De blaaszegge (Carex vesicaria) is een overblijvende plant die behoort tot de cypergrassenfamilie (Cyperaceae). De plant komt van nature voor in de meer noordelijke gebieden van het noordelijk halfrond.
De plant komt voor langs het water, in veenmoerassen en lichte moerasbossen.
De blaaszegge bloeit in mei en juni. Het schuin afstaande, kegelvormige, sterk opgeblazen, drienervige urntje is 7-8 mm lang en versmald geleidelijk in de ongeveer 2 mm lange snavel. Het urntje is een soort schutblaadje dat geheel om de vrucht zit.
De bovenste twee tot vier aartjes van de bloeiwijze zijn geheel mannelijk met daaronder twee tot drie vrij ver uit elkaar en rechtop staande vrouwelijke aartjes, waarvan de middelste vier tot tien maal zolang als breed is. De vrouwelijke bloem heeft drie stempels.
Carex vesicaria auteur : Alex Lockton
De plant wordt 50- 100 cm hoog en vormt lange, vertakte wortelstokken met uitlopers. De ruwe, 2 mm dikke stengel is scherp driekantig. De vlakke, aan de bovenkant lichtgroene of grasgroene bladeren zijn 3-7 mm breed en ongeveer even lang als de stengel.
De onderkant is iets donkerder en met een blauwgroen waas overtrokken. De netnervige bladschede is bruin gekleurd met daarop purperen vlekken. Het vliezige tongetje is spitshoekig.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 30 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 30 oktober
1888
John Loud verkrijgt octrooi op de kogelpen.
1925
John Baird maakt in Londen de eerste tv-beelden.
1938
Het hoorspel War of the Worlds van H.G. Wells, gemaakt door Orson Welles, wordt uitgezonden op de radio in Verenigde Staten; onder de luisteraars ontstaat paniek.
1944
Walcheren is geheel in geallieerde handen.
1944
De gaskamers van Auschwitz worden voor de laatste keer gebruikt.
1955
Jommeke, de stripfiguur van Jef Nys, verschijnt voor het eerst in druk.
1961
De grootste ontploffing aller tijden. Genaamd de Tsar Bomba. De bom werd tot ontploffing gebracht om 11.32 uur Moskouse tijd.
1973
Bij Istanboel wordt de brug over de Bosporus die Europa en Azië verbindt, geopend.
1975
Prins Juan Carlos wordt koning van Spanje nadat dictator Francisco Franco toegeeft dat hij te ziek is om te kunnen regeren.
1997
De Britse au-pair Louise Woodward wordt veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf nadat een baby in haar zorg overlijdt door het shaken baby-syndroom.
De blaasvaren (Cystopteris fragilis) is een varen uit de wijfjesvarenfamilie (Athyriaceae). De plant is in België en Nederland zeldzaam. De soort komt vooral voor op kalkrijke bodem in loofbossen en op rotswanden. De blaasvaren dankt zijn naam aan de blaasvormige dekvliesjes waarmee de onrijpe sporenhoopjes bedekt zijn.
De blaasvaren komt over de hele wereld voor in gematigde tot warme streken. In België is de soort vrij zeldzaam in het Maasgebied. In Vlaanderen en Nederland is de plant zeer zeldzaam.
De blaasvaren heeft in België en Nederland geen directe verwanten binnen hetzelfde geslacht. De soort behoort tot dezelfde familie als de wijfjesvaren (Athyrium filix-femina).
De blaasvaren kan verward worden met de zwartsteel (Asplenium adiantum-nigrum). Deze soort heeft ongeveer dezelfde vorm, komt in dezelfde biotopen voor en heeft bijna hetzelfde verspreidingsgebied. De zwartsteel heeft echter bredere, driehoekige bladen met langwerpige tot streepvormige sporenhoopjes en een glanzende, zwarte of donkerbruine steel.
Cystopteris fragilis - plant auteur : Kenraiz
De bladen overwinteren niet. Ze staan in een bundel bij elkaar en zijn maximaal 40 cm lang. De steel is korter dan de bladschijf. De bladsteel is groen tot lichtbruin, dun en breekbaar. Het blad is lichtgroen, langgerekt driehoekig tot ovaal en drievoudig gedeeld. De deelblaadjes zijn fijn en kort. De onderste deelblaadjes zijn meestal iets korter dan de daarboven gelegen deelblaadjes.
blaasvaren - sporen duidelijk zichtbaar auteur : Anneli Salo CC 3.0
De sporendoosjes liggen in losse ronde tot ovale hoopjes langs de nerven aan de onderzijde van het blad. De sporen zijn rijp van juni tot september. Jonge sporenhoopjes worden afgedekt door lichtgekleurde, blaasvormige dekvliesjes.
close up - blad met sporen auteur : Stan Shebs CC 3.0
De blaasvaren komt voor op matig voedselrijke, kalkarme tot kalkrijke bodem. De soort is meestal te vinden op vochtige rotswanden, holle wegen en bemoste boomstammen in de schaduw, dikwijls onder druppelend water of in de buurt van watervallen. De plant verdraagt geen droogte.
In bewoonde en stedelijke gebieden groeit de varen soms op oude vochtige muren, kaden en waterputten.
In Vlaanderen staat de blaasvaren op de Vlaamse Rode Lijst (planten) als zeldzaam tot zeer zeldzaam.
In Nederland staat de soort op de Nederlandse Rode Lijst (planten) als zeer zeldzaam en sterk in aantal afgenomen.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 29 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 29 oktober
1390
Het eerste proces tegen hekserij in Parijs leidt tot de dood van drie mensen.
