Eindelijk is de eerste boekbespreking van mijn memoires verschenen. Nuchter en accuraat.
Niet uit wederzijds belang dat de zeer leerrijke recensie bij Doorbraak is verschenen. De ware reden is dat dit onlinemagazine geleid wordt door mensen die de recente Vlaamse – en deels Hollandse – literaire geschiedenis nog kennen en niet bevooroordeeld zijn.
Want, in tegenstelling tot het literair journaille van de zelfbenoemde kwaliteitskranten, is de historische waarde van iemand of een gebeuren voor de redactie van Doorbraak relevanter dan de sensatie of het BV-gehalte.
Onderschatting troef
Wat weet Lauwaert van kleinkunst af?
Is het omdat een zekere naïviteit in mij onverwoestbaar blijkt, maar ik kijk er telkens weer van op dat de pers de bal compleet misslaat als het een oordeel velt over een initiatief waar ik mee uitpak. Toen ik de voorloper van Nekka, Kazuno, organiseerde, in 1969, waren de reacties van het soort ‘Wat weet Lauwaert van kleinkunst af?’
Terzijde: Toen ik Jan De Wilde op zaterdag 22 december zag, bij de uitreiking van de Louis Paul Boonprijs, zei hij: ‘Ik ben blij dat ik je nog eens zie.’
Dezelfde geringschattende reacties als die van Kazuno kwamen er ook toen ik de eerste Nacht van de Poëzie in 1973 organiseerde. Een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen, de Vlaamse pers daarentegen in veelvoud.
Toen ik in de tweede helft van de jaren tachtig Bloomsday organiseerde was ik dus niet verbaasd dat de pers zich publiekelijk afvroeg wat ik van James Joyce wist. Ik was voorzeker iemand die nooit een boek, laat staan een verhaal, van de beroemde Ier, schrijvend als exile, gelezen had. Toen ik de roman Reis naar het einde van de nacht van Louis-Ferdinand Céline bewerkte en opvoerde waren de Vlaamse reacties… ‘Waar begint Lauwaert aan? Dat kan nooit wat worden.’
Nederland gidsland
Opzettelijk schrijf ik ‘Vlaamse reacties’. Pas toen ik – zonder enig vooroordeel van de directie – in het Amsterdamse Shaffy Theater de voorstelling speelde, volgden lovende recensies in de Volkskrant en NRC (toen nog NRC-Handelsblad). Vooral de legendarische theaterrecensent Jac. Heijer was lyrisch. ‘Hij heeft er de kop voor,’ schreef hij. Waarmee hij niet alleen mijn rosse ragebol bedoelde, maar ook mijn beeldende expressie.
Aan mijn monologen heeft de Vlaamse pers ook nooit enige aandacht besteed. Slechts één journalist heeft ooit, een medewerker van DM die al gauw om zoveel redactie-gepruts en gesukkel weggevlucht is – de link, de band gelegd tussen mijn bewerkingen. Ik heb de beschouwing niet meer, maar herinner mij nog zeer goed dat hij schreef ‘… elke nieuwe monoloog is een logisch vervolg op de oude en allen samen volgen ze het parcours van Lauwaerts leven.’
Was er enige aandacht, dan bleek die van minieme aard
Eenzelfde nonchalance was er voor mijn literaire werk. Was er enige aandacht, dan bleek die van minieme aard en matige kwaliteit.
Nu ook weer – het houdt niet op! – voor Alvorens alles vervaagt. De Standaard… geen woord, en De Morgen een klein stukje in de boekenbijlage van 12 december 2018. Zo goed als de hele flaptekst van het boek is overgenomen. Enkel de slotzin komt uit het hoofd van de redacteur: ‘De controversiële Lauwaert geeft zijn versie van de turbulente jaren 60 tot 80.’
Beter een goede vriend
Dat ik door de boycot van de reguliere pers niet in het gekkenhuis ben beland, heb ik te danken aan een aantal mensen – met de jaren zeer goede en vooral objectieve vrienden. Dat is o.m. het geval met Leen van Dijck, historica en oud-hoofdconservator van het Letterenhuis, Karel De Boeck, bankier, veellezer en voormalig voorzitter van boek.be, en Dorian van der Brempt, cultuur organisator en oud-directeur van het Vlaams-Nederlandse huis De Buren. Zij hebben mij aangespoord en de druk op de ketel blijven houden om mijn memoires te schrijven. Dat het boek er gekomen is, is niet zozeer aan mij te danken maar wel aan hen.
Maar ook enkele andere mensen hebben mij behoed van de ondergang. Die mogen wel eens vernoemd worden. Zoals Rik De Nolf, tot voor een paar jaar CEO van Roularta (uitgever van o.m. Knack). Trouwens, de steun is er nog altijd. Dankzij Rik De Nolf zijn er voor ‘Alvorens alles vervaagt’ posters en postkaarten gedrukt.
Een andere stille steunpilaar is Bernard Filliers van de gelijknamige graanjeneverstokerij. Gedurende jaren heb ik ‘de sterke drank’ voor mijn initiatieven geleverd gekregen, ‘gratis en toch voor niks’, zoals men zei in de Amsterdamse hipsie-hopsie jaren in en om De Melkweg en Paradiso.
De uitzonderingen die de regel bevestigen
Kunst is niet aan de lezers van Het Volk besteed
Niet alle journalisten zijn/waren in dezelfde ezelstal gehuisvest. Enkele journalisten dienen bedankt. Hun steun was medicijn tegen de dip en de flip. Ik denk hier aan wijlen Johan Anthierens en zijn nog lang (hoop ik) niet wijlen broer Karel Anthierens. Eén voorbeeld: Karel, als hoofdredacteur van Het Volk, hielp mij aan een reis naar Denemarken, naar aanleiding van de verheffing van het atelier van de Cobraschilder Carl-Henning Pedersen tot een museum. De pers was geïnviteerd en Karel bood mij de (snoep)reis aan, zeggende op zijn typisch ironische toon: ‘Maar schrijf er vooral geen stuk over. Kunst is niet aan de lezers van Het Volk besteed.’
Ook twee andere broers Anthierens steunden mij op hun manier. Jef Anthierens om mij – tot zijn pensionering – aan een gratis abonnement van het magazine waarvan hij de bedenker een eerste hoofdredacteur was, EOS, te helpen en Hugo Anthierens, cultureel medewerker van het centrum De Kriekelaar in Schaarbeek. Ook René Adams mag niet vergeten worden. Deze jazzkenner en literair belezen journalist heeft mij niet actief bewierookt. Wat hij wel heeft gedaan is dat hij als souschef en later hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws, onder zijn bewind een liberale krant en niet het parochieblad van de VTM, er voor heeft gezorgd dat er tenminste wat deftige, ik bedoel objectieve en doorwrochte artikels over mijn initiatieven verschenen.
Piet Piryns mag niet vergeten worden. Na de 1ste Nacht van de Poëzie schreef Piet, samen met Herman De Coninck, een denigrerend stukje over de Nacht in HUMO. Daar heeft hij zich later omfloerst voor verontschuldigd, zij het niet op perspapier. En hij is later, gedurende vele jaren, de mede-presentator geweest van de Utrechtse Nacht van de Poëzie. Wat ik beschouw als een erkenning voor wat ik in elkaar heb gevezen. Bijhorend leuk feitje. Op de 2de Nacht van de Poëzie was een van deelnemende dichters… Herman de Coninck.
Kontlikken
ik ben een BV zonder televisie en dat speelt mij parten
Radio… televisie… ik ben een BV zonder televisie en dat speelt mij parten. Ik ben er fier op dat ik zo ben, maar als je geen lid bent van hun vriendjesclubjes of de leden niet voor elke scheet of niesbui de hemel in prijst, mag je het schudden. Enkele vrienden zeiden dat ik een typische gast was voor De Ideale Wereld. Waarom probeerde ik niet in het panel te zitten? Ik heb het geprobeerd, maar je stuit op een wal, bevolkt door bedienden met een kortetermijngeheugen. Op mijn vraag halverwege november aan het nethoofd van Klara of er aandacht besteed wordt aan mijn boek, kreeg ik als antwoord: ‘Alles zit vol tot eind van het jaar.’ Conclusie: Als je niet likt, word je niet verdikt.
Afijn, ik vind troost, althans een deel ervan, in de opmerking van sommige journalisten die na het succes van mijn initiatieven schreven ‘zoiets lukt enkel Guido Lauwaert’ of iets soortgelijks. Ik heb zulke opmerkingen niet als een late erkenning ervaren, maar als een excuustruus. Een echt excuus was het niet, daarvoor waren en zijn de ego’s en de ijdelheid van de Vlaamse journalisten te groot.
En die foutjes…
Verder ontneemt mij de schaamte het feit dat de eerste druk van Ulyssesvan James Joyce na rato vijfduizend fouten telde
Om terug te komen op de boekbespreking van Doorbraak. De recensent wijst in zijn bespreking op enkele slordigheden en zetfouten. Hij heeft gelijk. De enige verontschuldiging die ik kan bedenken, is dat het boek in zeven maanden tijd, rechttoe rechtaan, geschreven is en iedereen, tot en met de eindredacteur, tegen een hels tempo heeft moeten werken om de boekenbeurs te halen (wat maar ten dele is gelukt). Verder ontneemt mij de schaamte het feit dat de eerste druk van Ulysses van James Joyce na rato vijfduizend fouten telde.
Een doekje voor het bloeden – dat gebruik ik nog vaak, telkens als de noodzaak zich opdringt – is een artikel uit het tijdschrift Uitgelezen Boeken van 13 mei 2005. Veertien beknopte gedachten telt het ironisch artikel. Het beslaat één pagina. De titel luidt: ‘Zonder fout leeft niemand wel.’ De vierde gedachte werkt helend: ‘Luis en zetfout hebben dit overeen dat zij in hun nietige verborgenheid de bron kunnen zijn van schaamte en jeuk. Bij beide treedt gewenning op. Veel boekenmakers weten dat men bij het openen van het kersvers geboren boek de eerste zetfout al ziet zitten: een geruststelling eigenlijk.’
Ik heb gezegd… en voel mij opgelucht.
*
GUIDO LAUWAERT
26 DECEMBER 2018
*
Guido Lauwaert is regisseur, acteur, auteur, columnist en recensent voor o.a. Het Laatste Nieuws, NRC Handelsblad, Knack en Doorbraak.
Doorbraak is een onafhankelijk medium zonder subsidies. We kunnen dit enkel doen dankzij uw financiële steun. Uw steun geeft onze auteurs de motivatie om meer en regelmatiger te schrijven. Steun ons met een kleine bijdrage of word vandaag nog Vriend van Doorbraak.
Ingrediënten: nepnieuws, gele hesjes, een terreuraanslag en Marrakesh
*
je voor dat in Den Haag wordt betoogd, bijvoorbeeld tegen het pact van Marrakesh. Daar staat iemand met een groot bord: ‘RUTTE ROT OP!’ En stel je voor dat de NOS daar in het journaal een foto van laat zien, maar eerst ROT OP van het bord af photoshopt, zodat er alleen nog RUTTE staat.
Ok, we zijn wel wat gewend van de NOS met hun agenda — regering, migranten en islam uit de wind houden. Maar dit? Nee.
zelfs Fransen hebben geen uitleg voor wat een ‘operationeel persoon’ precies is
In Frankrijk gebeuren die dingen wel. Bij een demonstratie van de ‘gilets jaunes’ onlangs in Parijs, hield iemand een bord omhoog met
*
‘MACRON DÉGAGE!’. Daar bleef in het journaal van publieke zender France 3 alleen ‘MACRON’ van over. Het viel niet te ontkennen: de originele foto is ook in omloop. De verklaring van France 3 verandert dagelijks, de laatste versie was een ‘menselijke fout’ van een personne opérationnelle. Hoe kan een bewuste en overbodige photoshopactie een menselijke fout zijn? En zelfs Fransen hebben geen uitleg voor wat een ‘operationeel persoon’ precies is. Of wie dat dan zou moeten zijn.
