de voorwaarden van de Amerikaanse president Woodrow Wilson om de wereldoorlog te beëindigen.
1879
Eerste demonstratie van de gloeilamp door Thomas Alva Edison.
1934
'De lange Mars' begint. Mao Zedong en ongeveer 130.000 Chinese communisten van het Rode Leger lopen van Jiangxi naar Yan'an in Shaanxi. Tienduizenden overleven de tocht niet.
1944
Eerste aanval door een Japanse kamikaze.
1945
Stemrecht voor vrouwen: vrouwen mogen voor de eerste keer stemmen in Frankrijk.
1954
Florence Nightingale wordt met een staf van 38 verpleegsters naar de Krimoorlog gestuurd.
1959
Het Solomon R. Guggenheim Museum in New York opent voor het publiek. Het werd ontworpen door Frank Lloyd Wright.
1981
Overleden : Wilfried Puis (38), Belgisch voetballer.
1984
Overleden : François Truffaut (52), Frans filmregisseur.
1995
Willy Claes treedt af als Navo-secretaris-generaal als gevolg van de Agusta-smeergeld-affaire.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 20 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 20 oktober
1840
Het gipsverband wordt uitgevonden door de Belgische chirurg Louis Seutin.
1880
De Vrije Universiteit Amsterdam wordt opgericht. In het eerste jaar zijn er vijf studenten en vijf hoogleraren. In 2006 waren er 18.000 studenten en 4000 medewerkers.
1918
Duitsland accepteert de voorwaarden van de Amerikaanse president Woodrow Wilson om de wereldoorlog te beëindigen.
1954
Hoofdcommissaris H.A.J.G. Kaasjager van Amsterdam lanceert het plan een flink deel van de grachten te dempen om van het parkeerprobleem af te komen.
1966
In België wordt de parlementaire commissie tot verbetering van de betrekkingen tussen de taalgemeenschappen geïnstalleerd.
1968
Huwelijk van Jacqueline Kennedy met Aristoteles Onassis.
1973
Koningin Elizabeth II opent het Sydney Opera House.
1977
Drie leden van de Amerikaanse rock-groep Lynyrd Skynyrd komen om bij een vliegtuig ongeval
1982
In het Olympisch Stadion Loezjniki vindt een ramp plaats tijdens de voetbalwedstrijd Spartak Moskou-HFC Haarlem. Als in de slotfase een goal wordt gescoord komen tenminste 66 toeschouwers, maar waarschijnlijk veel meer, om in het gedrang.
1983
Herdefinitie van de meter; de nieuwe definitie is de afstand die licht door een vacuüm aflegt in 1/299.792.458 seconde.
De bittervoorn (Rhodeus amarus) is een karperachtige vis (Cyprinidae) die voorkomt in schoon stilstaand of langzaam stromend water. Volwassen bittervoorns zijn 5 á 6 cm groot. De maximum lengte is 9 cm.
De bittervoorn is een zijdelings afgeplat visje maar vergeleken met voorns en brasems iets steviger. Ze hebben relatief grove schubben en een heel klein onderstandig bekje. De zijlijn is niet compleet en strekt zich slechts uit over vijf of zes schubben. Ze zijn gemakkelijk herkenbaar aan de lange rugvin, de wat lila weerschijn op de schubben en de groenblauwe streep die vanaf de staartbasis naar het midden van het lichaam loopt.
Engels : European Bitterling, "the bitterling" Duits : Bitterling Frans : Bouvière
Bittervoorn
Mannetjes zijn te onderscheiden aan de felrode vlek in het oog. Mannetjes in de paaitijd krijgen leguitslag in de vorm van fijne witte stipjes rond de bek. Ook worden de kleuren zeer intensief, de anaalvin wordt oranje, evenals een gedeelte voor in de rugvin en het lichaam krijgt een prachtige lila glans. De vrouwtjes blijven zilverachtig en krijgen een legbuis, die vlak voor het leggen van de eieren kan verstijven.
De Nederlandse vorm van de bittervoorn wordt gezien als een ondersoort van de Oost-Aziatische bittervoorn, Rhodeus sericeus amarus, maar ook wel als een aparte soort, Rhodeus amarus. In Oost-Azië leeft nog een veertigtal gelijkende soorten uit de subfamilie Acheilognatidae.
