Richard Holmes: De feministe en de filosoof.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Uitgegeven in 1989 door Contact.

Dit is een korte (109 bladzijden) biografie van de liefdesgeschiedenis tussen de feministe Mary Wollstonecraft en de filosoof William Godwin. De auteur baseert zich op twee geschriften van deze personen: Letters written during a Short Residence in Sweden, Norway, and Denmark van Wollstonecraft en Memoirs of the Author of a Vindication (rechtvaardiging) of the Rights of Woman van Godwin.

Beiden ontmoetten elkaar voor het eerst in 1791. In 1796 worden ze geliefden en in 1797 treden ze in het huwelijk. Op 30 augustus 1797 wordt hun enige kind geboren, de latere Mary Shelley, en auteur van Frankenstein. Op 10 september sterft Mary Wollstonecraft aan een bloedvergiftiging. In oktober begint Godwin te schrijven aan zijn Memoirs en tien weken later was het werk af.

Dit is de inhoud van het eerste hoofdstukje van dit boekje. Ik moet nog verder lezen, maar nu al ben ik gewonnen voor het werk.

In het tweede hoofdstuk beschrijft de auteur de receptie van Godwin’s Memoirs in zijn tijd. De reacties waren allesbehalve gunstig. Ter illustratie dit kwatrijn van een tijdgenoot:

Hard was thy fate in all the scenes of life

As daughter, sister, mother, friend and wife;

But harder still thy fate in death we own,

Thus mourn’d by Godwin with a heart of stone.

Godwin kreeg vooral kritiek voor het feit dat hij te intiem over  Wollstonecraft schreef. Bijvoorbeeld over haar zelfmoordpogingen en over haar dood. Daarvan staat een beschrijving in het boekje dat ik nu bespreek. De biografie werd:

in part an act of mourning, in part a love letter, and in part a candid justification of the revolutionary life, loves, and death of Mary Wollstonecraft. Godwin's philosophical biography of Wollstonecraft provides not only a commemoration of a loved individual but also a vindication of their shared progressive social and political ideals. (Pamela Clemit, University of Durham).

Het tweede deel van het boekje gaat over het verslag dat Mary Wollstonecraft schreef over haar reis naar Scandinavië. We vernemen iets meer over het doel van haar reis, namelijk het zien terug te winnen van een schip dat eigendom was van haar man maar dat hem door een malafide vennoot  was ontstolen. Maar in die reisimpressies is het haar vooral te doen om het landschap en de invloed daarvan op haar gemoed en gevoelsleven. Op dat punt is ze in Engeland een voorloopster van de romantiek en zal ze invloed uitoefenen op verschillende dichters.

Besluit van de auteur over beide boeken: ze markeren beter dan wat ook de overgang van een achttiende-eeuwse naar een moderne gevoelswereld. Beide brengen het innerlijk leven van een mens aanmerkelijk dichter bij onze eigen ervaring ervan.