13. HLE 2113 met E 94 Basel - Brussel-Zuid - 26.06.1986

14. HLE 2331 met een onbekende 20 met goederentrein - Courrière - 26.06.1986.

15. De speciale stoomtrein Kempenland op 29.06.1986 in Vilvoorde.

16. En hij nadert

17. … en hij nadert. De trein is samengesteld uit L-rijtuigen

18. HLE 2722 poseert met recente M5-rijtuigen in… Zolder op 29.06.1986.

19. HLD 5185 zelfde plaats, zelfde tijd.

20. Een van de stoomlocs van TTZ (Toeristische Trein Zolder) die voor aansluiting zorgde met de Kempenland. Het is allemaal al zo lang geleden dat ik het ook even moest opzoeken.

21. En dit zijn opschriften op een R-rijtuig dat in het bezit gekomen was van TTZ. Deze R-rijtuigen vormden een kleine reeks die in één adem genoemd konden worden met de tussenrijtuigen die met MW 42 - 43 - 44 - 45 gebruikt konden worden. De opschriften verklapten heelwat: FIZ staat voor Muizen, de laatste onderhoudspost van dit rijtuig, R996 wijst erop dat het om een reserverijtuig ging, of beter: dat het om een rijtuig in een reserverijtuigenstel ging.

22. HLD 5210 in Libramont op 16.07.1986.

23. Het stuurstandrijtuig M1 BDx van trein 1655 Antwerpen-Centraal - Neerpelt op 21.08.1986 in Balen-Wezel. De rest van de trein is samengesteld uit M2-rijtuigen; het M1-rijtuig was niet toegankelijk voor de reizigers.

24. Dezelfde trein met de duwende HLD 6261.

15-03-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

25. Het inrijsein van Eisden-Mijn op 21.08.1986. De reizigersdienst was hier al een tijdje opgeheven.

26. Op 25.08.1986 stapten we in Faymonville - de staat van lijn 48 is al bedenkelijk geworden. Later zou het hier nog even opflakkeren, maar helaas kwam ook aan de toeristische exploitatie van de Vennbahn een eind.

27. Het brugje in het centrum van Faymonville, vlak bij de vroegere halte.

28. En waar de treinen gingen, kwamen (soms) de bussen: ab7611-09 (Voyages Wergifosse) op 25.08.1986 in Faymonville, op lijn 45a naar Weismes (en Trpois-Ponts).

29. Bij het vroegere station van Weismes werd een overstappunt georganiseerd. De hele Oostkantons konden in die tijd rekenen op een performant busnet met goed uitgekiende onderlinge aansluitingen, ook op zaterdag en zondag.

30. In mijn notities vind ik 07.09.1986 Beneluxtrein in Leuven, maar ik betwijfel sterk dat dit correct is. Kan iemand me verbeteren?

31. HLD 5926 op 01.10.1986 in Sint-Katelijne-Waver op lijn 27.

32. MR 825 als E 935 Antwerpen-Centraal - Charleroi-Sud op 01.10.1986 in Sint-Katelijne-Waver (lijn 25)

33. MW 626 als E 1512 Antwerpen-Centraal - Charleroi-Sud op 01.10.1986 in Sint-Katelijne-Waver. De goederentrein en het hectometerpaaltje helpen niet meteen om hier een geslaagde foto van te maken.

34. HLD 6245 en 6255 op 01.10.1986 in Sint-KatelijnWaver (lijn 27 kp 27.4).

35. HLE 2331 op dezelfde plaats, op dezelfde dag.

36. MW 766 als E6262 Antwerpen-Centraal - Mechelen, op 01.10.1986 in Sint-Katelijne-Waver - lijn 25 kp 26.8.

14-03-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Stilaan wordt het tijd voor de wat hartiger tochten op ons programma en die van vandaag komt daar zeker voor in aanmerking. Het is een combinatie van de wandelingen 6, 19 en 14 op de wandelkaart Pays des Sources - carte nord, uitgegeven door een resem toeristische diensten in samenwerking met het NGI. Getalletjes zeggen in dit geval natuurlijk niet veel en dus voeg ik er graag de officiële namen aan toe: 6. Promenade Meyerbeer, 19. Les caillebottis de Malchamps-Bérinzenne en 14. Ru du Vieux Spa. Die namen geven meteen een goede indruk van wat de wandeling (15 km lang met een TWQ van 67%) inhoudt: de wondermooie wandeling stroomopwaarts van de Ru Meyerbeer die zich naar het lager gelegen Spa en de Wayai haast, een erg aangename tocht aan de rand van de Venen met een uitkijktoren die ook echt een uitkijk geeft en ten slotte een lange afdaling terug langs de Ru du Vieux Spa. Dat je twee keer iets meer dan 2 km moet lopen om vanuit Spa de interessante wandeloorden te bereiken en omgekeerd moet je erbij nemen en is niet eens vervelend, evenmin als het verbindingsstuk (zie kaart) tussen Meyerbeer en Bérinzenne. Tot slot leidt de wandeling je naar een van de eigenaardigste NMBS-halten: Spa-Géronstère. De naam lijkt te suggereren dat de bron van Géronstère vlakbij is maar dat is niet het geval. Of je achteraf een streekdrankje prefereert boven een glas schuimend bier moet je voor jezelf uitmaken.

De Ru Meyerbeer is hier al wat tot rust gekomen na een lange afdaling.

Vanaf de uitkijktoren is het uitzicht indrukwekkend.

Het weer.
Eerst wisselend bewolkt (mooi, hoor: zie de foto's) met enige tijd zichtbare buienactiviteit ten zuiden en op het einde in de laatste kilometer ook nog een regenbui bij ons. Fris en gelukkig niet echt winderig.

De stafkaarten.
49/4S Spa - 50/1S Francorchamps (of 49/3-4 Spa en 50/1-2 Sart - alleen de laatste is al vernieuwd)

Hoe we er geraakten.
Spa is eigenlijk vrij eenvoudig te bereiken dankzij de L-trein Aachen - Spa-Géronstère die om het uur rijdt, al willen de planners ons per se ook met verbindingen met de bus uit Pepinster (waar die bus niet eens aan het station komt) opzadelen. Overigens is het berichtje in de NMBS-app dat je voor de verbinding met overstap in Verviers-Central mogelijk 2 biljetten nodig hebt ook niet meteen geruststellend. Maar bij nadere beschouwing is die verbinding perfect legitiem; dat is me een hele tijd geleden trouwens door de klantendienst bevestigd. Ik begrijp niet dat de app zo geprogrammeerd is dat hij wel kan uitvissen dat we het traject Pepinster-Verviers 2 keer afleggen, maar niet kan ontdekken dat de treinen van de reeks 500 (Oostende - Eupen) niet in Pepinster stoppen en daar dus geen aansluiting kúnnen geven.

Een beetje geschiedenis.
Kort na de oprichting van de NMBS in 1926 opende de nationale maatschappij her en der nieuwe stopplaatsen die tussen de "echte" stations kwamen te liggen. De meeste daarvan hebben de invoering van IC-IR in 1984 niet overleefd, maar andere bestaan tot op vandaag en hebben dus ook alle andere bezuinigingsrondes overleefd. Dat wordt hier op lijn 44 duidelijk geïllustreerd. Tot 21.05.1932 liggen tussen Pepinster en Spa stations in Juslenville, Theux, Franchimont (stopplaats), La Reid en Marteau (stopplaats): zeven stops op 12 km, wat lang niet slecht is. Vanaf 22.05.1932 komen daar de volgende halten bij: Chinheid , Theux (Marie-Louise) en Theux (Centre), wat het aantal stops op 10 brengt. Voor Géronstère en Pepinster-Cité is het wachten tot 1937. Van al de bijkomende halten hebben alleen Pepinster-Cité en Géronstère het overleefd, ondanks de nabijheid van de stations van Pepinster (op 500m) en Spa (op 800m). Het moet gezegd dat Géronstère (dat al enige jaren Spa-Géronstère heet) wat dichter bij het stadshart ligt.
Een reeks halten werd na WO II nog enkele jaren vermeld in het spoorboekje, zonder treinbediening! In 1948 was het dan definitief afgelopen; ik doe een gokje: door het gebrek aan autorails kwam de stoomtractie op deze lijnen terug en de korte opeenvolging van de halten maakte verdere uitbating onmogelijk of onwenselijk. Met IC-IR sneuvelden ook nog de stops in La Reid en Marteau.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Je kunt alleen maar hopen dat de toestand waarin de niet-gemoderniseerde vierledige stellen rondrijden niet exemplarisch is voor de hele NMBS, want dan is de toestand daar nog vele keren erger dan de vijandige pers en dito politiek ons willen doen geloven. Stel 835 ziet er echt niet uit: één graffito is al erg genoeg, maar als de kunstenaars ook nog eens slordig hun eigen wanproducten over die van anderen aanbrengen, is het helemaal niet meer om aan te zien. Gelukkig kunnen academies vanaf volgend schooljaar graffiti in hun curriculum aanbieden. Ze zullen er bij de NMBS niet mee kunnen lachen, al is het mogelijk dat een dergelijke institutionalisering van het verschijnsel de criminelen doet nadenken: loont het nog wel de moeite als het toch erkend wordt?
IC 508 rijdt zonder vertraging door de NZV: dat toegevoegde minuutje en de nieuwe vertrekprocedure doen wonderen. De aansluitende L-trein wordt uitgevoerd met stel 649, dat qua uitzicht niet onderdoet voor stel 835. Gelukkig ziet het er binnen nog ongeschonden uit. Er zijn wat vertragingszones op lijn 44 en die verklaren dat minuutje vertraging bij aankomst in Spa. De kruising in Theux, de enige plek onderweg waar dat nog kan, verloopt rimpelloos. Een foto met trein in Spa komt er niet, ik verspreid geen trein- en reizigersvijandige kunstwerken.

Dat zal trouwens ook vanavond niet gebeuren: stel 646 is al evenmin toonbaar als dat van vanmorgen. De trein staat hier ruim een half uur op voorhand klaar en dat is altijd prettig.
De rit met IC 540 verloopt wat problematischer. We vertrekken dan wel op tijd in Verviers maar staan minutenlang stil in Chenée, volgens de tbg omdat we voor een rood licht staan! Dit is het soort mededelingen die men beter achterwege laat omdat ze totaal nietszeggend zijn: we wachten zogezegd op een kruising van een andere trein. Hoezo? We zien alleen de ICE in de andere richting - kruisen zou betekenen dat die tussen Liège en Chenée op tegenspoor gereden zou hebben, maar daar rijdt hij eigenlijk al veel te snel voor. We tekenen 8 minuten vertraging op bij aankomst in Liège en krijgen meteen na vertrek daar te horen dat we extra stoppen in Ans om de reizigers op te pikken van een trein die afgeschaft is nadat die op de HSL een voorwerp geraakt heeft. In Ans staan inderdaad de reizigers te wachten van de IC 538 (die van twee uur voor de onze!). Ondanks die bijkomende halte halen we één minuutje vertraging in bij aankomst en vertrek in Leuven, en geloof het of niet: van de 6 minuten vertraging in Leuven blijft niets meer over bij aankomst in Brussel-Noord, ook al omdat we tot het einde op lijn 36N gebleven zijn.
Zo halen we nog zonder problemen de voorziene aansluiting met IC1940 die ons stipt naar Halle brengt.

De treinlectuur.
Julian BARNES, Flaubert's parrot.
Jos Pierreux, Niets erger dan spijt.

Een scheutje oprisping.
1. Er staan al heel wat voormalige hoeven op de topografische kaarten. Nog even en ze staan ook vol voormalige kloosters…

2. Hoe schabouwelijk het Vlaams geworden is, wordt nog eens extra benadrukt nu d'Ollanders in Undercover ook verkavelingsvlaams (ik weiger hier een hoofdletter te gebruiken) moeten spreken. Wat is dat een belachelijke bedoening. Het lijkt al evenmin ergens op als Vlamingen die Nederlands proberen te praten. En dan verbaast men er zich over dat Nederlands nog nauwelijks als studierichting gekozen wordt: het bestaat niet eens meer!

Een verkneukelinkske.
Ook treintrambus heeft eindelijk door dat de invoering van de basisbereikbaarheid een regelrechte ramp wordt voor het OV!

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

08-03-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Toen Becel en Vitelma zo rond 1980 dreven op de cholesterol- en gezondheidshype bracht Vitelma twee sets wandelingen uit onder de titel De mooiste wandelwegen van België. Ik weet het niet meer precies, maar ik vermoed dat je punten moest sparen, die je dan kon opsturen naar Vitelma. Zalige tijd zonder inloggen, gebruikersnamen en wachtwoorden.
Wij stappen vandaag een korte wandeling van 6 km in Hotton, die in de map de naam Junglewandeling krijgt, wat op zijn zachtst sterk overdreven is, al kan het dat een bospad er in die tijd wat verwilderder bijlag dan vandaag. De TWQ bedraagt amper 22%, maar voor de rest stap je over rustige asfaltwegen, o.a. door het in de stille zon badende Menil-Favay. Ideaal voor wie een niet te lange maar toch pittige wandeling zoekt, die je in iets meer dan een uur kunt doen.

Foto's en kaartje.

Je stapt meteen uit de vallei van de Ourthe en dan krijg je natuurlijk indrukwekkende vergezichten.

De erg rustige Ourthe heeft zich al helemaal aangepast aan deze uitzonderlijke februarimaand.

Het weer.
Frisse nachten en aangenaam warme dagen: mocht het weer heruitgevonden moeten worden, dan zou dit een erg bevredigend resultaat zijn. Zo goed als helder, bovendien.

De stafkaarten.
55/5N Hotton (of 55/5-6 Rendeux: in 2018 vernieuwd)

Hoe we er geraakten.
De meest voor de hand liggende oplossing zou de trein naar Melreux-Hotton zijn, met dan twee keer 2 km stappen langs de toch niet erg aangename hoofdweg. En dus zoeken we een oplossing met de bus, die ons pal aan de brug over de Ourthe brengt. Voor de heenreis gaat het snel als we al vanuit Marloie de bus van lijn 11/2 nemen, voor de terugreis kiezen we voor de rest van de reisweg van de 11/2 met overstap op de trein in Melreux-Hotton.

Een beetje geschiedenis.
Hotton lag destijds aan twee tramlijnen die allebei vertrokken aan het station van Melreux: de lijn Melreux - Manhay - Comblain-la-Tour en de lijn Melreux - La Roche. Beide lijnen werden verbust in de jaren 1950: die naar La Roche in 1958, die naar Manhay in 1954. Het gedeelte Manhay - Comblain-la-Tour was al verdwenen in 1948.
Onze aandacht gaat vandaag in de eerste plaats uit naar de lijn naar Manhay, en dan zelfs maar zijdelings. In het busboekje van 01.06.1975 vind ik voor het eerst een verbinding Melreux - Marloie terug, met lijnnummer 11, zoals de lijn naar Manhay. Ze lijkt echter geenszins op de huidige verbinding tussen Marloie en Melreux: de lijn bedient Petit-Han, Somme-Leuze, Grande Eneille, Noiseux, Baillonville en Marche. De verbinding via Bourdon - de onze van vandaag - vind ik voor het eerst terug in het boekje van 01.06.1980.
In het busboekje van lijn 11 dat op 01.09.1991 verschijnt, vinden we niet minder dan 8 varianten of uitbreidingen van lijn 11 terug. Tabel 994/2 slaat terug op de huidige lijn 11/2, weliswaar nog altijd zonder toevoeging en dus gewoon als 11. Op dat moment - en tot op vandaag - rijden veel bussen van deze verbinding vanuit Melreux verder onder lijnnummer 13 naar La Roche. Opvallend zijn de "soldatenritten" op zondagavond, naar het legerkamp van Marche.
Het boekje van 24.10.1994 schept voor het eerst enige klaarheid in het uitgebreide aanbod van lijnen 11. Op dat ogenblik krijgt de lijn Marloie - Marche - Bourdon (met af en toe bediening van Verdenne en Marenne) de aanduiding die ze ook vandaag nog draagt: 11/2. Je vraagt je toch af of het niet allemaal wat overzichtelijker zou kunnen, zeker als je weet dat er naast de aanduidingen met cijfers (11/2 - 3 - 5 - 7 - 9) ook nog proxibussen rijden die aangeduid worden met 11a-b-d-e-f en g.