Recent onderzoek toont aan dat de bittervoorn een exoot is die rond 1100 in West-Europa is geïntroduceerd vanuit de zoete wateren rond de Kaspische en Zwarte zee. Vanuit natuurbeschermingsperspectief is de bittervoorn vergelijkbaar met de karper die door menselijk handelen ten behoeve van de teelt werd geïntroduceerd in het Rijnstroomgebied. De bittervoorn en het vetje zijn waarschijnlijk samen met de karper toevalligerwijs meegevoerd.
Rhodeus amarus
De bittervoorn leeft in schooltjes van enkele tientallen dieren. Ze komen voor in stilstaand of langzaam stromend water van 40 tot 50 cm diep, dat vaak ook wat begroeid is. De bodem mag niet te modderig zijn omdat er anders geen zoetwatermosselen kunnen leven, die de bittervoorn nodig heeft voor de voortplanting. De bittervoorn mijdt te diep en open water en bevindt zich in grotere waterypes in de buurt van de oever.
De bittervoorns eten in hoofdzaak algen en zachte delen van hogere planten, maar ze eten ook wel kleine ongewervelde diertjes.
Op Europees niveau neemt de stand van bittervoorn nog steeds af, wat dan waarschijnlijk aan anorganische vervuiling geweten moet worden. Het voorkomen is gekoppeld aan het voorkomen van zoetwatermosselen, maar bij een bepaalde vervuilingsgraad komt de bittervoorn ook in wateren die rijk aan zoetwatermosselen zijn niet voor. Het herstel in Nederland zal daarom ook in belangrijke mate afhankelijk zijn van de verontreiniging in het stroomgebied van de Rijn.
Bittervoorn
De recente ontdekking dat de bittervoorn feitelijk een ingeburgerde exoot uit Azië is, plaatst deze beschermingsmaatregelen in een ander licht. De bittervoorn kan dan ook beschouwd worden als een schadelijke parasiet, die geen bescherming verdient, omdat deze eerder een gevaar is voor de inheemse populaties van zoetwatermosselen.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 19 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 19 oktober
202v.Chr
De Slag bij Zama Regia. Een Romeins expeditieleger onder Scipio Africanus maior verslaat de Carthaagse strijdkrachten onder leiding van Hannibal.
1745
Overleden : Jonathan Swift (77), Engels-Iers prozaschrijver, dichter, pamflettist en satiricus.
1813
Napoleon leidt één van zijn zwaarste nederlagen in de Slag bij Leipzig.
1845
Wereldpremière van de opera Tannhäuser van Richard Wagner in het Hoftheater in Dresden.
1907
Het eerste nummer van het links-radicale dagblad De Tribune verschijnt.
1912
Overleden : Julius Maggi (66), Zwitsers voedselfabrikant.
1937
Overleden : Ernest Rutherford (66), Nieuw-Zeelands natuurkundige.
1951
Op 19 oktober 1951 had de AVRO het eerste informatieve televisieprogramma, Televizier.
1987
Beurscrisis, bekend onder de naam zwarte maandag.
1989
Vier vermeende IRA-terroristen, bijgenaamd de Guildford Four, worden vrijgelaten na vijftien jaar onschuldig in de gevangenis te hebben gezeten.
1990
De Britse rederij P&O European Ferries Ltd wordt door een Londense rechtbank vrijgesproken van doodslag in het proces dat tegen de maatschappij was aangespannen na de ramp met de Herald of Free Enterprise in 1987.
2003
Zaligverklaring van Moeder Teresa van Calcutta (1910-1997), Albanees stichteres van de Missionarissen van Naastenliefde, in Rome door Paus Johannes Paulus II.
2007
Overleden : Jan Wolkers (81), Nederlands schrijver, columnist, kunstenaar, beeldhouwer en kunstschilder.
Bittere veldkers (Cardamine amara) is een plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae).
De plant is in Midden-Europa algemeen verspreid. Ook in Nederland komt de soort voor aan waterkanten en bij bronnen en grienden.
