Geregeld duikt het verdwenen 'paneel van de Rechtvaardige Rechters' eens op in het nieuws. Telkens met nieuwe aanwijzingen waar het zich zou kunnen bevinden. Verdwenen in 1934 en sindsdien spoorloos. Ik denk altijd dat het bij een of andere erfgenaam van de dief te vinden is. Waarschijnlijk hangt het aan de binnenkant van een kastdeur en als er eens niets op tv is zal men in dat huishouden al eens zeggen: gaan we rechtertje kijken?. Dat terzijde van hetgeen ik over het 'Lam Gods' wilde schrijven. Mijn bedoeling is, om ook eens anders naar dit pas gerestaureerde werk te kijken. In opdracht van Joos Vijd (1360-1439) geschilderd, voor de afdwinging van zijn plaats in de hemel en dus voor zijn zielezaligheid alsook die van zijn vrouw Lysbette Borluut (†1443). Schilder Hubert Van Eyck (±1366-1426) kreeg in 1424 de taak van voornoemde edelman (heer van Pamel en Ledeberg, eigenaar van Kasteel Ten Walle in Beveren) mecenas en begunstigder van een kapel in de St Jans/St Baafskerk, om een altaarstuk te schilderen dat de kale muren moest bedekken, en zijn deel van de kerk wat opfleuren. De beroepsschilder begon aan het retabel maar na 2 jaar was zijn laatste penseelstreek over de eikenhouten panelen gegaan. De opdracht werd doorgegeven aan de jongere broer Jan (± 1390-1439) die het ontwerp van zijn broer afwerkte en er waarschijnlijk ook eigen accenten in verwerkte. Het 12-delig retabel was afgewerkt in 1432. Er is niet alleen het intrigerende Lam te zien, heiligen en de opdrachtgevers, maar ook landschappen, torens, bloemen en bomen. Een 70-tal zijn zo goed herkenbaar en met een precisie geschilderd dat er een wetenschappelijke naam en gewoonweg een Vlaamse naam kan op gekleefd worden. Het zijn allemaal planten met een betekenis, een symbolische waarde, wat trouwens voor alles op het schilderij is. Maar ik vind het leuk om naast al die heiligen ook al die planten te noemen, hun symboliek, en of ze eetbaar zijn of niet. Hij schilderde ook meer exotische exemplaren uit verdere oorden dan de Vlaamse velden. Alles wat hij tegen kwam op zijn reizen heeft hij met grote precisie weergegeven op het retabel in het onderste centrale deel. 1) De gewone zilverspar of abies. Als groenblijvende spar staat het symbool voor het religieuze geloof en eeuwig leven. Geeft de geboorte en wederopstanding weer. Vandaar dat men in rouwkransen, adventskransen heel veel dennentakken verwerkt ziet. Het dennengroen wordt verondersteld 'het leven' te belichamen. Zo ook het gebruik van onze kerstboom in een seizoen dat er veel gestorven is. De lichtgroene dennentoppen in mei zijn eetbaar en een huismiddeltje tegen hoest. De dennenbossen zijn belangrijk voor de bijenteelt en de dennenhoning is er een van de duurste soort. Morgen meer een andere plant
Vragen voor vandaag. Hoe kiezen mensen dingen uit om in een museum te zetten? Is iets kunst als het in een museum hangt? Kan afval kunst zijn als het in een museum hangt? Kan een kunstenaar stoppen met bedenken van kunst? Kan iets kunst zijn als niemand het ooit ziet? Tot morgen
|