Druk op onderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
E-mail mij
Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.
Doorheen de dagen
Ervaringen besproken
08-01-2020
DOORDENKEN OP DONDERDAG
KIJKEN IN HET DUISTER
Niet dat ik er zozeer van hou, toch horen ze er wel te zijn: de donkerste dagen van het jaar. Maar zie, langs alle straten wordt in grote golven een lichtzee naar ons toegerold. En alles wat de blik moet vangen is van een vervoerende marinade doortrokken, met de bedoeling ons door die magie te strikken.
En dat terwijl de natuur in alle toonaarden zwijgt en zich naar binnen heeft gekeerd, om aan herstel en voortbestaan te werken. Toch is er, als je lang genoeg kijkt, onder het grauwe licht soms wel een traagheid van bewegen te bespeuren, zonder onze inbreng. En die verhaalt van een oeroude rust en harmonie. Want geduld is nodig om levenskracht te laten gisten, rijpen. Een tijd van stil worden en haast verdwijnen in het naamloos wintergrijs. Om op een dag de helende verwondering te voelen van het onvermoede, dat in de diepste lagen reeds vanzelf een nieuwe kracht en vorm heeft gevonden.
Waarom dat kunstlicht dat geen inzicht en geen warmte voortbrengt? Hoe moeilijk ook, ik geef de voorkeur aan de lange adem van het wachten. Wanneer de winter uitwist wat niet veel meer dan de duur van een seizoen kent. Wanneer de nacht je buitenkant naar binnen keert, opdat je je zou durven toevertrouwen aan het ongeziene en het ongewisse. Wanneer de twijfel je verplicht te kiezen tussen hoop en wanhoop. Wanneer afwezigheid je schuurt, je uitholt tot er plaats genoeg is voor het onverwachte. Wanneer leegte je ogen uitwast om te kijken naar de hemel en de sterren. Wanneer de stilte je verstilt, tot elke zinderende klank en ieder woord dat kan beroeren je tot leven wekt.
Je moet almaar de oefenschool van het geduld doorlopen om weet te hebben van het wonder dat ondergronds weer in de maak is.
Kerstmis doet ons verlangen naar het licht dat er nog lang niet is. Ooit is het wel gezaaid. In de zwijgende schoot van de aarde. Zelfs in een van de diepste voren van een mensenhart. Als al het schreeuwerige is gedoofd, breekt het soms in flarden door. Je kunt het zien als je hebt leren kijken in het duister. Als je alleen durft achterblijven, terwijl anderen het voor bekeken houden. Als je maar blijft geloven dat het donkere verhaal van deze wereld toch kan worden omgebogen, gaandeweg.
Kerstmis valt soms heel kort na de 4de zondag van de Advent en daardoor valt deze 4de zondag wel eens door de mazen van het net. Toch is ook de viering van vandaag de moeite waard, omdat er nogal wat aandacht gaat naar Jozef, een persoon uit het Kerstgebeuren, die dikwijls vergeten wordt: in gedichten of in de kunst komt hij weinig naar voor.
Jozef, haar man, was een rechtvaardige.
Omdat hij haar niet in opspraak wilde brengen,
kwam hij op de gedachte om in stilte van haar te scheiden.
Terwijl hij dit overwoog,
verscheen hem in een droom
een engel van de Heer, die zei:
`Jozef, zoon van David,
wees niet bang uw vrouw Maria bij u te nemen,
want wat bij haar tot leven is gewekt,
is van de heilige Geest.
(Matteüs 1,19-20)
‘JOZEF, MILDE, STILLE HOEDER’
In het evangelie wordt er ons weinig over Jozef verteld. Enkele opvallende aanduidingen:
Zo wordt Jozef ‘een rechtvaardige’ genoemd: in de Joodse traditie betekent dit: iemand, die met heel zijn hart naar God toeleeft. Daarom ook is de houding van Jozef tegenover Maria veelzeggend: hij wil haar niet in opspraak brengen; hij heeft eerbied voor haar en wil geen misbruik maken van de toestand, waarin zij verkeert, een toestand, die menselijk gesproken, moeilijk en delicaat was. Ook dan denkt hij eerst aan Maria, en niet aan zichzelf, om profijt te slaan uit deze moeilijkheden.