Engels : Large Bittercress Duits : Bittere Schaumkraut Frans : Cardamine amère, Cresson amer
Bittere veldkers
Deze overblijvende plant wordt 15-45 (soms tot 60) cm hoog. De eironde tot langwerpige blaadjes zijn onduidelijk tot hoekig getand. De plant bloeit van april tot in juni. De witte, soms violette bloemen hebben een doorsnede tot 1,2 cm. De helmknoppen zijn paars, de hauwtjes tot 2-4 cm lang.
Bittere veldkers bloem
De (jonge) bladeren, scheuten, bloemen en jonge stengels zijn geschikt voor salades en geef het een pittige noot. Ook voor kruidenkaas of boter, soepen, stamppotten, sauzen en groentegerechten. De bittere-veldkers wordt toegevoegd na het koken. Kan worden bewaard in de vriezer.
De bittere veldkerskers werd gebruikt als een remedie voor scheurbuik. Vanwege het hoge vitamine gehalte, vooral vitamine C, het versterkt het immuunsysteem. Ze zeggen dat de plant een stimulerend effect heeft op de stofwisseling en aangeboren functie, reinigt het bloed en is in het algemeen te versterken in de vatbaarheid voor infecties en zwakte.
De plant is waardplant voor de larven van het klein geaderd witje (Pieris napi).
De bittere boleet (Tylopilus felleus) is een schimmel uit de familie Boletaceae.
Deze boleet is niet eetbaar , heeft een onaangename geur en dankt haar naam aan de zeer bittere smaak van het roomkleurig vlees.
Engels : Bitter Bolete Duits : Gallenröhrling of Bitterling Frans : Bolet de fiel
Bittere boleet doorgesneden auteur : Eric Steinert CC 3.0
De bittere boleet groeit het liefst op zure zandgrond en leemgrond in naaldbossen, maar ook in loofbossen. Ze wordt vaak met gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) verward.
De bittere boleet is echter zeer zeldzaam en zelfs bedreigd.
In Midden-Europa is hij echter op bepaalde plaatsen talrijk aanwezig (bijvoorbeeld in het Bohemer Woud).
Als uniek kenmerk heeft de bittere boleet een duidelijk, donkerbruine nettekening over het hele oppervlak van de buikige verdikte, lichtbruine steel.
De bittere boleet is ongeveer 8- 15 cm hoog. De bovenkant of de hoed is 5-15 cm in doorsnede en is geelachtig tot lichtbruin.
De hoed is eerst gewelfd, maar zet later uit en wordt vlakker met een onregelmatig golvende rand. De hoed heeft een kastanjebruine tot roodachtig bruine kleur. De poriën zijn koraalrood maar worden donkerbruin bij kneuzing.
Herdenkingen - Gebeurtenissen
VANDAAG - 17 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 17 oktober
1604
Johannes Kepler ziet in het sterrenbeeld Slangendrager de tot nu laatste supernova in ons melkwegstelsel.
1662
Karel II van Engeland verkoopt Duinkerken voor 40.000 pond aan Frankrijk.
1814
In de Meux and Company Brewery barst een enorm vat met 610.000 l bier, door een domino effect barsten andere vaten en een enorme vloed van 1.470.00 l bier overspoeld de straten, hierbij vallen 9 doden.
1849
Overleden : Frédéric Chopin (39), Pools componist en pianist.
1923
In Nijmegen wordt de Katholieke Universiteit Nijmegen opgericht.
1933
De Duitse natuurkundige Albert Einstein vestigt zich in de Verenigde Staten, op de vlucht voor het Duitse nationaalsocialisme.
1957
De dijk tussen het eiland Marken en het vasteland wordt gesloten.
1967
Overleden : Xuantong (61), de laatste keizer van China en tevens de laatste keizer van de Qing-dynastie.
1973
Een aantal OPEC-landen kondigt een olie-embargo af tegen een aantal Westerse landen, wat leidt tot een oliecrisis.
Bitter is een Duitse, later Oostenrijkse autofabrikant, welke in de jaren zeventig furore maakte met sportwagens voorzien van Opeltechniek. Geldproblemen zorgden ervoor dat deze mini-fabrikant in 1986 de deuren moest sluiten.
