Thomas Hardy: Jude the Obscurexml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Thoms Hardy (1840 1928) schreef 13 romans. Jude the Obscure uit 1895 was zijn laatste. Daarna schreef hij vrijwel uitsluitend gedichten. Hij was met het schrijven van romans o.a. gestopt omdat er op Jude the Obscure veel kritiek was geuit. Zo werd het boek door een criticus omgedoopt tot Jude the Obscene. Misschien wegens een incident in het begin van het boek. Arabella, Judes toekomstige vrouw, die met twee andere meisjes bij een rivier de ingewanden van een geslacht varken staat te reinigen, werpt een voorwerp naar Jude. Het is de penis van een varken a piece of flesh, the characteristic part of a barrow-pig (gecastreerd varken), which the countrymen used for greasing their boots, as it was useless for any other purpose. In een andere kritiek werd de roman afgedaan als The Anti-Marriage League, terwijl de bisschop van Wakefield het boek wegens zijn insolence and indecency in het vuur gooide.
Het is echter niet evident dat een auteur er de brui aan geeft wegens kritiek alleen. Een mogelijke andere reden is dat Hardy de conflictstof en de personages voor zijn werk had uitgeput. Vooral in Jude the Obscure krijgt men de indruk dat hij het elastiek van de relaties tussen de verschillende personages wat te ver heeft uitgerekt.
De lichtzinnige Arabella zal Jude verleiden en hem onder het voorwendsel dat ze zwanger is, een huwelijk in sluizen. Jude, a poor useless boy, is een wees die door een oude vrouw wordt opgevoed. De roman begint met het vertrek van de schoolmeester Phillotson naar de stad, waar hij hoopt hogerop te klimmen. Jude, een zeer leergierig jongetje dat bij hem avondlessen volgde, ziet hem met lede ogen vertrekken. Hij begint op zichzelf te studeren, in de hoop ooit een universiteit te kunnen bezoeken. Het lot zal er anders over beslissen. Hij wordt uit noodzaak een steenhouwer die op het eind daily mounted to the parapets and copings of colleges he could never enter, and renewed the crumbling freestones of mullioned windows he would never look from.
Van het college waarin hij zo graag zou hebben vertoefd, mag hij enkel de buitenkant, de gevels, opknappen.
De grote tragedie in zijn leven is echter de liefde. Zijn huwelijk met Arabella loopt al vlug spaak. Hij wordt verliefd op zijn nicht Sue. Maar die trouwt met Phillotson, zijn vroegere leraar. Ook dat huwelijk mislukt. Zo komen Jude en Sue weer samen. Ze nemen het kind van Jude en Arabella op. Dat jongetje heet Father Time. Het is een vroegoud kind, dat liever niet had geleefd. Hij zal later een drama voltrekken, door de intussen geboren kinderen van Jude en Sue te vermoorden en zelfmoord te plegen.
Sue is aanvankelijk een vrijgevochten vrouw met meningen die tegen de tijdgeest en tegen haar omgeving ingaan. Ze heeft heidense trekken, maar na de dood van haar kinderen zal ze het geloof omarmen. Ze is de hele roman door onpeilbaar en wispelturig. Hardy had zijn roman eerst The Simpletons genoemd, vanwege de naïviteit van de twee hoofdpersonages.
De roman is tegelijk een sociale roman. Marygreen, het dorpje waar Jude opgroeit, heeft weinig te bieden. Het heeft zijn geschiedenis en tradities verloren en de mensen moeten zich zien te beredderen. Zo wordt Jude als kind door een boer ingehuurd als levende vogelverschrikker op zijn korenveld. Een baantje dat hij zal verliezen wegens zijn medelijden met de vogels.
|