MAANDAG 3 JANUARI 2022

500776 – DE TIJDSGEEST IS ALS DE ADEM DER GODEN

*

I N H O U D

Vroeger zou er hier gestaan hebben de Goddelijke Voozienigheid is onze inspiratie. Maar zoiets gaat in tegen het … tijdsbeest.

Anders gezegd; : ‘Gott mit Uns’ zou ook goed geweest zijn, maar dat is alleen goed om er voor te gaan liggen sneuvelen in Vlaamse Velden.

De ‘Tijdsgeest’? Dat is wat BDW onder zijn neus ziet afkalven.

Moet je daarvoor een groot kalf zijn!

Maar zo lang de beer niet geschioten is, kan je zijn vel niet verkopen.

De zaak is dus om ‘aanhang’ te winnen. En dat kan je alleen doen, door als ‘Sociaal Medium’ dag na dag kort op de bal te spelen. Blog per blog. Tot, dat, dat wat je zegt, blijkt de waarheid te zijn en niets dan de waarheid.

TOM VAN GRIEKEN: ‘WIJ HEBBEN DE TIJDSGEEST MEE’

**

Tom Van Grieken wil VB in 2024 in Vlaamse regering

Interview - 02/01/2022 Filip Michiels

*

Veel politieke oppositie kon ook het Vlaams Belang niet voeren het voorbije jaar, maar toch blijft de partij bijzonder hoog scoren in alle politieke peilingen. Voor voorzitter Tom Van Grieken komt het er nu vooral op aan niet te gaan zweven. ‘Ik rijd me niet meer vast in het Belgische politiek moeras. Laat ons maar even afwachten of ook de N-VA op termijn niet voor het separatisme kiest.’

Mistsluier over de politiek

2021 leek niet meteen het dankbaarste jaar voor een oppositiepartij: op de energie transitie na kwamen er amper grote maatschappelijke thema’s op de agenda, en over de corona-aanpak hielden ook de oppositiepartijen zich lange tijd opvallend gedeisd?

Tom Van Grieken: ‘Corona hing als een soort van mistsluier over de politiek, waardoor er amper ruimte was voor andere thema’s of discussies. Wat me in deze mateloos heeft gestoord was de opvallende kloof tussen journalistiek en publiek. Door alle regerings maatregelen haast kritiekloos te steunen of zelfs te bewieroken, kwamen kritische vragen daarbij ook amper aan bod in de media. Mijn partij probeerde zich wél kritisch op te stellen, maar voor je het goed en wel besefte, werd je dan weggezet als een anti-vaxer. De grote media-spelers hebben hun rol als kritische vierde macht helemaal niet gespeeld.’

Daar ben ik het deels mee eens, maar de hamvraag is natuurlijk: heeft u als grootste oppositie partij in het Vlaams parlement uw rol dan wél gespeeld?

‘Ik denk dat we, zoals de meeste partijen, daarin ook geëvolueerd en gegroeid zijn. Aanvankelijk waren we voorstander van strenge maatregelen, omdat we niet precies wisten wat er op ons af kwam. Later zijn we ons kritischer gaan opstellen, maar op verantwoorde wijze.’

Maakt u dat eens concreter?

We hebben ons van bij het begin ook consequent verzet tegen een mogelijke vaccinatie verplichting. Niet omdat wij anti-vaxers zijn, wel omdat we vrezen dat zo’n verplichting contraproductief zal werken

‘In 2020 hebben we al een blunderboek gepubliceerd, waarin we onder meer het fiasco rond de mondmaskers aan de kaak hebben gesteld. En in 2021 hebben we onder meer het gebruik van het zogenaamde Covid safe ticket in twijfel getrokken, omdat we ervan overtuigd zijn dat het de burger vooral een vals gevoel van veiligheid geeft. Bovendien vinden we het ook niet kunnen dat burgers zomaar andere burgers gaan controleren. We hebben ons van bij het begin ook consequent verzet tegen een mogelijke vaccinatieverplichting. Niet omdat wij anti-vaxers zijn, wel omdat we vrezen dat zo’n verplichting contraproductief zal werken. Idem dito overigens voor de verplichte mondmaskers voor kinderen van godbetert zes jaar: zo haal je finaal het draagvlak weg voor zinnige maatregelen bij mensen die daar tot nog toe wel voor gewonnen waren.’