En een tweede punt: wij zijn vertrouwd met de engeltjes uit het Lucasevangelie, die aan de herders Jezus’ geboorte melden, met die mooie woorden: ‘Vreest niet. Ik breng u een Blijde Boodschap, die bestemd is voor u en voor alle mensen: heden is u een Redder geboren.’ Bij Matteüs is ook een kerstengel aanwezig, die wij gemakkelijk vergeten: in een droom verschijnt aan Jozef een engel van de Heer, die hem wegwijs maakt in de bedoelingen van God met hem, die hem geleidt over moeilijke paden, zoals het in een psalm gezegd wordt.
Net zoals bij Jezus is ‘de Geest van God’ het beginsel van het leven van Jozef. Zelf wil hij weggaan bij Maria, in alle stilte, om haar niet in opspraak te brengen, maar God doorkruist dit plan. Hij krijgt de belangrijke taak om aan het kindje een naam te geven: Jezus, wat in een letterlijke vertaling betekent: Jahwe, God, brengt redding. Redding, bevrijding, verlossing, uit alle situaties van onheil of verdrukking.
Moge Jozef ons aansporen tot ‘rechtvaardigheid’ …en ons ook bijstaan om God redding te laten brengen.
Op deze derde zondag van de advent staan twee figuren centraal: nog eens Johannes de Doper, de profeet, die vorige week zo hard van leer trok tegen het ‘addergebroed’, en daarnaast Jezus zelf, de barmhartigheid in persoon, die zich voorstelt als de beloofde Messias: ‘de Redder, die komen zou’.
Johannes is er helemaal van in de war: ‘Is deze man nu diegene die ons van Godswege beloofd is en die komen zou?’
Geef kracht aan trillende handen,
maak knikkende knieën sterk.
Zeg tegen het moedeloze volk:
‘Wees sterk en vrees niet,
want jullie God komt.’
Dan worden blinden de ogen geopend,
de oren van doven worden ontsloten.
Verlamden zullen springen als herten,
de mond van stommen zal jubelen:
(Jesaja 35,3-4 en 6)
`Ga Johannes vertellen wat u hoort en ziet:
Blinden zien weer en kreupelen lopen,
melaatsen worden rein en doven horen,
doden staan op
en aan armen wordt de Goede Boodschap verkondigd.’
(Matteüs 11,4-5)
‘ZIJT GIJ DIEGENE DIE KOMEN ZOU?’
Jezus en Sint Janneke die speelden met een lammeke! We zongen er over en we waren het in de processie. Maar Johannes is anders: een ruige profeet in de woestijn, een kemelharen kleed, sprinkhanen en wilde honing, een donderpredikant die spreekt van strenge straffen. Hij had zelfs koning Herodes de les gelezen. Nu zit hij gevangen. Hij had in Jezus zijn opvolger gezien. Maar Jezus is wel opvolger maar geen navolger.
Hij is de 'zachte hand' die ogen opent en leert horen, leert luisteren. Lammen en mensen die verlamd zijn van angst geeft Hij moed. Wie uitgestoten is neemt Hij op. En wie voor dood neerligt geeft Hij nieuw leven. Jesaja had dit gezegd over de Messias, die zou komen.
En Jezus zegt nog meer: ‘aan armen wordt de blijde boodschap verkondigd’. Het gaat Hem niet om de letter van de wet, maar om een geest van gerechtigheid, barmhartigheid en mededogen. Hij komt niet om te oordelen, laat staan om te veroordelen maar om te redden.