De verbinding.

En wat we beleefden.
We zijn eigenlijk naar Halle gekomen om IC 3208 te nemen, maar de S 1558 zit daar amper enkele minuten voor en dus rekenen we er min of meer op dat we die kunnen nemen. Maar de S is duidelijk op de sukkel, en dus zal hij achter de IC rijden. Die rijdt perfect op tijd, al is hij te sterk bezet om goed te zijn. De enige break heeft een groep van een 30-tal scholiertjes mee en met de extra reizigers in Edingen en Halle (door de vertraging van de S-trein) is de 100% bezetting overschreden.
Anders zal het zijn in IC 2108 die al aan het perron staat. Het zal een erg stipte rit worden, met een dubbele controle, eerst van de treinbegeleider en kort daarna door een TICO. Van de treinbegeleider krijgen we nog te horen dat we in Marloie over moeten stappen en dat onze trein op perron 1 komt. Al weten we op dat moment al dat we die trein niet nodig zullen hebben.

De bus van lijn 11/2 brengt ons zonder veel problemen naar Hotton. In Marche is de dienstregeling iets te krap, maar eenmaal buiten Marche is er geen probleem meer. Ik hou een en ander in het oog want voor de terugreis hebben we maar 6 minuten overstaptijd in Melreux.

De terugreis verloopt op dezelfde manier: dat kan ik volgen met de nieuwe app van de TEC: eerst wat vertraging in Marche, maar probleemloos op tijd in Melreux. Beide bussen (4535 en 4538) worden waarschijnlijk ingezet vanuit de stelplaats Marloie, maar als iemand dat kan corrigeren: graag! Het is spijtig dat er geen betrouwbare of recente stelplaatsverdelingen op het net te vinden zijn.

De L uit Liège rijdt stipt, en langere tijd zal het ernaar uitzien dat ook de IC 2137 stipt zal blijven. Alleen in Ottignies wordt wat vertraging gemaakt: de trein komt erg traag op spoor 1 aan - sporen 2 en 3 zijn buiten dienst wegens werken - en het duurt ook weer lang voor we tegen de voorziene 130 km/u kunnen rijden. Nu, meer dan 2 minuten vertraging kost het ons niet.

En om het riante plaatje van vandaag te vervolledigen: ook S 3587 is zo goed als stipt. In Mouterij stapt iemand op met een plooifiets en een dame met kinderwagen haalt ook nog net haar trein. Meteen is het platform tussen eerste en tweede klas nog nauwelijks te gebruiken om in- en uit te stappen. Beide verdwijnen in Moensberg. Gelukkig hebben deze treinstellen een soort multifunctionele ruimte. Zeker de fietser die vermoedelijk een habitué is, zou dat al lang uitgevist moeten hebben.

De treinlectuur.
Karl MAY, Winnetou en de goudzoekers.
Jos PIERREUX, Niets erger dan spijt.

Een scheutje oprisping.
Het echte probleem van het onderwijs is niet de administratieve last, maar wel dat 2 à 3 echelons het parapluutje openen en steeds weer directieven uitvaardigen die ten slotte altijd door de leerkracht in daden omgezet moeten worden. Met elk echelon komen er wat verplichtingen bij, die de betrokkene eventueel uit de wind kan zetten.

Een verkneukelinkske.
Onlangs nog gehoord: Goeden nacht en wel te rusten, van de destijds (jaren 1940-50) erg populaire Nederlandse zanger Bob Scholte. Het is toch wel een erg onverwacht nummer, want het is de AVRO die zijn luisteraars goede nacht wenst. Wat was de radio toch een bijzonder gezinsvriendelijk medium, dat in zo goed als elke huiskamer op bezoek kwam, zonder de opdringerigheid van de TV, en dat absoluut niet de behoefte voelde om ook na middernacht nog uit te zenden. En dan dat groene oog dat onbekende, verre werelden opriep!

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

26-02-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We combineren vandaag een rode en een gele wandeling die vertrekt aan het kasteel van Wurfeld, d.w.z. voor ons OV-gebruikers aan de halte Maaseik Wurfeld. De wandelingen vonden we in een box Wandelen in Limburg die 8 streekkaarten bevat, goed voor 2000 km wandelplezier. Het is een onverwacht goede tocht geworden van bijna 13 km met een TWQ van 73%. Dat we door 2 natuurgebieden gingen (Schotshei en Jagersborg) verklaart dat laatste hoge cijfer. We stapten vaak over goede onverharde wegen, nu eens door bos, dan weer door een meer open landschap, waarin beken en sloten een belangrijke rol spelen. Zo belangrijk dat we onderweg zelfs langs 2 bakstenen bruggen kwamen die door het water van de Kleine Beek (of was het het Zwartwater of de Witbeek?) danig ondermijnd waren. Gelukkig moesten we over geen van beide: de eerste was voor drie vierde ingestort, de tweede was minder beschadigd, maar ze waren sowieso allebei verboden.
Foto's en kaartje.

Het Engerhof is vrij gaaf gebleven. Nu nog eens een dekzeil in camouflagekleuren op de kop tikken…

Het weer.
Zwaar bewolkt en tot twee keer toe zelfs het spatje regen van Frank de Boosere, gelukkig zonder enige boosaardigheid.

De stafkaarten.
18/7Z Maaseik - 26/3N Rotem (of 18/7-8 Kinrooi-Maaseik en 26/3-4 Dilsen-Stokkem, voorlopig nog in een oudere versie)

Hoe we er geraakten.
Omdat de halte Maaseik Wurfeld bediend wordt door de lijnen 14 en vooral 302 drong het zich op dat we een van die lijnen zouden gebruiken. Lijn 302 loopt van Geel via Leopoldsburg naar Maaseik en biedt een aantal mogelijkheden, zoals een verbinding via Geel (Halle - Herentals, Herentals - Geel per trein), via Leopoldsburg en zelfs via Maaseik dat we dan vanuit Genk of Hasselt konden bereiken. Zelfs lijn 18a bood overstapmogelijkheden op lijn 302 onderweg, maar uiteindelijk kozen we voor de eenvoudigste oplossing: Halle - Brussel-Zuid, Brussel-Zuid - Hasselt, Hasselt - Leopoldsburg (3 treinen) en dan bus 302. Dat levert een respectabele reistijd op van 3 à 4 uur, vooral door de overstappen, die wel geruststellend ruim waren.

Onze tegenligger wordt uitgevoerd met een gelede bus 2214.

Een beetje geschiedenis.
Ik zou het natuurlijk nog eens kunnen hebben over spoorlijn 21A Hasselt - Maaseik: we kruisten de oude bedding die nu een ruim bemeten fietspad is geworden. Gelukkig zien meer en meer ontwerpers in dat dit geen ideale wandelwegen zijn.

Buslijn 302 is eigenlijk van relatief recente datum. (Hoe ouder je wordt, hoe sneller alles van relatief recente datum wordt…) We vinden lijn 302 voor het eerst terug in het spoorboekje van 22.05.1966 als Antwerpen - Hechtel - Hamont. Het was een van die langeafstandsbuslijnen die de NMBS onderbracht bij de aanvullende buslijnen, waarvan hier reeds meerdere malen sprake is geweest. Vanaf 26.05.1968 veranderde de reisweg: eindpunt was niet langer Hamont maar wel Bree. Het niet denderende aanbod werd op dat ogenblik ook lichtjes uitgebreid, maar dit type buslijnen reed zelden of noiit volgens een gecadanceerde dienstregeling.
Vanaf 22.05.1977 vinden we (alle) buslijnen terug in de busboekjes van de NMVB. De dienstregeling zelf werd niet gewijzigd. Op 29.05.1983 valt een erg late zondagrit weg.
Met de komst van het IC-IR-plan van de spoorwegen wordt ook het busnet hertekend. Lijn 302 verbindt voortaan Geel via Leopoldsburg met Maaseik. De sneldienst verdwijnt, er komt wel een gecadanceerde 2-uurdienst, ook op zaterdag en zondag.
Maar dan gaat het snel bergaf: op 01.07.1991 wordt de zaterdagdienst volledig afgeschaft, op zondagavond blijft één rit rijden, uit Maaseik om 19:15, maar alleen als er op de maandag les gegeven wordt aan de KUL. In 1998 gaat deze rit nog 2 uur vroeger rijden.
De laatste gegevens waarover ik beschik dateren van 30.06.2003. De toestand van 1991 houdt stand.
Tegenwoordig wordt er van maandag tot zaterdag een uurdienst gereden, op zondag rijden nog 5 ritten met een 2-uurinterval. Vermoedelijk is dit de toestand die ontstond met de invoering van de basismobiliteit, al zal het uitdunnen van de zondagdienst waarschijnlijk van recentere datum zijn, toen De Lijn verplicht werd alle vroege en late zondagdiensten af te schaffen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
We vertrekken zoals wel vaker met IC 3207 uit Halle, uiteraard omdat dit de eerste trein is waar we met een seniorenbiljet op mogen, maar ook omdat die meestal toelaat onze uitstap enigszins handig te plannen, met een niet al te late terugreis. Die trein is bovendien, zoals vandaag, ook nog vrij regelmatig. De IC 2208 is dat minder. Je vraagt je af waar zo een trein - ondanks stipt vertrek in Gent-Sint-Pieters - toch nog vertraging kan oplopen. Zo staan we toch wel vrij lang stil in Brussel-Zuid, waar we met 6 minuten vertraging vertrekken. In Brussel-Centraal tekenen we al 10 minuten op, in Brussel-Noord nog 8. Dan lijkt het erop dat de vertraging geleidelijk ingelopen zal worden (Aarschot +4, Diest +2) maar dat is zonder Hasselt gerekend. Blijkbaar is het vlot binnenrijden van dit station op dit moment van de dag een onoverkomelijk zware opdracht, zodat we uiteindelijk toch weer met 6 minuten vertraging aankomen. Een probleem is dat niet: de aansluiting met IC 4432 naar Leopoldsburg vormt geen enkel probleem. Deze trein zal wel de hele weg stipt rijden.

In Leopoldsburg staat onverwacht veel volk op de bus te wachten: leerkrachten hebben er hun inburgeringstaak ter harte genomen en daar heeft de bus nemen blijkbaar ook zijn plaatsje in. Terecht. Wij vinden wel nog gemakkelijk een plaatsje voor een busrit die bijna een vol uur zal duren, wat in Vlaanderen toch wel eerder uitzondering dan regel is. Het is knap dat de chauffeur ons na 57 minuten rijden precies op tijd aan de halte Wurfeld kan deponeren.

Voor de terugrit halen we een bus vroeger dan de voorziene. Dat heeft als aangenaam neveneffect dat we nu wel tijd zullen hebben om een bezoekje te brengen aan het stationsbuffet van Leopoldsburg, in het kader van een diepgaande studie van klassieke stationsbuffetten - grapje… De chauffeur van deze bus is er een van de soort die je meteen duidelijk maakt dat je welkom bent in zijn bus. Zo hebben we het graag. Dat we hem hebben kunnen halen heeft te maken met zijn 5 minuten vertraging die we dankzij haltelink hebben zien aankomen. Jammer genoeg zal deze schitterende app op 1 mei ophouden te bestaan. Bedankt, Simon, voor enkele jaren keurige informatie! De dienstregeling van deze bus is net iets ruimer: de vertraging wordt geleidelijk ingelopen en we komen zelfs iets te vroeg aan in Leopoldsburg.

Twee van de drie treinen van de terugrit hebben weer van die vervelende vertragingen tussen 5 en 10 minuten. IC 4417 heeft drie minuten langer dan voorzien stilgestaan in Mol (ontkoppeling?) en is daar vertrokken met 10 minuten vertraging. In Leopoldsburg zijn dat er nog altijd negen, in Hasselt nog acht. En ook IC 2241 die ons naar Brussel moet brengen rijdt met vertraging: ondanks 8 minuten voorziene stilstand vertrekt de trein er met de 7 minuten vertraging waarmee hij is aangekomen. (IC 4440 vertrekt op het moment dat de 2241 aan het perron komt - een uurtje wachten moet verteerbaar zijn voor de treinreiziger. Of dit de stiptheid echt vooruit helpt is een andere kwestie. De helft van onze treinen had vandaag vertraging - veel erger kan het toch niet worden?
Overigens herhaalt het scenario van vanmorgen zich: in Aarschot vertrekt de IC nog met 3 minuten vertraging, maar van voor Schaarbeek wordt er al erg langzaam gereden, zodat we toch nog met 6 minuten vertraging in Brussel-Noord aankomen. Ei zo na missen we dus de aansluiting met IC 1741. Die bestaat uit de ene break 313: de helft van de eersteklasafdeling is verduisterd door graffiti. Maar we komen wel stipt in Halle aan. Ondanks een stiptheidsscore van 50% is onze dag deze keer wel verlopen zoals gepland.

De treinlectuur.
Karl MAY, Winnetou en de goedzoekers. Jeugdsentiment, weet je wel…
Jos PIERREUX, Niets erger dan spijt.

Een scheutje oprisping.
Gelukkig zijn we zo geoefend in het lezen van ondertitels bij Engelse, Duitse, Franse, Zweedse films dat we ook moeiteloos Vlaamse reeksen en films kunnen volgen als we de ondertiteling aanzetten.

Een verkneukelinkske.
Everzwijn dat In Bokrijk een fietser verwondde, was aangeschoten. Dat zou je eerder van de fietser verwachten.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

21-02-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We stappen vandaag nog eens een dikke 14 km langs de Via Gallia Belgica, een Compostelaroute, waarvoor in samenwerking met de Waalse GR's een topogids is uitgegeven. We stappen van Thieu (waar we de vorige keer landden) naar Estinnes-au-Mont, in de buurt van Binche, door een landschap dat opnieuw bepaald wordt door de vele terrils die hier de geschiedenis van de streek verbeelden. De TWQ ligt met 24% laag; dat wordt bepaald door de minder interessante begin- en eindkilometers. Tussenin staan wel enkele mooie, halfverharde en dus ondanks de regen van de voorbije dagen erg goed begaanbare veldwegen op het menu. En voor wie houdt van weidse, rurale landschappen is een groot deel van de route erg interessant. Zoals ik al vaker heb aangestipt is dit misschien niet dé streek om te wandelen, maar anders kom je hier nooit en dat maakt ze toch interessant. Nog even dit: we kruisen of lopen langs de Haine, de Princesse en de Ruisseau d'Estinnes, alle drie in betonnen keurslijven gedrongen die klaarblijkelijk nog stammen uit een tijd waarin men nog niet wist dat snelle waterafvoer de problemen met wateroverlast alleen maar verschoof, niet oploste.

De streek ademt een ongelooflijke landelijkheid uit, al is er altijd wel ergens een terril te zien.

Meer foto's vind je hier. En het kaartje bevindt zich op deze plaats.

Het weer.
Onvoorstelbaar: op wat cirrus na heldere lucht, bij onwaarschijnlijk zachte temperaturen.