1651
Christiaan Huygens schrijft als eerste in de geschiedenis natuurkundige formules op. Deze gaven de correcte theorie voor impuls- en energiebehoud bij botsingen, een verbetering van de botsingswetten van Descartes.
1682
William Penn zet voet aan land in het stuk van Amerika dat tegenwoordig Pennsylvania wordt genoemd.
1911
Overleden : Joseph Pulitzer (64), Amerikaans krantenmagnaat en uitgever, naamgever van de Pulitzer-prijs voor journalistiek.
1923
Stichting van de republiek Turkije.
1929
Zwarte Dinsdag: algehele paniek op Wallstreet en vijf dagen na de beurskrach (Zwarte Donderdag) trekken alle investeerders zich terug.
1944
De Poolse 1e Pantserdivisie bevrijdt Breda.
1955
In Nederland wordt de vijfdaagse werkweek ingevoerd.
1960
De bokser Cassius Clay (Muhammed Ali) wint zijn eerste profwedstrijd.
1983
In Den Haag vindt de grootste demonstratie uit de Nederlandse geschiedenis plaats. Aan de demonstratie tegen het plaatsen van kruisraketten in Nederland doen ongeveer 550.000 mensen mee.
2009
In het Limburgse Stein brandt een winkelcentrum met meer dan 40 winkels, 2 banken, 1 restaurant en 6 woningen volledig uit.
De blaassilene (Silene vulgaris) is een plant uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). Het is een in België en Nederland vrij algemeen voorkomende, 30-60 cm hoge plant die kan worden aangetroffen op matig voedselrijke, iets droge zand-, klei- en leemgrond, in bermen en tegen hellingen, in de duinen en op grazige grond. De plant prefeeert een zonnige standplaats.
In Europa komt de plant voor van Noorwegen en Lapland tot de Middellandse Zee, hierbuiten van Noord-Afrika tot Siberië en Japan. In Noord-Amerika is de plant ingevoerd.
Engels : Bladder Campion, Bladder Silene, Cowbell, Maiden's Tears, Maidenstears, Rattleweed, Sculpit, Stridolo Duits : Taubenkropf-Leimkraut ook Gewöhnliches Leimkraut, Aufgeblasenes Leimkraut of Knirrkohl genoemd Frans : Silène enflé, Silène calaminaire of Claquet
blaassilene - stengels gebruiker : TeunSpaans CC 3.0
De verticale stengels zijn onbehaard en komen op uit een gebogen, diep in de grond vertakte wortelstok. Op de knopen van de stengels zitten smalle, tegenoverstaande bladeren.
De aan elke stengel hangende bloemen zijn dag en nacht geopend. 's Avonds verspreiden de bloemen een aangename klavergeur, en trekken dan bijen en nachtvlinders aan.
De bloeiperiode loopt van mei tot september. De vijf witte kroonbladen zijn diep ingesneden. De kelkbuis is sterk opgeblazen en gelig tot paarsachtig geaderd. Aan deze kelkbuis dankt de plant haar naam.
De bloemen zijn vaak tweeslachtig, waarbij zelfbestuiving niet optreedt doordat de mannelijke en vrouwelijke bloemen niet gelijktijdig rijp zijn.
Bladen en jonge scheuten zijn eetbaar. In sommige streken werden de bladen vroeger in salades verwerkt. De bladen moeten dan wel voor de bloei geplukt worden. Ze zijn na vijf tot tien minuten koken ook geschikt voor gebruik in soep.
blaassilene - bloemen foto : Michael Gasperl (Migas) CC 3.0
Vroeger werd ze toegepast als geneeskruid (een van de weinige uit de Anjerfamilie).
Een blaaspijp of blaasroer is een wapen dat voor jacht, voor oorlogvoering en voor de sport kan worden gebruikt, de eerste twee vooral bij tribale volkeren.
Veel tribale volkeren hebben de blaaspijp onafhankelijk van elkaar ontdekt en ontwikkeld, bijvoorbeeld in Indonesië en Zuid-Amerika. Het gaat meestal om een holle buis waarmee kleine pijltjes worden weggeschoten.
In Japan werden in de samoeraitijd wel blaaspijpen gebruikt als wapen voor sluipmoordenaars, vergiftigd met gif van de kogelvis (fugu).
Orang Asli met blaaspijp (Maleisië)
Indianenstammen in het Amazonegebied (b.v. de Yanomami) doorboren een zachte palmstengel in de lengte met een rietstengel die voor het boren is voorzien van een apenbot, schuiven daarna een holle rotan buis in het zo gemaakte gat en maken een apart mondstuk van riet dat met hars wordt vastgezet en luchtdicht gemaakt.
De pijlen worden b.v. gemaakt van de harde nerven van palmbladeren, 20-30 cm lang en aan het eind voorzien van een conisch plukje kapokvezels dat wordt vastgezet met een lange haar.
De pijltjes worden onvergiftigd gebruikt om op kleine vogels te jagen en met vergif voor grotere prooien.
Indiaan met blaaspijp (Zuid-Amerika)
De pijltjes zijn meestal kleine rechte stokjes met een plukje fijne vezels aan het eind die de buis zodanig afsluiten dat er druk achter het pijltje kan worden opgebouwd bij het afschieten. Omdat een dergelijk projectiel zo klein en licht is dat het slechts weinig energie over kan dragen op het doel, is het maar zelden mogelijk een prooi of slachtoffer te doden door de wond die dit pijltje zelf toebrengt, tenzij het om kleine dieren gaat zoals vogels, ratten of eekhoorns.
De pijltjes worden dus vaak vergiftigd met een sterk en snelwerkend pijlgif, afkomstig van planten zoals curare, strophantus of oepas, of van dieren zoals pijlgifkikkers. Meestal grijpt dit vergif aan op de signaaloverdracht van zenuw naar spier of op de impulsgeleiding van de hartspier om een snel effect te hebben.
