‘Eerlijk voor God’

De tijd van het jaar, de nabijheid van november, de blaren die vallen, het bezoek aan een kerkhof, het doet ons denken aan de diepste dingen:

‘waarom zijn we hier? waarvoor leven wij? wat zal van ons bewaard blijven? wat is echt belangrijk?’

In het evangelie verwijt Jezus nog maar eens de huichelaars, die onecht leven, oneerlijk met zichzelf, met anderen, met God. Huichelaars, die hun vroomheid alleen maar veinzen.

Paulus echter wijst ons met tederheid en genegenheid op de vreugde van de blijde boodschap, die hij predikt, een wegwijzer naar ware wijsheid en diepe vreugde.

In die tijd sprak Jezus tot het volk en tot zijn leerlingen: ‘Op de leerstoel van Mozes hebben de schriftgeleerden en de Farizeeën plaats genomen. Doet en onderhoudt daarom alles wat zij u zeggen, maar handelt niet naar hun werken; want zelf handelen ze niet naar hun woorden. 

Zij maken bundels van zware, haast ondraaglijke lasten en leggen die de mensen op de schouders, maar zelf zullen ze er geen vinger naar uitsteken. 

Alles wat zij doen, doen zij om bij de mensen op te vallen; zij maken immers hun gebedsriemen breed en hun kwasten groot, ze zijn belust op de ereplaats bij de maaltijden en de voornaamste zetels in de synagogen, ze laten zich graag groeten op de markt en willen door de mensen ‘rabbi’ genoemd worden. 

Maar gij moet u geen rabbi laten noemen. Gij hebt maar een Meester en gij zijt allen broeders. 

En noemt niemand van u op aarde ‘vader’; gij hebt maar één Vader, de hemelse. 

En laat u ook geen ‘leraar’ noemen; gij hebt maar één leraar, de Christus. 

Wie de grootste onder u is, moet uw dienaar zijn. Alwie zichzelf verheft, zal vernederd en wie zichzelf vernedert, zal verheven worden.’

(Matteüs 23,1-12)

Een blijde boodschap

Paulus zingt zijn vreugde uit dat hij het evangelie mag verkondigen. Delen wij die vreugde? Hier moeten we naar de kern gaan. In ons geloof gaat het eerst om een kijk op het leven. En daaruit vloeit een levenswijze’ voort.

Eerst dus een ‘blijde boodschap’. We worden ‘kind van God’, de mooiste omschrijving van ons mens-zijn. Maar het klinkt versleten: we hebben het te vroeg, en te vaak gehoord. Daardoor zegt het niet veel meer. Denk aan de parabel van de zaaier: het woord van God wordt kwistig uitgestrooid van in de vroege ochtend van ons leven, het wordt ook graag beluisterd door kinderen. Maar dat mooie woord wordt vlug verstikt: door oppervlakkigheid, drukte, door de ongeloofwaardigheid van sommigen, die zich gelovig noemen, door trieste ervaringen in het leven. Wie alleen maar egoïsme en hardheid ontmoet, kan moeilijk geloven in een liefdevolle God, want hij of zij heeft nooit ervaren wat liefde is en zal moeilijk geloven dat God Liefde is. Dat God een Vader, een Moeder voor ons is en wij ‘kind van God’. Een grotere bron van vertrouwen is niet denkbaar.

Als je een andere mens geworden bent omdat je God als een Vader of Moeder mag zien, zal je ook een andere levenswijze kiezen. De bijbel laat hierover geen enkele twijfel bestaan: als christen zet je je af tegenover de levenswijze van de wereld, die onvermijdelijk tot alle vormen van lijden en dood voert, en kies je voor een andere levenswijze die leven en vreugde geeft. In ‘Spreuken’ staat het zo: ‘Beide houd ik u voor: dood en leven, kies dan het leven.’

De verdere inhoud is gekend: in die levenswijze gaat het om de liefde, en niet langer om vele verboden en geboden, die schuldgevoelens kunnen voeden. Het komt erop aan op een eerlijke wijze je hele leven te laten leiden door die liefde. Een goed gevormd geweten kan in elke concrete situatie aanwijzen wat goed is, wat slecht is. Geen liefde alleen met woorden, of als een romantisch gevoelen dat de realiteit ontvlucht en wegdroomt in een illusie, maar een liefde metterdaad. Daarbij komt een voorkeursliefde voor de misdeelden, de armen, de kleinen, de verdrukten. Als wij zo geloven, wordt ons geloof inderdaad een bron van vreugde.

Daartoe is hij gekomen
 

De hele stad was voor hem uitgelopen.

Hij heeft de zieken en de hopelozen

getroost, gesterkt, genezen van hun noden.

De mensen zijn weer naar hun legersteden.

En hij is moe van spreken en genezen.

Hij trekt de heuvels in, hij wil alleen zijn.

Laat op de avond bidt hij tot zijn vader,

want er zijn nog zoveel verloren schapen.

Hij is hun herder en hij kan niet slapen.

Hij staat alweer, rechtop onder de sterren.

Hij moet de heuvels over, hij moet verder,

verder, naar al de kudden zonder herder,

naar nieuwe steden en hun synagogen,

waar bange mensen op verlossing hopen,

het woord van God, daartoe is hij gekomen.
 

Michel van der Plas