De stafkaarten.
46/1S La Louvière - 46/5N Péronnes - 46/5S Binche (of 46/1-2 La Louvière - Seneffe en 46/5-6 Binche - Morlanwelz - geen van beide vernieuwd)

Hoe we er geraakten.
Als de mogelijkheid om terug te keren uit een ander station door kortzichtige marketeers niet was afgeschaft, dan zouden we vandaag vrij eenvoudig hebben kunnen kiezen voor een heenreis naar Mons en een terugreis uit Binche, maar ondertussen zijn we alweer een jaar verder en blijkt de tactiek van de verschroeide aarde eens te meer te lonen: als je lang genoeg wacht, ebt de commotie weg en krijg je toch je zin. Het was dus even zoeken vandaag hoe we toch met een seniorenbiljet konden reizen zonder een extra traject aan te kopen: de ligging van Thieu maakte het ons bovendien niet zo gemakkelijk. Uiteindelijk werd het een heenreis via La Louvière (maar zie verder) en een terugreis uit Mons, beide mogelijk met een biljet Halle - Thieu.

Een beetje geschiedenis.
Ik had er zelf nog nooit bij stilgestaan, maar Estinnes is altijd vrij goed bediend geweest door het OV. Belangrijk daarin zijn 3 spoorlijnen (1 treinverbinding en 2 tramlijnen) die elkaar een goeie kilometer buiten het centrum van Estinnes-au-Mont troffen bij het spoorwegstation, dat trouwens nog altijd overeind staat en nu een andere bestemming (privéwoning?) heeft gekregen. Het hele spoorwegnet is in de ruime regio klaarblijkelijk niet op een doordachte, doelgerichte manier tot stand gekomen: langere en kortere stukken werden geleidelijk tot een onoverzichtelijk net, waarin men bovendien ook naar hartenlust kon variëren in de combinaties.
De drie lijnen die ons aanbelangen zijn de spoorlijn 109 Mons - Chimay, een tramlijn Quévy - Estinnes en een tramlijn Péronnes - Estinnes. Mocht ik proberen om alle evoluties grondig toe te lichten, dan zou ik ongetwijfeld langer bezig zijn met dit "beetje" geschiedenis dan met de wandeling zelf. Zo was Estinnes nu eens wel dan weer niet rechtstreeks verbonden met La Louvière, en de verbinding met Quévy moest de duimen leggen voor een tram uit Mons die maar gedeeltelijk het parcours van de tram uit Quévy volgde.
Lijn 109 (of tabel 109) omvatte in 1913 een treinverbinding Mons - Bonne-Espérance - Haine-Saint-Pierre - Charleroi-Sud. Later (al in 1924) werd dat Mons - Estinnes - Lobbes - Chimay en dat is ongetwijfeld de vorm waaronder de oudsten onder ons zich deze lijn 109 herinneren. In 1962, na jaren van stelselmatige afbouw, werd de lijn voor reizigers gesloten.
De twee tramlijnen treffen we in het spoorboekje van 1913 aan onder de nummers 391 (Quévy-le-Grand - Havay - Givry - Haulchin - Estinnes) en 449 (Binche - La Louvière - Bracquegnies - Estinnes). In die laatste tabel vormde de verbinding Péronnes - Estinnes een subtabel.
De laatste lijn is ongetwijfeld de belangrijkste geweest; in 1931 raakte de tramlijn zelfs geëlektrificeerd, al zou dat de sluiting in 1962 niet verhinderen. In werkelijkheid kwam de exploitatie langere tijd neer op een verbinding Péronnes - Estinnes; in Péronnes kon dan overgestapt worden. Gezien de uurdienst was dat niet echt onoverkomelijk.

In de loop van de decennia wilden de verbindingen en de lijnnummers nog wel eens wijzigen: zo vinden we voor Estinnes lijnnummers 8, 38, 20A (uit Quévy), 140, 21, 24 en 34. Het is een bus van de laatste verbinding die ons vandaag naar Mons brengt. De tweede buslijn die Estinnes nog bedient is lijn 21, nauwelijks meer dan een schooldienst - ik vond dat lijnnummer al terug in 1974 voor een lijn Mons - Givry - Lobbes.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Sint-Valentijn had vandaag bepaald weinig liefde over voor de OV-gebruikers. Het begon al met de aanvoerbus van onze nederige woonst naar het station van Halle. Na de staking van gisteren hadden ze ook bij De Lijn Vlaams-Brabant de smaak te pakken gekregen en dus werd er vandaag in die provincie nauwelijks gereden. De rust- en rijtijden leken aan de oorsprong van het gluiperige want niet aangekondigde conflict te liggen, samen met de onmogelijkheid om nog met de directie te overleggen. Je kunt nochtans moeilijk beweren dat De Lijn geen pogingen doet om voldoende rust tussen twee ritten te voorzien: de rittijden werden al enkele keren verlengd, zodat de trucjes van de NMBS verbleken bij de verlengde rittijden van De Lijn. Je zou dan op enig respect van de chauffeurs voor hun klanten moeten kunnen rekenen, maar bijna dagelijks is er wel een of andere malloot die ongegeneerd 10 minuten of meer te vroeg rijdt. Te weinig rittijd? Kom nou. Dat kan zeker het geval zijn, maar wees dan ook zo fair om voor rustige ritten de vrijgekomen tijd niet te misbruiken om nog wat langer aan het eindpunt te vertoeven. De Lijn gaat trouwens evenmin vrijuit: als ze niet optreedt tegen notoire vroegrijders (want het zijn altijd dezelfde) kun je moeilijk verwachten dat de chauffeurs zich aan de dienstregeling houden. Enige maanden geleden kreeg ik na een (algemene) klacht te lezen dat chauffeurs zo gewend zijn om er de kantjes af te rijden, dat ze dat ook doen als het niet (meer) nodig is. Voor alle duidelijkheid, want sommigen lezen graag wat er niet staat: ik heb het hier over een minderheid. Al kreeg ik tijdens een mondelinge enquête te horen dat zowat alle ondervraagden klaagden over te vroeg rijden.

Maar kom, we geraken ook wel zonder bus in Halle. Het plan is om via La Louvière-Sud in Thieu te geraken. In de wolvenstede hebben we 20 minuten overstaptijd en dan moet het toch al flink tegen zitten. Maar het loopt al vrij snel fout met de ingeplande IC 3430. De trein vertrekt al met 12 minuten vertraging in Turnhout en dan houdt het niet meer op: uiteindelijk maakt de trein een half uur vertraging en dat is te veel voor de aansluiting in La Louvière. Gelukkig is er nog de 1730 die ons zal toelaten de schade te beperken. Niet dat die wel op tijd rijdt, maar hier blijft de vertraging toch wel enigszins binnen de perken. (Het technische probleem dat aangehaald wordt is in werkelijkheid nog maar eens een defecte trein…) Nu rijden we trouwens via Mons, waar de aansluiting bijna 3 kwartier lang is. Zo komen we 20 minuten later dan oorspronkelijk voorzien in Thieu aan, maar we verliezen ten minste geen vol uur. Wat het geval geweest zou zijn als we de meest aangewezen verbinding (met 3680 tot Braine-le-Comte, met overstap op 3730 tot Mons en dan overstap op de L-trein 4460 die we nu ook nemen) hadden gekozen. Je kunt maar beter goed beslagen op het ijs komen op dagen als deze. Dat de IC 1730 in Halle met 16 minuten vertraging vertrekt en uiteindelijk met 12 minuten vertraging in Mons aankomt, voeg ik er maar bij voor de petite histoire. We kruisen onderweg ook nog de L-trein uit La Louvière die eerst op het programma stond en die zelf ook met 8 minuten vertraging rijdt, na IC 931, ook… je raadt het al…

Voor de terugrit maken we voor het eerst gebruik van de nieuwe app van de TEC. Het is wat zoeken, maar uiteindelijk vinden we onze bus in de gegevens terug en er zijn zelfs gps-gegevens. Die leren ons dat de bus al van in het begin flink wat vertraging maakt. Al die klimaatbetogers moeten met de auto afgehaald en dan stikt een stadje als Binche. Spijtig genoeg verdwijnt de bus op het theoretische doortochtuur van het scherm en dus is het verder raden naar het verloop van de rit. Daar schrijf ik de TEC nog wel eens over aan. Maar dat hij vertraging zal hebben is wel duidelijk. Dat worden uiteindelijk 13 minuten en na de altijd wat moeizame doortocht van Mons zelfs 17. Net als in Antwerpen moeten deze streekbussen binnen de periferie van de stad fungeren als stadsbus en dat vertraagt de rit aanzienlijk, zodat de 13 minuten overstaptijd onvoldoende blijken te zijn. (Heb ik Antwerpen nu met Mons vergeleken? Oei…)

Naar onze rechtstreekse trein naar Halle (1716) kunnen we dus fluiten, al is het een troost dat de volgende trein (3717) al klaarstaat. De overstap in Braine-le-Comte is er een van de betere soort en dus beperken we het tijdverlies in Halle tot "maar" 44 minuten, al ligt de oorzaak hiervan niet bij de NMBS en waarschijnlijk ook niet bij de TEC, maar wel bij het te drukke wegverkeer.

De slotsom: zoals altijd was onze reis vooraf mooi gepland met in totaal 3 treinen en 1 bus. Uiteindelijk paste alleen die laatste nog in ons plaatje en dan nog. IC3430, L 4481, bus 34, IC1716 werden uiteindelijk IC1730, L4460, bus 34, IC3717 en S3667. Geef toe dat een rijbewijs halen makkelijker is…

De treinlectuur.
Christa WOLF, Der geteilte Himmel.
A.F.Th. van der Heijden, De helleveeg.

Een scheutje oprisping.
1. Ik heb van zowat al de kranten en tijdschriften waarop ik geabonneerd ben een vriendelijke mail gekregen dat ik op de stakingsdag hun producten ook digitaal kon lezen. Begrijpen ze dan niet dat ik heel bewust een papieren krant of tijdschrift wil lezen? (Opvallend: uiteindelijk staken ze alle vier precies op tijd in de bus…)

2. De Wever wil dat Filip excuses aanbiedt aan Congo. Daar is een koning dus wel goed voor…

Een verkneukelinkske.
Ik heb lang in Sinterklaas geloofd. Dat konden ze me moeiteloos wijsmaken. Maar dat je al peuterend je oog kon uittrekken, heb ik nooit geloofd. Noch dat je scheel bleef kijken als je dat deed als de klokken luidden. En evenmin dat je vogeltje zou gaan vliegen als je vergat je broek te sluiten.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Desiro 08140 heeft ons zonet gelost in Thieu, als L 4460.

Even later passeert Desiro 08525 als losse rit Thieu.

14-02-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Ik ben behept met een vroeger-was-alles-beter-syndroom en af en toe probeer ik daar iets aan te doen door diep in de kast met routebeschrijvingen te duiken, in de hoop dat de confrontatie met het verleden wat realistischer naar de eigen tijd doet kijken. We stappen vandaag dan ook een tocht die verscheen in het tijdschrift van Vakantiegenoegens van 07.10.1981! Het artikel heet Langs de West-Vlaamse Schelde (toen nog zonder koppelteken) en is van de hand van Ludo van Lint. En op het koppelteken na is er inderdaad niet echt zo heel veel veranderd. Natuurlijk zijn er wat huizen bijgekomen maar ogenschijnlijk niet tegen het tempo dat we van elders kennen, de oude treinbedding is nu wel perfect begaan- en befietsbaar en het jaagpad langs de Schelde is verhard. Maar voor de rest is er niet zo veel nieuws: de kastelen en de grote hoeven staan nog altijd overeind, de voetwegen (toen nog kerkwegels genoemd, maar hoe moet je die noemen als niemand nog naar de kerk gaat?) blijven perfect bruikbaar en wat toen verhard was, is het nu nog altijd. Ik ben wel bijna zeker dat de TWQ toen net zoals vandaag 37% bedroeg. De 11 km lange tocht is geen hoogvlieger, maar hem nu meteen waardeloos noemen, zou ik ook niet doen. Hij stelt je in de gelegenheid een onder wandelaars weinig gekende Scheldevlakte te ontdekken en bepaalde delen mogen er ook best zijn. Zeker in de buurt van Sint-Denijs zullen liefhebbers van aloude voetwegen in vervoering geraken. Kaartje en foto's.

Het kasteel van Bossuit, of van de Beaufort. In 1981 al onbewoond.

Tegen het einde aan kun je niet meer onder de Schelde uit, als je dat al zou willen.

Het weer.
Somber, grijs, maar droog.

De stafkaarten.
29/7 S Amougies - 29/6Z Sint-Denijs (of 29/5-6 Moeskroen-Zwevegem en 29/7-8 Kluisbergen)

Hoe we er geraakten.
Bossuit wordt bediend door buslijn 85 Waregem - Spiere. Overstappen is mogelijk in Waregem en Anzegem (treinstations) en in Avelgem waar verscheidene buslijnen (zowel van De Lijn als van de TEC) samenkomen, tenminste als het busstation niet onbereikbaar is door werken. Het snelst en het gemakkelijkst gaat het voor ons uit Waregem, al bestaat er ook in Anzegem een vrij goede aansluiting uit Zottegem en Oudenaarde. De tijd dat hier ook nog semi-directe treinen uit Brussel stopten, ligt ver achter ons.

Een beetje geschiedenis.
We kruisen vandaag even buiten Bossuit de vroegere spoorlijn 85 Leupegem - Herseaux - Roubaix. In de tekst die bij de wandeling hoort, lees ik nog: Even verder dwarsen we een oude spoorbedding. Als wandelpad is het (sic!) niet meer bruikbaar. Grote delen zijn nu akkers. Vandaag is dat wel anders: de bedding vormt nu de Trimaarszate. Die trimaars waren West-Vlaamse seizoenarbeiders die in het rijkere noorden van Frankrijk aan het oogsten gingen. (Dat weten we dankzij Willem Vermandere.) Maar in 1981 kon ze dus niet worden opgenomen in een wandeling. Over die lijn 85 valt wel wat te lezen op de website van Paul Kevers- zie onderaan. Ze werd geopend op 1 augustus 1881 en ging dicht op 2 september 1959. In het spoorboekje ging het om een tabel Oudenaarde - Herseaux - Moeskroen. Het grootste deel van deze verbinding liep inderdaad over de lijn met het nummer 85, maar Oudenaarde en Moeskroen waren nu eenmaal interessanter als begin- en eindpunt dan Leupegem en Herseaux. Die laatste twee werden consequent wel als overstapstations beschouwd - vandaar dat ze vetjes afgedrukt stonden in het spoorboekje. Op een zaterdagmiddagtrein en een laatavondtrein op zondag na, werden op het einde alle ritten uitgevoerd met kleine autorails. Die laatste trein op zondag vertrok in Kortrijk om 23:07 en eindigde in Oudenaarde om 0:37, na een omzwerving door de Scheldevlakte.

De oude lijn 85.

In het spoorboekje van 04.10.1959 treffen we voor het eerst de buslijn 85 aan: die verbindt Herseaux met Oudenaarde via Avelgem. Ze volgt dus vrij getrouw de loop van de spoorlijn. Vanaf 28.05.1972 krijgt de lijn een bijkomende kenletter en wordt 85a. Voordien reden alle vervangingslijnen zonder bijkomende kenletter als ze de spoordienst volledig vervingen; de kenletter werd slechts toegevoegd als er naast de busdienst ook nog een treindienst overbleef. In 1972 veralgemeende men de kenletter voor de vervangingsbussen, ongeacht of er een parallelle spoorlijn was of niet.

Op 27.05.1979 verschenen de lijnen 85a/1 Avelgem - Moeskroen en 85a/2 Oudenaarde - Avelgem ten tonele. Met de invoering van de IC-IR-bediening op 03.06.1984 werd ook dit gewijzigd: 85a zou voortaan slaan op Avelgem - Spiere, 85b op Oudenaarde - Avelgem. Uit de haltelijst kon ik opmaken dat de buslijn in Bossuit een noordelijker tracé volgde dan vandaag, nl. via Bossuit Station en via Sint-Denijs. Ondertussen was er ook al een herstructurering van lijn 83 (deels een voorstadslijn in Kortrijk) doorgevoerd die tot Spiere doordrong.

Op 01.06.1997 werd de weekenddienst op lijn 85a opgeheven; de weekdienst werd uitgedund.