Gifstoffen gebruikt bij de jacht moeten bij opname door de maag uiteraard liefst onschadelijk zijn, als men de geschoten dieren tenminste wil opeten.
Yagua Indianen met blaaspijp (Amazone)
In Japan en in de VS is het schieten met de blaaspijp tegenwoordig een tak van sport; de beoefenaars hebben zich ten doel gesteld de sport op de Olympische Spelen van 2016 toegelaten te krijgen.
Er wordt geschoten met een blaaspijp van 1,20 m lang op een doel bestaande uit drie concentrische cirkels met een diameter van 18, 12 en 6 cm van een afstand van 10 meter. Vijf schoten per beurt, 6 beurten voor een competitiewedstrijd. Roos, tussenring en rand van het doel tellen respectievelijk voor 7, 5 en 3 punten. Het maximaal haalbare puntentotaal is dus 210.
In moderne sportblaaspijpen worden vaak houten pijltjes met papieren kegeltjes aan het uiteinde gebruikt, waarbij het papier die door impregnering met lijm starder worden gemaakt. Er zijn ook commerciële pijltjes van metaaldraad met een plastic dopje aan het eind te koop.
Populaire sportkalibers zijn 0,4, 0,5 en 0,625 inch (ca 10, 12,5 en 15 mm). De blaaspijpen worden meestal gemaakt van voor andere doeleinden ontwikkelde soorten buis, van plastic, aluminium staal of koper.
De constructie is eenvoudig; alleen toevoeging van een mondstuk waar de lippen goed in passen is eigenlijk nodig.
De hanteerbaarheid van het wapen zelf stelt echter weer grenzen aan de lengte. Ook het postuur van de schutter heeft invloed op de optimale afmetingen van een blaaspijp: de inhoud van het blaaspijpkanaal mag bij voorkeur niet meer dan ca. 10% van de vitale capaciteit van de schutter bedragen om een optimale blaaskracht te kunnen ontwikkelen.
verdovingspijltjes in de zoo (Zurich)
In de westerse maatschappij (dierentuinen, dierenartsen) worden blaaspijpen of luchtdrukwapens wel gebruikt voor het afschieten van speciale injectiespuiten bij het verdoven van gevaarlijke onhanteerbare dieren, bijvoorbeeld voor transport of geneeskundig onderzoek.
Fentanyl, carfentanil of etorphine (ook bekend als M99) zijn zeer krachtige (en gevaarlijke) tranquillizers voor deze vorm van gebruik, die echter wel makkelijk omkeerbaar zijn door middel van een tegengif als naloxon.
Met 10 mg carfentanil is bijvoorbeeld voldoende om een volwassen olifant neer te halen.
De blaaskikker (Breviceps adspersus) is een kikker uit de familie Brevicipitidae. Lange tijd behoorde de soort, die ook wel regenkikker of blaasoppie wordt genoemd, tot de familie smalbekkikkers.
Engels : Common Rain Frog
blaaskikker
De blaaskikker heeft een zeer gedrongen uiterlijk, een rond en dik lichaam, de zeer stompe kop is er moeilijk van te onderscheiden, de huid is zeer wrattig. De poten en met name de achterpoten zijn erg klein waardoor het plomp uiterlijk wordt versterkt. De lichaamslengte is meestal nog geen vier centimeter. De basiskleur is donkerbruin met lichtere bruine vlekken op de rug en een witte buik met soms een vage grijze tekening.
De kikker kan niet springen en leidt een gravend bestaan in holletjes onder de grond, maar komt regelmatig boven om te jagen. Alleen bij vochtig weer komt hij naar boven, bijvoorbeeld als het regent, vandaar de naam regenkikker. De kikker kan met zijn kleine achterpoten namelijk niet zwemmen en zou verdrinken in te diep water. De blaaskikker is niet erg snel op het land, ter verdediging kan de kikker zich opblazen met lucht. Hierdoor komt het lichaam vast te zitten in holen en spleten en lijkt dan op een ballon met pootjes. Het voedsel bestaat uit kleine ongewervelden zoals insecten en wormen en zelfs termieten die ondergronds gegeten worden.
blaaskikker (Breviceps adspersus)
De blaaskikker is niet erg aan water gebonden, hoewel de soort zoals alle amfibieën kan uitdrogen en van vochtige plekken houdt. De eitjes worden gelegd in een klein holletje en als ze uitkomen verschijnen direct de jonge kikkers, het kikkervis-stadium van de larve is er wel, maar voltrekt zich volledig in het ei. Hierdoor kan de blaaskikker het zonder oppervlaktewater stellen en dat geeft een grote voorsprong op andere soorten. Deze soort leeft dan ook in savannen en steppen in zuidelijk en oostelijk Afrika waar andere kikkers geen schijn van kans maken.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 26 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 26 oktober
1881
De "Gunfight at the O.K. Corral" vindt plaats in Tombstone, Arizona.
1936
De eerste elektrische generator van de Hoover Dam wordt in werking gesteld.
1940
De P-51 Mustang maakt zijn eerste vlucht.
1943
Eerste vlucht van de Dornier Do 335 "pfeil".
1963
De AVRO zendt voor het eerst het tv-spelletje Wie van de Drie uit.
1965
De Beatles ontvangen van de Britse vorstin een koninklijke onderscheiding.
1972
Overleden : Igor Sikorsky (83), Oekraïens-Amerikaans helikopterpionier.