Schaamrood
Bestaat er bij France 3 en andere publieke omroepen een sfeer van ‘niet happen naar het baasje’? Staan daar soms sancties op? Zit er een Reichskommissar voor censuur op de redacties? En is daarom goedbeschouwd alle berichtgeving van publieke zenders verdacht, zodra het ook maar iets te maken heeft met Macron en de overheid?
Welk nieuws kunnen we überhaupt nog geloven?
Ik geef toe, als je France 3 door de NOS vervangt, kun je dit soort vragen ook stellen zonder een al te gek figuur te slaan. Uit dit voorbeeld blijkt echter weer eens dat men in Frankrijk vaak een stap verder gaat dan bij ons. Kijk maar naar de politiek.
als ongekroonde koning van het innuendo minister Castaner van Binnenlandse Zaken
*
Iemand als Rutte is bepaald niet de eerste die je te binnen schiet als je een betrouwbare politicus moet noemen, maar het schaamrood zou hem zeker naar de kaken stijgen als hij de verdachtmakingen, propaganda en baarlijke nonsens moest uitkramen op tv, waar ministers van Macron in grossieren. Met als ongekroonde koning van het innuendo minister Castaner van Binnenlandse Zaken, over wie ik nooit enige Fransman iets aardigs heb horen uiten. Wel meer dan genoeg scheldwoorden, met als aanvoerder in het klassement voyou, schurk.
*
Toen de straten van veel grote Franse steden de afgelopen zaterdagen geel kleurden, en tegelijkertijd overal op het platteland wegen werden geblokkeerd, hield Castaner vol dat er in heel Frankrijk hooguit 10.000 gele hesjes actief waren. Eerst noemde hij ze ultra-rechtse extremisten, wat mijn dorpsgenoten die enthousiast meededen zeer beslist geen van allen zijn. Zojuist vergeleek hij ze nog in het parlement met de Taliban. Ik verzin het niet.
Risico gedrag
Deze minister waarschuwde eerder dat de gele hesjes met hun acties het risico op een terroristische aanslag groter maakten. Ze hielden de politie bezig. Een onzinnig geval van chantage, waar veel Fransen zich kwaad over hadden gemaakt. Wordt het recht op demonstreren tegenwoordig ingeperkt door het risico op terrorisme?
Zullen we voetbalwedstrijden dan ook maar meteen afschaffen? Of: als u te hard rijdt, leidt u de politie af en vergroot u de kans op een aanslag. Hoe klinkt dat?
Al hebben Castaner en met hem veel media lang volgehouden dat de gele hesjes vernielzuchtige, rechts-extremistische relschoppers en plunderaars waren, zo langzamerhand is er niemand meer te vinden die dat nog gelooft. Of die niet weet dat het oproerkraaiers van diverse maar vooral extreemlinkse pluimage waren, die zich onder de gele hesjes hadden gemengd, en de politie hadden bezig gehouden.
En van wie men hardnekkig blijft horen dat Castaner ze bewust ongemoeid had gelaten, teneinde de echte demonstranten in kwaad daglicht te zetten. Er doken zelfs beelden op van relschoppers die er net even te netjes uitzagen, en met een lap voor hun gezicht uit politiebusjes stapten, waar ze zich kennelijk hadden verkleed…
Complottheoretici
Net toen duidelijk begon te worden dat Macron met zijn wezenloze praatje op tv de gemoederen niet echt tot bedaren had weten te brengen, werd er een islamitische terreur-aanslag in Straatsburg gepleegd. Een stuk of wat gele hesjes konden niet nalaten op de sociale media te laten weten dat deze aanslag een geschenk uit de hemel moet zijn geweest voor de president en zijn ministers, omdat de rebellie voor het eerst in weken op de achtergrond raakte.
‘Nare samenzwerings-theorieën, zie je wel wat een schorem het is, die gele hesjes, nu proberen ze zelfs ons, de Exécutif, een aanslag in de schoenen te schuiven, schande, schande, schande…’
Regeringswoordvoerders struikelden over elkaar, in de media en in het parlement, naar aanleiding van wat extreme geluiden op internet. Het deed me denken aan een cartoon van een mannetje dat achter zijn computer zit. Zijn vrouw roept uit de slaapkamer of hij komt. ‘Nee, ik ben bezig,’ antwoordt hij, ‘er klopt iets niet op het internet!’
De stemming werd er niet beter op toen bekend raakte dat de islamitische terrorist in kwestie,
Chérif Chekatt,
op de ochtend van de aanslag nog bezoek had gekregen van de politie én van twee agenten van de DGSI, de Franse geheime dienst. Die kwamen niet zomaar… Chérif stond geregistreerd als fiché-S: terrorisme-gevaarlijk, net als zijn vader en een paar van zijn broers. Dan kun je wel eens de politie aan de deur verwachten… Hij was overigens niet thuis toen ze kwamen.
Verhip, Marrakesh
*
*
Maar de volksbeweging was ook een welkome afleiding voor dit migrantenpact. Daarover is in Frankrijk op geen enkel moment en op geen enkele plek een openbare discussie gevoerd — afgezien van wat gesputter op de sociale media. Het viel veel mensen op dat Macron zijn loze beloftes op tv deed om de volkswoede te bedwingen op bijna hetzelfde moment dat iemand namens hem in Marrakesh een krabbel zette.
Discussie over het pact was allerminst misplaatst geweest. Een president die in de eerste ronde van de verkiezingen maar iets meer dan 20% van het volk achter zich wist te krijgen, en dankzij Marine Le Pen de tweede ronde won, die president dus, besloot op eigen houtje een volgens niet de minste juristen toch best bindende overeenkomst te tekenen.
Die overeenkomst heeft het in zich definitief een einde te maken aan de eigen identiteit van Frankrijk. Zo gaan de dingen hier: de term failed state is niet overdreven als het Franse politieke bestel in geding is.
*
’t Is niet al goud wat blinkt
Wat Macron als voormalig bankier maar niet kan of wil begrijpen, is dat de volksopstand over veel meer gaat dan geld alleen. Ook dit pact speelde een rol, om maar wat te noemen. Een meerderheid van het volk wil dat niet, er is nergens een meerderheid van het volk die dat wil. En alleen al omdat Macron er met geen woord over repte in zijn verzoenend bedoelde praatje op de televisie, zal deze overeenkomst een aanjager blijven van breed gedragen ongenoegen.
Waarom toch steeds zo smalend over de allocution — de speech — van Macron, hoor ik u vragen. Welnu, de paar toezeggingen die hij deed, zijn inmiddels grotendeels weer teruggedraaid door de Assemblée. De partij van de president heeft daar een absolute meerderheid. Wat dat betreft, hebben de gele hesjes uiteindelijk weinig bereikt.
Maar ze hebben wel iets anders bewerkstelligd, dat moeilijker terug te draaien zal zijn. De president heeft zijn ware gezicht getoond: dat van een ambitieuze , zonder enige empathie voor het voetvolk. Met zijn goede naam in het buitenland is het wel zo’n beetje gebeurd. Hij heeft ook een totaal onvermogen geëtaleerd om bekwame ministers te vinden. Of beter gezegd: om bekwame mensen bereid te vinden minister te worden.
*
Dat deze president van de rijken – zoals Macron vrij algemeen wordt genoemd – besloot op 20 december te gaan lunchen bij een bekende Franse restaurantketen voor de smalle beurs, de Courtepaille, mag voorpaginanieuws zijn, maar zal hem niet redden.
*
O ja, grapjassen doken een tweet op van Macron, van 31 december 2017. Daarin voorspelt hij dat 2018 hét jaar zal worden van cohésion de la Nation: nationale eenheid.
Ik ben benieuwd waar hij 31 december aanstaande mee komt…
In 2016 registreerde de federale politie 8.400 gevallen van agressie tegen agenten, waarvan 800 met slagen. Het geweld is tegenwoordig geen uitsluitend grootstedelijke problematiek meer: ook in de kleinere provinciesteden stijgen de cijfers.
*
Brecht Rasschaert is inspecteur bij de interventiepolitie van de lokale politie Aalst en krijgt het vaak zwaar te verduren tijdens interventies.
*
Rasschaert werkt bij de interventiepolitie van de lokale politie Aalst en is ook te zien in het tweede seizoen van de Vier-reeks ‘Niveau 4’, dat zich deze keer niet in de Vlaamse grootsteden afspeelt, maar in de drie centrumsteden Hasselt, Sint-Niklaas en Aalst. Opvallend is dat het geweld en de agressie tegen de politie niet enkel meer een probleem is in de grootsteden Antwerpen of Brussel.
Ook in de kleinere steden stijgen de cijfers. De daders komen er nog steeds in veel gevallen vanaf zonder straf. Dat vindt Rasschaert onaanvaardbaar. Dat werkt volgens hem demotiverend voor het politiepersoneel – veel agenten voelen zich hierdoor in de steek gelaten, aldus Rasschaert.
*
Agressie tegen de politiek
Meneer Rasschaert, is er vandaag meer agressie tegenover de politie dan vroeger?
Rasschaert: ‘Ongetwijfeld. De aard van het geweld is ook veranderd: er zijn vandaag meer wapens mee gemoeid.
*
Vroeger waren mensen veel banger van de politie. Zeker van de Rijkswacht. Die grens is nu serieus vervaagd.’
*
Vanaf wanneer is er sprake van agressie tegen een agent?
Zodra iemand je fysiek aanvalt, spreken we van agressie.
‘Bij verbale agressie hangt het af van de situatie. Iedereen heeft zijn eigen grens. Wanneer een dronken persoon mij uitscheldt voor ‘vuile flik’, zie ik dat niet meteen als verbale agressie. Maar als iemand dat in nuchtere toestand doet, maak ik een proces-verbaal voor smaad op. Fysieke agressie daarentegen is heel simpel af te bakenen. Zodra iemand je fysiek aanvalt, spreken we van agressie.’
Welke middelen kan en mag de politie inzetten tegen agressie?
‘Als mensen zich agressief opstellen, zullen wij met gelijke wapens terug vechten. We proberen eerst de situatie te kalmeren, en ervoor te zorgen dat mensen zichzelf en ons geen pijn kunnen doen. Wij kunnen dwang gebruiken om te voorkomen dat mensen vluchten of ons aanvallen. Iemand handboeien is daar zo’n voorbeeld van. We hebben ook pepperspray, een wapenstok en een vuurwapen aan onze wapengordel hangen. Die mogen wij alleen gebruiken onder bepaalde voorwaarden. We moeten altijd afwegen of het geweld dat we gebruiken gelijk is aan het geweld dat tegen ons gebruikt wordt.’
*
Vaak denken mensen bij agressie aan hooligans. Maar er zijn nog veel andere profielen.
‘Dronken mensen die eens agressief worden, doen dat meestal niet bewust naar ons. De volgende dag weten ze vaak ook niet meer en verontschuldigen ze zich. Maar er zijn ook mensen die ons echt haten, die zich heel bewust agressief gedragen tegenover ons, en staan meestal al bekend bij ons om hun agressief gedrag.’
*
Merkt u een verschil in agressie en respect tegenover vrouwelijke agenten?