Van Langenhove

Toen er vorige maand in Brussel 40.000 mensen betoogden tegen het corona-beleid werd die manifestatie al vlug in de schoenen van extreem-rechts geschoven, onder meer omdat uw partijgenoot Dries Van Langenhove mee opstapte. Voelt u zich aangesproken?

‘Absoluut niet. Er waren een twintigtal organiserende verenigingen, waarvan er één uitgesproken rechts bleek te zijn. Ikzelf was niet aanwezig, maar net als vele anderen had ik toch het gevoel dat er toen betogers van heel diverse pluimage opstapten. Het mechanisme is natuurlijk zo oud als de straat: stop de betogers in het extreemrechtse hoekje en dan moeten we er niet langer over praten. Net het feit dat heel wat andere politici én de media zich achteraf zo verbaasd toonden over de bijzonder grote opkomst, illustreert perfect de kloof tussen journalistiek en publiek die ik al eerder aanhaalde.’

Wat mij de voorbije maanden vooral heeft gestoord – meer nog dan de vrijheid die we moesten opgeven – is de vaststelling dat we ook het publieke debat hebben opgegeven

‘Maar nog eens, voor alle duidelijkheid: het Vlaams Belang is niét gekant tegen de vaccinaties. Wel blijkt dat het vaccin niet dé wonderoplossing is die sommigen er het voorbije jaar van gemaakt hebben. Politici moeten ook leren toegeven dat ze zich soms vergissen. Testen blijft in onze ogen essentieel, maar tegelijk zullen we ook moeten leren leven met dit virus. Vaccins kunnen daarbij een deel van de oplossing zijn, net zoals natuurlijke immuniteit ons deels uit de miserie zal moeten helpen. Wat mij de voorbije maanden vooral heeft gestoord – meer nog dan de vrijheid die we moesten opgeven – is de vaststelling dat we ook het publieke debat hebben opgegeven. We moesten in het staatsblad lezen wat nu precies de nieuwste maatregelen waren, waarna we er achteraf nog even over mochten debatteren in het parlement. Zo werkt het toch niet in een democratie?’

Wat na corona?

Laat ons even vooruitblikken: wat zijn in uw ogen de grote politieke werven eens de corona-mist opgetrokken zal zijn?

‘Energie, economie en migratie. De energie factuur wordt voor steeds meer mensen onbetaalbaar en intussen blijft Vivaldi ook de schuldenberg van dit land vrolijk verder ophogen. Terwijl de inflatie stilaan de pan uit swingt en ook de rente begint aan te trekken. Dat is een zeer gevaarlijke cocktail voor de komende jaren. Ook de migratie-crisis is terug van nooit echt weggeweest: de asielcentra in ons land barsten uit hun voegen en de druk aan de Europese buitengrenzen blijft onverminderd bijzonder hoog. (fijntjes) Ik ben niet de enige die dat zegt: u bent onlangs zelf naar Ceuta getrokken om net daarover een reportage te maken.’

Binnen de EU lijkt er nu stilaan een consensus te groeien over een versterking van de buitengrenzen en over een strenger asiel beeleid – zelfs tijdelijke opvangcentra buiten de EU lijken niet meer onbespreekbaar – maar veruit het grootste probleem in ons land blijven natuurlijk de illegalen. Alleen al in Brussel zou het om minstens honderdduizend mensen gaan. Hoe wil u dat probleem concreet oplossen?