We denken aan Dostojewski, die ergens schreef: ‘Christus stuurt ons in de war’. Want Johannes is in de war. Is dat nu die Messias, die zou komen? ‘Zalig die aan mij geen aanstoot neemt’, zegt Jezus. Hij zegt het ook aan ons, als we in de war zijn. In de war, omdat alles donker kan zijn en we alleen een zwijgende God vinden. In de war, als we vol verlangen uitzien naar iemand die het puin van deze wereld en de winter van onze kerk omvormt tot 'vrede en vreugde'. Maar ogenschijnlijk verandert er niets.
We kunnen niet zomaar wachten, met gekruiste armen, passief en gelaten, tot alles vanzelf wel goed komt. Ons wachten is 'verwachten', zoals een moeder in 'blijde verwachting' is van haar kindje. Het kindje komt in pijn en wee. De blijde verwachting weet van pijn, die komt. Ook Jezus komt niet zonder pijn: zijn geboorte verandert ons leven! Dat kan pijn doen!
Een joods verhaal spreekt van een bedelaar aan de poort van Rome. Hij wacht, en wacht. Die bedelaar is de Messias. ‘Op wie wacht hij dan?’ vraagt een jongen aan zijn opa. De oude man legt de hand op het kind en zegt: ‘Op jou, mijn jongen.'
Jezus doet zoals die opa. Hij wacht op ons. Het Rijk van God dat Hij belooft en wij verwachten geeft Hij ons in handen! Maar Hij toont de weg naar dat Rijk, die omgekeerde rangorde: ‘Wie groot wil zijn moet dienaar worden. Wie de eerste wil zijn moet slaaf van allen wezen.'
In die zin mogen wij uitzien naar ‘Hem, die komen zou’. De wereld zal niet meteen spectaculair veranderen. Maar misschien worden wijzelf anders. Als we geloven dat Jezus als het ware zijn hand op ons legt en zegt: het Rijk van God, dat wacht op jou.
(vrij naar Rob Moens, dominicaan, Genk)
Wij bidden om advent
dat elk van ons een weg mag vinden
in de verwarring van zoveel dagelijkse drukte
en zoveel lege woorden die zoveel gemis verbergen.
Wij bidden om een weg, die we kunnen gaan
met de zekerheid dat er een bestemming is
en dat we er ooit zullen komen.
Een ruige man wees ons die weg,
Johannes is zijn naam.
Zijn ogen stonden scherp op de woestijn gericht
waar de aardse horizon ten einde loopt
en de hemel in zicht komt.
Zijn woorden draaiden altijd rond bekering
en verandering van leven.
Misschien zou hij ons vandaag
wijzen op het echte doel van ons leven.
Misschien zou hij ons bezweren
om een stuk van onze overvloed achter te laten,
en wat minder oppervlakkig te gaan leven.
Om veel intenser te genieten
van de diepe vreugden van het hart en van de geest.
In de eeuwige stilte aan de binnenkant van Gods Leven werd besloten tot de Verlossing. In de verborgenheid van het stille kamertje van Nazareth kwam de kracht van de Heilige Geest over de Maagd die in eenzaamheid zat te bidden; zo kwam de menswording van de Heiland tot stand.
Verzameld rond de stil biddende Maagd wachtte de Kerk, die op het punt stond geboren te worden, de beloofde komst van de Heilige Geest af: deze moest haar inspireren tot innerlijke verlichting en tot activiteit die blijvend vrucht zou dragen.
In de nacht van de blindheid waarmee God Saulus had geslagen, wachtte hij het antwoord af op de vraag die hij had gesteld: ‘Heer, wat wilt u dat ik doe?’
In eenzaam gebed werd Petrus voorbereid op zijn zending onder de heidenen.
En zo gaat dat alle eeuwen door.
In de eenzame samenspraak van elke toegewijde ziel worden de gebeurtenissen voorbereid die in de kerkgeschiedenis zichtbaar worden, en welke het aanschijn der aarde vernieuwen.