Nog twee te vermelden momenten: op 10.01.2005 wordt de lijn 85a opnieuw lijn 85. En op 07.01.2008 verscheen in het busboekje voor het eerst een buslijn 85 Waregem - Anzegem - Avelgem - Spiere, met een uurdienst van maandag tot zaterdag en een twee-uurdienst op zondag. Op de weekenddiensten werd sindsdien danig bespaard; vooral op zondag beginnen de bussen laat te rijden en houden ze er ook vroeg mee op. Dat kadert in de besparingen die De Lijn moest doorvoeren omdat het huidige kabinet Weyts De Lijn tot verregaande besparingen dwong. Wordt trouwens ongetwijfeld vervolgd.

En wat gebeurde er met het deel voorbij Spiere? De TEC ving de bediening van Spiere (Espierre) en Warcoing op met lijn 2 Tournai - Moeskroen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Onze treinen rijden tegenwoordig zo goed dat er nauwelijks wat over te vertellen valt. Gelukkig is er nog die treinbegeleider die we in deze trein 3207 ook al zagen op 18 januari en die ook door de wandelmicrobe is aangestoken. Toen konden we dat alleen maar afleiden al luistervinkend: de collega die hij net had afgelost luisterde geduldig naar het verslag van zijn wandelprestaties en wij luisterden nieuwsgierig en bewonderend mee. Vandaag doet hij zelf dienst tot Brussel-Zuid (de vorige keer draaide hij pas mee vanaf Brussel-Zuid) en aangetrokken door onze wandelstokken steekt hij meteen van wal: of er wat te beleven valt op wandelgebied in Waregem - zie biljetten! - of we nog een bus moeten nemen, hoeveel kilometers er op het programma staan, of we dat regelmatig doen en altijd per trein en bus? Tussendoor vertelt hij over zichzelf: hij woont in Ath, stapt graag en veel in de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland, stapt meestal georganiseerde tochten - vroeg op de dag, anders is het te druk. Kortom, in het korte tijdsbestek tot Brussel-Zuid wisselen we een resem wandelwederwaardigheden zonder weerga uit en toch denkt hij er aan om voor Brussel-Zuid zijn aankondiging te doen. Dit is een gesprek van zielsgenoten en we gaan er graag op in, al zie ik aan de neus van een medereiziger dat die er vooral ongepaste opdringerigheid in ziet. Verkeerd inschatten is even menselijk als vergissen. De tbg wenst ons nog een goede "wandelen", maar vraagt meteen hoe je dat in het Nederlands zegt. "Wandeling" zal hij wel nooit meer vergeten.
Ook de aansluitende trein rijdt perfect. Het groepje tbg's van de ochtendspits zit gelukkig ver genoeg om niet echt te storen.

Ik denk dat het de eerste keer is dat we in Waregem een bus nemen. In 2001 stapten we ook al in Bossuit, maar toen namen we nog de bus van Kortrijk naar Avelgem, waar we overstapten op de bus naar Bossuit. Aribus is buiten dienst, zoals zo vaak. Het zou een ideaal voorbeeld van samenwerking tussen de federale NMBS en de regionale De Lijn kunnen zijn die ook nog eens de reiziger ten goede komt, maar het systeem is meer dan eens vleugellam. Weyts wil de NMBS regionaliseren, ik zie meer heil in het opnemen van alle vervoersmaatschappijen in één grote federale mastodont. Al ligt de reden voor het frequent uitvallen van Aribus waarschijnlijk elders. De bus staat klaar, de chauffeur rookt half buiten de bus een zelfgerolde sigaret. Zo voed je de hoest die soms pijnlijk hinderlijk klinkt. Pijnlijk hinderend voor hem dan. De bussen van beide richtingen kruisen elkaar aan het station van Anzegem. Dat is meteen het moment voor een babbeltje onder chauffeurs. Eigenaardig genoeg trekt de bus pas vanaf Avelgem andere reizigers aan, al zal bij de terugrit blijken dat dit eerder toeval is.

De bus van de terugrit rijdt met de verkeerde film. Ik maak de chauffeur daar opmerkzaam op; de man is me dankbaar en corrigeert meteen zijn fout. We komen relatief vlot door Waregem, alleszins zonder vertraging te maken.

Ook de terugreis per trein verloopt prachtig. En ook nu prefereren we de aangename P naar Geraardsbergen boven de snellere maar drukkere IC's naar Quiévrain en Binche of de S naar Braine-le-Comte. We volgen wel een fantasievolle reisweg, vanaf Y. Ruisbroek gaat het over lijn 96N, op tegenspoor. Zo halen we onderweg de S-trein naar Braine-le-Comte in die in het verleden al te vaak voor de P-trein zat. Nu komen we net niet stipt in Halle aan, na een aangename rit. Die wordt de klanten van IC 2037 van Antwerpen naar Charleroi vandaag door de neus geboord. Personen op het spoor in het Antwerpse heeft voor vertraging gezorgd en de reizigers van de IC zitten nu allemaal op de propvolle P 8721 naar Châtelet. Hopelijk zijn ze trouwens niet allemaal weer uitgestapt toen bleek dat de IC toch voor de P zou rijden. En even hopelijk zijn al de reizigers van de P-trein op dat moment niet op de IC gestapt, want dan konden ze twee keer hetzelfde tafereel van overvolle treinen beleven.

De treinlectuur.
Adriaan van Dis, Ik kom terug.
A.F.Th. van der Heijden, De helleveeg.

Een scheutje oprisping.
Je leest wel eens dat de vele pakjesdiensten en hun bestelwagens de files extra aandikken. Ik begrijp niet goed hoe één bestelwagen die de pakjes voor 30-40 gezinnen vervoert meer file kan veroorzaken dan 30-40 personenwagens die allemaal afzonderlijk naar winkelcentra en grootwarenhuizen rijden.

Een verkneukelinkske.
Volgens minister Bellot zijn er aanwijzingen dat Infrabel en NMBS regelmatig zelf kabels stelen en personen over het spoor doen lopen om op die manier de vele vertragingen te verantwoorden. De Staatsveiligheid zou hiervan op de hoogte zijn.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

05-02-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Van het internet haalde ik een plannetje van Natuurpunt in de Grote Heide. Ik hou het maar op Poederlee, maar onze begin- en eindhalte ligt volgens De Lijn op Lichtaart en heet Snepkenshof. We smolten de oranje en de groene wandeling samen en kwamen zo net niet aan 7 km. De TWQ bedraagt 84%: alleen bij het begin en het einde moet het even over verharding. Het is een vrij persoonlijke interpratie geworden van de gegevens op het kaartje, bovendien heeft Natuurpunt traditiegetrouw de wandelingen op een aantal plaatsen aangepast en hebben we de wandeling in de tegenrichting van de bewegwijzering gemaakt. Maak het jezelf gemakkelijk en volg op dit kaartje. Zo kom je ook langs het Zwart Water en eindig je in de buurt van de Snepkensvijver, met kijkhut. Klik hier voor de foto's.

Het weer.
Licht bewolkt en fris. Bijzonder aangenaam weer na toch wel enkele sombere, natte dagen.

De stafkaarten.
16/3 Z Vorselaar (of 16/3-4 Kasterlee)

Hoe we er geraakten.
Een goede vertrekhalte leek ons Lichtaart Snepkenshof te zijn, op de lijnen 305 en 212. De 212 rijdt eerder sporadisch, de 305 is de lijn Leuven - Turnhout die elk uur rijdt. Het was wel even opletten met de halte net voor Snepkenshof: die heet Herentals Snepkenshoeve, kwestie van het allemaal wat eenduidig te maken.

Een beetje geschiedenis.
Eerder had ik het al over buslijn 305 die ons vandaag naar de voor ons erg interessante halte Snepkenshof brengt. Laat ons even 50 jaar teruggaan in de tijd: de spoorlijn 29 is zo goed als opgedoekt en de buslijn 29a heeft de bediening van de tussenliggende halten bijna volledig overgenomen. Tegelijk rijdt er ook een snelle buslijn 304 tussen Leuven en Turnhout, die als een soort expressbus Leuven via Aarschot, Olen, Kasterlee met Turnhout verbindt. De bus stopt weinig: dat heb ik indertijd zelf mogen ervaren toen ik met deze bus naar Ourodenberg wilde, een gehucht van Aarschot, waar de Cerkel (Halle) toen moest gaan spelen. Ik ben niet verder geraakt dan Leuven: de chauffeur was (terecht) onverbiddelijk. Daar (of ergens in de buurt) stopte hij niet. Overigens waren er op dat moment wel meer van die snelle bussen: lijn 299, Antwerpen - Hasselt, lijn 302 Bree - Hechtel - Antwerpen, lijn 307 Hamont - Brussel en uiteraard de 304.
Deze lijnen werden destijds door pachters voor de NMBS gereden, als aanvullende autobusdiensten. Die hadden allemaal een lijnnummer tussen 201 en 499. De biljetten die door de NMBS uitgegeven werden, waren niet geldig op deze buslijnen, wat wel het geval was op de vervangende autobusdiensten.
Onder besparingsdruk verloren de lijnen 299, 302, 304 en 307 gaandeweg hun expresskarakter, als ze al niet helemaal werden opgedoekt. Zo werd de 304 de huidige trage buslijn 305, die onderweg aan alle gepasseerde halten stopt. Ik heb voor de aardigheid de tabel uit 30.05.1976 afgedrukt. De bus legde het volledige traject destijds 30 minuten sneller af dan nu…

Let op de gebruiksbeperkingen om de busdiensten van de NMVB niet te benadelen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het is alweer een tijdje geleden dat we nog eens in een niet-gemoderniseerd stel zaten, maar vandaag kunnen we ons hartje nog eens ophalen aan de seventies-stijl. De rit verloopt vlot: de ingeschoven extra minuut in de NZV maakt dat het hier nu stipter kan - hoewel, tijdens de spits? - alleen vanaf Weerde tot voorbij Mechelen gaat het niet echt vlot; we staan ook te lang stil in Mechelen. Maar uiteindelijk bereiken we Herentals stipt.

Optimaal is de aansluiting met de 305 allerminst. We zoeken een theehuis op in de Zandstraat dat we nog kennen van vorige gelegenheden. Toen was de zaak nog maar net open, ondertussen heeft de tijd niet stilgestaan. Ik hou er wel een monsterhit aan over: een 5-euro-biljet dat op 07.03.2015 in Larnaka (Cyprus) door een collega eurobilltracker is ingegeven komt hier 2920 km verder en 1424 dagen later in mijn handen terecht. Wie er meer over wil weten: www. eurobilltracker.com. Let op: aanstekelijk en verslavend. De bus komt met 5 minuten vertraging aan, maar aangezien hij daar 5 minuten haltetijd heeft, kan hij toch stipt vertrekken, ook al omdat de chauffeur ons (en anderen) nauwelijks bekijkt en er meteen de beuk in zet. Wat kunnen sommige chauffeurs toch goed een doelgericht dedain voor hun klanten etaleren.

De chauffeur van de terugrit kijkt gelukkig zijn klanten wel aan. De chauffeur van de inhalende wagen weet blijkbaar niet dat bussen af en toe op de rijweg stoppen om passagiers in te laten stappen en laat toeterend zijn ongenoegen horen. Veel automobilisten zijn nu eenmaal egoïstische krengen.

Deze keer wordt het de Illy in dezelfde Zandstraat, want de aansluiting met de rechtstreekse IC naar Halle is erg ruim. Het moet gezegd dat we ook via Antwerpen-Berchem hadden kunnen reizen.

We zitten voor de terugreis in hetzelfde vierledige stel. Het wordt een treinrit zonder het minste zweempje van vertraging. Net voor Mechelen komt een zuur kijkende man met NMBS-badge door onze afdeling. Het lijkt er wat op dat hij de staat van de zonneschermen controleert en noteert. Even dacht ik dat het weer een zure Kempenaar was die nog eens een rapportje over de Turnhout - Binche aan het voorbereiden was.

De treinlectuur.
Evelyn Waugh, A handful of dust.
A.F.Th. van der HEIJDEN, De helleveeg.

Een scheutje oprisping.
Vermeersch is dood. Joepie! Weer een halve krant gevuld. (Moeten ze op de krantenredacties gedacht hebben…)

Een verkneukelinkske.
In Halle speelt Komt vrienden in de ronde tegenwoordig op de beiaard. Het is het liedje van de scharesliep, destijds een hit toen ik in de lagere school zat, naast Des winters als het regent, het lied van het loze vissertje, onlangs nog eens opgevist in Blokken door Ben Crabbé. Liedjes die onze jeugd blijde maakten…

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

We liepen ook een tijdje langs lijn 29. Ter hoogte van km 29.2 kon ik nog net IC 3434 Turnhout - Binche fotograferen. Loc 1844 duwt een stel M6-rijtuigen.

In Herentals kon ik motorwagen 4122 vastleggen met IC 4344 Hamont - Antwerpen-Centraal. Ik heb de foto flink bijgesneden om te vermijden dat de door graffiti beschadigde desiro 08100 al te uitdrukkelijk op de foto aanwezig zou blijven.

29-01-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We hebben ons vandaag laten inspireren door een wandeling uit Onvergetelijke natuurwandelingen in Vlaanderen van Jan Heyvaert, in 2001 (?) uitgegeven door Deltas. Het boekje stelt 19 wandelingen voor die elk een bepaald aspect van de natuur belichten. In wandeling 12 is dat het reliëf, wat zich ook enigszins opdringt in de Vlaamse Ardennen. De wandeling ligt op Maarkedal en kreeg de naam Burreken mee, naar het natuurgebied waar ze rond en door loopt. Minder dan anders hebben we de wandeling zoals voorgesteld gevolgd en daar hadden we goede redenen voor: om te beginnen hadden we een lange aanloop naar het beginpunt nodig, de eigenlijke wandeling is nauwelijks 4 km lang, tot overmaat van ramp is de tekst op een bepaald moment niet zo duidelijk - een wandelboek zonder kaartjes, wie bedenkt zo iets? - en onderweg werden we ook nog geconfronteerd met een afgesloten toegang tot een weide. Maar kom, het eindresultaat mag er zijn, vinden we: in totaal stappen we bijna 7 km door een inderdaad stil en aangenaam gebied en alleen de eerste 1.5 km is zwak. De TWQ is wel verrassend laag voor een natuurwandeling (26%) maar de oorspronkelijke tocht zou ongetwijfeld veel hoger scoren. Het Burreken zelf is een waterrijk gebied dat veel wandelmogelijkheden biedt: t.o.v. de stafkaart uit 1999 zijn er trouwens nogal wat nieuwe wegen aangelegd en andere opgefrist.

Kaartje en foto's.

Het weer.
Helder en koud. Wel zo goed als windstil en dus aangenaam.

De stafkaarten.
30/5N Schorisse

Hoe we er geraakten.
Schorisse en Zegelsem kwamen eigenlijk allebei in aanmerking als begin- en eindpunt, maar van Zegelsem vermoedde ik dat het eenvoudig te bereiken zou zijn vanuit Geraardsbergen, op zijn beurt gemakkelijk bereikbaar uit Halle. Tot ik de situatie van dichterbij begon te bekijken: de aansluiting van een klein uur (of hoe noem je 59 minuten anders?) was er echt te veel aan en de voorgestelde alternatieve reisweg via Ath kon dan wel de overstaptijd beperken, maar niet de totale reisduur. Dus kozen we maar voor Oudenaarde, waar de lijnen 16/17 wel goede aansluitingen geven op de treinen die daar rond het half uur geconcentreerd zitten. Het is het eeuwige onoplosbare probleem van buslijnen tussen 2 stations: goede aansluitingen in het ene veroorzaken slechte aansluitingen in het andere station, tenzij je de frequentie van de bussen verdubbelt… Of onrealistisch snelle ritten programmeert.