In 1974 startte de productie van de 'Bitter Diplomat CD', een reiswagen, welke tot en met 1980 in productie zou blijven. De aankoopprijs in Nederland van dit koetswerk was eind jaren 70 ca. 101.000,00 gulden. Toenmalig importeur was de firma Te Riet te Winterswijk. In totaal werden er 395 stuks van dit model verkocht. Het model deed sterk aan de Maserati Ghibli denken, waardoor het koetswerk Italiaans aandeed. Opvallend detail was de grote glazen achteruit. De wagen werd aangedreven door een 5.1 liter V8 die ook terug te vinden was in de Opel Diplomat en de Chevrolet Corvette uit die tijd. De opgegeven topsnelheid van dit model was ca. 210 km/h.
Triviale bijzonderheid, een aantal spelers van Bayern München reed met dit model Bitter in die tijd.
Bitter CD
Zijn opvolger de 'SC coupé' werd in 1979 gepresenteerd, maar het duurde tot december 1980 voordat een eerste exemplaar werd afgeleverd aan de klant. In Nederland kostte dit voertuig in 1980 128.000,00 gulden, vergelijkbaar met de aankoopprijs van een Ferrari 308.
Het ontwerp van de SC kwam van de hand van Giovanni Michelotti. Ook bij dit model kwam de inspiratie van een Italiaanse exoot. Hier betrof het de Ferrari 400/412 waar de grove lijnen min of meer overgenomen werden. Het onderstel leende de SC van de Opel Senator. Ook de sterke 6-cilinder motor werd geleend van deze Duitse alleskunner.
Later, in 1984, verscheen er nog een krachtige 3,9 liter variant met aangepaste nokkenas. Totale productie van de SC kwam op zo'n 485 stuks, 451 coupe modellen waarvan 239 voorzien waren met de 3.0 liter motor, 4 sedans plus een dertigtal cabriolet uitvoeringen van dit model.
Triviale bijzonderheid, in 1980 werd de Bitter SC als pacecar gebruikt bij de Formule 1 Grand Prix van Monaco.
Bitter SC / rechts een Bitter convertible auteur : Brett Weinstein CC 3.0
Pas in 2005 wist de oorspronkelijke oprichter Erich Bitter weer voldoende financiële middelen te vergaren om een doorstart te maken. Eind 2005 worden de eerste en enige voertuig van het model Bitter CD II afgeleverd.
In 2007 werd een nieuw model, de Vero, gepresenteerd, ditmaal op basis van Holden. Dit is echter een vierdeurs model waarvan geen coupe verkrijgbaar is.
De prijsstelling in Duitsland is 121.000,00 euro, geschatte prijs in Nederland ca. 180.000,00 euro.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 16 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 16 oktober
1591
Overleden : Paus Gregorius XIV (56), geboren als Niccolò Sfondrati was paus van 1590 tot aan zijn dood.
1830
De Nederlandse kroonprins Willem van Oranje proclameert de onafhankelijkheid van België.
1919
Inwijding van de Sacré-Coeur-basiliek in Parijs door kardinaal Léon-Adolphe Amette.
1923
The Walt Disney Company wordt opgericht door Walt Disney en zijn broer Roy Oliver Disney als de Disney Brothers Cartoon Studio en heeft de meeste jaren van zijn bestaan Walt Disney Productions geheten. Pas op 6 februari 1986 kreeg het bedrijf de huidige bedrijfsnaam, die een neutraler beeld van het concern moest geven.
1946
De doodvonnissen van het Proces van Neurenberg worden voltrokken
1977
De Amsterdamse metro wordt in gebruik genomen. De lijn verbindt het centrum met de nieuwbouwwijken in Amsterdam Zuid-Oost (Bijlmermeer).
1978
Kardinaal Karol Wojtyla wordt tot Paus Johannes Paulus II gekozen.
1981
Overleden : Moshe Dayan (66), Israëlisch generaal en politicus.
1986
Reinhold Messner heeft als eerste alle 14 bergen hoger dan 8000 meter beklommen.
2007
Overleden : Deborah Kerr (86), Brits actrice.
2007
Overleden : Barbara West (96), overlevende van de Titanic.
Bitri (BI-TRIumph) is een historisch Nederlands merk van scooters, gemaakt bij de Nederlandse Scooterfabriek N.V. te Dokkum (1955-1964).