2002
Russische militairen bestormen het Dubrovka-theater in Moskou, waar Tsjetsjeense terroristen 922 mensen drie dagen lang gegijzeld houden. 50 gijzelnemers en 150 gijzelaars sterven.
Blaasjeskruid (Utricularia) is het grootste geslacht vleesetende planten met een 215-tal soorten die op elk continent behalve Antarctica voorkomen. Er bestaan zowel soorten die in het water groeien als soorten die op het land groeien.
Sommige auteurs prefereren de schrijfwijze Urticularia voor dit geslacht.
Engels : bladderworts Duits : Wasserschläuch Frans : Utricularia
Gewoon blaasjeskruid (Utricularia vulgaris) foto : Kristian Peters CC 3.0
In België en Nederland groeien nog een paar soorten blaasjeskruid, maar ze zijn tegenwoordig zeer zeldzaam, vooral door hun habitat dat verdwijnt, namelijk de moerassen.
Soorten die bij ons groeien zijn onder andere gewoon blaasjeskruid, Vergeten of Citroengeel blaasjeskruid, Klein blaasjeskruid, Plat blaasjeskruid en Bleekgeel blaasjeskruid.
De laatste 4 soorten zijn nogal zeldzaam en zul je niet zo gauw te zien krijgen op je tochten door de natuur. De eerste soort, Gewoon blaasjeskruid (Utricularia vulgaris), komt iets algemener voor en deze kun je dan ook -zo nu en dan- in matig voedselrijke sloten, kanalen, plassen en vennen tegenkomen.
Plat blaasjeskruid (Utricularia intermedia) foto : Frank Koshere CC 3.0
Hij schijnt niet te houden van ondiep water en drijft of bloeit zelden in water dat minder dan 60 cm. diep is. Hoewel hij vaak op zonnige standplaatsen is te vinden, is hij op zijn best op half beschaduwde plaatsen. In het algemeen vormt hij dichte massa's, waarvan een enkele ondergedoken stengel een lengte kan bereiken van zo'n 2,5 meter. Sommige stengels kunnen net onder de oppervlakte drijven, terwijl andere, vooral die met bloeistengels, tot ongeveer 50 cm diepte kunnen gaan.
De heldergroene bladeren staan zijdelings uit en zijn ongeveer 2,5 cm lang. Verder zijn deze bladeren sterk gedeeld, in zeer smalle segmenten. De bladeren zijn her en der met blaasjes bezet, die in een jong stadium doorschijnend en groenig tot bijna kleurloos zijn. Later als de blaasjes ouder worden zijn ze vaak bruinachtig of zwart.
Klein blaasjeskruid (Utricularia minor)
Daar waar de bloeistengel begint, vertakt de stengel zich drie tot vier keer om de bloeistengel een stevige basis te geven en te voorkomen dat hij omvalt. De bloemsteel is ongeveer 20 cm. hoog, draagt 3 tot 8 bloemen die zuiver geel zijn, met een paar oranje-rode streepjes op het gehemelte. Onder het gehemelte wordt verstaan de bovenste helft van de onderste bloemlip. De bovenlip is kort, aan de randen licht teruggebogen en hoewel hij er maar net overheen steekt, vormt hij een deksel boven het brede gehemelte. De onderlip is tweemaal zo groot. De bloeitijd is van juni tot en met september. Hij overwintert door middel van winterrustknoppen die aan de groeitoppen van de stengels worden gevormd. In de herfst vergaan de stengels en de winterrustknoppen zinken naar de bodem. In het voorjaar stijgen deze knoppen naar de oppervlakte en vormen daar nieuwe planten.
Bij het blaasjeskruid zien we ongetwijfeld de vernuftigste vanginstallatie (de val) die er onder de vleesetende planten te vinden is. Deze bestaat uit zeer talrijke blaasjes, een ieder compleet met een deur die alleen maar van de buitenzijde geopend kan worden. Dit geheel is aangepast voor het vangen van zeer kleine zwemmende organismen.
Alhoewel de val altijd klein is varieert de afmeting altijd nog tussen de 0,25 en 5 mm. Normaliter heeft de val afgeplatte zijkanten en is hij doorschijnend. Aan de basis zit hij aan de plant vast met een dunne steel en aan de voorkant bevindt zich een ingang kompleet met klapdeur.
Zijdelings gezien is er een grote variatie in de bouw van de blaasjes, ze kunnen namelijk rond, ovaal of peervormig zijn. Tevens bevinden zich lange vertakte enkelvoudige en tandachtige aanhangsels aan de zijkanten van de ingang. Deze aanhangsels zijn zo gerangschikt dat ze een trechter vormen. Waarom deze zo geplaatst zijn, is nog niet geheel duidelijk voor de wetenschap, maar er bestaat een grote kans dat dit zo in elkaar zit om de prooi naar de ingang te leiden. Ook is het mogelijk dat deze aanhangsels de blaasjes beschermen tegen grotere prooien of objekten.
De klep die de valdeur vormt, is bijna rond van vorm, waarbij het 'scharnier' de bovenste halve cirkel van zijn omtrek inneemt en het onderste deel uit de vrijhangende rand bestaat. Deze vrijhangende rand rust tegen een zwakke richel op de brede halfronde drempel. Daar waar de deur op de drempel rust, zit een laag kliercellen die slijm afscheiden en er zorg voor dragen dat deze waterdicht afsluit.
blaasjeskruid (Utricularia amethystina) foto : Sebastian Vieira en Noah Elhardt CC 3.0
Een andere afsluiting wordt aan de buitenkant gevormd door een membraam, het velum geheten. Dit velum past precies tegen de onderrand van de deur en werkt als een tochtstrip. Op de buitenkant van de deur zitten een aantal gesteelde klieren die zowel slijm als suiker afscheiden, dit vermoedelijk om kleine waterdieren aan te trekken. Aan de onderkant van de deur bevinden zich nog een aantal naar boven en naar buiten gerichte tastharen die het valstrikmechanisme worden genoemd.