Je moet op eender welk moment respect hebben voor een agent, ongeacht of dat nu een man of vrouw is
‘In moslimgemeenschappen hebben mannen het heel moeilijk om een vrouw te gehoorzamen. Er kan dus wel een probleem ontstaan als er twee vrouwelijke collega’s de straat op gaan. Mijn vaste collega is een vrouw en als zij het woord neemt, kan een man dat soms niet aanvaarden. En eigenlijk mogen wij daar – als mannen – niet in tussenkomen. Zij heeft namelijk evenveel autoriteit als een mannelijke politieagent, maar soms is het wel verstandig om in dat milieu mannen en vrouwen te scheiden. Ik weet dat het niet mag en we proberen dat ook wel te vermijden, maar soms kan het niet anders. In mijn ogen is dat namelijk ook een vorm van agressie, maar dan psychologisch. Je moet op eender welk moment respect hebben voor een agent, ongeacht of dat nu een man of vrouw is.’
Sociale media
Tegenwoordig verschijnen er veel beelden van incidenten met de politie op sociale media. Hoe gaat de politie hiermee om?
*
‘Ik heb het zelf al meerdere keren meegemaakt en ik heb daar weinig problemen mee. Mijn oudere collega’s daarentegen vinden dat moeilijk. Als je je werk naar eer en geweten doet, moet je je daar niet te veel van aantrekken. In principe mogen mensen altijd alles filmen, maar als ik het echt niet wil, dan stap ik gewoon op die persoon af en vraag ik daarmee te stoppen. Ik vraag dan ook hun identiteitskaart. Als ik het achteraf dan zie verschijnen op sociale media, maak ik een proces-verbaal op voor schending van de privacy. Maar we kunnen er niet omheen: camera’s zijn niet meer weg te denken in onze samenleving en daar moeten we mee leren leven.’
De Amerikaanse politie heeft door sociale media te kampen met imagoproblemen. In veel gevallen gaat het geweld tegen zwarte mensen. Kunnen dit soort filmpjes hier ook voor een imagoprobleem zorgen?
De helft van mijn tussenkomsten zijn met vreemdelingen
‘Als een agent bij een tussenkomst met zwarte personen of vreemdelingen iets over die personen zegt dat echt niet door de beugel kan, dan kan zo’n filmpje wel voor imagoproblemen zorgen. Je spreekt op dat moment niet in naam van jezelf, maar in naam van de politie en dan kan de politie dus wel geschaad worden. Wij mogen uiteraard geen onderscheid maken tussen een blanke, een gele of een zwarte persoon. Wij behandelen iedereen gelijk, maar dat is moeilijker in de ene zone dan in de andere. De helft van mijn tussenkomsten zijn met vreemdelingen. Ik mag daar dan geen onderscheid in maken, maar dat is soms heel moeilijk.’
*
En wat met gemediatiseerde zaken, zoals die van Jonathan Jacob? De rechtbank oordeelde dat hij in 2010 stierf politiegeweld.
*
‘Voor die zaak bekend werd, kende niemand het Bijzondere Bijstandsteam of de Bottinekes van Antwerpen. Door die zaak lijken zij heel agressief, maar daarnaast hebben ze ondertussen ook al honderden andere zaken afgehandeld zonder problemen. Dat komt gewoon niet in het nieuws. Het zijn altijd alleen de slechte verhalen die uitvergroot worden en dat zou niet mogen.’
Nul-tolerantie
Gebeurt het vaak dat mensen een klacht indienen wegens geweld door de politie?
‘Dat gebeurt te veel. De klachten waar ik al mee geconfronteerd ben, waren altijd al ongegrond. Nochtans krijgt het Comité P dagelijks klachten binnen. Sommige mensen proberen ons voor het minste onderuit te halen. Dat is het moeilijke aan onze job. Als de politie tussenkomt, is dat meestal niet goed en dan gaan mensen altijd proberen om hun gelijk te halen. Soms gaan ze daar zelfs dingen voor verzinnen.’
“Niveau 4”
toont veel agressieve incidenten. Kunnen de makers met dit programma aan de alarmbel trekken?
‘Nee. Er is al genoeg aan de alarmbel getrokken. Ik denk dat televisieprogramma’s over de politie eerder kunnen dienen als sensibilisering om te tonen hoeveel agressie er effectief is. Dat is ook wat regisseur Eric Goens wil aankaarten. Hij wil laten zien dat agressie niet alleen voorkomt in grote steden als Brussel of Luik. Daarom is hij komen filmen in kleinere steden zoals Aalst, Hasselt en Sint-Niklaas.’
Wordt er genoeg gedaan om het probleem aan te pakken?
We hebben soms het gevoel dat we in de steek gelaten worden
*
‘De overheid probeert al veel te doen, maar ze doet zeker nog niet genoeg. Er is al veel geweld gepleegd tegen de politie. Zeker als je de terroristische daden van de afgelopen jaren er bij telt. Voorlopig lijkt het ook niet te verbeteren in de toekomst. We hebben soms het gevoel dat we in de steek gelaten worden. Er wordt gezegd dat geweld tegen ons erbij hoort, dat we daar bewust voor gekozen hebben. Maar ik heb ervoor gekozen om politieagent te worden, niet om slaag te krijgen. Dit is een zwaar beroep, maar toch wordt het nog altijd niet als dusdanig erkend.’
Vorig jaar werd een nul-tolerantie ingevoerd voor agressie tegen politie. Worden er daardoor meer daders gestraft?
‘Momenteel nog niet. Daar is het nog iets te vroeg voor. Een jaar in de gerechtelijke context is heel kort. Als iets in 2017 is vastgesteld en de procedure loopt nog bij het parket, dan duurt het heel lang voor er een uitspraak is. Binnen een jaar gaan we daar misschien beter zicht op hebben. Ik denk wel dat het parket al strenger is geworden. Nu agressie zoveel in de media komt, zullen parketmagistraten wel iets korter op de bal spelen.’
Ook de straffen op agressie tegen agenten zijn vorig jaar strenger geworden. Daders riskeren nu bijvoorbeeld tot 10 jaar cel. Denkt u dat die verstrenging effect heeft?
*
‘Strengere straffen zijn zeker goed, maar gaan nu geen agressie voorkomen. Op lange termijn misschien wel, als er uitspraken zijn en de straffen ook effectief uitgevoerd worden. Voor agressie kun je nooit streng genoeg zijn. Het merendeel van de daders wordt nog altijd niet gestraft. Ik vind dat onaanvaardbaar. Dat is straffeloosheid. Terwijl er in het verkeer meteen boetes worden uitgeschreven. Daar is een boete een boete. Moet er daar bij ons echt zoveel ophef rond gemaakt worden?’
Ongestraft
Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon zei vorig jaar dat geweld tegen agenten een onderschat fenomeen is. Toch worden er nog steeds veel daders niet vervolgd.
‘Dat is heel frustrerend. En vooral ook heel demotiverend. Waarom zouden wij nog moeite doen om iets op papier te zetten, als de daders toch niet vervolgd worden? Er zijn mensen die het echt niet meer zien zitten om bij de politie te werken. In veel politiezones willen collega’s van de interventiedienst overstappen naar andere diensten waar er minder kans is op agressie. Het is heel jammer dat het zo ver is moeten komen.’
Heeft u zelf ooit al overwogen om over te stappen, uit angst om het slachtoffer van agressie te worden?
‘Nee. De dag dat ik bang ben, moet ik stoppen met mijn job. Als je bij de interventiepolitie werkt, mag je niet bang zijn. Uiteraard ben ik wel meer op mijn hoede als we gevaarlijke interventies moeten doen.’
Nochtans stijgen ook de cijfers in uw politiezone. In Aalst zijn er in acht maanden tijd zestien agenten arbeidsongeschikt verklaard. Hadden die incidenten vermeden kunnen worden als de overheid sneller actie had ondernomen?
‘Dat hangt af van het incident. Als Hitler niet was geboren, dan was de Tweede Wereldoorlog er misschien ook nooit geweest. Het zou dus kunnen dat die incidenten in Aalst vermeden hadden kunnen worden, als het probleem al ernstiger aangepakt was geweest. Helaas zullen we dat nooit weten.’
De Christenen zijn wereldwijd de meest vervolgde religieuze groep: 10% van de 2 miljard gelovigen. Hun vervolgers noemen de missionering een hoofdreden voor de vijandschap. Klopt dat historisch? De geschiedenis van de missionering sedert 1750 is slechts smalletjes onderzocht. Zijn kolonisering en missionering twee zijden van één munt? Iets om over na te denken nu het Africa Museum de deuren heropend heeft.
Oktober 1966. De avond-nevel op de luchthaven van Ndjili bij Kinshasa ruikt naar vuur en rook. Mijn neus memoreert die mix tot vandaag. Met een pick-up rijd ik naar de universiteit Lovanium. Mijn kamergenoot is een Haïtiaan die wiskunde zal geven in Mbandaka. In 1966-1967 leefde ik een schooljaar als leraar in Lemfu, een missiepost in de brousse van de Lage Congo. Mijn buren op het Collège Christ-Roi waren directeur Kitende, drie jezuïeten, tien blanke lekenleraren en 350 scholieren.
Hij en zijn landgenoten zagen de negatieve én de positieve kanten van een eeuw missionering en kolonisering
Zes jaar na de onafhankelijkheid en in een van de makkelijkst toegankelijke streken van de ex-kolonie betaalde de missiepost de lonen van de ambtenaren en de pensioenen uit. De nieuwe ‘Staat’ was een administratieve puinhoop, ook op 150 kilometer van de hoofdstad. ‘s Avonds aan tafel na een schotel Chinese kool, het standaardmenu, dreven de politieke verhalen van voor en na de onafhankelijkheid, (de Dipenda) van 1960, naar boven. Directeur Kitende had discriminatie aan den lijve ondervonden, maar kruidde die anekdotes met waardering voor de moderniserende rol van de paters, hun kerstening van Afrika en de kansen die zij hem gegeven hadden. Het Bisdom Kisantu, waar Lemfu onder ressorteerde, werd geleid door
Monseigneur Kimbondo,
een charmante en goedlachse Bantoe, die evenmin tijdens de regelmatige contacten bloedstollende herinneringen ophaalde.
*
Hij en zijn landgenoten zagen de negatieve én de positieve kanten van een eeuw missionering en kolonisering. Lemfu was katholiek territorium en tussen dat dorp en de havenstad Matadi hadden Amerikaanse en Zweedse zendelingen scholen, hospitalen en landerijen. Voor een brave Kempenaar was de kosmopolitische missionering in Congo bizar en onbekend.
Missionarissen en Christianofobie
‘Zelfhaat en cultuurrelativisme zijn kenmerken van de westerling van vandaag. Hij laat zich mythes aanpraten die meestal onderlijnen hoe wild, barbaars, vernietigend hij is te werk gegaan bij de kolonisering van Afrika, Latijns-Amerika en Azië’, meende Valeer Neckebrouck, priester, oud-missionaris en wetenschapper, later in een gesprek dat ik met hem had.
‘Rustig en breed onderzoek toont dat het missioneringsverhaal niet zwart is, wel wit-zwart, een zebra’.
In januari 2013 praatte ik voor Tertio in Londen met Rupert Shortt, de auteur van ‘Christianophobia’, een analyse van de vervolging van Christenen in twintig landen. De slotsom van dit evenwichtige onderzoek van de Brit is dat 10% van de christenen vandaag wordt vervolgd. Niet gediscrimineerd – bijvoorbeeld als airhostess die geen kruisje mag dragen op haar uniform – wel lijfelijk, geestelijk, familiaal, kerkelijk aangevallen, verminkt, vermoord, verdreven.
*
wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen missies en kolonialisme is beperkt tot onbestaande
Een belangrijke reden die de vervolgers aanhalen is dat de vijandschap tegen de Christenen een gevolg is van de kolonisering: de missionarissen hadden hun traditionele cultuur en waarden vernietigd en de kolonialen geholpen om de ‘inboorlingen’ te knevelen, uit te buiten, over de kling te jagen. Het wetenschappelijk onderzoek naar de relatie tussen missies en kolonialisme is beperkt tot onbestaande. Op deel-aspecten van de betrekkingen tussen de missionarissen en de kolonisatoren werd gestudeerd. Een groot, overzichtelijk onderzoek ontbreekt.
