Federico García Lorcaxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Het is niet met opzet dat ik weer een treurig gedicht heb gekozen. Heet viel me gewoon in handen en het leek me wel interessant er wat meer rond te vertellen. Het gedicht komt uit het boek Federico García Lorca, De mooiste gedichten. Een prachtige tweetalige uitgave van Het Davidsfonds uit 2001. De gedichten zijn vertaald door Piet Thomas en Christian de Paepe, met een inleiding van laatstgenoemde. Het boek heeft een mooie layout en is mooi geïllustreerd.
Lorca is geboren in Granada in 1898 en in 1936 werd hij er vermoord door de Guarda Civil wegens zijn politieke overtuigingen. Het was de tijd van Franco.
Het gedicht komt uit de bundel Llanto por Ignacio Sánchez Mejías. Een treurzang op deze vriend van de auteur. Deze professionele stierenvechter was een mecenas voor jonge auteurs. In 1934, toen hij het stierenvechten al had opgegeven, probeerde hij een comeback, maar hij werd door de stier gedood.
AFWEZIGE ZIEL
De stier kent je niet noch de vijgenboom,
de paarden niet, noch de mieren in je huis.
Het kind kent je niet, noch het middaguur
want je bent dood voor altijd.
De rug van je grafsteen kent je niet,
noch het zwarte satijn waarin je verpulvert.
Je verstomde herinnering kent je niet
want je bent dood voor altijd.
Straks komt de herfst met zijn hoorngeschal,
druiventrossen in nevellicht en bergen dicht bijeen,
maar niemand zal je ogen willen zien
want je bent dood voor altijd.
Want je bent dood voor altijd
zoals de doden van de Aarde,
zoals alle doden die vergeten zijn
als honden op een vaalt, vergaan.
Geen mens die je kent? Niet een. Maar ik bezing je.
Ik bezing je slanke figuur en je gracie voor later.
De onvolprezen rijpheid van je inzicht.
Je hunker naar de dood en de smaak van zijn mond.
De droefheid in je vreugde en je moed.
Lang duurt het voor geboren wordt, als het gebeurt,
een Andalusiër, zo beroemd en rijk aan avonturen.
Ik eer zijn elegantie met mijn klagend zingen
en ik gedenk een droeve bries die door olijfhout waait.
De Spaanse versie staat in het volgende blokje, met een foto van Mejías.
Een ander bekend gedicht uit deze klaagzang is A las cinco de la tarde. Dat is het tijdstip waarop het stierengevecht plaatshad. Het gedicht bestaat uit een vijfentwintigtal strofen van twee regels en in elke regel komt de titel voor. Ik heb er jammer genoeg geen Nederlandse vertaling van gevonden.
Ik vernoem het gedicht hier omdat het ook de titel is van een kunstwerk, een video-installatie van de Vlaamse kunstenares Marie-Jo Lafontaine. Haar werk is eigendom van het SMAK in Gent maar ik geloof niet dat het momenteel wordt tentoongesteld. Het toont op 15 schermen die in een cirkel staan opgesteld een stierengevecht in slow motion. Als ik het me goed herinner is de muziek van Mahler. Het geheel is een aangrijpend werk. Toen ik het voor het eerst zag was ik erg geshockeerd door het lot van de stier. Voor mij was dat het hoofdpersonage van de video. Maar daarnaast was er ook de elegantie en kunst van de stirenvechter. U kunt een stukje van het werk zien op de website van deze kunstenares. Het adres is: http://www.marie-jo-lafontaine.com/
Zodra u binnen bent op de website moet u naar artworks gaan, en daar video sculptures aanklikken. Dan komt u wel bij het werk terecht.
Kijk verder ook eens bij haar fotos: Belle Jeunesse en Babylon babies. Het zijn prachtige fotos van jonge mensen. Enkele jaren geleden hebben ze op de kaft gestaan van het tijdschrift Streven, elke maand een foto, en alleen daarom zou je het tijdschrift hebben gekocht.
|