Op weg per o.v. naar de derde dag de Dag van Groesbeek genaamd. Elke dag is vernoemd naar de hoofd-etappe plaats van het parkoers. De reis wordt wat avontuurlijk. De trein welke toch tijdig vertrekt rijdt met ingehouden snelheid omdat voor ons een goederentrein rijdt. Ik mis daarom de overstaptijd op het tussenstation. Op dat station zijn al vroeg problemen en we moeten van perron verhuizen, om een andere trein te nemen, welke ook nog te laat vertrekt. Gister mochten we een half uur vroeger starten vanwege de hitte die voorspeld was. Nou ja scheelt drie k.m. lopen. Vandaag alles weer bij het oude. Dichte lange rijen verzamelen op plein De Wedren, in afwachting van het startsignaal, van duizenden wandelaars. Het aantal uitvallers van de vorige dagen is enorm hoog. De afmeldtijden waren al verlengt met een half uur. Ik liep en loop me geregeld vast in laat ik zeggen slenterende voorlopers, mogelijk slecht getrainden, slecht schoeisel, en medische problemen, als spierpijn en blaren. De stad uitgaand is een saaie route, we lopen n.l. drie maal dezelfde route de stad uit wat twee tot twee driekwart uur scheelt aleer we de bebouwing uit zijn. Meteen na de afdraai stedelijke bouw uit volgt een smal asfaltwegje door veelal open landschap een slingerwegje wat onze voorlopenden toont. Een dichte lange rij. Velden met gladiolen blijken plaatsgemaakt te hebben voor andere gewassen. De gladiolen zijn de hoofdmoot tijdens de intocht de vierde dag. Zij hebben een oud-Romeinse triomfbetekenis. Nijmegen kent een Romeinse tijd en is een der eerste en dus oudste steden van Nederland. Heden ten dage doet men nog regelmatig opgravingen en vondsten uit die tijd. En heeft men een museum om die vondsten te tonen. Het wandellegioen trekt door Malden als eerste doortochtplaats. Ook hier is het levendig druk met belangstellenden, muziekbands, en versieringen. Na deze plaats gaan we door parkachtig terrein een klim op die ons langs de oevers van het Maas/ Waal-kanaal brengt. Een paar k.m. verder bereiken we het drie-provinciënpunt, te weten Gelderland uitgaand de grens met de kop van Limburg in, gaan kanaalkant verlaten waar de Maas stroomt alwaar de overkant de Provincie Noord Brabant aan de overkant is. Een dijk op onder de bomenwegen uit op weg naar Mook, de meest noordelijke gemeente van Limburg. Mogen eindelijk de dijk af uit de felle zon middels een breed zand en kiezelwegje. Dan de oude rijksweg langs tussen Venlo en Nijmegen, spoorbrug onderdoor wandelen we Mook binnen, een der grote rustplaatsen in het veld dient zich aan, welke elke wandeldag zich zo'n drie keer aandienen, meest voor de militaire deelnemers bedoelt, maar ook de burger welkom is. Buiten dit kampement dienen zich horeca aan. Een der zaken vraagt een vrijwillige bijdrage aan en de loper kan zich hier gratis laven aan diverse dranken, eetgerei, en de andere stands hebben hier het nakijken. We zijn langs de Maas en zien de veerpont pendelen tussen Brabant en Limburg. Na wat verpozing gaan we echt het dorp Mook in. De dorpsnotabelen Burgemeester en wethouders {schepenen genaamd in België} en gemeenteraadsleden, moeten en willen heel wat deelnemershanden schudden, en wisselen korte begroetingen uit. Dit gebeurt in elke doortochtgemeente zo, elke dag weer. Steken dorpje uit rijksweg over en volgt een lange klimweg het aanvangende heuvellandschap in. Meest prachtig overgroeid en temidden van grote bospartijen een weg die geleidelijk maar voelbaar klimt, als wandelen we in de grote bergen, op weg naar het Gelderse Groesbeek. Het is een prachtige natuurweg, en uit de al brandende zon. Na wat k.m. rs gaan we de provinciegrens met Limburg weer over , Gelderland binnen. Even een slinger door Groesbeek, na de lange bosweg, en dan voegen we ons bij de andere afstandslopers. Het parkoers is eivol en het publiek is ook hier in vele duizendtallen aanwezig, en natuurlijk ook Groesbeek verwelkomt ons feestelijk met muziek allerlei levende en luidsprekers langs de route, en versierde route. Oergezellig weer hier, en de aanmoedigingen en applaus is niet van de lucht. Het gaat op en af heuvels het dorp door, dorp uit klim naar boven en we maken ons gereed voor de befaamde Zevenheuvelenweg. Langs deze weg een Ronde van Frankrijk indruk met geparkeerde caravans en stands, het is zwoegen in de hitte, water en fruit en meer eetgerei wordt aangeboden door rijen dik publieke belangstelling. De weg gaat voortdurend omhoog omlaag, maar de afleiding is voor de wandelaar enorm. Opblaasfiguren in het almaar golvend landschap, borden en spandoeken met meest persoonlijke aanmoedigingen voor meelopenden, met spreuken en rijmen. Ik leg hier een stop in bij twee bekende standhouders om even bij te praten en te zitten natuurlijk, en zie het oneindige legioen voorbijtrekken, zingend, strijdkreten, uniformen uit talloze vreemde landen ook. Politie, bedrijvengroepen, wandelgroepen, burgerdienstgroepen en wat al meer, daartussen natuurlijk de z.g. individuelen de grootste groep deelnemenden. Voorwaar een schitterend schouwspel voor het publiek dat urenlang het parkoers omzoomd zich geen moment vervelend kennelijk. Aan het eind van de Zevenheuvelen, de scherprechter, klimmen we Berg en Dal binnen, draaien een wijk door en belanden op de weg naar Nijmegen met gelukkig meer groen boven onze hoofden, zo ook later dwars door Nijmegen zuid-oost, waar in een woonwijk een waar volksfeest is losgebarsten, we krijgen een warm ontvangst en doortocht, witte ballonnen over de straten, en in wit geklede mensen, confettiregen en muziek natuurlijk, handgeklap, aanmoedigingen, een een woord fantastisch!!