Bitri ontstond in de jaren vijftig toen twee motorliefhebbers (Wim van der Gang en een Delftse student) een auto bouwden door twee Triumph-blokken (vandaar bi-Triumph) in één frame te bouwen. Voor dit volgens Corry van de Gang mooie mobiel was echter geen commerciële belangstelling. Uiteindelijk heeft dit geleid tot het ontwikkelen van een scooter met alweer de naam Bitri.
Bitri ging 150- en 200 cc scooters met ILO- en Rotax-blokjes bouwen. In 1956 zijn Minne Smits en Corry van der Gang met een Bitri scooter naar Italië gereden, vooral de tocht over de Gross-Glockner wordt door hen als een groot avontuur gezien.
Later is Wim van der Gang met zijn broer Jacob snoep- en sigarettenautomaten gaan bouwen. Het concept van deze automaten was buitengewoon interessant. Bitri zorgde ervoor dat de automaten altijd gevuld waren. De eigenaar van de zaak waar de automaat stond kon bij een geldlade waarin een deel van het geld viel. Bitri had een eigen mechanische munt-herkenner gebouwd die ook nog eens het geld over twee laden verdeelde. Toen in de zeventiger/tachtiger jaren er duidelijk minder werd gerookt is het bedrijf gestopt met sigarettenautomaten.
Bitri scooter 150cc (1964)
De fabriek maakt op dit moment onder de naam Hiatus matrijzen door middel van hoogwaardige technieken. Het bedrijf is nu in handen van de zoons van de bedenker van de Bitri scooter (Wim van der Gang).
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 15 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 15 oktober
1520
Koning Henry VIII van Engeland geeft opdracht bowlingbanen in de regeringsgebouwen te maken.
1564
Overleden : Andreas Vesalius (Andries van Wesel) (49), één van de grondleggers van de anatomie.
1815
Napoleon Bonaparte begint zijn verbanning op Sint-Helena in de Atlantische oceaan.
1889
Opening van het Centraal Station te Amsterdam, gebouwd naar een ontwerp van Pierre Cuypers.
1917
Overleden : Mata Hari (41), Nederlands danseres en spionne.
1917
In Vincennes vlak buiten Parijs wordt Mata Hari geëxecuteerd door een vuurpeleton op grond van spionage voor Duitsland.
1946
Overleden : Hermann Göring (53), Duits legerofficier en nazi-politicus.
1962
Cubacrisis: Tussen de VS en de Sovjet-Unie ontstaat een crisis omtrent Russische nucleaire wapens in Cuba. Hierdoor komt de hele wereld onder een dreiging van een nucleaire oorlog. De crisis duurt 13 dagen.
1971
Hans Breukhoven opent de eerste Free Record Shop aan het Broersveld te Schiedam.
1990
Saoedi-Arabië meldt dat er nieuwe olievelden zijn ontdekt. De reserves van het land verhogen zo met 20 %.
1997
De Thrust SSC verbreekt het snelheidsrecord op land en breekt als eerste voertuig op land officieel door de geluidsbarrière.
2003
China lanceert de Shenzhou 5 met aan boord Yang Liwei, de eerste "taikonaut" (Chinese ruimtevaarder). Hiermee werd China het derde land in de geschiedenis dat met eigen middelen een mens in de ruimte heeft gebracht.
2006
De eerste torenloop wordt in België gehouden in de Boerentoren te Antwerpen
De bissectrice of deellijn van een hoek is in de meetkunde de rechte, die deze hoek in twee gelijke hoeken verdeelt.
De bissectrice van een hoek vinden we met behulp van een passer en liniaal in vier stappen:
1.Plaats de punt van de passer op het hoekpunt en teken een cirkel met een willekeurige straal; 2.Markeer de twee snijpunten van deze cirkel met de beide benen van de hoek; 3.Plaats de punt van de passer achtereenvolgens op elk van deze twee benen in deze snijpunten en teken twee cirkels met gelijke straal. 4.Trek met behulp van een liniaal vanuit het hoekpunt een lijn door de snijpunten van de twee cirkels;
U heeft nu de bissectrice van de hoek bepaald.
Bissectrice bepalen
Als we de halfrechten die een hoek maken verlengen tot lijnen, hebben we in totaal vier hoeken. De bissectrice van de twee aanliggende hoeken staat loodrecht op de oorspronkelijke bissectrice en wordt buitenbissectrice genoemd. Onderscheidelijk noemt men de gewone bissectrice wel de binnenbissectrice.