Van binnen is de blaas bezet met twee soorten klieren. Op de bodem bij de drempel zijn deze klieren gevorkt, waarbij de tanden lang en slank zijn, terwijl de rest van de oppervlakte bezet is met korte, smalle, bootvormige en vierarmige klieren. Bij een val die net is dichtgeklapt, zijn de zijden hol en de blaas van bovenaf gezien dun. Dit komt doordat daarin een gedeeltelijk vacuüm heerst. Door dit vacuüm en de daarmee samen hangende zuiging op de deur wordt ervoor gezorgd dat deze gesloten blijft, dit door middel van een zeer nauwkeurig uitgebalanceerde druk.
blaasjeskruid (Utricularia reniformis) foto : Tim Waters on Flickr CC 3.0
De tastharen werken als een hefboom en de lichtste aanraking door een waterdier is voldoende om de druk op te heffen. Hierdoor opent de deur zich onmiddellijk waardoor het vacuüm, dat in de blaas aanwezig is, wordt opgeheven. De prooi wordt door het naar binnen stromen van het water meegesleurd en zit na het sluiten van de deur gevangen. De blaas is nu niet meer hol maar bolvormig geworden. Nu wordt er in de blaas een heel ingewikkeld procede opgestart waarover de wetenschappers het nog niet geheel eens zijn.
Binnen een half tot twee uur wordt het grootste gedeelte van het water verwijderd met vermoedelijk de vierarmige klieren die het water door de wanden heen voeren, waarschijnlijk met behulp van de bolvormige klieren die aan de buitenkant zitten. Hierdoor wordt het vacuüm weer hersteld en is de val weer gereed voor de volgende prooi.
Het gevangen organisme kan, doordat de blaas doorzichtig is, nog enige tijd in leven blijven, maar uiteindelijk sterft hij en wordt hij verteerd. Verteringsenzymen en zuur worden ook door de vierarmige klieren afgescheiden en deze helpen mee om het diertje te verteren. Dat ook bacterieën een rol spelen bij dit proces is niet onwaarschijnlijk.
Zoals u ziet een heel ingewikkeld proces dat door de wetenschap nog niet is opgelost. Voor een dergelijk plantje als het blaasjeskruid een hele prestatie om zo'n ingewikkeld proces feilloos te doorstaan.
blaasjeskruid (Utricularia graminifolia) foto : Tony Gridley
Bron : - Wikipedia CC 3.0 - Gaeflecht maart 1998 - Internet
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 25 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 25 oktober
625
Overleden : Paus Bonifatius V , de 69e paus van 619 tot 625.
1555
Karel V doet afstand als keizer van Duitsland, koning van Spanje en heer der Nederlanden. Zijn zoon Filips II volgt hem op als koning van Spanje en heer der Nederlanden.
1952
De Geïllustreerde Pers brengt het eerste Nederlandse exemplaar van het weekblad Donald Duck uit als bijlage van het damesblad Margriet.
1962
Europa's eerste waterdrukkernreactor gaat in bedrijf, in Mol in België.
1967
Het laatste gat wordt gedicht in de dijk rond Zuidelijk Flevoland.
1971
De Volksrepubliek China wordt in de VN opgenomen.
1983
Amerikaanse mariniers bezetten het Caraïbische eiland Grenada.
1989
Overleden : Gerard Walschap (91), Vlaams auteur.
2001
Microsoft brengt Windows XP uit.
2005
Overleden : Frans van Dusschoten (72), Nederlands imitator en conferencier.
2007
Singapore Airlines verzorgt de allereerste commerciële vlucht van de Airbus A380.
De blaasjeskrab (Hemigrapsus sanguineus) is een uitheemse soort afkomstig uit Azië of mogelijk uit Amerika waar de soort ook geïntroduceerd is. In 1999 is de soort voor het eerst opgemerkt in Nederland.
Een eveneens ingevoerde exoot en sterk verwante en gelijkende soort is de penseelkrab (Hemigrapsus takanoi).
Engels : Japanese shore crab, Asian shore crab Duits : Asiatische Strandkrabbe Frans : Crabe sanguin
De blaasjeskrab heeft een vierkant schild met een rechte voorrand en drie tanden aan de zijkant. De mannelijke krabben hebben een bolle, lederachtige blaas aan de basis van het beweeglijke bovendeel van de scharen.
Vrouwtjes worden groter dan mannetjes. De blaasjeskrab is donker met lichtere, beige vlekjes of omgekeerd.
Asian shore crab auteur : U.S. Geological Survey CC 3.0
De Blaasjeskrab is hoofdzakelijk een herbivoor, maar heeft zeker ook omnivore eigenschappen.
Aan de Amerikaanse Oostkust vind de voortplanting plaats van laat april tot september. In één broedsel worden meer dan 40,000 eitjes geproduceerd, en een vrouwtje kan jaarlijks meerdere broedsel aanmaken.
De larven zijn tolerant voor een grote variatie van temperatuur en zoutgehalte.
In Amerika heeft de Blaasjeskrab lokaal de Gewone strandkrab gedeeltelijk al verdrongen. In gebieden waar vroeger de Gewone strandkrab nog als meest algemene soort voor kwam is nu de Blaasjeskrab de meest algemene soort.
Blaasjeskrab foto : Jonathan Hale en Lissa Mann
In Nederland heeft de Penseelkrab lokaal, waar veel stenen liggen in het intergetijdegebied de Gewone strandkarb ook al teruggedrongen.