Antropoloog-theoloog Neckebrouck kende geen titel van een al-omvattend boek over de missionering in Congo:
‘Dat bestaat niet. Wel kan je onderzoek vinden naar bijvoorbeeld de rol van de Norbertijnen in een deelgebied van Congo.’
Rol missionarissen was beperkt
Rupert Shortt citeert in Christanophobia de studie ‘Missions and Empire’, een verzamelbundel uit 2005 onder de leiding van Norman Etherington, een Ph.D van Yale, in de reeks Oxford History of the British Empire. De bibliotheek van Missio in Brussel heeft een exemplaar. Etherington en zijn team overspannen tweeënhalf eeuwen en drie continenten waarbij de focus het Britse imperialisme is. De besluiten zijn: in verhouding met de bereikte resultaten — de kerstening van Afrika, Latijns-Amerika en delen van Azië — was het aantal en de rol van de westerse missionarissen zeer beperkt want de hoofdresultaten zijn geboekt door de landeigen catechisten en christenen; de missies waren soms bondgenoten van de kolonisatoren echter even vaak waren zij tegenstanders (één voorbeeld: in de anti-slavernij-campagnes); erg logisch vervolgens, de dekolonisering was een vrucht van de missionering door de paters en zusters die de revolterende elites van de kolonies schoolden.
Valeer Neckebrouck: ‘Wat Norman Etherington en zijn co-auteurs vinden, schreef ik jaren voordien in grote lijnen in boeken als ‘De Stomme Duivelen’, het anti-missionair syndroom in de westerse kerk van 1990, heruitgegeven in 2002, en ‘Het dubbele rentmeesterschap’, missionaire verkondiging en sociale actie van 1994. Over de rol van de missies in de kolonisering is een eenduidig antwoord onmogelijk. Elke zogenaamde of vermoede alliantie tussen de missionarissen en de kolonisatoren moet concreet bekeken worden: welke Europese staat was de kolonisator, de Belgen hadden hun specifieke aanpak, evenals de Fransen, de Engelsen, de Portugezen en de Duitsers; welke nationaliteit had de missionaris — ‘onze’ Congo was het werkgebied van Belgen, maar evenzeer van Scandinaven, Schotten, Grieken, Amerikanen —; over welke christelijke kerk praten wij — waren het calvinisten, anglicanen, gereformeerden —; over welke periode praten wij — soms was er een vriendschappelijke band tussen missie en kolonie, op andere ogenblikken stonden die lijnrecht tegenover mekaar over de rechten van de Afrikanen, de Latijns-Amerikanen, de Aziaten.
Verhalen blijven vertellen over de westerse missionaire rovers die Afrika en Latijns-Amerika naar hun menselijke, culturele en economische ondergang zouden geduwd hebben is vals en verwerpelijk. Minstens moet er zeer genuanceerd en factueel naar het terrein gekeken worden.’
Mede door de reactie tegen de zogenaamde uitbuitende en vernietigende missionering groeide een houding en praktijk om missionaire actie gelijk te stellen aan ontwikkelingshulp, aan het werken aan de materiële vooruitgang van de Derde Wereld, met als onderbewuste achtergrond ‘dit is de boete voor onze rol bij de kolonisering’.
Valeer Neckebrouck: ‘Die ontwikkeling was en is fout. De missionaire verkondiging en de sociale actie zijn geen rivalen of zijn evenmin van elkaar gescheiden. Dat zegt elk kerkdocument over de missionering. Dat betekent anderzijds niet dat zij met elkaar mogen verward worden, tot elkaar herleid of met elkaar geïdentificeerd worden. Integendeel.’
De geschiedenis van de missionering, van de realiteit in Afrika, Latijns-Amerika en Azië, blijft tot vandaag braak liggen.
Op de vooravond van de Boekenbeurs doken enkele Doorbraak-medewerkers in hun bibliotheek om de beste boeken van 2018 te selecteren. Diezelfde redacteurs kregen ook de vraag voorgeschoteld wat voor hen het beste, belangrijkste of meest bepalende boek is geweest dat ze ooit hebben gelezen.
Het zorgde voor een bijzondere variatie, een bibliotheek op zich. Laat het haardvuur knetteren – en laat in u inspireren door dit alternatieve boekenlijstje.
Van Koran tot Kant
Een monnik uit de 5de eeuw slaagde erin mij tot andere inzichten te brengen en gewoonten en gedachten te doorbreken.
De hoofdredacteur gaat op zondag ‘ter kerke’, zoals hij zelf pleegt te zeggen. Het is dan ook geen verrassing dat hij a priori voor het Nieuwe Testament kiest. Wat doorvragen brengt hem bij een boek van Wil Derkse: Een levensregel voor beginners, Benedictijnse spiritualiteit voor het dagelijkse leven. Het gaat over de regel van Benedictus. Die schreef na veel vallen en opstaan in de 5de eeuw zijn kloosterregel, ‘een regel voor beginners’; iedereen blijft zijn leven lang een beginner. Die regel noemt Bauwens meer een wegwijzer dan een wet, en is na de Bijbel het meest verspreidde christelijke boek. ‘Het is na 15 eeuwen nog altijd actueel en kan ook vandaag een leidraad bieden in het leven. Bij mij deed het dat ook. Een monnik uit de 5de eeuw slaagde erin mij tot andere inzichten te brengen en gewoonten en gedachten te doorbreken.’ Pieter zou het zichzelf moeten verplichten het boek elk jaar eens te lezen. De eerste nieuwjaarsbelofte is daarmee gemaakt.
*
In dezelfde sfeer antwoordt Othman El Hammouchi. Hij kiest – evident – niet voor het Nieuwe Testament maar – al even evident – voor de Koran. Maar na wenkbrauwen-gefrons verkiest hij dan toch ‘Kritik der Reinen Vernunftvan Kant’. ‘Het heeft mijn metafysische en epistemologische mening vormgegeven, die voor mij zeer belangrijke zijn. Maar het heeft me ook in fundamentele zin leren denken en redeneren, en eigenlijk ook schrijven.’
Sam Van Rooy blijft bij de islamkritiek waarover hij publiceert. Hij twijfelt voor het beste boek tussen Soumission van Michel Houellebecq en ‘Waarover men niet spreekt’, het opus magnum van zijn vader Wim.
Ludo Abicht zoekt het dan weer in de Joods-christelijke mystiek. Hij noemt het boek ‘Das Prinzip Hoffnung’ van Ernst Bloch ‘een synthese van joods-christelijke mystiek, verlichtingsdenken en dialectisch materialisme. Een mooiere en vooral authentiekere synthese kan ik mij niet indenken. Vandaag en morgen méér dan noodzakelijk, al zie ik ook niet hoe dit de volgende decennia politiek vertaald kan worden.’
Cultuur, taal en religie worden de determinerende factoren van de internationale politiek
Julien Borremans vindt het een moeilijke keuze. Maar alvast één boek heeft een diepe indruk op hem gemaakt: ‘The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order’ van Samuel Huntington. Het is willens nillens een antwoord op het voluntaristische ‘The End of History and the Last Man’ van Francis Fukuyama, die na de val van de Muur de triomf van de liberale democratie blies. Borremans: ‘We zijn ons nu wel bewust dat dit idee niet meer was dan een ijle illusie. De mondiale ordening verloopt allerminst zoals Fukuyama en vele anderen zich hadden voorgesteld.’ Huntington doorprikte Fukuyama’s ballonnetje. Borremans stelt vast dat de Amerikaanse politicoloog werd onder een storm van kritiek begraven, maar jaren later kunnen we alleen maar vaststellen dat hij de vinger in de wonde legde. Het tijdperk van de westerse dominantie ligt achter ons. De nieuwe scheidslijnen tussen de volkeren worden niet langer ideologisch, politiek of economisch, maar cultureel bepaald.Cultuur, taal en religie worden de determinerende factoren van de internationale politiek. Toekomstige conflicten zouden zich afspelen op de grenzen van de verschillende culturele machtsblokken.
Borremans: ‘In eerste instantie spraken de feiten hem niet tegen. De strijd op de Balkan, de oorlog in de Kaukasus, de strubbelingen tussen India en Pakistan en de toenemende problemen tussen China en de Verenigde Staten pasten aan het eind van de jaren negentig goed in zijn theorie. Het aanzwellend conflict tussen de islam en het Westen bevestigt andermaal zijn theorie.’ Samuel Huntington is verguisd en zijn boeken raakten in de vergetelheid, ‘maar de stelligheid waarmee hij begin jaren 90 zijn boek verdedigde in een oceaan van misplaatste liberale arrogantie en overmoed, was een verademing,’ zegt Borremans. ‘Zijn boek las als een trein en zorgde voor barsten in het liberale paradigma.’
Cultuur en literatuur
Sommige medewerkers willen niet veel woorden vuil maken aan hun keuze.
Alsof die voor zich staat. Marc Vanfraechem kiest met stip, en zonder nadenken, voor Moby Dick. Hij schreef er eerder over en was erover te gast bij de jongens van het Radio 1-programma Interne Keuken.
*
Oud-hoofdredacteur van Het Nieuwsblad Mathias Danneels gaat voor ‘De avonden’ van Gerard Reve. Ook Italiëcorrespondent Philip Roose blijft bij de Nederlandse literatuur. ‘Omdat Ernest Claes mij het plezier van lezen heeft doen ontdekken’, kiest hij voor De Witte.
Vlaams Parlementslid voor Groen
Björn Rzoska
zoekt het in Portugal. Hij kiest voor de ‘indrukwekkende roman’ ‘Het evangelie volgens Jezus Christus’.
Rzoska: ‘De Portugese Nobelprijswinnaar werd voor dit boek in de ban van de Portugese kerk geslagen. Nochtans leverde hij met dit boek een indrukwekkende roman af.’
Zijn Vlaams Belang-collega CHRIS JANSSENS
is ook een literatuurliefhebber. Eén titel kiezen valt hem moeilijk, en dus gaat hij meteen voor het volledige oeuvre van Jeroen Brouwers. ‘een combinatie van het allerbeste wat er in de diverse literaire genres in het Nederlandse taalgebied is gepubliceerd.’
Gaston Durnez noemt het een moeilijke vraag. Maar uit de vele hem bepalende boeken kiest hij vandaag G.K. Chesterton: Orthodoxie. Nu in een nieuwe vertaling en met een voorwoord van Antoine Bodar verschenen bij Uitgeverij De Blauwe Reiger. ‘Dit “spitsvondig en blijmoedig” (Bodard) boek verscheen voor het eerst in 1911 maar het heeft niets van zijn frisheid en strijdlust verloren. Voor wie nieuwsgierig mee wil varen in Chestertons plezierboot is het een ontdekkingsreis in onze eigen paradijselijke tuinvijver.’
‘Reis naar het einde van de nacht’ van Louis-Ferdinand Célineis het boek dat theatermaker en acteur Guido Lauwaert het meest heeft geraakt.
‘Waar ik voordien geen greep kreeg over bepaalde aspecten van mijn wilde karakter, is dat door het lezen van de eerstgeborene van Céline wel gelukt. Zijn drift, taalmuziek en ongezouten mening over de mensen zijn mijn voedselbank.’ Het heet geen toeval dat Lauwaert een succesvolle monoloog maakte van het boek.
Kameraden?
Philip Clerick antwoordt op de vraag met een tekst over Karel van het Reve.
Het geloof der kameraden van Karel van het Reve werd uitgegeven in 1968.