We volgen een lange bomenweg door de wijk, om aan de Groesbeekseweg af te draaien door straten waar het publiek volledig uit hun bol gaat, een groot carnavalsfeest. Bereik dan plots de finish. Een prachtige warme en fijne dag. Ik bekom bij afmelding mijn knipkaart voor de vierde dag, en baan me een weg door de immense drukte op het station aan.
De vierde dag: Vanuit de trein zie ik donkere onheilspellende luchten opkomen. Na de start is er even hoop, dat we die zullen mogen ontlopen, maar blijkt verkeerd gehoopt. Even buiten de stad geraakt giet het enorm en onweert het ook. De wandelaar gaat door, geen schuilgelegenheid, en het plastieken wandellegioen zet moedig door. Komen in het gebied Hatertse vennen en bossen wat ons afleiding brengt. Prachtig dwars door de natuur. Buiten het bos gekomen klaart het weer op. de hemelse drums en trommels verstommen langzaam, de zon breekt hoopvol door. Open landschappen en volgt het dorpje Overasselt, regen of niet het deert bewoners niet het feest daar gaat door. Gaan nog wat straatjes door en klimmen naar de hoge dijk, die ons slingerend langs zijn uiterwaarden brengt, langs de Maas rivier, waar bezuiden de provincie brabant zich manifesteert, wij lopen nog op Gelderse gronden, het is een fantastisch gezicht voor en achter de schier oneindige rij wandelaars. In de verte zien we de Maasbrug, of viaduct het verkeer langzaam rijden in file zelfs op de A73 , er wordt constant getoetert , het moet voor automobilisten en vrachtchauffeurs, een indrukwekkend en imposant gezicht zijn, tot k.mrs ver op de dijk vol met wandelaars te zien aankomen. Vlak voor de brug mogen wij afdalen de dijk af en volgen de weg naar dorp Heumen. Het dorpsvolk verwelkomt ons met drankjes, allerlei eetgerei, en drinkwater, elke dag zijn tuinslangen uitgerold gebruikt als douche en drinkflessen te vullen urenlang, zo geweldig hoe de bevolking met ons meeleeft, en vaak ook wandelaars in huis ontvangt. Elke dag weer. Dorp uit weer en we volgen een beton en asfaltweg tot het punt waar alle afstanden weer samenkomen. Vanaf hier begint de glorieuze intocht, ik voel iets op mijn hakken, niet pluis, maar zet door nu. Wil geen verzorgingspost zien. Leg nog wel aan voor een stop op de bondsrustplaats van de organisatie. Vanaf hier is de publieke belangstelling, mede door de grootste publiciteit vanwege de 100e Vierdaagse, door talloze radio en t.v. stations zo groot, onbeschrijflijk het volk!! De wereld wandelt, was ik me terdege van bewust van alle continenten zijn wandelaars gekomen. Maar de belangstelling langs de weg slaat werkelijk alles, alsof heel Nederland en daarbuiten langs de route zit. Het ontomelijk enthousiasme is emotioneel, en maakt diepe indruk op ons wandelaars en doet pijn en ongemakken vergeten, het geeft ons vleugels naar de finish. Het publiek dweept ons op, klapt, juicht, zingt, roept. Het maakt me elk jaar weer zeer emotioneel, de rijen mensen wordt dikker en dikker. Ik bekom mijn finishknip aan de rand van de stad, als we binnenwandelen, want is ondoenlijk in de stad zelf. Dan vangt een enorme metamorfose aan, rijen dik wild-enthousiast publiek langs de intochtroute die nu in een weg naar en door Nijmegen gaat van zuid naar noord dwars door de stad overheen de oude rijksweg, die vol met wandelaars, muziekbands , muziekkorpsen uit binnen en buitenland, zwaaiende zingende oneindig klappende roepende mensen, het is echt onbeschrijflijk, hier zou ik een apart topic over kunnen schrijven. De toeschouwers gaan volledig uit hun dak. Bezetten hun huisraad als zetels stoelen banken en allerlei geïmproviseerde zitterij stond al dagen buiten langs de intochtroute. Dit is de laatste k.m. rs het allermooiste van de vierdaagse, zie huilende wandelaars en vrienden familieleden elkaar omhelzen, het is echt onbeschrijflijk die taferelen. Wanneer