|
KERSTMIS – 25 DECEMBER 2014
‘HEDEN IS JULLIE EEN REDDER GEBOREN’
Kerstmis vieren
is meer dan op gewone dagen,
dankbaar zijn om Jezus’ geboorte,
die Gods grootste zegen werd voor onze wereld.
Kerstmis vieren
is ook meer dan op gewone dagen,
licht en vrede brengen:
mensen, die dicht bij ons leven, wat gelukkiger maken,
En Kerstmis vieren
is ook meer dan op gewone dagen,
hart hebben voor wie zich verlaten voelt,
en het verdriet verzachten
van wie misschien ongezien te lijden heeft.
Door onze trouw en genegenheid voor elkaar tonen wij
dat God niet ver weg is in een hoge hemel,
maar voor altijd Emanuel blijft: God in ons midden.
Eerste lezing uit de profeet Jesaja 9,1-3.5-6
Het volk dat in duisternis ronddoolt ziet een schitterend licht. Zij die in het donker wonen worden door een helder licht beschenen. Iedere laars die dreunend stampte en elke mantel waar bloed aan kleeft, ze worden verbrand, een prooi van het vuur.
Een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven. Deze namen zal hij dragen: Wonderbare raadsman, Goddelijke held, Eeuwige vader, Vredevorst.
Evangelie: Lucas 2,1-14
Terwijl ze daar waren, brak de dag van haar bevalling aan, en ze bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene. Ze wikkelde hem in een doek en legde hem in een voederbak, omdat er voor hen geen plaats was in het nachtverblijf van de stad.
Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld, ze hielden de wacht bij hun kudde. Opeens stond er een engel van de Heer bij hen en werden ze omgeven door het stralende licht van de Heer, zodat ze hevig schrokken.
De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen: vandaag is in de stad van David voor jullie een redder geboren.
En plotseling voegde zich bij de engel een groot hemels leger dat God prees met de woorden: ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor alle mensen die hij liefheeft.’
DE ZALIGHEID VAN KERSTMIS
Met Kerstmis wordt, door een voorheen nooit gehoord gebeuren, een grens overschreden: ‘Uit uw hemel zonder grenzen treedt Gij tastend aan het licht – met een naam en een gezicht.’ God die zo anders is dan wijzelf komt ons helemaal nabij en wordt in de meest letterlijke zin van het woord één van ons. Meer ‘Emanuel’ kon Hij niet worden, meer ‘midden onder ons’ kon Hij niet komen. Bovendien kiest Hij de meest menselijke weg om tussen ons te wonen: Hij treedt onze wereld binnen in de geboorte van een kind. Met Kerstmis neemt de geschiedenis voorgoed een andere wending en mogen wij elkaar Gods zaligheid toewensen.
‘Zalig kerstfeest’ zeggen wij aan elkaar. Zaligheid is diep geluk, veel meer dan het gewone geluk, dat deze wereld te bieden heeft: bezit en macht, status en hoogmoed, heersen en consumeren. Het is een vreugde die uit Gods eigen Liefde opborrelt tot een levende bron die nooit opdroogt.
Tot zijn zichtbare kern herleid is het kerstverhaal eigenlijk heel simpel, zo menselijk dat het niet menselijker kan: een kind, een allerprilste mensje, wordt geboren! En zoals elk pasgeboren kind is het helemaal hulpeloos en heeft het nood aan aandacht en liefde, aan tederheid en zorg. Maar evenzeer draagt een kind in zich de verwachting van een nieuwe tijd en een nieuwe toekomst. Groeiende zal het de wereld veranderen: zonder het kindje en die nieuwe mens zou het leven anders zijn. Vraag het maar aan de ouders.
De weerloosheid van een kind vraagt om beantwoord te worden. De totale kwetsbaarheid van een kind roept alleen maar liefde op. Niemand kan aan een kind voorbijgaan. Zelfs op de meest harteloze en de meest verharde mens doet het een appèl.
De zaligheid uit het kerstverhaal mag ook toegeschreven worden aan de aanwezigheid van de engel, die uitdrukking geeft aan Gods aandacht voor de mens. Zo licht uit deze engel een geluk op dat wij maar vinden als wij loskomen van al wat neerhaalt. Hij nodigt ons uit om uit te groeien tot bevrijde mensen, die de zwaartekracht hebben overwonnen van al wat ons verplettert, mensen, die daardoor tot hemelse hoogten worden getild.
Er is immers zoveel dat onze zaligheid verstoort: onbegrip, harteloosheid, de liefdeloze onverschilligheid van mensen voor elkaar, en niet in het minst onze onbedwingbare neiging om ons te wapenen met macht, status en bezit: ‘Wij zijn het toch, wij hebben het gemaakt en wij zijn zoveel beter en meer’ … zoals die memorabele farizeeër van toen al over zichzelf mediteerde, in voltooide, lachwekkende zelfvoldaanheid, staande voor Gods aanschijn: ‘God, ik dank U dat ik niet ben zoals de andere mensen, hebzuchtig, onrechtvaardig en overspelig, of zoals die tollenaar daar’.