Ik moet het gelezen hebben rond 1988. Daarmee kwam een einde aan mijn geloof in het communisme dat meer dan 15 jaar had standgehouden. Zonder het boek zou ik mijn militante leven ook wel achter mij hebben gelaten, maar was ik een soort saloncommunist geworden. Mijn boekenkast zou er nu heel anders uitzien.
Het kameradenboek had voor mensen zoals ik een sterke overtuigingskracht. Het heeft ook de vader van Van het Reve, de oude Vanter, van zijn levenslange geloof afgebracht. Dat komt omdat het zich niet bezighoudt met de misdaden van het communisme. Die misdaden zijn voor de gelovige geen argument. Die tien miljoen doden van Lenins burgeroorlog kun je evengoed aan zijn tegenstanders toeschrijven. Die twintig miljoen doden van Stalins terreur kunnen best verzinsels zijn van de ‘burgerlijke’ geleerden. Ook de slechte economische resultaten zijn geen argument, want de cijfers op de partijcongressen en de mooie kleurenfoto’s in magazines op glanspapier vertellen een heel ander verhaal. Nee, met misdaden en slechte economische resultaten overtuig je geen communist. Misdaden en economische resultaten behoren tot het rijk van de feiten, en feiten controleren is een hachelijke zaak als je zelf niet overal bij kunt zijn. ‘Burgerlijke’ specialisten kunnen je van alles wijsmaken.
Het was alsof de auteur zijn boek speciaal voor mij had geschreven
Karel van het Reve deed het anders. Hij legde zich toe op de léér van het communisme, het marxisme-leninisme.
Die leer kun je wel controleren in elke goed uitgeruste bibliotheek. En van die leer kun je dan met huis-tuin-en-keukenlogica laten zien dat bepaalde onderdelen geen steek houden. Van het Reve toonde aan dat het marxisme ‘waaraan miljoenen mensen geloven en die soms door zeer ontwikkelde mensen wordt aangehangen, stellingen bevat waarvan een kind de onredelijkheid kan inzien.’ Karel speelde de rol van dat kind en toonde die onredelijkheid aan in eenvoudige woorden, zinnen en redeneringen.
Wellicht zou het boek niet zo overtuigend geweest zijn als daar niet de kenmerkende stijl en toon waren bijgekomen. Die stijl en toon waren buitengewoon geschikt om een communist uit zijn harnas te krijgen. Van het Reve voerde een heel eigen koers tussen ernst en ironie, tussen concreet en abstract, tussen spreektaal en schrijftaal, tussen hoofdzaken en bijzaken en tussen helderheid en doordenkertjes. Het proza leek moeiteloos uit de pen gevloeid, al was er tien jaar aan gewerkt. Het was alsof de auteur zijn boek speciaal voor mij had geschreven, mijn diepste twijfels had geraden, en precies die bezwaren onder woorden bracht waar ik net niet zelf was opgekomen.
Migratie
In het Boekenbeurslijstje dook Theo Franckens boek ‘Continent zonder grens’ vaak op. In dit lijstje grijpt Nick Mertens naar Het land van aankomst van de Nederlandse sociaaldemocratische prof. Paul Scheffer. En wel ‘omdat hij als eerste een degelijke analyse maakte van de (Nederlandse) immigratie. En ook de vinger durfde te leggen op de wonden van de multiculturele samenleving (wat hem trouwens niet in dank werd afgenomen). Sindsdien boeit het thema mij mateloos.’
Psychologie
In ieder van ons huist wreedheid. Soms aan de oppervlakte; soms verborgen
John Dejaeger, oud-CEO van BASF Antwerpen, is de enige die voor een psychologisch boek gaat. In ieder van ons huist wreedheid. Soms aan de oppervlakte; soms verborgen. Wie of wat zet mensen er toe aan wreed te zijn en gruweldaden uit te voeren? De veel te vroeg overleden Jan De Laender schreef er ‘Het hart van de duisternis’: Psychologie van de menselijke wreedheid over. Dejaeger: ‘vlotte taal, zeer toegankelijk, confronterende levenslessen.’ Het boek vertrekt vanuit de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. ‘Eigenlijk zou dit een standaardboek moeten zijn in het secundair onderwijs,’ zegt Dejaeger.
Geschiedenis
Harry De Paepe ontpopt zich in Doorbraak-kolommen en -vergaderingen als de bedachtzame en milde conservatief. Geen wonder dat hij ‘’De wereld van gisteren’ van de Oostenrijker Stefan Zweig zijn persoonlijke favoriet noemt. De Paepe: ‘Ik heb sowieso een zwak voor de historische periode vlak voor de Eerste Wereldoorlog. Hoe hij de exit uit Oostenrijk van de laatste Habsburgers keizer beschrijft, vind ik een van de knapste beschrijvingen van het einde van een tijdperk: “De douaniers, de agenten, de soldaten leken verlegen en keken beschaamd een andere kant op, omdat ze niet wisten of ze het oude eresaluut nog mochten brengen, de vrouwen durfden niet echt op te kijken, niemand zei iets en zo hoorde je plotseling het zachte snikken van de oude vrouw in rouwkleding, die van wie weet hoe ver gekomen was om nog één keer ‘haar’ keizer te zien”.’
Ook Jan Van Peteghem koos voor Zweig. ‘Elke letter blijft tot op vandaag actueel,’ onderstreept hij zijn keuze.
Uitgever Karl Drabbe noemt het oeuvre van Jared Diamond. ‘Misschien niet het beste, maar wel van het meest bepalende dat ik las. Op de universiteit krijg je geen “geschiedenis in het groot” mee, althans ik toch niet. We leerden verbanden leggen tussen gelijktijdige Evenementen, maar niet tussen culturen, en al helemaal niet diachronisch, op de lange termijn. En biologie en geografie kwam al helemaal niet aan bod. Nochtans is de impact van mens op milieu en – vooral – omgekeerd dé eeuwige wet van de geschiedenis.’ Paarden, zwaarden en ziektekiemen is zijn klassieker en betekende zijn doorbraak, maar Ondergang is al even belangrijk. En van De wereld tot gisteren of De derde chimpanseeleer je veel relativeren van de Geschiedenis van Evenementen, geschreven door koningen, keizers en kardinalen. Geschiedenis van onderuit is zoveel boeiender en relevanter.
Diamond schreef ‘Big history avant la lettre’
*
Diamond schreef Big history avant la lettre. Hij was de eerste die een breed publiek bereikte met zijn analyses, en inspireerde ondertussen een hele generatie alfa- en betawetenschappers.’
Politiek & filosofie
Wido Bourel is van Frans-Vlaamse afkomst, maar woont al decennia in Vlaanderen. ‘Nu Big Brother in aantocht is,’ zo zegt hij ‘is Het woud als toevlucht van Ernst Jünger nog steeds een aanrader.’ Hij noemt het boek ‘een houding voor verzet hier en nu’, al dateert het origineel Der Waldgangal uit 1951.
Ook Dirk Rochtus zoekt het in Duitsland, al mag dat niet verrassen. De auteur doet dat misschien wel. Rochtus kiest voor Herbert Marcuse. Die ontvouwt in ‘Vernunft und Revolution, Hegel und die Entstehung der Gesellschaftstheorie’. Het beeld van Hegel als filosoof die het denken over de maatschappij revolutioneerde. De “Vernunft”, de Rede, is voor Hegel dialectisch en als dusdanig datgene wat de maatschappij in beweging zet.’
Ik heb deze aartspessimist er nooit op kunnen betrappen dat hij ongelijk had
Ook Wim van Rooy vervloekt de vraag: ‘dat is een moeilijke, zo niet een instinker. Maar laten we proberen. Arthur Schopenhauers Parerga en Paralipomena is niet alleen nog steeds mijn favoriete lectuur maar deze verbale strooisels hebben me ook ingrijpend gevormd. Het is tegengif tegen alle “verbositeit”. De Schop neemt je mee in zijn gezond verstand-exercitie. Het is tegelijk literatuur en filosofie met veel common senseen geknor. Maar Arthur heeft altijd gelijk. Wie deze kleine filosofische geschriften (in het Nederlands 1436 bladzijden) mondjesmaat tot zich neemt, zal inzien dat Schopenhauer op een brisante en weergaloze wijze kleine studies over uiteenlopende onderwerpen onderneemt, de parerga (bijzaken) en paralipomena (zaken waaraan men stilzwijgend voorbijgaat). Maar het paradoxale is, dat deze parerga en paralipomena eigenlijk juist géén bijzaken zijn. Zo zit Arthur niet in elkaar. Ik heb deze aartspessimist er nooit op kunnen betrappen dat hij ongelijk had, zijn stijl is meeslepend en soms ontzettend grappig. Strooigoed en restanten, zo noemt vertaler Hans Driessen deze wonderlijke geschriften.
De eerste druk verscheen in 1851; vele van deze puntige essays hebben nog steeds niets aan belang ingeboet, terwijl een tijdgenoot én rivaal als Hegel vandaag alleen nog door Fukuyama wordt geciteerd. Hegels gedachten (“kathederkolder” noemt Arthur het sardonisch) hadden volgens Schopenhauer veel weg van zeepbellen die de grond van de realiteit niet kunnen raken zonder uit elkaar te spatten. Brompotten hebben, in tegenstelling tot wat door iedereen wordt geloofd, altijd gelijk. Leve de knorpot: lees hem en geniet.’
*
U wil méér lezen? Eerder publiceerden we de voorkeur op het vlak van non-fictie en fictie van enkele Doorbraak-auteurs.
Ook de voorbije week werden veel vragen gesteld – en waren er ook vragen die te weinig of helemaal niet gesteld werden. Aan het begin van de nieuwe week kunnen er misschien daarvan nog enkele vragen opgeworpen worden. Zoals:
Wie fluistert in het oor van de koning?
*
LIP-LREZN IS ARLEMTANIRE TAAL GEWORDEN¨….
*
(Aan de reporters aan de poorten van Het Paleis, die zich blindstaren op het vervoersmiddel van partijvoorzitters die de koning bezoeken – maar ons niet informeren over de manoeuvres achter de schermen. Wie heeft nu echt beslist dat er geen verkiezingen komen? Wie heeft bepaald dat PVDA wél en het VB en Vuye & Wouters niet welkom zijn? Welke telefoontjes heeft kabinetschef Vincent Houssiau gepleegd?)
*
Waarom hebben we amper iets gehoord over de aanslag op Skai TV?
Pas de vagues
*
(Aan de Vlaamse journalisten, die nauwelijks aandacht hadden voor de aanslag van Maandag 17 December 2018 op het Griekse Skai TV. De zender heeft een rechts imago en zou ‘te kritisch’ zijn voor de radicaal-linkse Syriza-regering in Athene. Een rugzakbom van 10 kilo verwoestte het omroepgebouw en richtte in de hele omgeving flinke schade aan. Stel je voor dat een linkse TV-zender slachtoffer was geworden van een rechtse terreuraanval in een Europees land: zou er dan meer dan één Vlaamse krant over geschreven hebben?)
Niet alleen ten paleize hebben sommige ‘populisten’ een streepje voor
(Aan De Standaard, waar ze een heel pak eufemi
smen openscheuren om te schrijven over communisten:
*
‘Rapil Hedebouw (°1977)
P.V.D.A. en marxistisch politicus
is een bijzonder vlotte spreker die in debatten wel eens thema’s en cijfers vreemd durft te interpreteren of bizar bij elkaar te klutsen om zijn punt te maken. Zeer lastig voor wie tegenover hem zit’. Vergelijk dat stroperige taaltje eens met de giftige manier waarop geschreven wordt over het VB of N-VA. Niet alleen ten paleize hebben sommige populisten een streepje voor.)
*
Waarom lezen we dit soort eufemismen nooit over Donald Trump?