Een beetje geschiedenis.
Zegelsem werd vanaf 1905 door de tramlijn Geraardsbergen - Oudenaarde bediend. Wie werkelijk alles te weten wil komen over deze tramlijn, die in 1943 sneuvelde, kan terecht op de uitmuntende website van Steven De Schuiteneer. Wie houdt van oude documenten komt daar ook volledig aan zijn trekken.
Deze tramlijn volgde meestal de huidige N8, maar net in Zegelsem werd deze steenweg twee keer verlaten om een al te stevige niveauverschil te verzachten. De tram reed hier iets meer naar het noorden, zoals duidelijk te zien is op afb. 46 van Steven. Op de huidige stafkaarten is de loop van de tram nog gedeeltelijk te herkennen.
Voor WO II werd Zegelsem al tijdelijk zeer weinig frequent bediend door een bus Nederbrakel - Gent, maar het was wachten op de vervangingsbus die in de jaren 1950 begon te rijden. In het spoorboekje van 08.10.1950 vond ik de tabellen 740 en 741. De variant, want veel meer dan dat was het niet, verdween blijkbaar al vrij snel, nog in de loop van de jaren 1950.

De huidige buslijnen 16 en de variant 17 via Lierde zijn de verre nazaten van die eerste bussen. Voor Elsegem zal er in de loop van 70 jaar nauwelijks iets veranderd zijn op het vlak van de busbediening, toch wat de gevolgde reisweg betreft. De zondagdienst heeft evenwel bijna constant onder druk gestaan. Op zondag 13.01.1991 stond ik met een twintigtal wandelaars aan het station van Geraardsbergen te wachten op een bus naar Brakel (en Oudenaarde). Bleek dat de zondagsdienst de week voordien afgeschaft was. We waren van plan om van Brakel naar Geraardsbergen te stappen. Als enkele stappers niet toevallig per wagen naar Geraardsbergen gekomen waren, zou ons hele plan in duigen gevallen zijn. Een echte blamage voor het openbaar vervoer en voor zijn verdediger kon dus nipt vermeden worden, al was het onvermijdelijke gebruik van privéwagens toch ook moeilijk te slikken.
Vandaar dat ik nog altijd een gloeiende hekel heb aan al die wijzigingen die te pas en te onpas doorgevoerd worden. Met de uitbouw van de OV-websites zijn we dan (meestal) wel op tijd op de hoogte van de wijzigingen, maar het laat een amateuristische indruk na en getuigt van weinig respect voor de reiziger.

De verbinding.

 Mocht iemand kunnen bevestigen dat beide busritten door Oudenaarde uitgevoerd worden: graag!

En wat we beleefden.
Er valt echt weinig te zeggen over de treinritten van de heenreis: ze rijden allebei stipt. Tussendoor merken we wel dat het aloude Sam's Café blijkbaar overgenomen is door de firma SSP. Voorlopig haalt de bediening het niet van de vroegere.

In Oudenaarde staan na een tijdje zowat alle bussen in alle mogelijke richtingen te wachten. Enkele chauffeurs slaan een babbeltje in afwachting van het vertrek. Eén bus vertrekt met bestemming Oudenaarde Station; de enkele reizigers moeten dat wel gemerkt hebben, maar de gepaste opmerking is achterwege gebleven. Je vraagt je af hoe sommige chauffeurs je durven afsnauwen als je vraagt of hun bus naar X rijdt: de snauw gaat dan meestal vergezeld van een opgestoken (wijsvinger) in de richting van de filmkast. Ze zouden toch ook moeten weten dat niet al hun collega's geconcentreerd genoeg blijven om met de juiste film rond te rijden. Voor alle duidelijkheid: ik maak er altijd een opmerking over en in zo goed als alle gevallen krijg je een bedankje. Eén bus ontbreekt: de onze. Er is geen spoor van bus 16 te bekennen en na het academisch kwartiertje bel ik De Lijn op. Ik krijg te horen dat die bus niet lijkt te rijden als de 16 toch komt aangereden. Haltelink (wat is dat toch een zalige app) had de 3901 voorspeld, maar het blijkt om de 3896 te gaan. Even later horen we hoe de chauffeur zich verontschuldigd bij een medereizigster: de voorziene bus was defect. Zij maakt zich vooral zorgen om haar aansluiting onderweg. Overigens sluit een van de deuren van deze bus ook pas na manuele tussenkomst van de chauffeur. Waar is de tijd dat klassieke treinstellen hier ook last van hadden bij lage temperaturen? Uiteindelijk vertrekken we met 14 minuten vertraging; die krimpt tot 9 in Zegelsem.

De bus van de terugreis is een stuk jonger (de chauffeur ook). Geen problemen deze keer.

En geloof het of niet: ook onze terugreis met 2 treinen verloopt volgens het boekje, al wachten we in Brussel-Zuid liever op de rustige P 8574 dan op de drukke IC naar Binche. Erg veel later komen we daarmee niet aan in Halle.

De treinlectuur.
Lize SPIT, Het smelt.
Hugo CLAUS, Het verdriet van België.

Een scheutje oprisping.
Op donderdag betogen, op vrijdag 100 dagen vieren. En dan lees ik ook nog het verrassende nieuws dat de pedagogische studiedag dood is. Dat verrast me niet: ik kan het aantal interessante studiedagen in meer dan 30 jaar onderwijs op één hand tellen en voel nog enig medeleven met de directeurs en onderdirecteurs die elk jaar opnieuw moesten proberen te ontveinzen dat het hen ook niet interesseerde en die onze medeplichtigheid dan maar kochten met een gratis middagmaal, meestal ook het einde van de dag.

Een verkneukelinkske.
Het woord burreke (uitgesproken met wat nog het best op een erg korte eu lijkt) ken ik al sinds mijn kinderjaren. Mijn grootouders (be)trokken hun drinkwater uit een burre(ke), een bron in het wat lager gelegen bos waarnaast ze hun nederige woonst hadden opgetrokken. Ik weet er nog van dat we als kinderen absoluut uit de buurt ervan moesten blijven om niet te verdrinken en dat de bron zelfs in de droogste zomers haar water overvloedig liet stromen. Lange tijd werd het glasheldere en koele water met emmers naar boven gedragen, langs een stijgend bospad. Later werd een manuele pomp geïnstalleerd en met de aanleg van wat hier "stadswater" heet, verloor de bron haar functie.
Het Burreke(n) dankt zij naam dus aan dergelijke bron: metathesis (het verspringen van medeklinkers binnen het woord) verklaart de vorm burreke(n) naast bron.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

21-01-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Nieuw groot wandelboek Vlaanderen heet het boek waaruit we deze keer onze inspiratie puren, maar nieuw is het niet echt: de uitgave dateert van 2001, maar het is inderdaad een heruitgave van de eerste editie die gewoon Groot Wandelboek Vlaanderen heette. Auteur is Margit Sarbogardi, blijkbaar in samenwerking met Vakantiegenoegens. We stappen een wandeling die vertrekt en eindigt aan het NMBS-station van Lokeren en die ons naar Daknam brengt, getuige de naam van de wandeling een vergeten dorp. De TWQ bedraagt 59% en daar draagt de vroegere bedding van lijn 77A Lokeren - Moerbeke-Waas haar steentje toe bij. Eigenlijk is het eerder een fiets- dan een wandelpad, maar het valt op dat utilitair gebruik blijkbaar minder tot agressief rijden aanleiding geeft dan het toeristische of sportieve gebruik. Feit is dat de jonge fietsers die het pad met ons delen niet opdringerig zijn en dat is met orka's en andere sportievelingen wel eens anders. De tocht brengt ons naar Daknam, een bijzonder rustig dorp met een nog rustiger centrummetje. De Durme zorgt voor de rest. Alleen spijtig dat je zowel bij het begin als bij het einde even door weinig interessant woongebied moet. Je stapt in het totaal iets meer dan 9 km.

Laag gelegen in de Daknamse Broeken - erg winstgevend zal zo een boerderijtje wel nooit geweest zijn.

Meer foto's. En de kaart.

Het weer.
Fris en zwaar bewolkt, maar bijna uitsluitend cirrus, wat natuurlijk toch voor kansen voor de winterzon zorgt.

De stafkaarten.
14/8Z Lokeren

Hoe we er geraakten.
De ontwerpers zijn deze keer wel erg vriendelijk geweest voor de OV-gebruikers: begin- en eindpunt liggen bij het station van Lokeren, dat bovendien rechtstreeks verbonden is met Halle via de IC-verbinding Kortrijk - Tournai - Brussel - Sint-Niklaas. Dergelijke onwaarschijnlijke verbindingen komen vroeg of laat toch eens van pas.

Een beetje geschiedenis.
De bediening van Daknam is in de loop van de voorbije 50 jaar zo vaak gewijzigd dat het niet haalbaar is om in dit korte bestek een duidelijk en volledig overzicht te geven. Toen de treinhalte Daknam nog bediend werd door de treinen van lijn 77A was het allemaal nog eenvoudig, maar daar kwam in mei 1960 een eind aan, toen de spoorlijn opgedoekt werd. De vervangingsbus werd 57b "genummerd", met een aantal ritten langs Daknam, 9 op weekdagen, 7 op zaterdag en 10 op zondag. Ik heb me beperkt tot de ritten van Lokeren naar Daknam. Die lijn 57b verbond Lokeren met Zelzate via Moerbeke.

Vanaf 31.05.1970 wordt de bediening van Daknam opgenomen in een afzonderlijke tabel die ook 57 b genoemd wordt: de bediening wordt dan op weekdagen beperkt tot 7 ritten. Op zaterdag blijven er 2 over, de zondagritten verdwijnen helemaal.

Op 01.06.1975 wordt het aantal ritten verder beperkt tot 4, alleen op weekdagen, maar een variant van lijn 59b bedient nu Daknam. Die lijn 59b loopt van Sint-Niklaas naar Belsele, Sinaai, Eksaarde en dan via Daknam naar Lokeren.

Lijn 59 wordt vanaf 27.05.1979 opgesplitst in 2 tabellen: 59b1 en 59b2. Het is de 59b1 die Daknam bedient: uit Lokeren 11 keer op weekdagen, 6 keer op zaterdagen en 5 keer op zondagen.

Op 23.05.1982 worden overal in het land drastische inkrimpingen van de weekenddiensten ingevoerd: van de 6 ritten op zaterdag blijven er maar 4 over, 3 op zondag.

Dat is een erg tijdelijke toestand, want op 01.09.1982 worden de stadslijnen van Sint-Niklaas geïntegreerd in het interstedelijk busnet van het Waasland. Op dat moment ontstaat lijn 71 Lokeren - Daknam - Eksaarde - Sinaai - Belsele - Puivelde - Sint-Niklaas. Lijn 79 bedient dan wel de halte Daknam Ganzendries, maar van de bediening van de kleine dorpskom blijft op dat ogenblik niet zo veel meer over.

Halfweg het eerste decennium van de XXIste eeuw komt er een vrij belangrijke omwenteling, in het kader van de basismobiliteit, nog altijd de enige valabele manier om openbaar vervoer te organiseren. In het busboekje van 24.12.2006 verschijnen de lijnen 27, 28, 49 (=79 van voordien) en de belbus 70. Zoals dat eigenlijk hoort, neemt de belbus de bediening van de kleine dorpskern zo goed als volledig over. De reguliere lijnen staan alleen nog in voor enkele schoolritten.

Ondertussen zijn we weer al meer dan tien jaar verder, maar veel is er niet meer gewijzigd. Waarom zou je veel wijzigen aan iets wat eigenlijk vrij goed functioneert? Lijn 27 staat nog altijd in voor een beperkt aantal schoolritten, lijn 79 bedient nog altijd een halte in Daknam en dat frequent, maar die halte Ganzendries ligt nog altijd behoorlijk ver van de kern. Belbus 70 is men ondertussen 270 gaan noemen: die bedient nog altijd een erg uitgestrekt gebied.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De trein van de heenrit loopt alleen in de NZV een zeer lichte vertraging op, maar vanaf Brussel-Noord verloopt alles volgens het boekje. In Brussel is de Vlaamse treinchef afgelost door een Waalse. Uit hun gesprek vernemen we dat de Waal elke week 50 km stapt, twee keer 20 kilometer en nog één keer 10 km voor of na zijn dienst. Dat roept natuurlijk het beeld op van een atletische jongeman, maar dat klopt allerminst: ver van zijn pensioen kan deze man met wat kromgebogen rug en sloffende voeten niet meer zijn, maar we nemen toch heel eerbiedig onze pet af voor dergelijke wandelprestaties, ook al zijn zulke uitspattingen nu niet meteen onze ultieme bedoeling.

De terugreis gebeurt weer in breaks. Tot Brussel-Zuid verloopt alles perfect, maar daar staan we 3 minuten langer dan voorzien stil. De trein zit bomvol: het zijn dergelijke toestanden die de briefschrijvers van Het Laatste Nieuws inspireren en die de indruk wekken dat álle treinen van de NMBS bomvol zitten. Tegelijk stroomt eerste klasse vol, al zal die vermoedelijk niet helemaal vol tweedeklasreizigers zitten: toch is dit ook zo een toestand die maakt dat reizigers zich de vraag stellen of eerste klas nog wel de moeite loont. Het is duidelijk dat deze 2 breaks niet tegen hun taak opgewassen zijn, al kan de vrijdagnamiddag daar een belangrijke rol in spelen. Maar het is de taak van de NMBS om daarop in te spelen - wat ze trouwens erg vaak ook doen met verlengde treinen op vrijdag.

De treinlectuur.
Lize Spit, Het smelt.
Hugo Claus, Het verdriet van België.

Een scheutje oprisping.
Als je je Nederlands doorspekt met Engelse termen - zoals o.a. in het bedrijfsleven gebruikelijk - bewijs je niet dat je Engels kent, wel dat je Nederlands erg zwak is.

Een verkneukelingske.
Vinken zijn echt bij de pinken: tot voor een jaar of twee moesten ze zich nog tevreden stellen met wat door kieskeurige mezen uit de voedersilo's gekieperd werd, tegenwoordig gebruiken ze ook al de opstapjes zodat ze direct bij de graantjes van hun voorkeur kunnen. Niet allemaal, weliswaar, het M-decreet is nog niet van toepassing in de vogelwereld.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Voor het station van Lokeren.

Vaak doe ik er niet eens veel moeite voor omdat die foto's in stations toch vaak niet echt goed zijn: laat dit maar een uitzondering zijn. MR 386 met IC 3035 De Panne - Antwerpen-Centraal en MR 931 met L2685 Lokeren - Antwerpen-Centraal.

18-01-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Een van de oudste wandelbeschrijvingen die ik hier liggen heb, vond ik in het oktober-novembernummer 236-237 van de Vlaamse Toeristische Bibliotheek uit 1978, dat helemaal gewijd was aan de gemeente Grimbergen, met in totaal 9 beschreven wandelingen. In de voorbije 40 jaar hebben we al wat tochten uit dit boekje op ons palmares geschreven en vandaag stappen we de 9de wandeling: de Beverwandeling, zo een 9 km lang en destijds rood bewegwijzerd. Uiteraard is het risico op ontgoocheling groot, zeker als je weet dat de zwart-witafdruk van de topografische kaart waarop de tocht is uitgetekend, nog geen melding maakt van de Brusselse Ring. In de eigenlijke beschrijving komt die wel al voor, maar de omgeving is ook daarna nog gretig opgeofferd aan de god Auto. Toch viel het al bij al nogal mee om het oorspronkelijke parcours zo goed mogelijk te volgen. Niet dat dit nu meteen een absolute aanrader is: je moet te lang lopen voor je uit het centrum van Strombeek bent en tot overmaat van ramp moet je op het einde nog eens langs dezelfde weg terug naar je beginpunt. Ook de twee uitwasjes (zie kaart) zijn wat overbodig, want meer van hetzelfde. Toch is de tocht niet helemaal waardeloos: hoewel Brussel eigenlijk op stapafstand ligt loop je een hele tijd door een vrij gaaf gebleven bos en door de rustige vallei van de Maalbeek. Dat levert alles bij elkaar nog een TWQ van 37% op, wat je nu niet meteen van Strombeek-Bever zou verwachten. Het heeft de vorige dagen trouwens flink geregend - eindelijk - en de paadjes liggen er bepaald diep bij.
Foto's vind je hier.

