Mário de Sá-Carneiro: Beijosxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Om nog even bij kussende dichters te blijven, toevallig keek ik nog eens in de gedichten van deze Portugese dichter en vond ik het onderstaande gedicht. Ik geef een heel vrije Nederlandse vertaling.
Deze dichter leefde van 1890 tot amper 1916. Hij voelde zich nooit goed in zijn vel en heeft op het eind in Parijs zelfmoord gepleegd. Erg geënsceneerd. Hij had zich in een smoking gestoken en de vorige dag had hij een vriend geschreven om hem op dat bepaald tijdstip een bezoek te brengen. Toen de vriend s anderendaags aankwam, was de dichter, die vergif had ingenomen, nog in leven, maar hij kon niet meer gered worden.
Beijos is een vroeg gedicht. Het is eigenlijk een monoloog om te worden opgevoerd in een theater. Met wat goede wil vind je er Van Ostaijen in terug, de vroege van Music Hall en de late van het Alpenjagerslied. Sá-Carneiro schreef evenals Van Ostaijen concrete poëzie in navolging van Apollinaire.
Hier gaan we:
Kussen
Kussen !, prachtig woord
regelmatig werkwoord
Maar zeer onregelmatig In tijden en wijzen
Zoveel kussen ken ik en alle zo verschillend!...
Een kus uit liefde of vriendschap Of louter hoffelijkheid,
En vaak zelfs, hoe wreed het te moeten zeggen Is hij alleen maar hypocriet.
De edelste van alle kussen
Is moeders zoete kus,
Veel waardevoller
Dan een kus van verlangen:
De geur van deze kus
Droogt in onze kindertijd
Menige traan
geluk;
Elke dag biedt deze zuivere kus
Een veilig toevluchtsoord
Voor wie ongelukkig is.
Onder dames is de kus een gevestigde gewoonte,
Banale begroeting verworden tot iets belachelijks!:
(Imiteert twee dames die elkaar op straat ontmoeten)
-Hoe maakt u het, goed mag ik hopen ? (Een kus) En uw echtgenoot ? (Nog meer kussen) Gezond en wel. En u zelf mevrouw Mafalda ? - Niet slecht tegenwoordig. Maar wat is het verschrikkelijk heet, vind je niet ? O God, wat een afschuwelijk weer!...
Kussen van die aard, een dichter zei het al,
Zijn verloren kussen. (Kussen die verloren gaan ! Waanzin is het ! Waarom ze niet aan mij gegeven ?)
De osculum pacis van de kardinalen
Is een andere beleefdheidskus;
Kussen van ouders of broers
Zijn kuise vriendschapskussen.
Ook bloemen kussen elkaar Passievol, Het geeft niet als je de tedere kussen van bloemen niet ziet.
En er zijn nog verloren kussen: Hier bijvoorbeeld Kussen die acteurs elkaar Op goed geluk geven Op goed geluk Omdat het zo in het script staat.
- En de liefdeskus ? Rustig maar beste toeschouwer, Ik ben hem niet vergeten
Maar bewaar hem voor het laatst, als de enige ware.
Nu is hij aan de beurt En omdat hij zo belangrijk is, Zal ik hem in de vorm gieten Van een magistraal sonnet.
Een liefdeskus is een zalig moment
Meer waard dan duizend levens,
Hij is balsem op de pijnlijkste wonden,
Een werveling van vuur, uitbundige extase !
Geen zuivere maar een bedwelmende kus,
Een zonde die de hemel opent voor een droeve ziel.
O ! Hoe zoet is het te zondigen met de monden opeen
In een wild verlangen van rillend vlees!
De sensuele lippen van een geliefde vrouw
Wekken op tot leven en geven warmte. Ellendig is het lot
Van de gelukkige die er nooit een kus op drukte;
Gezegend is het leven, het gekwelde leven
Van wie zijn mond verenigt met de zondige mond
Van zijn geliefde, die bemint, lijdt en sterft.
(Pauze Verandert van toon)
Ik wens te eindigen
Met een kus voor mijn geliefde,
Maar daar ik geen geliefde heb
(Richt zich tot een toeschouwster)
Bent u het die ik zal omhelzen
Wees niet boos. Uw gelaat geeft me toestemming
Dat ik u kus
. (werpt haar een kus toe)
Een kus wordt gevraagd en gegeven,
Je hoeft niet te blozen
|