*
(Aan hoogleraar Europese Politiek Hendrik Vos, die alles uit de kast haalt om de fratsen van Jean-Claude Juncker mooi te praten: ‘Je kunt zeggen dat hij een duur kapsel om zeep hielp, maar het is niet meer dan dat. Het diplomatieke protocol heeft geen greep op hem. Je zou zelfs kunnen stellen dat hij net authentiek en oprecht is. Net omdat hij het protocol doorbreekt, kan hij op EU-toppen makkelijker dingen scherpstellen’.)
*
Hoe lang gaat dat niet-bindend pact nog niet-bindend blijven?
*
(Aan de Marrakeshpartijen, die nog altijd volhouden dat het Migratiepact ‘niet-bindend’ is. Vorige woensdag, (19/12) toen het ‘Global Compact‘ nog maar net beklonken was in New York, verscheen er op de website van de VN meteen een verklaring van het ‘UN Network on Migration‘: een nieuwe netwerkor-ganisatie die het Migratiepact van Marrakesh nu in de hele wereld wil omzetten in beleid. Met zo’n lobbymachine zal het niet-bindende pact niet lang niet-bindend blijven.)
*
Wat is de echte beleidsdoelstelling van Vluchtelingenwerk Vlaanderen?
En politiek actief bij – je zal het altijd zien – Groen
(Aan Ann Vermeulen, die voor een interview in De Morgen heeft uitgerekend hoeveel mensen er nog opgevangen kunnen worden in België:
‘Er is plaats. Als alle leegstaande panden in ons land zouden worden opgevuld, dan kunnen we 6 miljoen mensen méér opvangen dan we nu doen’.
De Morgen vergeet het erbij te schrijven, maar mevrouw Vermeulen is de beleidsmedewerker van Vluchtelingenwerk Vlaanderen. En politiek actief bij – je zal het altijd zien – Groen.)
*
Hoe weten we zeker dat mevrouw El-Bazioui over 3 jaar nog altijd een hoofddoek zal dragen?
(Aan iedereen die jubelde over ‘de eerste Vlaamse schepen met een hoofddoek‘, terwijl
Hafsa El-Bazioui
eigenlijk pas in 2022 schepen zal worden van Personeel, Noord-Zuid samenwerking en Facility in Gent. Mevrouw El-Bazioui draagt op dit ogenblik een hoofddoek, maar zal dat over 3 jaar nog altijd zo zijn? Moeten we niet iedereen het voordeel van de twijfel geven? Mogen we niet hopen dat mevrouw El-Bazioui in de komende 1000 dagen tot betere inzichten zal komen?)
Wat als een N-VA-burgemeester dit had geflikt?
(Aan de nieuwe Brugse burgemeester Dirk De fauw (CD&V), die nog voor zijn eedaflegging besloot om de hoogste communicatieambtenaar van zijn administratie opzij te schuiven.
Clusterhoofd Jonathan Nowakowski
*
zou namelijk te dicht bij de sp.a staan. Stel je even voor dat dit zou gebeuren in Antwerpen: De Standaard zou er een week lang een vette kluif aan hebben. Nu haalt het alleen De Krant van West-Vlaanderen.)
*
Wat ma
akt de ene poll tot nieuws en de andere niet?
ook gewoon een poll… Maar misschien dit keer met de juiste winnaar?
(Aan VRT-ombudsman Tim Pauwels, die niet zo lang geleden in De Zevende Dag heeft gezegd dat de nieuwsdienst voortaan weg moest blijven van polls, wegens niet wetenschappelijk genoeg.
Dat was net na een VRT-poll over het Migratiepact, waarin 80% van duizenden deelnemers zich had uitgesproken tégen Marrakech. Vorige week besloot de nieuwsdienst om toch veel aandacht te geven aan de verkiezing van
‘moordstrookje‘
tot Woord van het Jaar: nochtans ook gewoon een poll… Maar misschien dit keer met de juiste winnaar?)
Sinds wanneer zijn dát adelbrieven om lijsttrekker te mogen worden?
*
(Aan Conner Rousseau, die bij de volgende verkiezingen voor het Vlaams Parlement lijsttrekker zal zijn voor sp.a in kieskring Oost-Vlaanderen. De 26-jarige jongeman kan 2 adelbrieven voorleggen: hij verzorgt al 3 jaar de communicatie van John Crombez en hij is de zoon van Christel Geerts, gewezen sp.a-burgemeester van Sint-Niklaas. Er zijn nu 2 mogelijke verklaringen. Ofwel vervalt de ‘politieke vernieuwing’ van sp.a al meteen in het soort jeunisme en nepotisme dat ons eerder Freya Van den Bossche schonk. Ofwel vinden ze bij SP.a dat de communicatie van Crombez een beloning verdient.)
*
Welke vrouwelijke politici gooien hun charmes in de strijd?
*
(Aan VTM-verslaggever Dirk Van den Bogaert, die in het decembernummer van het VVJ-blad ‘De Journalist’ een tipje van de sluier oplicht: ‘Aan sommige vrouwelijke politici moet je als journalist bijna vragen of ze alstublieft wat afstand willen houden. Sommige zijn er bijvoorbeeld op uit om je bij elke begroeting een kus te geven, om zo een zekere vertrouwelijkheid te creëren. Maar dat hoef je echt niet toe te laten.’ )
*
Hoe goedgelovig denkt u dat wij zijn?
Het was dus geen ideologische outing: het was moedig vorserswerk!
(Aan politicoloog Carl Devos, die in Het Nieuwsblad uitlegt waarom hij vroeger in zijn eigen gemeente kandidaat was voor sp.a: ‘Ik wilde weten hoe het er aan de binnenkant van de politiek aan toegaat’. Het was dus geen ideologische outing: het was moedig vorserswerk! Een lokale sp.a-afdeling in Izegem is nu eenmaal dé plek waar alle geheimen van de Wetstraat geopenbaard worden.)
PORTRET - Elke dag, echt elke - zelfs godvergeten - dag van 2018 stond Kris Peeters (CD&V) in de krant, in het nieuws, in de spots. Er is geen ander die de nominatie meer verdient dan hij. Want Kris Peeters is geen gazettenpoliticus. Neen, neen, neen,
*
hij is wijzer dan dat. Immer rustig, immer beschouwend, immer het overzicht behoudend, gooit hij zich in elke verloren strijd waarvoor de partij hem roept of niet roept.
Rot-klusjesman
Het is dus wijs om Krist Peeters te nomineren als Doorbraak persoonlijkheid van het jaar.
Als er één politicus is die dit jaar de debatten heeft gedomineerd, dan is dat wel Kris Peeters. De held van de natie voor de ene, de tragische anti-held voor de andere. Maar wij zijn vol vertrouwen, op het einde van het verhaal heeft hij, met een knipoog,
zijn schaapjes op het droge.
*
Kris Peeters wordt onderschat. Hij wordt beoordeeld op de criteria van de korte termijn, Peeters ziet de lange termijn.
Kris Peeters kan dat, hij staat daar boven.
Kris Peeters is de man die alle rot-klusjes voor de CD&V moet opknappen.
*
Iemand nodig om altijd maar weer de CD&V op de kaart te zetten in de regering? Kris Peeters.
Hoop blijven geven aan de arco-spaarders? Kris Peeters doet dat.
Een regering zonder meerderheid proberen te doen regeren zonder vertrouwen in De Kamer? Kris Peeters verdedigt dat.
Een vrijwilliger nodig om de verkiezingen te verliezen in Antwerpen? Kris Peeters staat paraat. De risee van het Schoon Verdiep met een verhuis die niemand gelooft? Kris Peeters doet het.
Kop van Jut bij Kaaiman in De Tijd? Kris Peeters geeft present.
ris Peeters kan dat, hij staat daar boven.
*
Dé Vlaming Kris Peeters
de man zonder eigenschappen, de Vlaming
Maar wanhoop niet. Kris Peeters weet wat hij doet. Hij is de vleesgeworden CD&V, de staatsraison boven alles en als de partij vraagt, staat Kris paraat.
In dienst van het land, in dienst van de partij. Kris Peeters is zo dé Vlaamse politicus bij uitstek geworden. Hij is meer nog dan als Minister-President, Mister Vlaanderen. Dé underdog, dé antiheld, kortom dé Vlaming. Een wonder dat een politicus met dat palmares nog vernoemd en geprezen wordt door DE STANDAARD. Tenzij je zijn pure Vlaamsheid ziet of kadert als een ontkenning van het Vlaams-zijn. De identiteit van de politicus als anti-identiteit. De pur(s)e Antwerpenaar, de geïntegreerde trans-migrant die zichzelf bleef, de man zonder eigenschappen, de Vlaming.
*
Als je het zo bekijkt, begrijp je waarom Kris Peeters straks de Europese lijst trekt voor CD&V. Hij is de belichaming van het Europese ideaal zoals de Europese grootheden dat uitdragen. Hij is alles en niets tegelijk. Klaar voor de kosmopolitische elite. Die zijn ook van alle markten thuis.
Kris van Oranje
Neen, Kris Peeters staat voor de nieuwe CD&V. Hij zal volgend jaar oogsten na jarenlang zaaien. Ondertussen heeft de Antwerpse politicus (😉) zoveel krediet opgebouwd als anti-held dat Vlaanderen hem koestert of zal koesteren.
*
Vlaanderen zal hem in 2019 belonen voor zijn Vlaamse identiteit. Dat hij een bescheiden plaats inneemt in de lijst van meest geliefde politici, bevestigt enkel dat hij als echte underdog aan de race begint.
KRIS VAN ORANJE PEETERS
*
Kris Peeters is meer nog dan de belichaming van de echte Vlaming de nieuwe ‘van Oranje’. Neen, we zijn geen echte fans van die kermis van nieuwe adel die elk jaar opnieuw de nodige slippendragers aan het systeem wil binden. Maar als de Sire toch nog eens adelbrieven uitdeelt is Kris van Oranje Peeters met stip onze kandidaat.
*
De wapenspreuk heeft hij al: ‘Point n’est besoin d’espérer pour entreprendre, ni de réussir pour persévérer’(Het is niet nodig te hopen om te ondernemen, noch te slagen om te volharden). Voor iemand met een aanleg om zich in de verloren strijd te werpen, de ideale keuze. Hij heeft al bewezen zijn spreuk te verdienen.
Kris Peeters is dé man van 2018. Hij verdient het om figuur van het jaar te worden als opmaat naar 2019. Waar zijn genie zal blijken. Wij bij Doorbraak hebben het gezien. Wij alleen.
Het ‘kind’ Trump ruimt de rotzooi van de ‘volwassenen’ op
President Donald Trump beslist de Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken en ook nog eens de helft van de soldaten uit Afghanistan. Zijn minister van Defensie, Jim Mattis, werd niet geraadpleegd.
Mattis was het oneens met het besluit en besloot zijn ontslag aan te bieden. Hij gaat weg eind februari.
Een hoop beslissingen
Het is de afgelopen dagen druk in Washington, zoals steeds op het eind van het jaar. Tijdens deze periode vorig jaar werd de grote belastingverlaging goedgekeurd. Dit jaar is er voor politieke junkies opnieuw veel lekkers.
Gazet & Kijkbuisvuller in ware gedaante
*
Ondergesneeuwd, want een groot succes voor Trump, is de hervorming van straffen voor criminelen.
Van Jones, een linkse activist en politiek commentator, zei dat het dankzij de president was dat deze hervorming eindelijk tot stand komt. Jones, die Trump op CNN vaak zwaar op de korrel neemt, was aanwezig tijdens de ondertekening en kreeg een pen uit de handen van de president. Vele niet-gewelddadige veroordeelden, disproportioneel veel Afro-Amerikanen, zullen hierdoor vrij komen en een nieuwe kans krijgen in de samenleving.
Verder is er nog de ‘shutdown’, de sluiting van een gedeelte van de overheid.