De komst van de blaasjeskrab zal, specifiek in deze gebieden, een nog grotere druk zetten op de populatie Gewone strandkrabben. Gelukkig komt de Gewone strandkrab ook voor in andere habitats zoals op zandbodems en onder het intergetijde gebied.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 24 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 24 oktober
1655
Overleden : Pierre Gassendi (63), Frans filosoof en wiskundige.
1795
Polen wordt verdeeld tussen Oostenrijk, Pruisen en Rusland.
1911
Tijdens de Turks-Italiaanse Oorlog is de Nieuport van kapitein-vlieger Carlos Piazza het eerste vliegtuig in de geschiedenis dat werd beschoten.
1926
Laatste optreden van Harry Houdini voor zijn dood, in het Garrick Theatre in Detroit.
1929
Zwarte Donderdag: een beurscrash in New York vormt het begin van de Grote Depressie.
1931
Officiële opening van de George Washington Bridge (upper level), in New York.
1936
Hitler en Mussolini sluiten het verdrag dat de basis wordt van de 'As' tussen Berlijn en Rome.
1944
Overleden : Louis Renault (67), autofabrikant.
1945
Oprichting van de Verenigde Naties.
1946
Een camera aan boord van de V-2 No.13 (White Sands rocket) neemt de eerste foto van de aarde vanuit de ruimte.
1946
De eerste Kronkel verschijnt, het dagelijkse cursiefje van Simon Carmiggelt in het Parool.
1957
Overleden : Christian Dior (52), Frans modeontwerper.
1973
Einde van de Jom-kippoer oorlog.
2003
Laatste vlucht van de Concorde, het supersonische vliegtuig dat als prestigeproject werd ontwikkeld door Frankrijk en Groot-Brittannië.
2006
In de Amerikaanse plaats Miami wordt een meisje met een keizersnede ter wereld gebracht na een zwangerschap van 22 weken. Het meisje weegt 284 gram. De baby blijft in leven.
2008
In 2008 kelderden de effectenbeurzen wereldwijd door de gevolgen van de kredietcrisis.
Bizzarrini is een Italiaans merk van exclusieve sportwagens, opgericht in 1964 door Giotto Bizzarrini. In 1949 ontwierp Giotto Bizzarrini reeds zijn eerste wagen, de Bizzarrini 500 op basis van een Fiat 500.
Na zijn studies deed hij als ingenieur ervaring op bij Alfa Romeo en Ferrari, waar hij onder andere de Ferrari 250 GTO ontwierp. In 1961 verliet hij echter Ferrari (tijdens de "paleisrevolutie" bij Ferrari) om als onafhankelijk adviseur verder te werken. Zo ontwikkelde hij voor Lamborghini hun eerste V12 en in 1962 ontwierp hij voor Iso mee de Grifo.
De wegen van Iso en Giotto Bizzarrini scheidden echter, maar Bizzarrini kreeg de rechten om de wagen verder te ontwikkelen en te verkopen onder eigen naam.
Giotto Bizzarrini aan het stuur van een testwagen
In 1963 stelde hij op het autosalon van Turijn de Bizzarrini Grifo voor met een 5358 cc Chevrolet Corvette V8. De naam van de wagen werd later veranderd naar 5300 GT Strada.
In 1965 bouwde hij de Bizzarrini P538, een racewagen met een Lamborghini V12 motor.
In 1966 werd nog een kleine GT wagen gebouwd onder de naam Bizzarrini Europa, maar in 1969 werd het bedrijf stopgezet vanwege financiële problemen.
Bizzarini Iso Grifo Berlinetta 5300 Corsa (1964) auteur : Simon Davison CC 2.0
De naam Bizzarrini zou echter nog terugkeren op enkele prototypes en conceptwagens. In 1972 stelde Giotto's zoon de Bizzarrini 1300 Barchetta voor, en in de jaren 1990 werd op basis van de Ferrari Testarossa een Bizzarrini BZ-2001 conceptwagen gebouwd door Giotto.
Bizzarrini P538 (1965)
Bizzarini PS38 (1967) auteur : Simon Davison CC 2.0
Bizzarini Manta (1968) auteur : Brian Snelson CC 2.0
Op het autosalon van Turijn 2000 werd met de lichte Bizzarrini Bebi nog maar eens een nieuwe conceptwagen voorgesteld. Een zekere Viti en Mariani kregen de rechten op de merknaam Bizzarrini en richtten op 30 april 2002 het bedrijf VGM Motors op om het merk nieuw leven in te blazen.
Op het autosalon van Genève 2005 stelden zij de Bizzarrini GTS 4.4 V voor, een nieuwe sportwagen met een 4 L V8 motor van 550 pk.
Bizzarini Europa (1969) ritzsite.nl
Bizzarini Kjara (2000) prototype van een hybride met een Fiat 2.5 turbodieselmotor en een 40kW elektrische motor een realisatie van Giotto Bizzarrini en Leone Martellucci auteur : Pava CC 3.0
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 23 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 23 oktober
42V.Chr.
Overleden : Marcus Junius Brutus (43), Romeins senator en stoïcijn.
42V.Chr.
42 v.Chr. - Romeinse burgeroorlog: Tweede Slag om Philippi - Brutus' leger wordt met overmacht verslagen door Marcus Antonius en Octavianus. Brutus pleegt zelfmoord.
1803
John Dalton publiceert als eerste over atoomgewichten en molecuulgewichten (respectievelijk zes en dertien).
1853
Oudste nog bestaande treinstation in Nederland opent in Valkenburg.
1921
Overleden : John Boyd Dunlop (81), Schots uitvinder van de rubberen luchtband.