Des winters als het regent, dan zijn de paadjes diep, ja diep…

Het weer.
Eerst nog enigszins opklarend, maar al snel volledig bewolkt. De wind rukte af en toe nijdig aan de map met de stafkaarten.

De stafkaarten.
31/3N Brussel - 23/7Z Vilvoorde (West)

Hoe we er geraakten.
Automatisch denken we bij Strombeek aan een verbinding met overstap in Brussel-Noord, maar veruit de eenvoudigste verbinding loopt over Vilvoorde (waar we 3 keer per uur zonder overstap geraken) en waar we overstappen op buslijn 820 Zaventem - Dilbeek die om het kwartier rijdt. Dat is een hele luxe. En toch willen de planners ons allerlei andere mogelijkheden suggereren waarvan de haalbaarheid onzeker is, met als meest onwaarschijnlijke voorbeeld een overstap in Brussel-Zuid op metrolijn 6, tot Bockstael, waar overgestapt kan worden op lijn 230 tot Strombeek-Kerk, vanwaar we met bus 820 tot het Gemeenteplein geraken.

Een beetje geschiedenis.
Strombeek had al heel snel een goede tramverbinding met Brussel (in 1889!) en twintig jaar later werd de lijn geëlektrificeerd. In 1952 werd nog een bijkomende tramverbinding aangelegd tussen Strombeek en de wijk Het Voor. In 1978 zouden de trams hier ophouden te bestaan.
De halte Gemeenteplein die we vandaag gebruiken omdat ze vlak bij ons vertrekpunt ligt, werd zo een vijftig jaar geleden bediend door buslijn VJ, waarin V staat voor Vilvoorde en J voor Jette.
In de huidige situatie wordt Strombeek bediend door buslijnen 230 (naar Humbeek), 231 (naar Kapelle-op-den-Bos) en 232 (Verbrande Brug) die eigenlijk de opvolgers zijn van de vroegere tramverbindingen met uitbreidingen.
De vroegere VJ is in het begin van deze eeuw aan beide zijde verlengd naar Dilbeek en Vilvoorde en Zaventem en bedient ook de eerder vermelde wijk Het Voor: dat is de huidige buslijn 820. In een niet eens zo verre toekomst zou hier een trambus moeten rijden, in afwachting van de aanleg van de tramlijn die als Ringtrambus gekend zal zijn. Voor alle duidelijkheid: deze trambus zal slechts gedeeltelijk het tracé van de huidige 820 volgen en bijvoorbeeld de halte Gemeenteplein niet bedienen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het is nog niet zo dikwijls gebeurd dat onze eerste treinrit van het jaar pas halfweg de maand januari op het programma stond. We hebben nog net geen ontwenningsverschijnselen. IC 3409 naar Turnhout bestaat uit een van die lange M4-stellen die voor een keer niet onder de graffiti verborgen gaat. Onze eerste rit vertrekt krek op tijd in Halle, maar lang duurt het sprookje niet. Sein BY72 heeft de denkbeeldige eer in 2019 het eerste sein te zijn waarvoor we volledig tot stilstand komen: we staan dan tussen Lot en Ruisbroek. Overigens volgt er nog een klassieke hapering bij het binnenrijden van Brussel-Zuid. Het resultaat laat zich raden: 6 minuten bij aankomst. Dat is blijkbaar genoeg om de S-trein 1959 te laten vertrekken voor de IC: dat leidt tot 8 minuten vertraging bij vertrek; in Vilvoorde is die al opgelopen tot 12 minuten. Niet slecht voor onze eerste rit van het jaar. En voor de rest valt er niet veel te vertellen: een reiziger is een filmpje aan het bekijken en heeft de helft van het M4-rijtuig verduisterd. Ik open maar één gordijntje, maar zelfs dat blijkt storend te zijn, want de cinefiel verhuist naar een andere verduisterde zone.

Op perron 5 van het een dik jaar vernieuwde busstation staat al een 820 te wachten. De chauffeur keurt ons geen blik waardig als we instappen, laat staan dat hij terug zou groeten. Dergelijke exemplaren heb je vermoedelijk in elke stelplaats. Hij vertrekt 2 minuten te vroeg - ook hier is Aribus een nutteloze inrichting. Onderweg doet hij het wel rustig aan. We komen dan ook 2 à 3 minuten te vroeg aan bij de vervangingshalte. De affiche ligt vuil en half bedekt op de grond. Ze heeft het trieste lot ondergaan van al die aanduidingen aan vervangingshalten als de omleiding te lang duurt. Deze zal onderhand haar eerste verjaardag vieren.

Voor de terugreis hebben we een chauffeur die wel teruggroet, al lijkt hij wel te schrikken. Misschien is elkaar een goeie dag wensen aan deze zijde van Brussel niet echt een gewoonte. Maar ook deze rit verloopt vlot en aangenaam.

De IC 3436 zorgt voor een wel vaker voorkomend probleem: kiezen tussen het klassieke tweeledige stel vooraan en het vernieuwde vierledige stel achteraan. Het wordt een geschiedenisloze rit die stipt in Halle eindigt.

De treinlectuur.
Lize SPIT, Het smelt. Mijn principe getrouw lees ik zo een boek waar veel om te doen is geweest, enkele jaren nadat het stof weer gaan liggen is…
Hugo CLAUS, Het verdriet van België.

Een scheutje oprisping.
De Morgen van 17.01. Letterlijk:
Omdat er niet genoeg dienstvoertuigen waren, moesten dinsdag nog veertien rechercheurs in het kader van een groot onderzoek naar schijnhuwelijken en mensenhandel zich behelpen met het openbaar vervoer naar Brussel.

Verder zonder commentaar…

En een verkneukelinkske.
In mijn dialect hagelt het nooit. Als het onweert, kan het wel eens gebeuren dat het nagelt, maar hagelen, ho maar. Het afgeleide substantief is dan ook consequent den noagel en noagelbollen. Maar in de jaren 1960 dacht men nog dat de dialecten een desastreuze invloed hadden op het AN, terwijl we nu wel beter weten: precies het omgekeerde gebeurde. Je hoort het nog zelden noageln, wel oageln, naar analogie met de hagel, voorlopig (?) wel nog zonder begin-h, want die spreken we nooit uit.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

15-01-2019 om 00:00 geschreven door overweg13  

01. Op 30.04.1986 stond ik lange tijd langs lijn 50, in de omgeving van Kwatrecht. Dat leverde een flinke oogst aan treinfoto's op, veel tweeledige stelletjes, maar die waren destijds even alomtegenwoordig als de desiro's vandaag en ze werden evenzeer voor alle mogelijke diensten ingezet. Mr693 passeert als E5259 Gent-Sint-Pieters - Mechelen, kp 47.8.

02. Tot en met foto 26 bevinden we ons in dezelfde buurt en uiteraard ook op diezelfde 30.04.1986. Vierledig stel 831 maakt de dienst uit als E1884 Gent-Sint-Pieters - Lokeren. En nee, dit is geen foutje: vergelijk deze treinen maar met de huidige weekenddienst: de trein reed uiteraard niet rechtstreeks van Gent naar Lokeren (dan zou hij nogal misgestuurd geweest zijn) maar reed als IR van Gent naar Wetteren, Lede, Aalst, Denderleeuw, Liedekerke, NZV, Dendermonde, Zele en Lokeren. (Kp 47.9)

03.Mr654 komt dan weer voorbij als E1783 Kortrijk - Turnhout. (kp. 48.4)

04. De 7378 sleept een korte goederentrein, tussen al de reizigerstreinen door. (kp 47.9)

05. Wat later is het de beurt aan de losse 5936. Wie aandachtig kijkt ziet links de bovenleidingspalen van lijn 50A/4 Y. Melle - Y. Meulewijk.

06.Nog een klassieke foto van een tweeledig stel - de 165 - als E5334 Gent-Sint-Pieters - Aalst.

07. De bekende breaks waren oorspronkelijk tweeledig en in een stemmig bordeauxrood geschilderd. Stel 427 is E1811 Gent-Sint-Pieters - Namur. Deze treinreeks stopte alleen in Aalst en Denderleeuw en reed na de NZV over lijn 161 als tweede snelle trein naar Namur. (kp 48.6)

08.Nog een losse rit van HLD 6214. (kp 48.6)

09. En nog een klassiek tweeledig stel: 188 als E5260 Gent-Sint-Pieters - Mechelen.

10. En dit is ze dan: lijn 50A/4, het verbindingsspoor tussen de lijnen 50 en 50A.

11. Nog een vierledig stel en dan kun je wel raden dat het hier om E1885 gaat: we zijn een uur later dan de E1884 (zie foto 2) - kp 48.7.

12. 6256 sleept een goederentrein - deze foto illustreert mooi de veelzijdige inzet van deze elegante locomotieven. (kp 48.7)

25-12-2018 om 18:49 geschreven door overweg13  

13. MR646 rijdt als E1784 Kortrijk - Turnhout. (kp 48.7)

14. MR167 als E5335 Gent-Sint-Pieters - Aalst. (kp 48.7)

15. MR381 met E1812 Gent-Sint-Pieters - Namur (kp 48.8). Mooi detail: de telefoon langs de spoorlijn.

16. MR624 - vermoedelijk als losse rit. Ik kon hem destijds alleszins niet thuisbrengen.

17. De goederentreinen zorgen voor de afwisseling waar de reizigerstreinen niet meteen voor instaan: 2631sleept er zo één, waar ik verder geen gegevens over heb. (kp 48.3)

18. De 165 met E5261 Gent-Sint-Pieters - Mechelen. Kp 48.1.

19. Opnieuw een vierledig stel dan: de 824 met E1886 Gent-Sint-Pieters - Lokeren. (Kp 47.8)

20. Nog een losse loc: de 5188 bij kp 47.8. De kadrering is niet echt optimaal, vermoedelijk werd ik door deze trein verrast. (kp 47.8)

21. Terug naar Kwatrecht dan: een mislukte poging voor wat variatie. De dreef en het brugje mogen er wel zijn, maar van de trein is niet veel te zien. Vermits het hier om een break gaat, is de kans erg groot dat het een trein is van de relatie Gent - Namur.

22. Dan lijkt het plaatje van de 183 (E5336 Gent-Sint-Pieters - Aalst) me beter gelukt.

23. MR 399 rijdt als E1813 Gent-Sint-Pieters - Namur door Kwatrecht.

24. MR187 is E5262 Gent-Sint-Pieters - Mechelen. Kp 47.5.

24-12-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

25. In Kwatrecht kon ik dan ook nog het poststel 955 fotograferen.

26. En nog een laatste in Kwatrecht met een speciale samenstelling: de 2126 sleept o.a. enkele internationale rijtuigen. Het eerste lijkt me een I1-rijtuig te zijn, de twee volgende vermoedelijk I3-couchetterijtuigen.

27. Ik combineerde deze fotosafari met een bezoek aan de WDT van Merelbeke; vermoedelijk ging de organisatie hiervan uit van ARBAC/KBVVS. Daar stond rijtuig 13018, een AB I1-rijtuig. Het rijtuig kwam in dienst in 1939 als 10072, had 8 coupés, waarvan oorspronkelijk 1 eerste klas, 3 tweede klas en 4 derde klas. Het werd hernummerd als 16018 in 1952, tot 18018 in 1954 en tenslotte tot 13018 in 1957. De derde klas verdween toen en de coupés werden evenredig verdeeld over eerste en tweede klas. In 1988 zou dit rijtuig uit de omloop verdwijnen.

28. 29. En dan nog twee foto's van de 5139 in de trainwash. Spectaculair, dat wel, maar goede foto's levert zoiets niet op.

30. Achteraf bekeken een op het eerste gezicht ongewone inzet van deze 1186 met E590 Moeskroen - Antwerpen-Centraal op 08.05.1986 in Sint-Niklaas. Toch was deze inzet voorzien.

31. Op 18.06.1986 trok ik dan naar lijn 94, tussen Halle en Beert-Bellingen. MR 534 zit aan de kop van E1563 Antwerpen-Centraal - Tournai.

32. Wat later is het de beurt aan HLE2210 met E4508 Schaarbeek - Ath. Overweg 14 is inderdaad die na overweg 13 waar ik van 1955 tot 1967 heb gewoond. Rechts vallen de bloemtrossen op van wat lupinen, die op een bepaald moment frequent voorkwamen op het spoorwegdomein: dit is inderdaad de plaats waar het vroegere emplacement van Beert-Bellingen lag. (kp. 18.4)

33. Ik schuif even op in de richting van Halle en dus ook van overweg 13. HLD5132 trekt E4965 Schaarbeek - Geraardsbergen de lange helling tussen Halle en Beert-Bellingen op. De dieseltractie houdt hier nog even stand, in afwachting van de elektrificatie van de lijn 123.

34. Tja, waarom fotografeer je een kilometerpaal? Misschien omdat dit zware, gietijzeren model geleidelijk zal verdwijnen? En de foto ondertussen een tijdsdocument geworden is?

35. HLD 2226 sleept E4501 Schaarbeek - Moeskroen. (kp 17.9). Op de plaats links van de trein zie je de vlier bloeien: daar stond tot enkele jaren voordien "ons" routehuis. De overweg is er trouwens nog - voorlopig. Het sein staat er sinds 1963, het jaar waarin de lijn gemoderniseerd werd, het jaar ook waarin mijn moeder haar job als bareelwachtster verloor.

36. En nog een laatste in deze map: HLD 5115 met Z4502 Schaarbeek - Lessen. Lijn 90 is net als lijn 123 nog niet geëlektrificeerd en dus was ook hier, voor het deel Ath - Lessines, dieseltractie noodzakelijk. Ik denk niet dat ik daar om treurde.

23-12-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

01. Een ondergesneeuwde lijn 166 kruist hier de Lesse - 05.02.1986 - kp 11.1

02. HLD5308 en een zusterloc slepen een lange goederentrein - 05.02.1986 - kp 10.8, dat wil zeggen, aan de andere kant van de tunnel die op foto 1 als standplaats diende.

03. Het stationnetje van Gendron-Celles in zijn nadagen. (05.02.1986)

04. MW 4508, met tussenrijtuig en tweede mw in Gendron-Celles op 05.02.1986 - TT7635 Libramont - Dinant.

05. Op 12.02.1986 is de 6218 in Couvin aangekomen als 8107 - hij zal naar Charleroi-Sud terugrijden als 8136. Interessant vergelijkingspunt tussen beide rijtuigen meteen voor de locs, afgezien van de kleur dan: de gele banden duiden op een rijtuig voor trek-en-duw met diesel, de blauwe band op het groene M2-rijtuig wijst erop dat het rijtuig ook kan worden ingezet in elektrische trek-en-duwstellen.

06.HLE 2208 sleept een stel K-rijtuigen: E 4561 Tournai - Saint-Ghislain in Callenelle op 14.02.1986.

07.MR 348 als E 890 Herstal - Moeskroen - 14.02.1986 - Callenelle

08. MR 351 als E864 Moeskroen - Herstal. Als deze "breaks" rijden nog in hun oorspronkelijke tweeledige en wijnrode versie.

09. MR 311 als E 691 Maastricht - Knokke in Maastricht op 04.04.1986. De oorspronkelijke 311 werd voor de helft vernield bij het zware treinongeval van Aalter (13.07.1982). Het ABD-gedeelte is nog het oorspronkelijke, het B-deel is compleet vervangen.