Maar het dominante nieuws van afgelopen 48 uur was toch wel de terugtrekking van de troepen en het daarbij horende ontslag van minister van defensie Mattis.
Soldaten terug naar huis, ‘Partij voor Oorlog’ ontevreden
Voor de mensen die lijden aan het Trump Derangement Syndroom (TDS) zijn het weer moeilijke dagen. Ook in de pers kwamen hysterische TDS-lijders weer volop aan bod naar aanleiding van de aangekondigde terugtrekking van 2.000 (?) Amerikaanse troepen die gelegerd zijn in Syrië. Ook 7 000 soldaten uit Afghanistan (zowat de helft van de aanwezige soldaten) komen terug naar huis.
Als we de media moeten geloven is dat een enorm dwaas besluit. De ‘experten’ – politieke commentatoren, liberale internationalisten, neoconservatieve Republikeinen en andere genieën die werken in de denktanks van Washington DC – verenigen zich in hun veroordeling van de president.
Deze mensen zijn ook bekend onder de term: de ‘Partij voor Oorlog’.
Donald Trump, die in de ogen van deze ‘experten’ een absolute idioot is die totaal ongeschikt is voor het presidentschap, heeft van de wereld weer een onveiligere plaats gemaakt. Trump deed dat al eerder met Noord-Korea.
In de ogen van deze mensen kan de wereld enkel maar veiliger zijn als de wereld kennismaakt met het beste westerse exportproduct: democratie. De ‘Founding Fathers’ van de Verenigde Staten wilden deze export stimuleren door deze Verenigde Staten als voorbeeld te laten dienen. Volgens de hedendaagse ‘experten’ gaat dat allemaal te traag en moet het Amerikaans leger deze onmogelijke taak op zich nemen.
Mijn vraag luidt eerlijk en oprecht: wie gelooft die mensen nog? De Verenigde Staten zijn vandaag al meer dan 17 jaar verstrikt (én in feite al veel langer) in het wespennest van het Midden-Oosten. Kan er iemand met de hand op het hart zeggen dat het Midden-Oosten daarvan beter is geworden?
*
In Afghanistan zitten de Amerikanen al 17 jaar en nog moeten John, Troy, Hector, Stacy, Erica en Keisha,… naar het andere eind van de wereld vliegen om het land te gaan verdedigen. Ten tijde van de Irak-oorlog, zei de linkerzijde nog: ‘Yankee, go home!’. Omdat Trump de troepen wil terugtrekken, zet die linkerzijde zich nu op één lijn met de neoconservatieven en moeten de Amerikaanse troepen overal ter wereld blijven. Een zuiver voorbeeld van het
Trump Derangement Syndroom.
Inzake Syrië heeft Trump altijd gezegd dat de missie duidelijk is: IS verslaan en terugkeren. Nu IS zo goed als verslaan is, is het de logica zelve dat de Amerikanen terugkeren. Critici zeggen: ‘Zie je wel dat Trump een Russische agent is! Hij geeft Syrië over aan Poetin!’ En wat dan nog? Who cares?! Voor liberale internationalisten en neoconservatieven zullen er nooit te weinig redenen zijn om jonge Amerikanen als helden te laten sterven voor het vaderland. Dat die locatie van overlijden 10 000 kilometer van hun woonplaats ligt, is slechts een detail.
Daarnaast is de menselijke tol onder de ontvangende bevolking torenhoog. Ze zien de Amerikanen niet als bevrijder, maar als bezetter. Dan zwijgen we nog over de astronomische kostprijs van al die oorlogen. De schattingen lopen uiteen, van 6.000 tot 8.000 miljard dollar.
Dit moet eindigen.
Trump moet zich focussen op non-interventie
Met Mattis vertrekt één van de laatste ‘volwassenen’ uit het Witte Huis. Met die term bedoelt men mensen die op goedkeuring van het establishment kunnen rekenen. Want, dat was wel opvallend. De tranen over het vertrek van Mattis gecombineerd met het gejammer over het feit dat generaals John Kelly en Herbert McMaster ook vertrekken of vertrokken. De krokodillentranen van de Democraten zijn echter nogal ongeloofwaardig. De Democratische senator Kirsten Gillibrand verzette zich twee jaar geleden tegen Mattis zijn benoeming en zei toen ‘de burgerlijke controle over het leger is een essentieel punt van onze democratie.’
Trump heeft getoond dat hij, desnoods tegen de generaals in, beslissingen neemt over Defensie. Hij, de President, buigend op een verkiezingsoverwinning, heeft daar ook alle recht toe. De legerleiding in het Pentagon mag advies geven, maar het is de verkozen President die finaal de marsrichting van het buitenlands beleid en het leger bepaalt.
Trump moet nu echter doorgaan. Hij moet het principe van non-interventie, dat nauw aansluit bij zijn geliefde term ‘America First’ eindelijk omzetten in beleid. Hij kan beginnen met de volledige terugtrekking uit Afghanistan, waar de VS nu onderhandelt met
de Taliban.
*
Maar hij kan vooral het debat starten over het einde van de Amerikaanse oorlogen in het Midden-Oosten. Iedereen kan er maar wel bij varen. De President ook. Zijn voorgangers Richard Nixon en Dwight Eisenhower namen de populaire beslissing om troepen terug te trekken. Ze werden er electoraal voor beloond.
Starheid, het is het worm-vormige aanhangsel van Prinzipienreiter. Als dat ‘ontsteekt’ (niet toevallig aan het uiteinde van de blindedarm), is het hele lichaam in gevaar en is een dringende operatie noodzakelijk.
**
Doordrammer…
*
De samenleving is zo’n lichaam, en wie blindelings de wet laat voorgaan op menselijkheid, riskeert een dodelijke infectie. Want ook wetten zijn des mensen, en daarom onderhevig aan ontwikkeling en wijziging.
Fascistische erfenis
Dat radicale staatsnationalisten en een verknipt systeem van ultra conservatieven meer dan eens een ontsteking oplopen, daarvan getuigt de moderne en hedendaagse geschiedenis. De koloniale oorlogen, de Wereldoorlogen, de implosie van Joegoslavië, de Syrië crisis, de zogenaamde Arabische Lente, de ontwikkelingen in Hongarije, het zijn maar enkele voorbeelden van hoe misbruik van de wet in naam van de wet tot spanning, koorts en onderhuidse aandoeningen leidt.
*
Het meest voor de hand liggende voorbeeld is allicht Spanje, dat nooit afscheid heeft genomen van zijn fascistische erfenis.
Partido Popular
*
De kwelduivel heet nog altijd de Partido Popular. Officieel van centrumrechts-christelijke strekking, in de aderen de regelrechte opvolger van de Falange onder dictator (“caudillo”, Führer of Leider) Franco. Ik herinner me hoe ik met Wilfried Martens destijds naar Madrid vloog om José María Aznar – kleinzoon van een Baskisch fascist en zelf leider van de falangistische studentenbeweging FES – te verwelkomen als volwaardig lid van de
*
Europese Volks Partij in 1991. De rillingen liepen over mijn rug toen de aanhangers leuzen riepen en met gestrekte rechterarm fascistisch-nationalistische liederen zongen. Ik was niet vergeten dat de PP gewoon haar naam had veranderd. Eerder heette ze Allianza Popular, na Franco’s dood opgezet om zijn politieke ideeën voort te zetten. Ze was gesticht door Franco’s minister van Binnenlandse Zaken Manuel Fraga. De PP heeft nooit blijk gegeven van enige inschikkelijkheid, op wat kosmetische ingrepen na toen ze Baskische en Catalaanse steun nodig had om een regering te vormen in 1996. Ik ben Guy Verhofstadt nog altijd dankbaar dat hij mij gered heeft van Aznars lijfwachten, toen ik ongewild de Spaanse premier tegen de grond werkte in mijn ijver Verhofstadt te interviewen in Madrid.
Genegeerde spoken
Mariano Rajoy,
voormalig woordvoerder van Aznar, en door hem opgetild tot vice-secretaris-generaal en ettelijke keren minister, was even gebiologeerd door soevereiniteit en ondeelbaarheid van het land als zijn politieke voogd. In de Catalaanse crisis toonde hij zich nog onbuigzamer en nog minder vergevingsgezind dan Aznar. Dat hij uiteindelijk de baan moest ruimen door geïnstitutionaliseerde financiering van zijn partij (sinds 2000) mag al een wonder op zich heten. Dat zo’n man dan de grondwet en de scheiding der machten inroept om niet over devolutie overleg te plegen, is op zijn minst pervers te noemen.
De Brexit had duidelijk spoken opgeroepen die liefst genegeerd werden.
Natuurlijk had Spanje geen uiterst rechtse partijen nodig, aangezien de PP op sluipende wijze iedereen had opgeslorpt die de nostalgie naar de dictatuur hoog in het vaandel voerde. Er was een koning nodig om de prille democratie van 1975 te redden op 23 februari 1981, toen ex-luitenant-kolonel Antonio Tejero gewapenderhand het parlement binnenstormde en legerleiders de noodtoestand uitriepen. Dát was geweld. In de Catalaanse afscheiding van 2017 kwam het enige geweld, andermaal, uitsluitend van diezelfde Guardia Civil tegen vreedzame betogers na de volksraadpleging. De Raad van Europa en de Commissie van Venetië hebben daarop aanbevelingen gedaan, die Madrid gewoon naast zich neergelegd heeft. Een koning was deze keer afwezig. Felipe VI had zich, naar het woord van Duits ALDE-coördinator en FDP-ijveraar Wolf Wiegand ‘mit einer unsensiblen Rede bereits selbst disqualifiziert’ om tot een vreedzaam gesprek te komen. Ook de EU – en met name Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker – keek nadrukkelijk de andere kant op met als voorwendsel dat alleen de grondwet gold en het dispuut uitsluitend een interne Spaanse kwestie was. (De manier waarop Juncker twee decennia de Luxemburgse banken uit de wind heeft gezet laat dan een wrange nasmaak na). De Brexit had duidelijk spoken opgeroepen die liefst genegeerd werden.
Het radicaal nationalisme van Vox
Vox wil de restauratie van de autoritaire, conservatieve staat.
De verrassing bij de verkiezingen in Andaloesië van 2 december kan dan ook alleen de naieven verbazen. Spanje achtte zich gevrijwaard van uiterst rechtse populisten. Dat blijkt nu wishful thinkingte zijn, het fascisme heeft onderhuids altijd voortgebroed. Het ranzige partijtje Vox, dat zelfs rechtse NVA’ers als Sander Loones de kriebels geeft, klopte alle peilingen en pakt 12 van de 109 zetels in het deelstaatparlement. De zelfingenomenheid van de PP lag aan spaanderen, want de stemmen heeft Vox niet gehaald bij de regerende socialisten van de PSOE (die zware verliezen leed maar de grootste partij blijft met 33 in plaats van 47 zetels), wel bij de PP, die ook stemmen verloor. Natuurlijk is een rechtse combine nu het lekkers dat men zich voorspiegelt, want net als de PP is ook de PSOE – al goed 36 jaar aan de macht in Andaloesië – verwikkeld in endemische corruptieschandalen. Dat verklaart hun terugval, mede door de blijvende hoge werkloosheid (23%, en zelfs het dubbele voor jongeren) én de fors toegenomen inwijking van Afrikanen (50.000 dit jaar), die als goedkope arbeidskrachten snel in de landbouw worden ingezet, terwijl de overheid een oogje toeknijpt. Vox had ingezet op die twee feilen, maar reed tegelijk hoog mee op de golven van radicaal nationalisme. Vox eist de afschaffing van de zelfstandige deelstaten (die, in vergelijking met pakweg Vlaanderen, meer bevoegdheden en financiën hebben), de opheffing van alle plaatselijke tv-zenders, het terugschroeven van de bevoegdheidoverdrachten (waar in België ook Didier Reynders aan werkt, zeker op het vlak van buitenlandse handel – die overigens voor 86% door Vlaanderen wordt gerealiseerd – en dat van de diplomatie, getuige zijn onwil om de Vlaamse regering te verdedigen als Spanje de diplomatieke banden verbreekt vanwege een strenge veroordeling voor ondemocratisch gedrag door parlementsvoorzitter Jan Peumans). Vox wil de restauratie van de autoritaire, conservatieve staat. Herstel van de godsdienstprivileges voor de (destijds sterk collaborerende) kerk, migratie afblokken, behoud van de stierengevechten (Hemingway zal blij zijn), afschaffing van homohuwelijken en wetten tegen huishoudelijk geweld, en dies meer.
