Jürg Federspiel: Die Ballade von der Typhoid Maryxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Mary Mallon, of Typhoid Mary heeft echt bestaan. Ze werd geboren in 1869 in Cookstown, Ierland, en emigreerde naar Amerika toen ze 15 was. Ze was aanvankelijk werkzaam als dienstbode en later als kokkin. Van 1900 tot 1907 werkte ze op zeven verschillende plaatsen en daar werden 22 mensen ziek, van wie er een stierf. In totaal zou ze 47 mensen hebben besmet, van wie er drie zijn gestorven. (In de roman van Federspiel is het aantal slachtoffers veel groter). Mary was drager van de tyfusbacil, zonder dat ze er zelf last van had, maar ze besmette wel andere mensen, vooral door haar werk in de keuken. Er werd een specialist ter zake ingehuurd om de oorzaak van die uitbarstingen van tyfus op te sporen, namelijk Georges Soper, die ook in de roman voorkomt. Hij komt erachter dat de oorzaak bij Mary Mallon ligt en zijn eerste ontmoeting met haar verloopt als volgt:

I had my first talk with Mary in the kitchen of this house. . . . I was as diplomatic as possible, but I had to say I suspected her of making people sick and that I wanted specimens of her urine, feces and blood. It did not take Mary long to react to this suggestion. She seized a carving fork and advanced in my direction. I passed rapidly down the long narrow hall, through the tall iron gate, . . . and so to the sidewalk. I felt rather lucky to escape.²

De roman van Federspiel is gebaseerd op het leven van Typhoid Mary. Hij noemt het terecht een ballade, want het boek telt niet minder dan 45 korte hoofdstukjes, waarin telkens een episode in het leven van Mary wordt verhaald. De roman is niet waarheidsgetrouw, de fantasie speelt er een grote rol in. De roman begint met een schip dat in de haven van New York aankomt en dat een verschrikkelijke stank verspreidt. Aan boord is tyfus uitgebroken en nagenoeg alle passagiers zijn ziek. Een jong meisje, Mary, wordt ‘opgevangen’ door een arts die haar mee naar huis neemt, en haar niet alleen verzorgt. Hij zal het eerste slachtoffer worden. We volgen dan verder de belevenissen van Mary in Amerika en de vele slachtoffers die ze maakt. Uiteindelijk dringt het tot haar door dat zij de oorzaak is van al die sterfgevallen, maar ze aanvaardt dit niet, en blijft verder werken als kokkin, met alle nare gevolgen vandien. Ten slotte wordt ze opgespoord en in bewaring genomen. Dat dit ook in de werkelijkheid niet van een leien dakje verliep, mag blijken uit het Engelse citaat hierboven.

Enkele links met meer informatie over de echte Typhoid Mary:

http://www.pbs.org/wgbh/nova/typhoid/letter.html

http://history1900s.about.com/library/weekly/aa062900a.htm

De auteur Jürg Federspiel is een Zwitser die in 1931 is geboren. Hij heeft geregeld in New York gewoond en er ook over geschreven. Meer over hem vind je op het volgende adres:

http://www.onlinereports.ch/2001/FederspielSiebzig.htm

De roman is in 1982 uitgegeven bij de uitgeverij Suhrkamp.