|
De gele vlag wappert op het strand en de eerste zonnekloppers zijn al present om zich van vit.D en een bruine of rode kleur te verzekeren. Wel beschut achter een zeildoek (niet dat van de botsauto's, cfr Guido Belcanto)) want er staat een stevig windje. Maar het woefie is niet scheutig om op dit uur op de dijk te wandelen. Te veel volk, te veel lawaai en te veel andere honden. We hebben nog wat geduld nodig om de dijk, het strand, de zee en de rust voor ons te hebben. Andere bezigheden intussen. Mijn oog viel vandaag op het thema van de 'legpuzzel', Richard Wagner. Ik dacht aan zijn geboortedag of sterfdatum. Nee hoor, het begin van de Bayreuth Festspiele (25/08-28/08), maar wel onlosmakend verbonden met de Duitse componist, librettist, dichter, Richard Wagner (1813-1883). Een belangrijk muziekvernieuwer in zijn tijd. Had een reputatie van antisemitist te zijn wegens zijn uitlatingen over de Joden. Maar dat was een persoonlijk gegeven. Hij had commentaar en was jaloers op de succesvollere Joodse componisten zoals Meyerbeer (1791-1864) en Mendelssohn (1809-1847) en vooral door zijn niet aflatende behoefte aan geld dat hij ging lenen bij de Joodse bankiers. Zijn muziek was heftig, en had ook een 'Leitmotiv'. Hij noemde dat zijn 'Gefühlsmoment'. Zijn vader overleed toen hij 5 maanden oud was en die vaderloosheid blijft en blijkt een belangrijk thema voor zijn helden, Tristan, Sigmond, Siglinde, Sigfried en Parsifal. Literatoren zien zijn muziek als een labyrint van de menselijke ziel. De wereldvreemde, der Märchenkönig en later als krankzinnig gediagnosticeerde, Koning Ludwig II van Beieren (1845-1886) was zijn grootste bekende aanhanger tijdens zijn leven. Hij verleende Wagner een deel van het geld om zijn project, een soort amfitheater op de Griekse modellen gestoeld, te verwezenlijken in Bayreuth. Het voorbeeld in die tijd was voor hem het operagebouw in Riga waar hij enige jaren orkestmeester en dirigent was. Vooral de lagere of verzonken positie van de orkestbak sprak hem aan en ook de gedimde verlichting tijdens de opvoeringen. Sinds augustus 1876 worden er bijna jaarlijks in augustus, uitsluitend werken van Wagner opgevoerd in het operagebouw, het Festspielhaus van Bayreuth. De leiding en het beleid, zowel artistiek als financieel, van deze Festspiele is nog altijd in handen van de nakomelingen van Wagner, voor meer dan 60%. Nu noemt men het al lachend de 'Schwesterspiele' omdat sinds 2009 het twee zussen zijn, achterkleindochters van Wagner, die de Festspiele met ijzeren hand leiden. Er zijn een paar beroemde citaten over Wagner geschreven, zoals Giacomo Rossini (1792-1868): Wagner heeft mooie momentjes, maar vervelende kwartiertjes. Ook Mark Twain (1835-1910) liet iets optekenen: Wagner's music is better than it sounds. Woody Allen kon in dat rijtje niet ontbreken met zijn cynische uitspraak, verwijzend naar een van zijn grote bewonderaars, Adolf Hitler (1889-1945): Altijd als ik muziek van Wagner hoor krijg ik zin om Polen binnen te vallen.
Om af te sluiten: de aap is misschien een lelijk beest, maar als we verwant waren aan het paard of de koe, zouden 's zomers onze ogen vol vliegen zitten !! Aldus Willem Frederik Hermans (1921-1995)
|
