DIETRICH BONNHOEFFER

Vandaag is het precies 65 jaar geleden dat Dietrich Bonnhoeffer, op uitdrukkelijk bevel van Himmler, werd opgehangen in het concentratiekamp van Flossenbürg. Minder dan drie weken later werd de stad bevrijd.

Bonnhoeffer werd geboren in Breslau, Silezië, op 4 februari 1906, en werd luthers predikant en theoloog. De kerk was, in zijn ogen, geroepen om een ‘gemeenschap van heiligen’ te zijn. Niet gewoon maar een plaats waar over Christus gesproken werd, maar het levende Lichaam van Christus. Voor zichzelf zag hij dit als zijn levenslange roeping, in de moeilijke tijdsomstandigheden van het opkomende nazisme en de tweede wereldoorlog.

Reeds kort na de stichting ervan treedt hij toe tot de ‘Bekennende Kirche’, een beweging binnen de protestantse geloofsgemeenschap, die zeer kritisch stond tegenover de nazi's en daar ook openlijk voor uitkwam. Zo nam hij duidelijk stelling tegen de Jodenvervolging. Het leverde hem een spreek- en schrijfverbod op. In april 1943 werd hij gearresteerd wegens hoogverraad, omdat geld voor hulpverlening aan de Joden van hem afkomstig bleek. Daarna verbleef hij in verschillende concentratiekampen.

Hij vond aansluiting bij een groep van hoge Duitse officieren, die het naziregime omver wilde werpen. Toen ook deze betrokkenheid aan het licht kwam werd hij ter dood veroordeeld in 1944. Het vonnis werd uitgevoerd op 9 april 1945, op persoonlijk bevel dus van Himmler, die na Hitler als de hoofdverantwoordelijke voor de Holocaust wordt beschouwd. Zijn laatste woorden waren:

‘Dit is het einde,

voor mij het begin van het leven.’

Zijn zielengrootheid spreekt onder meer in deze overweging:

‘Ik neem de lijdenskelk dankbaar onbevreesd
Uit Christus’ goede en geliefde hand.
In goede machten wonderlijk geborgen
ontvangen wij getroost wat komen mag.
God is met ons, of ’t avond is of morgen
En vast en zeker elke nieuwe dag.’

Op de gedenkplaat ter zijner ere lezen we:

‘Ons geloof al christen zal twee zijden vertonen:

bidden voor en beoefenen van

gerechtigheid tussen de mensen.’

Dietrich Bonnhoeffer

Pastor en Verzetsstrijder.

Geboren: 4.2.1906 in Breslau

Vermoord: 9.4.1945 in Flossenbürg

Onthouden we ook deze overweging:

‘Ik ben van mening dat niets zinloos mij is overkomen.

En eveneens dat het voor ons goed is

als de dingen anders verlopen

dan wij gewenst hadden.

Deze bestemming zie ik in mijn huidig bestaan

en ik hoop dat ik bij machte zal zijn

om dit ten uitvoer te brengen.’