De binnen- en buitenbissectrices samen vormen de meetkundige plaats van punten die gelijke afstand hebben tot de lijnen die de hoek vormen.
binnen-en buitenbissectrice auteur : Fvlamoen CC 3.0
In een driehoek gaan de bissectrices van de drie hoeken door één punt, het middelpunt van de ingeschreven cirkel. Een bissectrice in een driehoek verdeelt de overstaande zijde in de verhouding van de aanliggende zijdes. Dit geldt zowel voor de binnen- als de buitenbissectrice, dus in nevenstaande figuur geld
De lengte da van de (binnen)bissectrice van hoek A wordt gegeven door
Een bisse (spreek uit: bies) is een in de bergen aangelegde, meestal kilometers lange goot. Een bisse volgt de contouren van de hoogtelijnen in de bergen en heeft daardoor zeer weinig verval.
Een bisse is ongeveer een meter breed en een halve meter diep. Aan de kant van het dal kan het water niet overstromen omdat daar een wallekant is opgeworpen, aan de andere kant kan het water niet overstromen vanwege de berghelling. Het water dat door de bisses wordt toegevoerd is drinkwater voor de koeien, die in de zomer in de bergweiden zijn, en is er ook voor de irrigatie. Met name in het Wallis in Zwitserland en het aangrenzende Italiaanse Valle d'Aosta, in Graubünden en in Tirol zijn veel bisses te vinden.
Het woord bisse is de benaming die vooral wordt gebruikt in delen van de Alpen waar Frans wordt gesproken.
Bisse de Saxon
De techniek van het aanleggen van de bisses is waarschijnlijk van de Romeinen. Door moderne watertoevoer werden de meeste bisses overbodig en raakten in verval. Maar nu worden zij voor het toerisme weer hersteld en loopt er weer water door de bisses.
Vooral in Wallis zijn veel bisses hersteld. De meesten daarvan waren al zeer oud en dateerden uit de 15e eeuw. Maar nog in de tweede helft van de 19e eeuw werd de Bisse de Saxon aangelegd. Wandelaars maken gebruik van de paden langs de bisses.
arbeiders aan het werk aan een bisse (1895)
Uiteraard was het aanleggen van bisses zware arbeid. Langs de berghelling moesten de bisses worden uitgegraven, maar ook werden er tunnels gegraven en over andere beken en langs loodrechte hellingen werden met steigers houten goten geconstrueerd. Dit alles gebeurde met de hand. De tunnels zijn meestal niet groter dan nodig voor een arbeider om te kunnen graven.
Toen de bisses nog voor de watertoevoer dienst deden, werden zij door wachters gecontroleerd. Er werden watermolens in de bisse geplaatst die hamerden, zodat wanneer er een storing was, dat duidelijk was. Dan was er niet meer het geluid van de houten hamers.
Het gebeurt, dat de bisses kennelijk nog zo belangrijk zijn voor de verdeling van het water, maar dat het onderhoud van de bisse te veel werk vraagt, dat ze in buizen onder de grond worden gelegd. Het enige dat er dan nog van te zien is, is een breed pad, dat maar zeer weinig in hoogte verliest.
De Duitse benaming voor bisse is Suone. Suone wordt gezegd in het Duitse deel van Wallis. Vergelijk de bisses ook met de levada's op Madeira.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 13 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 13 oktober
1792
Eerstesteenlegging van het Witte Huis in Washigton, D.C. .
1803
Overleden : Louis-Claude de Saint-Martin (60), Frans schrijver en filosoof.
1875
In Deventer wordt de sportclub Utile Dulci opgericht, tegenwoordig de oudste nog bestaande veldsportvereniging van Nederland.
1914
Uitvinding van het gasmasker, door Garrett Morgan
1944
In Zwolle worden zeven mensen gefusilleerd voor verzetsdaden, later wordt het Monument op de schietbaan Berkum voor hen opgericht.
1972
Andesvliegramp. In de Andes stort een Uruguayaans passagiersvliegtuig neer. De 18 overlevenden worden op 20 december gered. Zij bleken het te hebben volgehouden door de stoffelijke overschotten van omgekomen passagiers als voedsel te gebruiken.
1972
Een Aeroflot Ilyushin-62 passagiersvliegtuig stort neer buiten Moskou. Alle 176 inzittenden komen om.
