Patricia de Martelaere: Taoïsme

Een filosofieboek dat de toptien haalt, en dan nog wel over Chinese filosofie. Wat is er met ons aan de hand ?

De auteur schrijft helder en eerlijk. Dit is voor deze materie nodig ook, want de oorsprong van deze filosofie is meer dan tweeduizend jaar oud. De leer is voornamelijk neergelegd in twee boeken : de Tao Te Ching en de geschriften van Zhuang Zi. Aan de hand van die boeken legt de filosofe het taoïsme uit. Het is een leer vol paradoxen en daardoor is het voor ons westerlingen moeilijk zich er in in te leven. Een van de basisbeginselen van de leer is bijvoorbeeld “niet handelen”. Men moet alles zijn gang laten gaan, zich overgeven aan zijn ‘oorspronkelijke natuur’, wat dat dan ook mag zijn. Op moreel vlak is er geen goed of kwaad. De leer biedt in dat opzicht geen houvast, hij laat het individu over aan zichzelf. Elke mens moet het zelf maar uitzoeken. En zelfs dat uitzoeken is niet de juiste houding, want wie er naar op zoek gaat, zal het zeker niet vinden.

Je kan je afvragen of die levenshouding nu nog zin heeft. De Chinese maatschappij van 2000 jaar geleden lijkt in niets meer op de onze. Er was veel minder informatie, wetenschap en technologie waren nog erg traditioneel. Ik ken niet zoveel van het taoïsme, maar ik vraag me toch af of het zo’n evolutie heeft doorgemaakt als bijvoorbeeld het christendom. In het boekje is daar niets van te merken, want de schrijfster beperkt zich tot een analyse van de twee genoemde werken.  

Valt er dan niets te leren van het taoïsme ? Ik denk van wel. Maar toch is het niet mogelijk er een algemene levenshouding op te baseren. En ik denk ook niet dat het de gemakkelijkste weg zal zijn naar geluk, inzicht of verlossing. Wat we er wel kunnen uithalen is zin voor relativering, een grotere bewustwording van ons lichaam, een vorm van mystiek. Iemand die volgens de principes van het taoïsme wil leven, zal een rustiger leven kennen.

Wat de mystieke kant ervan betreft, en dat geldt niet alleen voor het taoïsme, mystieke ervaringen zijn erg kort van duur. Je kunt geen leven opbouwen op mystieke ervaringen. Hetzelfde geldt voor momenten van inzicht, of esthetische ervaringen, ze zijn allemaal kortstondig. Als ze voorbij zijn, val je terug in het dagelijkse leven.

Mij heeft het boekje alvast geleerd dat het taoïsme voor mij niet de aangewezen weg is om tot de waarheid te komen. Ik denk trouwens dat er niet iets bestaat als waarheid. En zo kom ik ongewild toch nog dicht in de buurt van het tao.

22-08-2006 om 21:38 geschreven door john