Dat zo’n klein fascistisch partijtje, amper gesticht in 2014, nu kingmaker kan worden in Spanje laat het ergste vermoeden. Want zowel de PP als de nochtans liberale Ciudadados (C’s) vrijen Vox op om toch maar een rechtse regering te vormen die terug kan naar de veilig geachte, gesloten, afgeschermde eenheidsstaat. Dat openbaar aanklager Pablo Llerina al vier maal (in Brussel, Duitsland, Schotland en Zwitserland) een blauwtje heeft gelopen inzake de vervolging van liefst 18 Catalaanse separatisten voor “rebellie” (een nogal fantaisistische interpretatie van de grondwet, die uitdrukkelijk melding maakt van een gewelddadige opstand), raakt hen niet. Dat het Grondwettelijk Hof zich niet gehouden heeft aan een uitspraak na ten hoogste dertig dagen over de ‘voorlopige” hechtenis van negen gevangen politici, wordt onder de mat geveegd. Dat Llerina zelf zich moet verantwoorden voor de Brusselse rechtbank voor misbruik van macht is een voetnoot. Al trekt de regering 540.000 euro uit voor zijn verdediging, terwijl Catalonië beschuldigd wordt van misbruik van overheidsgeld om het onafhankelijkheidsreferendum op te zetten. Dat een van de aanklagers … Vox is! Dat de vertragingstactiek door de EU aanvaard wordt, is hemeltergend – want natuurlijk staan Spanje drie verkiezingen te wachten in 2019. Wellicht begint het proces tegen de Catalanen “voorjaar 2019”, een handige manier om politiek ongeschonden uit de stembusgang te komen. Het Hooggerechtshof denkt dat zo’n proces zeker drie maanden zal duren, genoeg om de fatidieke datum van 25 mei te overschrijden voor een verdict. Waarbij opvalt dat de openbare aanklager forsere straffen vraagt dan de staat (17 dan wel 12 jaar tegen Oriol Junqueras). Carles Puigdemont blijft vogelvrij verklaard, al is hij een vrij man in de rest van de Unie.
Spaanse Spook
Het is wachten op de eerste verstandige en vastberaden Spanjaard
Wat zich nu voordoet is wat Willy Vandersteen al beschreef in Het Spaanse Spook. De gratie die de Spaanse koning verleende aan het onafhankelijkheidsgezinde Kriekebeek wordt door Alva in het haardvuur gegooid om zijn ongehoorzaamheid aan de wet te verbergen, en zijn wraak toch te laten doorgaan. De geest van Don Persilos, die door drankzucht een machtsgreep niet kon verijdelen en daarvoor moet boeten, grijpt gelukkig in en redt de vrijbrief. Het is wachten op de eerste verstandige en vastberaden Spanjaard om in alle openheid een gesprek aan te gaan, en te dokteren aan een vergelijk – liever dan de poorten van de Inquisitie opnieuw open te zetten. Pierre De Geyter componeerde in 1888 al de Internationaleop woorden van Henriette Roland-Holst: “De staat verdrukt, de wet is logen”. Als Europa dat ter harte neemt, zal veel van het scepticisme en het “identitaire” discours verdwijnen.
22 DECEMBER 2018
Lukas de Vos
Voormalig VRT reporter
*
Naschrift
bij deze reproductie.
*
Het woord ‘ranzig’ verraadt de schrijver. Al is de rest van het opstel i.v.m. het te verwachten Arrest over de Catalaanse Onafhankelijkheid (rond 25 Mei 2019) best interessant. Als tenminste tegen die datum deze EU nog bestaat….
Hieronder krijgt de lezer de ware toedracht der feiten rond de zoveelste ‘Regering’ in weg-lopende welstandzaken..
Al vraag ik me toch af, of het niet te vroeg is, dat de kaarten nu al herschud dienen te worden. Het is minstens nog zes maand wachten vooraleer de Kiezer de juiste richting kan aangeven.. Hoe wij het ondertussen zullen van af moeten brengen om te overleven, is in Gods handen.
*
Hoe ondergaand Marxistisch Linkxs wel is, moge blijken uit het stukje van de hand van Lukakske Devos dat in voorbereiding is. Die richt de blikken naar Andalousië in Spanje en is er niet goed van. Gaat dat ‘ranzige’ gedoe van de herbronning daar nu ook al beginnen?
In België Coburgia, het erfgoed van Polle-met-den-Baarde, de negerkiller, kan je geen verkiezingen winnen. Want dat Land is een Bananenrepubliek.
*
Het laatste wapenfeit van Michel II was net zo idioot als zijn Marrakesch-demarche.
Generaal Michel II trok met zijn trollenleger naar de slag om de begroting, het werd zijn Waterloo. De Waalse smurfen-calvarie chargeerde op links maar bleef steken aan de Gaverbeek waar het voetvolk van Peter De Rover hem opwachtte. De Vlaamse smurfen waren het niet eens met hun franskiljonse leider en trokken op rechts ten aanval, waarop het rode leger een schijnaanval door het midden plaatste. Meer was niet nodig om de premier slagzij te doen halen. Het laatste wapenfeit van Michel II was net zo idioot als zijn Marrakesch-demarche.
In zijn strijd om internationaal zijn gezicht te redden, maakte Charles Michel zich in België grenzeloos belachelijk. Hij trok als David ten strijde tegen Goliath maar vergat zijn slinger en er lagen geen stenen onderweg. Zijn strijdmakkers Peeters, De Croo, De Block en De Crem kregen een verzwaard harnas, maar vielen van hun paard nog voor ze hun stal uit kwamen gewaggeld.
Lakens commedia dell’arte
*
De nederlaag van zijn Mexicaans leger erkennend trok Michel II na zijn tiendaagse veldslag van politieke incompetentie naar het Paleis om het ontslag van zijn dwergregering aan te bieden. Na enkele keren te hebben aangebeld opende Koning Filip de deur in zijn tricolore pyjama.
‘Michel gij ier zo laat, ge weet toch dat ik na de buurtpolitie ga slapen?
’Ja maar de regering is kevallen‘ verdedigde Charles zich.
‘Oei en eeft ie zich pijn gedaan?’ schertste de Koning.
Charles lachte zo groen als Calvo en werd van woede zo rood als Di Rupo. In feite was de nu technisch werkloze Koning verheugd met dit nieuws, hij mocht eigenlijk nog eens doen alsof hij werkte.
de commedia dell’arte van het Lakens theater
*
Nadat de partijvoorzitters op de koffie mochten bij een regeringsleider zonder regering, konden ze koninklijke petit fourtjes gaan smullen bij een koning zonder land. Wat er na de commedia dell’arte van het Lakens theater ook beslist wordt, vervroegde verkiezingen of niet, we krijgen een regering van slepende zaken tot aan de verkiezingen van 26 mei 2019.
Hoewel Leterme pas echt een goede premier werd toen hij 541 dagen niets mocht doen, deed hij dat niet tijdens een verkiezingscampagne. Een regering zonder meerderheid voor elk dossier naar het parlement sturen waar electoraal ingegraven politieke partijen elkaar in volle campagne-modus de kop afbijten, is onbestuurbaarheid en immobilisme installeren.
Er is geen ontkomen aan, de parlementaire campagne messen worden geslepen en persoonlijke verwijten zullen niet gespaard worden.
De ene bocht is de andere niet
*
Wie water en vuur wil verenigen ziet water verdampen of vuur uitdoven.
Wie dacht dat politici die elkaar de verdoemenis in wensen niet samen willen besturen vergist zich. In Antwerpen hebben Bart De Wever en Tom Meeuws elkaar het laatste jaar meermaals de politieke dood toegewenst. Dat ze nu elkaars lijk opwarmen tijdens het smeden van een machtsverbond, is spugen in het aangezicht van hun kiezers. Dat Vlaams-nationalistisch geel en socialistisch rood samen het hypocriete oranje van de CD&V wordt, is geen toeval. De bocht naar links van De Wever moet niet onderdoen voor de ruk naar links van Michel II. De Wever loopt in dezelfde val als destijds Verhofstadt. Het sociaal blazoen van uw partij opblinken met rode boenwas is verdampen tot een traditionele partij van de middelmatigheid. Wie water en vuur wil verenigen ziet water verdampen of vuur uitdoven.
De VLD van Verhofstadt had als rebelse rechtse partij in de peilingen ooit 28%, maar tuimelde als softe centrumpartij al snel naar 15%.
Icarus…..
*
Frankenstein
België is een Frankenstein van dode ledematen en een Cerberuskop
Onze democratie en ons electoraal systeem daveren op hun grondvesten en vertonen meer barsten dan de viaduct van de E17 in Gentbrugge. Mochten we vandaag vrije verkiezingen hebben met stemrecht, dan trekt amper 50% van de Belgen naar de stembus. In België kan je geen verkiezingen winnen. Je kan ze enkel winnen in rechts Vlaanderen, groen Brussel of links Wallonië. De federale regering heeft geen echte democratische waarde, maar is eerder de consensus van een consensus op basis van verschillende verkiezingen met andere partijen, politici en ideologieën. Wanneer je dan nog eens een beleid moet voeren met een Waalse en een Vlaamse media die verschillende interpretaties van de realiteit brengen, is de chaos compleet. België is een Frankenstein van dode ledematen en een Cerberuskop.
*
Hervorm het volledige systeem of hervorm het land, want ooit val je zonder stroom om Frankenstein tot leven te wekken.
*
23 DECEMBER 2018
Jasmijn Walldorf
*
AAN DE VRUCHTEN
KENT MEN DEN BOOM
**
Mijn persoonlijke bezorgdheid situeert zich a.h.w. tussen hemel en aarde. Dit is tussen hoop en vrees.
De oude tricolore gewaden zijn door en door versleten, en de weefstof voor de eigen soevereiniteit voor de nieuwe samenleving moet in gans het Avondland nog aaneen genaaid worden… Van Andalousië, over de Laars van Italië tot in het van levenskracht trillende Noorden. Want daar leven mannen zoals Vaclav Klaus, de realisator van de Fluwelen Scheiding tussen Tjechië en Slowakije. Het is ook dààr dat de Visegrádgroep het voortouw hebben opgenomen op de wilde immigratie aan banden te leggen….
Hoe hard ook Georges Soros de zich schatrijk gestolen Hongaarse Jood
en boezemvriend van dc Hitlary Clan
*
zijn best doet, hij krijgt de vernieuwer Viktor Orban daar niet van de Macht. Want de Hongaren, dat is een door-en-door traditioneel Christelijk volk dat alles af weet van Marxistische dwingelandij, het stokpaardje van de mislukte Moslim Broeder Mohbama.
*
Het ‘Nationalisme’ van vroeger is een veel te beladen term geworden en wordt best stilaan vervangen door het begrip ‘soevereiniteit’ wat een ander woord is voor zelfstandigheid en onafhankelijkheid.
*
Adios, la Belgica. Geen ‘Merciie’ voor de lift doorheen de laatste 200 jaar. En tot nooit meer….