10. En dan volgde weer een GTF-uitstap, zoals wel vaker in het zuiden des lands. 05.04.1986 was een vrij sombere dag en leverde dito foto's op. Het stationsgebouw van Straimont in zijn nadagen. Bemerk de rode postbus die je vroeger aan elk station vond, ook als dat - zoals Straimont - ver van gehuchten of dorpscentra lag. Straimont is ondertussen 2 jaar als halte geschrapt.

%

11. Op naar Florenville dan met "onze" 4407. Florenville wordt wel nog bediend en onderhouden. Je merkt het hier niet op deze foto, maar de GTF-trein bestond uit twee autorails met tussenrijtuig.

12. Het is nog jaren wachten op de modernisering van de Athus - Meuse . Of je dit een seinhuis mag noemen is twijfelachtig, van enige concentratie is nog lang geen sprake.

16-12-2018 om 14:51 geschreven door overweg13  

13. Mw 4504 komt aan in Florenville als TT7680 Bastogne - Virton. De operator in de ontwikkelcentrale heeft een flink stuk van het negatief "afgeknipt". En nee, er groeien geen takken op het dak van de 4504.

14-15. Wat later komt onze speciale trein aan in Saint-Vincent-Bellefontaine.

16. Meix-devant-Virton - ook hier is het seinhuis nog in dienst, al is de reizigershalte geschrapt.

17. Waar veel halten op lijn 166 inderdaad ver van bewoning af lagen, kun je je (nog altijd) de vraag stellen waarom Meix zo nodig dicht moest: de vrij grote dorpskern ligt vlak bij de spoorlijn - als men de halte enkele honderden meters had opgeschoven, zou ze in het centrum gelegen hebben.

18.Mw 4408 staat in Virton klaar als TT7662 Virton - Bastogne.

19. Nog altijd op dezelfde 05.04.1986 staat deze 9135 opzij in Virton.

20. Het voordeel van die gtf-ritten was dat je altijd weer opplaatsen terechtkwam die door het dagelijkse reizigersverkeer links gelaten werden. Hier zien we onze trein bij het inritsein van Virton, kant Athus. Sinds mei 1984 reden er geen reizigerstreinen meer tussen Virton en Athus.

21. Zelfde plaats. Ik vermoed dat uitstappen als deze tegenwoordig ondenkbaar zouden zijn: kijk maar eens waar de fotograaf (samen met enkele tientallen anderen) zich op dat moment bevindt. Personen op het spoor was toen nog een onbekend begrip.

22. Het stationnetje van Signeulx, dat ooit kon bogen op een grensoverschrijdende verbinding naar Gorcy.

23. Tijd voor wat bussen. De NMVB heeft haar honderdjarig jubileum gevierd (getuige de prachtige herdenkingssticker) - in Sankt-Vith was An den Linden toen ook al een belangrijk busknooppunt. Ab7561-05 op lijn 400.

24. Op dezelfde plaats ab 7561-01 op lijn 401.

15-12-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

25. Wie deze uitstap op 09.04.1986 organiseerde, vind ik niet meer terug. Het zou wel eens ARBAC/KBVVS kunnen geweest zijn, vermoedelijk de oudste en op een bepaald moment prestigieuze vereniging van spoorwegliefhebbers, met een gewaardeerd tijdschrift en een jaarlijkse expo in Brussel-Centraal.
Het nadeel aan het bezoek van werkplaatsen is dat je zelden deftige foto's kunt maken. Maar het theoretische deel waarop de werkplaats werd voorgesteld was dan weer erg interessant.
HLE 2120 in de WDT Schaarbeek.

26. Op dezelfde plaats de 2715 - let ook op het tweedelige motorstel op het achterplan.

27. Ook hier heeft de operator weer iets te ijverig geknipt; de stoere 2008 mist dan ook een flink deel van de achtersteven.

28. Van de WDT Schaarbeek trokken we naar de WET Vorst-Zuid, waar deze 1192 stond.

29. De I3-rijtuigen waren de eerste couchetterijtuigen van de NMBS. Net ervoor staat een I2-rijtuig.

30. Dit is dan weer een I5-rijtuig, een couchetterijtuig van de 2de generatie (na de I3). Railtour regeerde het internationale toeristenvervoer per trein, in die mate dat de rijtuigen zelfs hun kleurtjes kregen.

31. In de buurt van HV 14103 staat deze rangeerloc 8012.

32. De 2232 met een stel M2-rijtuigen bracht me van Vorst-Zuid terug naar Halle. Het rijtuig rechts is een I4-rijtuig AB in blauw-gele Beneluxversie.

33. Tijd voor een echte fotosafari, op 30.04.1986 in de buurt van Kwatrecht. Mw 651 is E1782 Kortrijk - Turnhout.

34. Even later passeert mw 198 als E5333 Gent-int-Pieters - Aalst.

35. Tijd voor wat experimenteerwerk, weg van de perrons van Kwatrecht: een onbekend duo breaks passeert hier als E 1810 Gent-Sint-Pieters - Namur.

36. HLE 2509 trekt een goederentrein over lijn 50 (kp 47.5). Ik ben dus wat opgeschoven richting Merelbeke. Het resultaat daarvan verwerk ik in ttb47.

12-12-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We stappen vandaag de Käthe Kollwitz-wandeling in Vladslo. Die is (nu) iets meer dan 9 km lang en voert ons (nu) o.a. langs het Duitse militaire Kerkhof, waar zich de beeldengroep van het Treurende Ouderpaar van de hand van Käthe Kollwitz bevindt. Ik schrijf in de vorige zin tweemaal (nu) omdat de wandeling gewijzigd is t.o.v. de folder die ik hier heb en zelfs t.o.v. het plannetje op de website van de stad Diksmuide. In de folder is nog sprake van een project dat gerealiseerd zou worden in 2012-2013 - niet dus -, tegenwoordig is de wandeling zwaar geamputeerd. Waarschijnlijk werd bij het ontwerp geen rekening gehouden met een privéweg, en zeg nu zelf, als enkele honderden wandelaars per jaar gedurende tienduizenden jaren gebruik maken van jouw weg, dan is die weg weg, zeker doordat ze ook nog eens uitgerust zijn met bottines met agressieve Vibramzolen. Daardoor komt het heen-en-weertje in het Welfvenestbos te vervallen, maar wat erger is: we lopen nu een tijd langs de toch niet zo aangename N363. De TWQ scoort dan ook laag (23%) en de wandeling heeft een wat eigenaardige achtvorm gekregen, zoals je op het kaartje kunt merken.. Voor de rest is vooral het Praatbos (of Praetbos) een aangename omgeving, die je helpt om al de miserie die je net ervoor op het soldatenkerkhof hebt ervaren, door te slikken.

Meer foto's.

Het weer.
Eerst ronduit somber en nevelig, later gewoon betrokken en fris. Wel droog!

De stafkaarten.
20/2N Beerst - 20/3N Bovekerke

Hoe we er geraakten.
De halte Vladslo Houtland van belbus 49 ligt op de wandeling. Dus is onze keuze snel gemaakt. Die belbus vertrekt uit Diksmuide, dat we met 3 treinen vrij gemakkelijk kunnen bereiken, met overstap in Brussel-Zuid en Gent-Sint-Pieters. De terugrit verloopt analoog, al bouwen we dan geen reserve in.

Een beetje geschiedenis.
Het hoekje van Vladslo waar we vandaag stappen heeft lange tijd de boot - de bus, de tram - gemist: de tramlijn Diksmuide - Oostende/Brugge liep ten westen ervan, de buslijn Diksmuide - Aartrijke bediende wel het dorp van Vladslo, maar liep voor de rest ver ten zuiden van de huidige halte Houtland. Een ontworpen tramlijn Diksmuide - Esen - Vladslo - Koekelare is nooit gerealiseerd.
Vandaag rijden hier erg beperkte schooldiensten (van en naar Beerst - zie haltebord) van lijn 64 Diksmuide - Aartrijke; gelukkig is er een belbus die dit deel van Vladslo bereikbaar maakt voor OV-gebruikers. Oorspronkelijk was dit belbus 59, maar met de reorganisatie van de belbusgebieden is dat nu 49 geworden. Blijkbaar acht men het niet meer de moeite om dit nog aan te passen op de halteborden (zie alweer foto haltebord). Eerlijk gezegd, die belbusnummers zijn niet echt relevant (meer) en misschien gaat men er zelfs van uit dat ze op korte termijn toch verdwijnen. Waarom dus nu nog een inspanning doen om die aanpassingen te doen?

De verbinding.

Eventjes vermelden dat die 3657 de 20.000ste trein is waarvan ik gegevens heb. Op 02.07.1975 begon ik namelijk systematisch allerlei gegevens over mijn genomen treinen te noteren. Z1823 bracht me toen van Halle naar Brussel-Zuid. Vanaf 07.09.1977 noteerde ik ook nummers van locomotieven en treinstellen: de eerste was toen E6905, alweer van Halle naar Brussel-Zuid, aan boord van tweeledig elektrisch motorstel 695. En vanaf 16.07.1978 noteerde ik ook nog eens het nummer van het rijtuig waarin ik de reis maakte: de eerste was Z 8358 van Brussel-Zuid naar Dendermonde, gesleept door HLD 5940. Het rijtuig droeg het nummer 43216, een gemengd rijtuig eerste/tweede klasse van FTY. Een ex-treinwachter die ondertussen onderstationschef in Halle was geworden, bracht me op het idee om ook rijtuignummers te noteren. En ja, dat heb ik tot vandaag volgehouden. Twintigduizend lijkt me toch wel een mijlpaaltje.

En wat we beleefden.
Als we als kippen zonder kop op de planner vertrouwd hadden, waren we vandaag niet op tijd in Diksmuide geraakt. IC 530 rijdt nl. met zo veel vertraging dat we onze aansluiting in Gent-Sint-Pieters (nochtans 17 minuten) gemist zouden hebben, wat voor problemen met de belbus gezorgd zou hebben. Oorzaak van de vertraging: problemen met de samenstelling van deze trein in Liège-Guillemins. Wie kan hier zijn licht over laten schijnen? Mij lijkt er nooit iets gewijzigd te worden aan de samenstelling van deze treinreeks. Gelukkig hebben we dus het zekere voor het onzekere genomen, ook al kost dat in ons geval een stuk meer: in plaats van een rit Halle - Brussel-Zuid op de KeyCard in combinatie met een seniorenbiljet, moeten we nu een rit op de Railpass invullen. Niks dan winst dus voor de NMBS door de slechte betrouwbaarheid: duurdere biljetten verkopen en bovendien ontsnappen aan de terugbetaling van de biljetten Halle - Brussel-Zuid en Brussel-Zuid-Diksmuide, tel uit hun winst! Voor alle duidelijkheid: ik weet ook wel dat dit nergens op slaat…

Maar tegenwoordig vertrekken we vroeg genoeg en nemen we gewoon wat zich eerst aanbiedt. Eigenaardig genoeg is dat vaak een S-trein, al zijn die nu ook niet bepaald een toonbeeld van betrouwbaarheid. Maar deze 3657 slaagt er zelfs in 2 minuutjes af te pulken van de 4 die hij laat optekenen bij vertrek in Halle. (De IC 3407 die oorspronkelijk in onze planning zat, rijdt met 16 minuten vertraging Brussel-Zuid binnen. Dat zou nog op tijd geweest zijn voor de IC 1530 naar Blankenberge, die zelf met 9 minuten vertraging vertrekt.) Maar dankzij de redelijke prestatie van de 3657 kunnen we nog mee met IC 429 naar Kortrijk, je raadt het al: in vertraging. Deze trein werd oorspronkelijk aangekondigd met 7 minuten vertraging, maar zal buitensporig lang stilstaan in Brussel-Zuid, zodat we uiteindelijk met 19 minuten vertraging vertrekken. Binnenkort zullen dat er dus maar 18 meer zijn, want dit is een gesleepte trein en die krijgt een minuut meer om door de NZV te sukkelen. Vergeef me, NMBS, ikben en blijf een trouw supporter, maar zelfs die kunnen dit niet langer aanzien. In de 429 begint de tbg meteen aan zijn controle: zo een vijf reizigers zitten met een tweedeklasbiljet in eerste. Eén jongedame verhuist spontaan als ze de tbg ziet verschijnen: als schuldbekentenis kan dat tellen. Ondanks een vertragingszone onderweg, komen we met 16 minuten vertraging aan, tijd genoeg voor een koffie…
Gelukkig zijn er ook nog treinritten die zonder veel ongemak verlopen. De twee breaks van IC 3008 brengen ons zonder al te veel problemen ongeveer op tijd in Diksmuide, ook al rijden we tussen Deinze en Tielt op tegenspoor.

Onze belbus is blijkbaar een migrant uit het verre Limburg. Het is alleszins zo dat het reserveringsnummer op de bus dat van de Limburgse belbuscentrale is. Maar we rijden rustig en dus aangenaam naar onze halte. De terugreis kunnen we zelfs nog wat vroeger dan voorzien beginnen; alweer een (klant)vriendelijke chauffeur brengt ons terug naar het station van Diksmuide. Overigens is de reservering vrij vlot verlopen, ook al was er geen plaats meer op de belbus die we eerst op het oog hadden, van een uurtje vroeger. Dan is het bij de reservering van de bus van de heenrit altijd uitkijken hoeveel wandeltijd we nodig hebben voor de terugrit. Die kwam ideaal te liggen, met een goede aansluiting op de trein naar Gent en Antwerpen. Ook hier geldt dat je wat geluk moet hebben met de operator aan de andere kant van de (denkbeeldig geworden) lijn.

Als de IC naar De Panne met zes minuten vertraging aangekondigd wordt, dan weet je dat de trein in de andere richting onvermijdelijk ook met enige vertraging zal rijden; ze kruisen elkaar nl. in Veurne en tussenin ligt één enkel spoor. Met vier minuten bij vertrek en zelfs maar 2 in Kortemark lijkt het allemaal wel los te lopen. Maar dan loopt het weer verkeerd bij het naderen van Lichtervelde: we staan lang stil bij het inrijsein van dat station met 9 minuten vertraging tot gevolg - we staan trouwens op spoor 4 i.p.v. het voorziene spoor 1. Ik vraag me soms af hoe frustrerend dit allemaal moet zijn voor goedmenend treinpersoneel, dat zijn best doet om stipt te rijden en dan altijd weer met nieuwe problemen geconfronteerd wordt. Enfin, bij aankomst in Gent-Sint-Pieters is de vertraging verminderd tot 6 minuten.
Dan volgt nog eens een rit die volgens het boekje verloopt: IC 515 zet ons zelfs nog een tikkeltje te vroeg in Brussel-Zuid af. Onderweg zien we dat de inhuldiging van lijn 50A morgen symbolisch zal zijn: her en der staat nog zwaar materieel op de nieuwe sporen. S 3787 naar Braine-le-Comte is zwaar bezet tot Ruisbroek, maar dan normaliseert de toestand zich. Ook nu hebben we voor de stoptrein gekozen i.p.v. de meer voor de hand liggende IC.

In Diksmuide komt de IC naar De Panne met zes minuten vertraging aan.

De treinlectuur.
Tom WOLFE, The bonfire of the vanities.
Hugo CLAUS, Het verdriet van België.

Een scheutje oprisping.

Beerst was die gemeente waar onze brieven (voor Beert) destijds, voor de invoering van de postcodes, wel eens verdwaald raakten. Poststempels lieten daar toen weinig twijfel over bestaan. Anderzijds kwamen bij ons in Beert toch brieven op het juiste adres terecht als er gewoon Jefke - statie - Beert op stond, terwijl we toch wel een eind van het station van Beert-Bellingen woonden, weliswaar in een routehuis. Vandaag mag je al tevreden zijn áls de postbode langskomt. En een verkeerd huisnummer is voldoende voor foutieve aflevering. Wie was er in de jaren 1960 eigenlijk CEO van de Posterijen?