1971
Disney World opent in Orlando in Florida.
1983
Libanon: Bij een dubbele zelfmoordaanslag wordt het hoofdkwartier van de Amerikaanse en Franse blauwhelmen in Beiroet opgeblazen; 241 Amerikaanse mariniers en 58 Franse parachutisten komen om.
1989
Na 33 jaar van Sovjetoverheersing wordt Hongarije weer een onafhankelijke republiek.
1998
Overleden : Mary Servaes (79), alias 'Zangeres Zonder Naam, Nederlands levensliedzangeres.
2001
Op 23 oktober 2001 kondigde Apple de iPod aan.
2002
Tsjetsjeense rebellen nemen ongeveer 700 mensen in gijzeling in een musicaltheater in Moskou.
2004
Tijdens een aardbeving ontspoort een Shinkansentrein (Japanse hogesnelheidstrein) voor het eerst.
2007
Umbro wordt voor 408 miljoen euro overgenomen door Nike.
De Bitto is een zeer oude, traditionele kaas die is ontstaan in het Valtellina berggebied. Zeer waarschijnlijk hebben de Kelten het maken van kaas in deze streek geïntroduceerd. De oorsprong van de benaming van de Bitto is niet helemaal duidelijk. Het is goed mogelijk dat de benaming ontleend is aan het Keltische woord bitu, dat eeuwig betekent. Dit zou weer een verwijzing zijn naar uiterst goede houdbaarheid van deze kaas, die vele malen langer is dan andere kazen die men destijds at. Gedurende de Middeleeuwen gold deze kaas bij de plaatselijke bevolking zelfs als betaalmiddel. Dit geeft al aan hoe bijzonder deze kaas is.
aan het werk in de kaasmakerij
De Bitto wordt gemaakt van hoofdzakelijk koemelk met een beetje geitenmelk. Het kaasmaken vindt plaats tijdens de zomermaanden, gedurende de vastgestelde 84 dagen dat de dieren in de zomerweiden grazen. De verse melk wordt naar speciale alpenhutten (genaamd calécc) gebracht, waar het gestremd wordt onder een vastgestelde temperatuur variërend tussen de 39 en 49 graden Celsius. Daarna wordt de wrongel overgedaan in vormen en in de loop van minstens drie weken regelmatig met de hand gezouten. De kazen hebben een doorsnee van 30 tot 50 cm, zijn 8 tot 10 cm dik en kunnen 8 tot 25 kg zwaar zijn. Vervolgens worden ze vervoerd naar kaasfabrieken in het dal waar ze nog minstens drie maanden rijpen. Na drie jaar is de kaas op zijn best, maar kan ook na één jaar rijping goed gegeten worden. Onder de juiste atmosfeer kan de kaas wel 10 jaar bewaard worden; hierbij ontwikkelt de kaas een meer complexe, verfijnde smaak die door kenners geprezen wordt.
De jonge Bitto is zacht en witachtig van kleur. Hij heeft een milde smaak en een plezierige, aromatische nasmaak. Naargelang de kaas ouder wordt, verliest deze meer vet en vocht wat de smaak sterker maakt. De kaas wordt meer brokkelig, al behoudt hij altijd iets van zijn romige karakter.
Bitto van verschillende jaartallen auteur : Fabio CC 3.0
Bitto kaas vertegenwoordigt, zonder enige twijfel een van de symbolen van de zuivelindustrie in Lombardije. Deze kaas met veel traditie en perfecte rijping is in feite zeer gebonden aan de valleien. Haar oorsprong zijn geworteld in Val Gerola en Val di Albaredo, twee valleien in de provincie Sondrio, die werden gevormd door de beek die de naam geeft aan het product.
De kaas geproduceerd in deze weilanden, op een hoogte tussen 1400 en 2000 m, onderhoudt een aantal bijzondere kenmerken. Om de kwaliteit van de kaas te verheffen, stellen de veehouders en alpenherders alles in het werk en houden de traditionele technieken in leven. Bovendien spelen ze een essentiële rol in het behoud van het milieu en van de alpine biodiversiteit.
De Bitto wordt op heel beperkte schaal geproduceerd en is hierdoor zeer zeldzaam. Het is een uitstekende tafelkaas, maar zorgt ook voor prachtige accenten in traditionele pastagerechten.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 22 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 22 oktober
1751
Overleden : Willem IV van Oranje-Nassau (40), Prins van Oranje en Graaf van Nassau.
1797
Boven Parijs maakt André-Jacques Garnerin de eerste bekende parachutesprong.
1906
Overleden : Paul Cézanne (67), Frans impressionistisch schilder.
1934
De beruchte bankrover Charles Arthur "Pretty Boy" Floyd wordt neergeschoten door FBI-agenten in East Liverpool (Ohio).
1938
Demonstratie van de xerografie ( proces dat gebruikt wordt in moderne kopieermachines en in laser- en ledprinters) door Chester Carlson.
1964
Jean-Paul Sartre krijgt de Nobelprijs voor literatuur, maar hij weigert deze.
1987
Overleden : Lino Ventura (69), Frans Italiaans acteur.
2002
In het Belgische Luik ontploft een hoogoven van het staalbedrijf Cockerill. Twee arbeiders sterven, 26 mensen raken zwaar gewond.
2007
In het Armandomuseum in Amersfoort breekt een grote brand uit. Ten tijde van de brand was er in het museum een tentoonstelling met werken van onder andere Jacob van Ruisdael en Albrecht Dürer.
2007
Overleden : Wim Bos (79), Nederlands schilder.
2008
India lanceert een eerste onbemande ruimtemissie naar de maan, de Chandrayaan-1.