1975
Openingsceremonie van de zevende Pan-Amerikaanse Spelen, gehouden in Mexico-Stad.
1976
Een Boeing 707 vrachtvliegtuig stort neer op een school in Santa Cruz, Bolivia. 100 mensen sterven waaronder 93 schoolkinderen.
1984
John Lowe gooit allereerste nine-darter ooit op televisie.
2001
Oprichting van de Vlaamse partij N-VA.
2005
Overleden : Pierre van Ostade (88), Nederlands prijzenaangever bij spelletjesprogramma's op televisie.
Bismut is een scheikundig element met symbool Bi en atoomnummer 83. Het is een roodwit hoofdgroepmetaal.
In het verleden werd bismut vaak verward met tin of lood omdat het daar veel eigenschappen mee deelt. In 1753 lukte het de Franse wetenschapper Claude Geoffroy Junine om bismut te scheiden van lood.
De naam is afkomstig van het Duitse Wismut, wat vermoedelijk een verbastering is van witte massa.
Bismut auteur : Rob Lavinsky, iRocks.com CC-BY-SA-3.0
Bismut wordt veel toegepast bij de productie van cosmetica en medicijnen. Daarnaast zijn er nog andere industriële toepassingen:
- Bismanol (een legering van mangaan en bismut) kan worden gebruikt om sterke permante magneten te maken. - Het lage smeltpunt van veel bismut legeringen maakt het geschikt voor toepassing in brandmelders. Het wordt daarom gebruikt in de legering Woodsmetaal. - Als katalysator wordt bismut gebruikt in de kunststofindustrie. - In nucleaire installaties kan bismut als drager van 233U en 235U worden gebruikt. - Bismut wordt gebruikt met een legering van tin voor een coating op zwaluwstaartbladen van straalmotoren - Bismut wordt gebruikt bij solderen. De eigenschap dat het bij afkoelen uitzet, maakt bismut hier in sommige gevallen zeer geschikt voor. - Vuurwerk wordt soms verrijkt met bismut om mooie kleureffecten te maken.
Sinds het begin van de jaren negentig wordt onderzocht in hoeverre bismut als niet-giftige vervanger van lood bij verschillende industiële processen kan worden toegepast, zoals de hagel in 'n hagelpatroon van een jachtgeweer, dat nu reeds van toepassing is.
Bismutkristal
Bismut is een breekbaar zwaar metaal dat als enige van die groep niet giftig is. Daarnaast is bismut het zwaarste zware metaal en op Kwik na is het het meest diamagnetisch (diamagnetisme is een vorm van magnetisme waarbij de relatieve permeabiliteit kleiner is dan 1). Het heeft een zeer gering elektrische geleidingsvermogen en heeft van alle metalen het hoogste Hall-effect (Hall effect is de vergroting van de weerstand bij plaatsing in een magnetisch veld). Bismut verbrandt onder vorming van een heldere blauw/groene vlam.
Bismut is één van de weinige stoffen die uitzet bij bevriezen; een eigenschap die het metaal deelt met water en gallium.
Lange tijd werd bismut algemeen gezien als het zwaarste stabiele element. In 2003 ontdekten Franse onderzoekers echter dat de stabielste isotoop, bismut-209, toch zeer zwak radioactief is.
De belangrijkste bronnen van bismut zijn de mineralen bismutiniet en bismiet welke voornamelijk worden aangetroffen in Canada, Bolivia, Japan, Mexico en Peru. In de Verenigde Staten is bismut een bijproduct van de koper- en loodwinning. Andere bismuthoudende mineralen zijn bismutiet, tellurobismutiet en tetradymiet.
Hoewel er van bismut geen stabiele isotopen bestaan, zijn er wel enkele met een dusdanige lange halveringstijd, dat ze als stabiel kunnen worden beschouwd. 209Bi heeft bijvoorbeeld een halveringstijd van 1,9*1019 jaar (ongeveer een miljard keer de leeftijd van het heelal) en komt dus nog van nature voor. Daarnaast is er een klein aantal radioactieve isotopen bekend met middellange halveringstijden.
Hoewel bismut tot de zware metalen behoort, is het onschadelijk voor organismen.
(1) 
Bitterzoet 