De maagd, die alle van God afkomstige woorden in haar hart bewaarde, is het voorbeeld van die luisterende zielen; in hen wordt Jezus’ hogepriesterlijk gebed telkens weer vernieuwd…
In deze donkere dagen bidden wij U, Heer God, dat wij nooit de hoop verliezen; dat leegte en duisternis ons niet overweldigen.
Dat we niet vluchten in glitter en schone schijn. Dat wij, in deze adventstijd, wakend blijven uitzien naar de vervulling van uw beloften: uw komst in onze wereld, uw komst in de duisternis van ons bestaan, in de leegte van ons zo armzalig mensenhart.
Dat ons ongeneeslijk verlangen naar vrede en gerechtigheid U mag herkennen in al wat klein en kwetsbaar is, in het kind in de kribbe, in het kind voor wie in de herberg heen plaats was.
Dat wij nooit de hoop verliezen maar vol vertrouwen uitzien naar uw komst.
moeten jullie niet eindeloos voort prevelen ... .'
Eens stond de Baäl Sjem Tov met zijn leerlingen voor de deur van een synagoge. Hij ging naar binnen, maar kwam na korte tijd al weer naar buiten. 'Het is hier te vol, er is geen plaats voor mij; legde hij uit. Toen de leerlingen daarna zelf gingen kijken waren ze verbijsterd. Er stonden namelijk slechts drie mannen in een hoek van de verder lege synagoge. De Baäl Sjem Tov merkte hun verbazing en zei tot hen: 'Jullie hebben niet goed gekeken en geluisterd. Woorden die uitgesproken worden uit het hart, gebeden die werkelijk gemeend zijn en voortkomen uit een innerlijke worsteling stijgen op, hoger en hoger voor de troon van de Eeuwige.
Maar woorden die zo maar gebezigd worden en het hart niet raken blijven zwaar hangen in de ruimte. Er waren zoveel woorden in de synagoge; ik kon er niet meer bij.’
Christus Koning is bij Lucas geen koning in triomf, het is de lijdende mens Jezus, aan het kruis vermoord door de machten, die de duivel en het kwaad dienen. Het is de mens, die ten dode toe, vermorzeld wordt onder het juk van de zonde, die de wereld regeert. Die mens wordt in alle talen gehoond en bespot met de woorden: ‘Dit is de koning der joden’.
Gods wijsheid is zo anders dan de wijsheid van de wereld: in de persoon van Jezus wijst God de macht van het kwaad af, en kiest Hij ten volle de kant van alle slachtoffers die moeten lijden onder de heerschappij van de zonde en het kwaad in deze wereld.
Zusters en Broeders,
breng met vreugde dank aan de Vader.
Hij stelt u in staat om te delen in de erfenis
die alle heiligen wacht in het licht.
Hij heeft ons gered
uit de macht van de duisternis
en ons overgebracht
naar het rijk van zijn geliefde Zoon,
die ons de verlossing heeft gebracht,
de vergeving van onze zonden.
(Kolossenzen 1,12-14)
Toen Jezus aan het kruis hing,
stond het volk toe te kijken,
maar de overheidspersonen lachten Hem uit en zeiden:
‘Anderen heeft Hij gered;
laat Hij zichzelf eens redden
als Hij de Messias van God is, de uitverkorene!’
De soldaten brachten Hem zure wijn,
en ook zij voegden Hem spottend toe:
‘Als Gij de koning der Joden zijt, red dan Uzelf.’
Boven Hem stond als opschrift
in Griekse, Romeinse en Hebreeuwse letters:
‘DIT IS DE KONING DER JODEN.’
(Lucas 23,35-38)
‘MEER HERDER TOCH DAN KONING’
De eeuwen door vormden mensen zich een beeld van God. Die Godsbeelden zeggen dikwijls veel over onszelf, en weinig over God. Zo wordt God iemand die naar ons luistert, en die moet zorgen dat ons niets overkomt. Hij wordt de Almachtige, die onze kant kiest.