‘We moeten die mensen zoveel mogelijk terugsturen. Als dat niet lukt, bijvoorbeeld omdat hun land van herkomst niet veilig is, dan moeten we hen terugzenden naar landen in de regio die wél veilig zijn. Met het oog daarop moeten er dus samenwerkings akkoorden met die landen worden afgesloten. En inderdaad, heel veel Afrikaanse landen weigeren vandaag hun onderdanen opnieuw op te nemen, in dit geval moeten we dus economische sancties durven opleggen.’

Dat klinkt goed in theorie, in praktijk worden onze eigen bedrijven daar op termijn dan misschien ook het slachtoffer van?

‘Er liggen verschillende opties op tafel: je kan economische sancties opleggen, je kan weigeren om nog langer EU-visa uit te reiken aan die landen, je kan mensen hier verbieden om nog geld over te schrijven naar hun land van herkomst, noem maar op. Ik denk dat we minstens al eens onze tanden moeten durven laten zien, zelfs dat gebeurt vandaag niet.’

Na de verkiezingen

Als we de meest recente opiniepeilingen mogen geloven, dan schurkt het Vlaams Belang tegen 25 procent aan en wordt het in 2024 met de vingers in de neus de grootste partij van Vlaanderen. Wat betekent dit nu voor jullie strategie de komende twee jaar, in de aanloop naar die verkiezingen? Goed scoren in de verkiezingen is één ding, vervolgens effectief aan de macht komen lijkt me in jullie geval nog een heel ander paar mouwen?

‘Laat me eerst één ding duidelijk maken: ik zal niet het gevoel hebben dat ik als politicus gefaald heb, als ik niet aan de macht ben gekomen. We zijn intussen al 12 peilingen op rij de grootste partij van Vlaanderen, en dat is in de gegeven omstandigheden niet bepaald evident. Vergeet niet dat we van heel ver komen: toen ik in 2014 het voorzitterschap overnam, was ik al blij met een peiling van 8 procent.’

Lukt het finaal niet om het cordon te doorbreken, dan zal ik dat natuurlijk betreuren, maar ik doe niet aan politiek om minister te worden. Ik wil invloed hebben

‘Tegelijk hoed ik me voor een Groen-scenario: goed scoren in de peilingen maar het vervolgens niet kunnen waarmaken. We moeten de komende jaren dus vooral niet gaan zweven en consequent blijven doorduwen op onze thema’s. We moeten ons als partij ook inhoudelijk nog verder blijven verdiepen: we hebben de voorbije maanden al zes studiedagen georganiseerd met experten en sprekers van hoog niveau rond allerlei thema’s die niet meteen onze corebusiness zijn. En in 2024 willen we sowieso de grootste partij worden in Vlaanderen, omdat we dan ook het initiatiefrecht krijgen om een Vlaamse regering te vormen. Dat is onze grootste troefkaart om ook effectief aan de macht te komen. Lukt het finaal niet om het cordon te doorbreken, dan zal ik dat natuurlijk betreuren, maar ik doe niet aan politiek om minister te worden. Ik wil invloed hebben.’

Met permissie gezegd, dat klinkt nogal cliché?

‘N-VA is al tweemaal als grootste partij uit de verkiezingen gekomen, maar wat hebben ze concreet al gerealiseerd met die macht? Ik wil ons programma ook kunnen uitvoeren. Als dat niet lukt, heeft het toch geen zin om aan de macht te komen?’

In de politiek – en dat geldt a fortiori voor een buitengewoon ingewikkeld land als België – moet je toch altijd compromissen sluiten?

‘N-VA heeft ons altijd van de macht uitgesloten, waardoor ze wel verplicht waren om compromissen te sluiten met partijen die ideologisch veel verder van hen verwijderd stonden. Het volstaat om de programma’s van onze beide partijen naast elkaar te leggen, dan ziet zelfs een blinde dat er toch behoorlijk wat overeenkomsten zijn. De achterban van N-VA wil dat we met elkaar in zee gaan, een deel van het kader wil dat, enkel de partijtop blijft daar doof voor. Onbegrijpelijk vind ik dat.’