Deze menselijke misgroeiingen blijven hol en leeg in de nabijheid van een kind. Een kind vraagt niet om aanzien en bezit maar om tederheid en aandacht, geborgenheid en ontferming. De engel haalt ons weg van al wat neerhaalt en richt ons naar hierboven in hemelse klanken van vrede en van goede wil.
De zaligheid die wij elkaar met Kerstmis toewensen is evenzeer de zaligheid van de herder, de schamele mens zonder veel aanzien, zonder geleerdheid en zonder veel woorden, maar vol van toewijding en zorg voor de schapen die hem zijn toevertrouwd. Herder zijn vraagt geen speciale opleiding, geen hoge studies noch een groot diploma. Zelfs een kind kan al herder zijn, als het zorg mag dragen voor kleine broer of kleine zus.
De kerst hangt vandaag vol van zweverige en zeemzoete, gekunstelde en opgefokte onechte romantiek, die zijn hoogste toppen scheert in wintervers groen en slingers van kleurloze ledlichtjes. Een echte herder evenwel is geen kleurloos, romantisch ventje, het keurige ringbaardje netjes bijgeschoren en ruikend naar 'aftershave men' – zo eentje van dertien in een dozijn. Hij is geen anonieme kopie van de al even anonieme poster, die zo van het witte doek lijkt weggelopen, maar wel diegene die het opneemt tegen de wolf, wanneer die dreigt de kudde te verscheuren. Een echte herder biedt veiligheid en geborgenheid, beschermt tegen al wat dreiging inhoudt, draagt wie weerloos is en neemt de gewonden op de schouders.
Gewonden en weerlozen, hun aantallen nemen toe, in onze maatschappij van glitter, glans en sterretjes, die flonkeren voor een ogenblik. Gewonden en weerlozen, die dreigen verscheurd te worden door zoveel wolven in zoveel verschillende vachten van onbegrip en racisme, uitbuiting en onrecht, van werkloosheid en gebrek aan reële kansen om zich waar te maken en gewaardeerd te worden in onze samenleving.
Gewonden en weerlozen, de herder die zaligheid brengt kan het niet aanzien dat zij verloren zouden gaan, verlaten en aan hun lot overgelaten. Hij zoekt hen op en brengt hen terug in de warme gemeenschap waar ook de verdwaalde thuishoort. Hij kan het niet aanzien dat mensen verloren zouden gaan maar trekt er op uit om hen te vinden. Voor het verloren schaap heeft hij alles over.
Ik wens u de zaligheid van de engel, die wegvoert van al wat neerhaalt en ten onder laat gaan, maar naar boven wijst waar hemelse klanken klinken van vreugde en simpele goedheid.
Ik wens u de zaligheid van de herder, die naar het Woord van God zelf, een zorgzame hoeder is van zijn broeders en zusters.
Ik wens u ook de zaligheid van de koningen. Op uitkijk staande hebben zij een ster gezien, licht in het pikkedonker. Zij werden door God op weg gezet om het ware geluk te vinden: de zaligheid, die erin bestaat om te weten dat wij er niet alleen voor staan. In de geboorte van het allereerste Kerstekind heeft God ons de ongelooflijke waardigheid gegeven om ook zelf kinderen van God genoemd te worden.
Zalig kerstfeest en dat de vrede van de Heer over u en uw gezin mag komen als een kostbare mantel die u behoedt voor alle kilte die mensen vervreemdt van elkaar.
GEBED OP KERSTDAG
Nu Gij vandaag bij ons komt, Heer,
wil ik zo graag bij U zijn.
Meer herder ben ik wel dan koning.
Zie naar mijn handen, Heer:
zo leeg, zo onvervuld, na zoveel zoeken.
Zie ook mijn ogen, Heer,
zo vol verwachting naar tijden nieuw en nieuwe eeuwen.
Wat is er toch met ons dat wij geen vrede vinden?
Gij hebt ons toch met tederheid bekleed,
tot zaligheid ons aan elkaar gegeven.
Als Gij zijt wie gezegd wordt:
Emanuel
God bij de mensen,
raak ons dan aan,
vergeef ons onvermogen,
wees dageraad en gloed,
vul onze lege handen,
breng leven in vermoeide voeten,
richt ons weer op om U te volgen.
Wees sterke steun voor moedelozen,
en zachte zalving voor gekwetsten,
steenrots voor wie geen grond meer voelt,
wat licht in ’t diepe donker
en warmte voor wie verkoukleumd is.
Dat onmacht ons niet overweldigt,
en hoop niet heen zweeft op de wind.
Laat ons geloven in uw komst bij ons:
nieuw leven, nieuwe adem,
nieuwe Geest-drift.
Heer, laat ons dan voor mensen zijn…
meer herder toch dan koning!
Zalig kerstfeest!
Omer
De schriftgeleerden wisten
waar de Messias geboren moest worden,
maar ze bleven rustig in Jeruzalem
en gingen niet mee om te zoeken.
Sören Kierkegaard
|
