|
Martin Walser: Dood van een criticusxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Bij de eerste bladzijden dacht ik eindelijk nog eens een echt degelijke roman in handen te hebben. Geen lichtgewicht, eerder een ideeënroman waar de Duitsers vaak een patent hebben. Maar toen het boek uit was, had het de verwachtingen toch niet helemaal ingelost.
Hans Lach, schrijver en vriend van de ik-persoon Michel Landolf, wordt verdacht van de moord op de criticus Ehrl-König, nadat die zijn laatste roman had afgebroken in een tv-show. Een lijk is er voorlopig niet en zal er uiteindelijk ook niet zijn. Het slachtoffer was gewoon voor een tijdje ondergedoken bij een geliefde. In die zin is het boek ook een lichte parodie op het thrillergenre. Maar het hoofdthema van het boek is satire. Satire op de almacht van een bepaalde literatuurpaus in Duitsland, met name Marcel Reich Ranicki. Het boek heeft in Duitsland opschudding verwekt omdat een bepaalde passage die betrekking had op de criticus, antisemitisch zou zijn. Van die bewering is echter niet veel heel gebleven. Maar de satire op de criticus is wel heel scherp en bijtend. Zo heeft de man in werkelijkheid en in het boek een spraakgebrek. Het is wel grappig in het boek, maar misschien toch misplaatst. De satire is zo hard doorgetrokken, dat ze niet meer met de werkelijkheid strookt en dus eigenlijk louter als satire moet beschouwd worden en niet enkel betrokken op de persoon van Marcel Reich Ranicki.
De van de moord beschuldigde Hans Lach weigert mee te werken met zijn ondervragers en weigert met hen te praten, wat hij zelf als volgt typeert: hij behoorde tot een vogelsoort die in gevangenschap niet zong. In zijn tv-show bespreekt de criticus altijd een goed boek en een slecht boek. Het slechte werk wordt echt afgemaakt en de auteur ervan gekleineerd. Als voorbeeld zijn openingszin bij de bespreking van het slechte boek van Hans Lach: Waarom zou Hans Lach, zolang hij een uitgever heeft die slechte boeken goed kan verkopen, goede boeken schrijven ? Van die one-liners, die hij trouwens niet zelf uitvindt, heeft hij er enkele tientallen.
Behalve satire bevat het boek toch ook een groot aantal ernstige beschouwingen. Verder hanteert de auteur verschillende stijlen. Er zit veel humor in het werk, vooral in de beschrijving van de tv-show en van de verschillende personages.
De opdracht van het boek luidt: Voor hen die mijn collegas zijn. Bedoeld zijn de collegas schrijvers die hij wil waarschuwen zich niet te laten intimideren door de critici en de uitgeverswereld.
In het laatste deel was ik even in de war. Plots bleek dat de veronderstelde moordenaar en de ik-persoon dezelfde persoon zijn. Tenminste als ik goed gelezen heb.
De auteur Martin Walser in een grote naam in de Duitse literatuur. Hij werd geboren in 1927 en heeft een enorm oeuvre op zijn naam staan.
Het boek is in 2003 uitgegeven bij uitgeverij De Geus.
Waardering: 8,5/10
|