Omgekeerd kan je natuurlijk ook stellen dat de partijtop van N-VA jullie al jarenlang vraagt om de scherpste kantjes van het partijprogramma af te vijlen: is dat na al die jaren op de oppositie banken dan echt een té groot offer om eindelijk mee aan de macht te kunnen komen?

‘Ik blijf het grappig vinden: politieke tegenstanders die verkiezingen verliezen en die mij zeggen hoe ik mijn partij moet runnen. Terwijl de kiezer onze aanpak en inhoud beloont, gaan de verliezers van de verkiezingen ons de les spellen? Compromissen kunnen effectief nodig zijn, maar volgens mij sluit je die toch vooral na de verkiezingen. In de aanloop naar die verkiezingen doe ik geen water in mijn wijn, ik heb geen schrik om mijn programma voor te leggen en voluit te verdedigen. Overigens: Bart De Wever heeft me ooit uitgescholden voor paljas, is het dan niet vooral aan hem om meer oog te hebben voor de balk in eigen oog dan voor de splinter bij anderen? Een ander verhaal wordt het na de verkiezingen: dan moeten partijvoorzitters hun partijprogramma naast elkaar kunnen leggen en een synthese maken.’

Vlaamse onafhankelijkheid

Laat het ons nog iets concreter maken: jullie blijven resoluut voor Vlaamse onafhankelijkheid opteren, N-VA kiest in eerste instantie voor confederalisme. Is dat voor jullie ook een optie, desnoods als overgangsregime?

In geen van beide landsdelen is er een meerderheid te vinden voor confederalisme. Voor onafhankelijkheid heb je enkel een soevereiniteitsverklaring in één landsdeel nodig

‘Ik zal nooit de gevleugelde woorden van wijlen Karel Dillen vergeten: Le confédéralisme, c’est le fédéralisme des cons. Ik geloof niet in het confederalisme, omdat je daarvoor een tweederden meerderheid nodig hebt in beide landsdelen. In Wallonië zouden we héél misschien de PS over de streep kunnen trekken, terwijl die partij goed is voor hooguit 25 procent van de stemmen. Hier in Vlaanderen zijn N-VA en wellicht ook CD&V – als hen dat aan de macht kan houden – daarvoor gewonnen. Ook die twee partijen halen geen 50 procent van de stemmen. Moraal van het verhaal? In geen van beide landsdelen is er een meerderheid te vinden voor confederalisme. Voor onafhankelijkheid heb je enkel een soevereiniteitsverklaring in één landsdeel nodig.’

U weet net zo goed als ik dat je daar de eerstkomende jaren geen vijftig procent van de Vlamingen voor meekrijgt?

‘Dat zegt u. Door het hardnekkig niét over dit thema te hebben, wordt het natuurlijk lastiger om er de Vlamingen warm voor te maken, maar ik ben niet zo pessimistisch op dat vlak. Dertig jaar geleden al publiceerde Guy Verhofstadt zijn eerste Burgermanifest. Dat was Vlaams en rechts, tot Verhofstadt premier kon worden en zijn kar resoluut keerde. Later kwam Yves Leterme: aanvankelijk uitgesproken Vlaams en rechts, tot ook hij van de macht mocht proeven. Vandaag zien we hetzelfde gebeuren met N-VA. Welnu, ik rijd me niet meer vast in dat Belgische moeras. Zolang je de spelregels van de tegenstander volgt, raak je nergens. Laat ons dus eerst maar even afwachten of ook de N-VA op termijn niet kiest voor het separatisme, als die partij bij de volgende verkiezingen verder achteruitboert.’

Tegelijk kunnen we niet om de vaststelling heen dat Vlaams Belang zich veel sterker profileert op het migratiethema dan op de Vlaamse onafhankelijkheid. Misschien omdat u heel goed beseft dat migratie de partij electoraal veel meer kan opleveren?