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

27-11-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Limburg slaagt er telkens weer in om zijn wandelingen te bundelen tot een overzichtelijk en indrukwekkend geheel. De map - het is eerder een doos - Wandelen in Limburg bevat 8 streekkaarten met naar verluidt 2000 km wandelplezier. Wij stappen vandaag gewapend met de map Hoge Kempen en volgen de blauwe ruit die ons vanaf het Kasteel Pietersheim door het Pietersembos loodst. De eigenlijke wandeling heeft een TWQ van… 100%, maar je moet er wel twee keer 600 m langs de N78a voor over hebben om aan het beginpunt te geraken. De wandeling zelf is 7.5 km lang. Ze voert de wandelaar over boswegen in alle formaten. Veel van de gevolgde paadjes zijn blijkbaar recent: ze komen niet voor op de geraadpleegde kaarten, maar wees gerust, ze bestaan echt! Foto's en kaartje.

Het weer.
Helder en heiig. Opnieuw uitmuntend stapweer.

De stafkaarten.
34/2N Lanaken - 26/6Z Zutendaal

Hoe we er geraakten.
Eigenlijk ligt de halte Lanaken Pietersheim van lijn 63 het dichtst bij ons beginpunt, maar we opteren voor een eenvoudiger oplossing, al betekent dat een dikke kilometer extra stappen. De aansluitingen met lijn 20a lijken ons nl. weinig betrouwbaar, en zoals je weet siert eenvoud. Dus komen we per trein naar Bilzen, waar we overstappen op lijn 20a naar Lanaken.

Een beetje geschiedenis.
We maken voor zowel de heen- als de terugreis gebruik van buslijn 20a, met overstap in Bilzen. In 1954 werd de spoorlijn Y. Beverst (eigenlijk Hasselt) - Maastricht gesloten voor het reizigersverkeer. Meteen verdwenen stations en halten als Beverst, Munsterbilzen, Eigenbilzen, Gellik en Lanaken uit de tabellen van de reizigerstreinen. Maastricht was niet langer rechtstreeks bereikbaar per trein uit Limburg.
De bus van lijn 20a verving de bestaande treindienst. De splitsing in 2 varianten herkennen we vandaag nog, tenminste als je erin slaagt de zo goed als onbruikbare pdf-bestanden van De Lijn te lezen. Bilzen werd opgenomen in de bediening (wat voordien door de ligging van de spoorlijn moeilijk was); de meeste bussen vertrokken uit Hasselt. Vaak werd de halte Bilzen Station niet eens aangedaan, wel Bilzen Markt. De karakteristieke opsplitsing van een lijn 20a naar Maastricht en een andere naar Lanaken (en verder) stamt uit die tijd. (Het aantal varianten is ondertussen wel toegenomen.) In Mopertingen splitste één tak zich af naar Eigenbilzen, Gellik en Lanaken, de andere bereikte via Veldwezelt Maastricht. (Het is bijna niet te geloven dat De Lijn Limburg er na al die jaren nog altijd niet in geslaagd is orde op zaken te stellen in de nummering van de buslijnen. De a in 20a verwijst naar een bijna 60 jaar oude toestand! En ook al lopen beide lijnvarianten een hele tijd samen, een vernummering dringt zich al lang op.) Een belangrijk verschil met de oorspronkelijke lijn 20a is uiteraard de bediening van de Diepenbeekse Universiteit.

Ik ga bewust voorbij aan Lanaken als vroegere tramstad, ook al liepen we een tijdje op het traject van de tram. Begin jaren 1950 werd Lanaken nog bediend door tramlijnen uit Genk en Tongeren. De halte Vertakking, langs de huidige N78a, verwijst nog naar het punt waar beide lijnen uit elkaar gingen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Hoe eenvoudig en snel je een trein met enkele minuten vertraging kunt opzadelen, wordt al meteen geïllustreerd met onze eerste trein van vandaag. S 3658 vertrekt in Halle met dubbel geel en komt inderdaad na enkele honderden meters tot stilstand om de 1580 (+14) door te laten. Wie denkt, dat de rest van de rit dan vlot verloopt, komt bedrogen uit. Tot Lot gaat het nog altijd traag: daar moet IC 1930 (+3) naar lijn 96A en wij verlenen uiteraard keurig voorrang. Uitslag: +6 bij aankomst in Brussel-Zuid. Dat is gelukkig in ons geval niet zo erg, maar wie uitsluitend op de planner vertrouwt, weet hoe vaak aansluitingen van 6 minuten worden voorgesteld. Erg veel moet dan niet gebeuren om die ook de mist te zien ingaan. Met onze aansluitende IC 2208 gaat het dan weer bijzonder vlot. Na een rit van bijna anderhalf uur stappen we uit in Bilzen en daar zien we voor het eerst dat onze trein wel degelijk een treinbegeleider mee heeft, al hadden we hem wel al eens gehoord. In een reactie van de klantendienst na een (positief beantwoorde) vraag tot compensatie las ik een tijdje geleden dat je altijd naar de tbg kon stappen als je een aansluiting dreigde te missen. Dan kon die proberen om de aansluiting alsnog te redden. Maar wat als je op het hele traject geen tbg ziet?

Bilzen heeft enkele maanden geleden een nieuw busstation gekregen. Het ziet er wat overzichtelijker uit dan het vorige. Aribus ontbreekt. En hoe de onderlinge busaansluitingen geregeld worden, is ook niet meteen duidelijk. Maar we zijn nu eenmaal in een positieve golf naar Bilzen gevaren en problemen stellen zich dus niet. Onze bus pikt na enkele halten in Bilzen nog een klasje met onderwijzeres op. Ze moeten er in Waltwilder alweer uit. Het doet goed te merken dat sommige scholen niet te beroerd zijn om voor hun uitstapjes op De Lijn beroep te doen. In Lanaken wil de chauffeur ons al bij het Gemeentehuis lossen, maar wij willen helemaal tot het einde mee, ook al scheelt dat maar enkele honderden meters.

Voor de terugrit komen we vroeg genoeg aan om toch tot de halte Gemeentehuis te stappen. Die rit verloopt zonder veel vermeldenswaardige gebeurtenissen. Onderweg stappen de gewone reizigers in; wij zijn zoals vaak een beetje de vreemde eenden in de bijt. De chauffeur slaagt er wonderwel in de dienstregeling op de minuut te volgen. Nochtans is hij wat te vroeg aan de halte Lanaken Gemeentehuis vertrokken, maar dan werd keurig gewacht aan het Cultureel Centrum. Ik heb de indruk dat dit een manier is om een moeilijke situatie aan het eind- en beginpunt (Atheneum Alicebourg) op te vangen. Mocht de bus daar op zijn officiële vertrekuur wachten, zou hij wel erg hinderlijk zijn voor de rest van het verkeer. Zestig jaar geleden veroorzaakte dergelijke hinder het opdoeken van ook erg nuttige tramlijnen…

De terugrit verloopt stipt tot de Y. Wilsele en daar zadelt men ons op met 5 minuten vertraging. Het eersteklasrijtuig bevindt zich in de derde i.p.v. de aangekondigde vijfde positie. Treinsamenstellingen wisselen nu eenmaal vaak en als men dan koppig de voorziene samenstelling blijft omroepen, zit je met een probleem(pje).

Overigens hangt er een donkere wolk over ons laatste traject naar Halle: in de NZV staat een defecte trein. IC 1738 heeft het nog goed gedaan tot Leuven, maar de doortocht van de NZV verloopt met horten en stoten: Brussel-Noord +8, Centraal +16, Zuid +16. Dat zal ook de vertraging zijn bij aankomst in Halle. Lees er mijn vorige bijdrage nog eens op na en je zult merken dat ik defecte treinen niet echt kan appreciëren. Natuurlijk zijn er vertragingen waar de NMBS (en Infrabel) weinig vat op hebben, maar defecten zouden eigenlijk uitzonderlijk moeten zijn. Dagelijks de rubriek storingen raadplegen maakt duidelijk dat ze nog altijd schering en inslag zijn. Ik vermoed dat de gemiddelde reiziger daar zwaarder aan tilt dan aan weersomstandigheden of zelfmoorden. Ik reken me bij dat gemiddelde.

De treinlectuur.
Tom Wolfe, The Bonfire of the Vanities.
Hugo Claus, Het verdriet van België.

Een scheutje oprisping.
Als onze politici aan het huidige tempo blijven vluchten naar het gemeentelijke en Europese niveau, kondigt de volgende regeringsvorming zich bijzonder moeilijk aan, niet omdat de vorming van een coalitie moeilijk zal zijn, maar omdat er te weinig politici zullen zijn om de postjes in te vullen…

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

22-11-2018 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Vandaag sluiten we voor de tweede keer GR 512 Diest - Geraardsbergen af. De eerste keer gebeurde dat in 1994. Afgaande op dit laatste traject moet deze GR wel beter geworden zijn met de jaren: het aantal veld- en voetwegen lijkt me aanzienlijk toegenomen en zo kunnen we vandaag heerlijk genieten van mooie vergezichten over de valleien van de Dender en de Mark, en dat telkens opnieuw vanaf voetwegen die al een tijdje van de stafkaart verdwenen waren, maar die nu in ere hersteld zijn. Mooi zo! Dat brengt de TWQ voor deze bijna 14 km lange tocht op een mooie 66%. Nu moet alleen die ene boer nog overtuigd worden dat je voetwegen door het veld best niet omploegt, egt en bezaait. Maar als het waar is dat de boeren uitsterven, lacht de toekomst ons grimmig toe.

Foto's en kaartje.

Toen we zelf een viertal jaar geleden het onderhoud van de bewegwijzering van meer dan 30 km GR-pad toegewezen kregen, werden ons in een informele babbel enkele duidelijke richtlijnen aangebracht. Ik som er hier enkele van op:

1. De bedoeling moet zijn dat je een GR kunt volgen zonder topogids en zelfs zonder kaart of gps.
2. Bewegwijzering gebeurt frontaal: de wandelaar loopt naar de wegwijzer toe, dit in tegenstelling tot laterale bewegwijzering, waar je zijlings langs de wegwijzer loopt.
3. Bij een richtingsverandering wordt de speciale wegwijzer aangebracht voor de afslag, niet erna of ter hoogte van.

Dat we er na enkele jaren de brui aan gaven - en ik verzeker je: we deden dit vrijwilligerswerk graag! - heeft o.a. met deze richtlijnen te maken. De eerste ontgoocheling was een vorm van piraterij: een of andere onverlaat had al dan niet bewust onze sobere maar degelijke bewegwijzering aangevuld met merktekens die te pas en te onpas werden aangebracht. Daar sta je eigenlijk machteloos tegenover. Tot overmaat van ramp hebben de GR-paden zich om de lieve centen ook verkocht aan de politiek, i.c. de provincies en de gemeenten, die blijkbaar maar al te graag een GR over hun grondgebied zien lopen. Niks ergs, zul je zeggen, maar als ze zelf op jouw "stukje" beginnen bewegwijzeren tegen de bovenstaande richtlijnen in, dan voel je je toch voor schut gezet. Een wandelpaal - gesponsord door de provincie Vlaams-Brabant - staat al jaren verkeerd: die moet namelijk op een kruispunt of afsplitsing van GR's staan en staat nu niet eens op het kruispunt van de GR's. Voeg daar dan nog aan toe dat je elk jaar opnieuw - want wij deden elk jaar een controle - op andere plaatsen ziet hoe andere wegwijzers (van een wandelnetwerk, van een fietsroute…) botweg over de zorgvuldig aangebrachte bewegwijzering geschroefd, geplakt, geschilderd wordt. Hier gaat de helft van de sticker van de GR de mist in onder de bewegwijzering van het wandelnetwerk.

Waarom vertel ik dit nu allemaal vandaag? Vermoedelijk omdat we zelden op zo een frequente manier geconfronteerd zijn geweest met alles wat ik hierboven aanhaal. Uiteraard wordt gretig gebruik gemaakt van de houten palen die in het kader van het wandelnetwerk geplaatst werden. Alleen, die staan altijd voorbij de afslag en wie daar dus een sticker van de GR op aanbrengt, gaat in tegen richtlijn 3. Ook heb je na een tijdje door of iemand eerder frontaal dan wel lateraal bewegwijzert; het probleem ontstaat pas als beide systemen door elkaar gebruikt worden. En verder: oorspronkelijk werd alleen geschilderd, nu voornamelijk gestickerd. Daar is op zich niets mis mee, als je de verfborstel bovenhaalt op de plaatsen waar bestickering onmogelijk is. Maar ja,…
Moet je (dit stukje van) deze GR dus mijden? Zeker niet: het gevolgde traject is steengoed en vermoedelijk zelfs voldoende bewegwijzerd om aan richtlijn 1 te voldoen. (Op één plaats liepen we wel verloren; dan keer je na een tijdje op je stappen terug en blijkt inderdaad op geen enkele manier waarom we rechts hadden moeten afslaan.)

Het weer.
De superlatieven raken stilaan op. Daarom houden we het maar bij helder, zacht en rustig.

De stafkaarten.
30/7N Schendelbeke - 30/7Z Geraardsbergen

Hoe we er geraakten.

Veel gemakkelijker dan vandaag kun je het eigenlijk niet verwachten. Voor heen- én terugreis maken we gebruik van de S Schaarbeek - Aalst via Geraardsbergen. Twee keer overstapvrij reizen dus, we hebben al andere esbattementen uitgehaald.

Een beetje geschiedenis.
Ik wil het me deze keer eens wat gemakkelijker maken, ook al omdat Steven voor ongelooflijk sterk materiaal zorgt over dit station en over de hele omgeving van Geraardsbergen. Kijk hier maar eens. En vermits ik gewoonlijk eerder de nadruk leg op ons aankomstpunt: hier vind je dezelfde gedegen info over Geraardsbergen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Voor de tweede dag op rij staat dezelfde wagen zo geparkeerd dat in combinatie met al die ouders die hun kinderen met de wagen naar school voeren - omdat het te gevaarlijk is met al die auto's - de bus vast raakt, in de Balthazarstraat. De wijze uit het oosten had destijds op zijn kameel minder last dan wij vandaag in onze beschaafde wereld. De bus zal uiteindelijk 23 minuten later dan voorzien aan het station aankomen, zonder dat dit meteen invloed heeft op onze plannen.
De S6 Schaarbeek - Aalst kan soms heel onverwacht met vertraging beginnen rijden, ook op weg van Aalst naar Schaarbeek. En het is een treinreeks die waarschijnlijk het snelst van al opeenvolgend door de NZV moet. Maar vandaag valt het allemaal erg mee. We vertrekken in Halle met 2 minuten vertraging. In Geraardsbergen vertrekken we al een minuut te vroeg - en ja, ik ken de nieuwe vertrekprocedure, maar 60 seconden is geen 30 seconden. Onderweg hebben de Desiro's hoorbaar last van gladde sporen, al zou je dat met het huidige droge weer niet verwachten. Maar we stappen zelfs nog iets te vroeg in Zandbergen uit, waar we opgewacht worden door 2 agressieve honden: een rottweiler en een of andere herdershond, die gelukkig met elkaar in de clinch gaan. En ze zitten nog achter draad ook, zodat dit een wat betekenisloze anekdote is.

De terugreis verloopt helemaal volgens plan.

De treinlectuur.
Willem Frederik HERMANS, Nooit meer slapen.
Hugo CLAUS, Het verdriet van België.

Een scheutje oprisping.
1. Mayday, mayday dacht ik hier eerst te schrijven, maar dat is natuurlijk geen oprisping. Maar als je die verdomde De Morgen openslaat, zie je dat ze je voor geweest zijn. En zo wordt het toch nog min of meer een oprisping.
2. Hoge brandstofprijzen: maak ze afhankelijk van de vlotheid, de stiptheid van het wegverkeer. Zoals de prijzen van de NMBS. Alleen: hoe lager de brandstofprijzen, hoe lager de vlotheid.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

15-11-2018 om 00:00 geschreven door overweg13