Cathérine Bernard: Riquet à la houppe /Riquet met de kuifxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Dit is de oorspronkelijke titel van het sprookje De Schone en het Beest. De bekendste auteur ervan is Charles Perrault, maar die had zich gebaseerd op een verhaal van Cathérine Bernard (1662-1712). Bernard was afkomstig uit Normandië en werd later literair in de Parijse salons, waar waarschijnlijk ook dit galante verhaal werd voorgelezen. De naam Riquet is ontleend aan het Normandische dialect, waar het misvormd, gebocheld betekent.

In tegenstelling tot de conte van Perrault is dat van Bernard eenvoudiger en ruwer. Er komen geen feeën en prinsen in voor en het was dus niet direct bestemd voor kinderen. Het verhaal gaat als volgt:

Een sultan uit Granada heeft een beeldschone dochter, Mama, maar ze is jammer genoeg oerdom.

“Mama n’avait pas assez d’esprit pour savoir qu’elle n’en avait point.”

Op een dag ziet ze tijdens een wandeling een afschuwelijke dwerg uit de grond te voorschijn komen. Hij spreekt haar aan met de woorden:

“J’ai des choses fâcheuses à vous apprendre, mais j’en ai d’agréables à vous promettre.” Hij zegt haar ronduit dat ze dom is en vevolgt op cynische toon:

“Voilà ce que j’avais de cruel à vous dire; mais à la manière stupide dont vous me regardez, je juge que je vous ai fait trop d’honneur lorsque j’ai craint de vous offenser.”

Hij kan haar echter slim maken op voorwaarde dat ze met hem trouwt. Als ze maar de volgende woorden herhaalt, zal haar verstand toenemen:

Toi qui peut tout animer,

Amour, si pour n’être plus bête,

Il ne faut que savoir aimer,

Me voilà prête.

Mama wordt inderdaad een verstandige vrouw. De aanbidders stromen toe en ze wordt verliefd op een ervan, Arada.

Een jaar later ontmoet ze de dwerg opnieuw. Ze daalt af in zijn onderaardse rijk waar ze koningin kan worden. Ze heeft twee dagen tijd om een beslissing te nemen, verblijft er is een prachtig vertrek en elle y fut servie par des gnomes de son sexe, dont la laideur la blessait moins que celle des hommes.

Ondanks haar afkeer van Riquet, besluit ze met hem te trouwen.

Ze verlangt echter nog naar haar minnaar Arada. En omdat in die tijd par bonheur, le temps des amants fidèles durant encore, is Arada bereid ook verborgen onder de grond te komen leven zodat de geliefden elkaar kunnen ontmoeten. Riquet ontdekt de minnaar echter en roept Mama bij zich:

“Quand je vous ai donné de l’esprit, je prétendais en jouir: vous en avez fait usage contre moi.”

Maar omdat ze haar woord heeft gehouden en met hem getrouwd is, treft hij een minnelijke schikking. Mama zal ’s nachts, als ze bij hem is, een geestige vrouw zijn maar overdag zal ze de domme gans van vroeger zijn. Door de dwerg  s’ nachts met kruiden in een diepe slaap te houden, slaagt mama erin haar minnaar nog te ontmoeten. Maar uiteindelijk worden ze door de dwerg betrapt. Hij betovert Arada waardoor die net hetzelfde uiterlijk krijgt als hijzelf en Mama hen niet meer van elkaar kan onderscheiden.

Elle se vit deux maris au lieu d’un, et ne sut jamais à qui adresser ses plaintes, de peur de prendre l’objet de sa haine pour l’objet de son amour; mais peut-être qu’elle n’y perdit guère: les amants à la longue deviennent des maris.