‘In het parlement profileren we ons wél heel vaak rond communautaire thema’s. Op sociale media ligt dat anders, dat klopt, maar daar zien we ons dan ook gedwongen om vooral op de actualiteit in te spelen.’

Gesprekken met De Wever

Bij de vorming van deze Vlaamse regering heeft Bart De Wever ook met jullie enkele gesprekken gehad. Wat hebben die u geleerd met het oog op een eventuele latere samenwerking?

‘Nu moet ik goed opletten wat ik zeg (lacht). Ik ben het vaak gloeiend oneens met hem als politicus en ik vind dat hij mislukt is als politiek strateeg, maar in de persoonlijke omgang is De Wever wel een man van zijn woord. Hij is natuurlijk ook een machtspoliticus, die zijn partij aan de macht probeert te krijgen en die daarbij zowel op het Vlaamse als op het federale schaakbord speelt. In functie daarvan bepaalt hij ook zijn strategie om op beide niveaus aan de macht te komen. Ikzelf schaak enkel op Vlaams niveau en hanteer dus ook een andere strategie.’

Betekent dit ook dat u ervan overtuigd bent dat er met Bart De Wever wel een deal te sluiten valt?

‘Die vraag zal ik pas na 2024 kunnen beantwoorden. We hebben elkaar na die onderhandelingen over de Vlaamse regeringsvorming nooit meer ontmoet, en dat vind ik een grote vergissing. In Wallonië pakken ze het anders aan: als ze daar vaststellen dat de Franstalige belangen in het gedrang komen, gaan de partijvoorzitters samen aan tafel zitten en slagen ze er vaak in het partijbelang even opzij te zetten. Dit begrijp ik niet in de houding van De Wever: wij boeten hier jaarlijks aan welvaart in, en in de Vlaamse rand is het vandaag huilen met de pet op, maar toch weigert hij hardenekkig om daarover samen aan tafel te gaan zitten.’

Journalisten hebben de neiging zich blind te staren op de partijtop, terwijl er op lokaal niveau vaak een heel andere dynamiek speelt tussen partijen en politici. Staan Vlaams Belang en N-VA lokaal veel dichter bij elkaar dan de officiële communciatie aan de top laat uitschijnen?

Het cordon sanitaire bestaat de facto niet meer op lokaal en al evenmin op sociaal vlak. En in het algemeen is het vooral nog iets voor mensen ouder dan 35.

‘Bij de N-VA bestaat er een duidelijke richtlijn naar de lokale afdelingen om ook op lokaal niveau niet met ons te onderhandelen. Tegelijk is er in de politiek natuurlijk ook maar één echte wetmatigheid: de belangrijkste verkiezing is de eerstvolgende, en die moet gewonnen worden. Ik kan daar niet al te veel over lossen, maar wij investeren fors in onze lokale partijwerking. In gemeenten waar er kansen liggen, proberen we dus wel degelijk lijntjes uit te werpen. Maar zoals gezegd, dit is behoorlijk lastig, omdat het onder geen beding mag uitlekken. Het cordon sanitaire bestaat de facto niet meer op lokaal en al evenmin op sociaal vlak. En in het algemeen is het vooral nog iets voor mensen ouder dan 35. Tegen de golf van de geschiedenis kan niemand op: partijen zoals de onze zijn intussen al aan de macht of aan de macht geweest in verschillende Europese landen. Het lijkt me ondenkbaar dat dit in Vlaanderen dan nooit zou gebeuren. Wij hebben de tijdsgeest mee.’

CORONA, DELTA, OMIKROM

& CENSUUR VRIJE

STRICT PERSOONLO-IJKE COMMENTAAR

*

Heb hier niets aan toe te voegen of af te breken.

Trouwens, de weverijen die hun tijd niet opvolgen, die zijn toch ten dode opgeschreven? Moderniseren is geen mode- verschijnsel, maar een levensreddende inspiratie.

*

Digithalys