Wie iemand is, zien we soms aan zijn woorden, maar vooral aan zijn daden, zijn manier van leven. Woorden alleen kunnen zo misleidend, ja zelfs bedrieglijk zijn. Om God te leren kennen moeten wij naar Jezus kijken: wat Hij zei, wat Hij deed. In Hem zien we God zelf. Vandaag vieren we ChristusKoning . Maar wie of hoe is die Koning? Er is maar één antwoord: die Koning is de Lijdende Dienaar. Omdat Hij moest lijden onder het gewicht van het kwaad wordt Hij de koning van ons hart, en mogen wij Hem de Koning van het Heelal noemen. Want Hij heeft ons gered uit de macht van de duisternis en ons de verlossing gebracht uit de heerschappij van allen, die het kwade dienen.
In Jezus zien wij geen machtige heerser, maar de Lijdende Dienaar. Christus Koning is geen feest van triomf. Hij is een andere Koning: Hij wilde bevrijden, wie door het kwaad gebroken worden. Dáárom moest Hij lijden, ten dode toe vermorzeld en ook zelf gebroken worden.
Mochten wij dat eens opnemen in ons hart en als christenen totaal anders leven! Mochten wij, als minderheid, eens tegen de stroom ingaan. En net als Jezus, de ChristusKoning, niet gedreven worden door de wijsheid van deze wereld, maar bekommerd zijn om wie door deze wereld vervolgd worden. Slechts zo kunnen wij Hem volgen, die meer herder dan Koning is.
Het is aan ons: kiezen wij voor die Koning, die de goede Herder is? Kiezen wij voor de machten der aarde en de afgoden van onze tijd, of voor de Koning van het Koninkrijk van God? De Koning, die opkomt voor al wie verdrukt en verworpen werd en daarom ook zelf verdrukt en verworpen werd. En daarom ook nu en ook zelf, verworpen en verdrukt wordt.
De bladeren veranderen met de tijd zoals ook wij dat doen. We groeien en we leren van de dingen die we zien. Alles maakt een verschil, subtiel of groots. Het hart groeit sterker en de geest verruimt zich.
Het is waar, we worden beïnvloed door alles wat gezegd wordt. Door elke film die we hebben bekeken en door alle boeken die we hebben gelezen.
Maar net als de bladeren, zijn er geen twee dezelfde. Ieder blad is uniek zoals elke persoon binnenin. En net als de seizoenen, veranderen we steeds. Ieders leven is anders, net zoals de verhalen die we vertellen.
'k Heb Lieze weergezien. Zij stond stil in de regen. Toen ik haar riep, bewogen haar oren verrast; zij kwam naar mij toe; vertederd ging ik haar tegen, zij wreef met haar kop, ruw pakte ik haar manen vast.
Mijn paard, zei ik haar. Zijt gij nog altijd in leven? Weet gij nog wel hoe jong en hoe wild gij toen waart? En waar, vroeg zij mij, zijt gij tot nog toe gebleven, waar is het beter voor u, dan hier bij uw paard?
Ik ben niet thuis, gaf ik toe. Ik leef onder mensen, ik vermoed dat ik voor hen niet goed genoeg ben; ik doe wat ik kan, naar 't schijnt zal ik eerlang wensen: sta mij toe dat ik niets van de mensen meer ken.
Ontdekken en leren is goed; alles verleren is beter; 't geeft soms de rust die 'k nimmer gewon. Dan zal ik waarschijnlijk tot u weer kunnen keren, of zou 't spreekwoord geen waar zijn: na regen komt zon?
Is alles leugen wat wij ons wijs lieten maken, is er niets dan geklets en gescharrel om baat? Is er buiten geknoei en bedrogen geraken geen heil voor onze menselijke edele staat?
Waar gaat gij nog heen, druipend, alleen in de regen, zoekt gij nog iets dat eens een begoocheling bood? ... Er is maar één waarheid, wij gaan lachend haar tegen, ach Lieze, mijn beest, er is geen thuis dan de dood.