Bitterzoet Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Bitterzoet (Solanum dulcamara) is een vrij algemeen voorkomende, vaste plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae). Volksnamen zijn dolbessen-hout, elf-rank, hoe-langer-hoe-liever, klimmende nachtschade en qualster. De Nederlandse naam is een vertaling van de botanische naam. Dulcis betekent "zoet" en amaris betekent "bitter".
Bitterzoet bevat meerdere glycosiden. Indien met op de stengel kauwt proeft men eerst de bittere smaak van de glycosiden, maar doordat deze door het speeksel worden ontleed en er sacharose vrijkomt, komt de zoete smaak naar voren. De stengels bevatten ook alkaloïden.
Engels : bittersweet, bittersweet nightshade, bitter nightshade, blue bindweed, Amara Dulcis, climbing nightshade, fellenwort, felonwood, poisonberry, poisonflower, scarlet berry, snakeberry, trailing bittersweet, trailing nightshade, violet bloom, en woody nightshade Duits : Bittersüße Nachtschatten (Solanum dulcamara) , of ook Bittersüß en Hundbeere, Mäuseholz, Mausholz, Natter(n)holz, Pissranken, Rote Hundsbeere, Saurebe, Stinkteufel, Süßstoff, Teufelsklatten, Waldnachtschatten, Wasserranke, Wolfsbeere Frans : Douce-amère of Morelle douce-amère
De stengels zijn dun, rankend en aan de basis verhout. De plant windt zich meestal om andere planten. Hierbij kan de plant een lengte van 4 m bereiken, hoewel 1-2 m gebruikelijker is. De bloeiwijze is een enkelvoudig gevorkt bijscherm. De 1-1,5 cm grote paarsblauwe bloemen bestaan uit vijf aan de voet vergroeide kroonbladen. De plant bloeit van juni tot september in trosjes of groepjes van drie tot twintig stuks. De bloemen zijn hangend, stervormig, met vijf paarsblauwe kroonbladen en gele vergroeide meeldraden. De 1 cm grote bessen zijn eerst groen, dan geel, later rood. Ze zijn in rijpe vorm zacht, eetbaar voor vogels, maar giftig voor mensen. De vogels spelen dan ook een belangrijke rol bij de verspreiding van zaden.
De 4-12 cm lange bladen zijn pijlvormig of langwerpig, vaak iets gelobd aan de basis, met een bladsteel tot 3 cm. Zoals bij vrijwel alle Solanum-soorten zijn de bladen giftig.
Bitterzoet komt van nature voor in Europa en Azië, maar is ook elders wijd verspreid, zoals in Noord-Amerika, waar de plant in veel staten als invasieve soort staat geregistreerd. Mede oorzaak hiervan is, dat de plant zich op een veelheid aan ondergronden thuisvoelt: natte grond als moerassen, maar ook droge braakliggende gronden, bos- en heggeranden, en andere rurale gronden.
In Azië loopt het verspreidingsgebied tot China en Japan.
Bitterzoet - de bessen auteur : Guido Gerding CC 3.0
Werkzame stoffen zijn bitterglycosiden, saponine, solaceïne, solaneïne, solsonine en tannine. Giftige stoffen zijn solanine en dulcamarine.
In de volksgeneeskunde werden drie handen gedroogde bladen, samen met 100 g lijnzaadmeel gekookt in een liter (rode) wijn. Men liet het met een ons reuzel inkoken tot een papje. Dit papje werd toegepast bij steenpuisten. Een overdosis leidt onder andere tot verlies van spraak.
In de farmacie wordt de plant voor meerdere huidaandoeningen gebruikt.
De oude Egyptenaren gebruikten de plant al. Voor hen had bitterzoet waarschijnlijk ook een rituele betekenis. Om de nek van de mummie van Toetanchamon werd namelijk een ketting van bessen van de bitterzoet aangetroffen.
In Duitsland hingen de boeren wel eens bitterzoet om de nek van hun vee om het te beschermen tegen kwade geesten. Bitterzoet behoort tot de heksenkruiden.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 21 oktober 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 21 oktober
1639
Slag bij Duins tussen een Nederlandse en een Spaanse oorlogsvloot.
1520
Ferdinand Magellaan ontdekt een doorgang naar de Stille Oceaan, deze kreeg later de naam straat Magellaan.
1805
Zeeslag bij Trafalgar. Horatio Nelson verslaat een Frans-Spaanse vloot en sneuvelt.
1805
Overleden : Horatio Nelson (47), Brits admiraal.
1854
Duitsland accepteert de voorwaarden van de Amerikaanse president Woodrow Wilson om de wereldoorlog te beëindigen.
1879
Eerste demonstratie van de gloeilamp door Thomas Alva Edison.
1934
'De lange Mars' begint. Mao Zedong en ongeveer 130.000 Chinese communisten van het Rode Leger lopen van Jiangxi naar Yan'an in Shaanxi. Tienduizenden overleven de tocht niet.
1944
Eerste aanval door een Japanse kamikaze.
1945
Stemrecht voor vrouwen: vrouwen mogen voor de eerste keer stemmen in Frankrijk.
1954
Florence Nightingale wordt met een staf van 38 verpleegsters naar de Krimoorlog gestuurd.
1959
Het Solomon R. Guggenheim Museum in New York opent voor het publiek. Het werd ontworpen door Frank Lloyd Wright.
1981
Overleden : Wilfried Puis (38), Belgisch voetballer.
1984
Overleden : François Truffaut (52), Frans filmregisseur.
1995
Willy Claes treedt af als Navo-secretaris-generaal als gevolg van de Agusta-smeergeld-affaire.
(8) 
Blaassilene 
ritzsite.nl
Bitterzoet 
