Ik hoorde zonet dat een ondernemer een schadevergoeding van ettelijke miljoenen moet betalen wegens het onzorgvuldig weergeven van de 'werkelijke' financiële staat bij de overname van zijn bedrijf, enkele jaren geleden. Wedden dat de miljardair, dat in zijn belastingaangifte zal indienen als onkosten? Wedden dat hij op die manier 'niets' zal verdient hebben, geen belastingen zal moeten betalen en dat een arme gepensioneerde meer aan de fiscus zal moeten geven dan een van de rijkste inwoners van ons land? Ik wilde dat even vermelden en mijn bedenkingen daarbij weergeven. Dat is natuurlijk niet het onderwerp waarover ik een boompje wilde zetten. Dat was een onderwerp'tussendoor'. Ongeloofelijk hoeveel lessen Nederlands ik de afgelopen jaren gevolgd heb. Ik heb het dan niet alleen over gebruik van 'dt', vervoegingen, synoniemen, nieuwe spelling en schrijfwijze. Ik leerde allerhande nieuwe woorden en hun betekenis. Ik leerde mijn gedachten duidelijk onder woorden te brengen zodat ze voor een lezer begrijpelijk zouden zijn en nog ontelbare dingen meer over onze Nederlandse taal. Ik leerde ook de namen van verschillende stijlfiguren kennen die ik in de humaniora, nu het 'middelbare', nooit leerde. Ik volgde niet de klassieke humaniora, waar vooral in de 'retorica' aandacht werd besteed aan deze oefeningen. Ik ben ook geen 'germanist' geworden. De honderden stijlfiguren, onze taal rijk, leer ik nu één voor één kennen met dit blog te schrijven. Voor de geïnteresseerde lezer, er zijn meer dan honderd stijlfiguren, van 'abissio' tot 'zeugma'. Behalve met beginletter 'j', 'n', 'q' is er niks te vinden. Vandaag leerde ik 'anafoor' kennen. Een stijlfiguur die veel in de 'retoriek' gebruikt wordt, in de redenaarskunst, in het beoefenen van de welsprekendheid, in de fijnbespraaktheid. Als bekendste voorbeeld is er de speech van Martin Luther King (1929-1968) in 1963 in Washington tijdens een burgerrechtenbetoging met meer dan 200.000 mensen. Deze speech is nu gekend als 'I have a dream speech'. Men noemt dit een 'retorisch meesterwerk' omdat hij allussies bracht en citaten uit De Bijbel, de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, de Amerikaanse Grondwet, en de 'Emancipatieproclamatie en de Gettysburg Adress' van Abraham Lincoln (1809-1865). Een 'anafoor' is een herhaling van een of meerdere woorden in elkaar opvolgende zinnen of paragrafen. Als methodisten dominee was hem zoiets met de paplepel ingegeven om de preken op die manier bij de mensen ingang te doen vinden. Wie kent de zin niet: "Now is the time..." in al zijn paragrafen herhaald. Of "I have a dream...", tot 8 maal herhaald in de speech. Ik onthou vooral 'dream' want daarover zijn er ontelbare songs. Als eerbetoon vernoem ik als eerste lied: "All I have to do is dream" van de Everly Brothers waarvan het laatste lid van dit duo deze week overleed. "Dream Baby Dream" van Bruce Springsteen kon niet ontbreken evenmin ABBA dat de ganse titel van Maarten Luther overnam: I have a dream.
|