ik langs inrichtingen loop en langs de rijen ziekenhuisbedden van een landelijk groot speciaal ziekenhuis loop, en rolstoelzitters, bekruipt me een gevoel van grote dankbaarheid dat ik dit weer mag doen, beleven, zien, mag en kan presteren. Ik voel me schatrijk. Intens gelukkig en tevreden. Ik heb het wéér geflikt toch. Ik geniet van het publiek, zij van ons, een geweldige finale van ook dagen achter ons die zich in sfeer, medeleven, gezelligheid in boeken laten beschrijven, daar zal ik in dit verslag nog tekort schieten. Een belevenis onbeschrijflijk! De 100e vierdaagse, niet voor niets dus. De laatste k.m. rs groeit het publiek met zeker honderd duizenden, rijen tribunes huizenhoog vol, alsof je door een groot stadion wandelt. Urenlang zitten ze daar en staan ze, klaterend applaus, gejuich, muziek, het is een heksenketel regelrecht. Aan moedigingskoren. Een absoluut bizondere belevenis. Ook buitenlands fans van deelnemers zijn niet bepaald stil te noemen, wandelaars lopen in klederdracht uit hun landen. Wat je waarneemt is een boek op zich. Ik kijk na afmelding en beloning in ontvangst genomen op een bankje langs de intochtroute de grootse intocht af. Een letterlijk urenlange rij van vaandels uniformen, vlaggen van landen, steden clubs en wat al niet meer, muziekkorpsen, waaronder heel bizondere. Het was een warme, maar ook fantastische 100e vierdaagse, een sfeer die zich niet kan laten beschrijven, zo mooi en feestelijk, en internationale gezelligheid, vriendschappen voor het leven begonnen. Hartverwarmend. Waar men aan conferentietafels jaren maanden of weet ik wat over doet, gebeurt hier in rang en stand dat wegvalt deze week. Alleen voor een , een voor allen, kunnen diplomaten erg veel van leren. Hier wordt de wereldvrede gesmeed. Onze Koning Willem Alexander vereerde ons op de laatste dag ook met een bezoek bij de intocht. Zijn vader liep mee in 1967 met ons de hele vierdaagse, en liep hem kwiek uit. Nu onze koning nog!..... Ik heb een schitterende vierdaagse beleefd, toen ik na de intocht weer opstond kroop ik bijna naar het station op aan, ik voelde gesprongen blaren, en wurmde me door de drukte. Het was een groot feest, maar de binnenstad was niet meer begaanbaar, en heb ik in het feestgedruis voorbij laten gaan, dat feest zou tot zaterdagmorgen vroeg duren. Ik arriveerde thuis overgelukkig. Dit feest had ik nooit willen missen. Ik groet u geachte lezers, tot volgend keer weer. Fijne vakantie, behouden thuiskomst weer. Houdoe!!
U leest de titel goed. De 100e vierdaagse gaat van start, en zulk groot jubileum, laten in het bijzonder Nijmegen maar ook de doortochtplaatsen zich gelden. Door extra versieringen langs de routes, de muzikale omlijstingen van levende en elektrische muziek en diverse andere activiteiten. Een zeer warm welkom wacht de deelnemers door de plaatselijke bevolking en bezoekers. Wanneer in uit de stationshal stap 'sochtends om me aan te gaan melden, zijn straatveegploegen al volop in de weer, want deze mensen hebben deze week extra werk, vanwege straten en pleinen, waar een massa afval door de feestvierders achtergelaten wordt. Vanuit het station ga ik al direct een feestboulevard in. Er kan twee dagen aangemeld worden om de drukte zoveel als mogelijk te mijden. Ruim 55.000 aanmeldingen uit rondom 70 landen, maar de organisatie had de limiet gesteld op 50.000 deelnemers, inclusief 5. a 6000 militairen groepen uit allerlei landen. Mijn aanmelding ging vlot op het immens drukke en erg grote plein. We krijgen een plastic band om onze polsen, waar scantekens op staan, deelnamenummers, en afstand. Aan melding wordt gescand, en de start en finish elke dag. We krijgen een knipkaart voor controle onderweg. Op het plein heerst een erg fijne sfeer van kennismakingen en weerzien. Allerlei talen zijn hoorbaar en ook landelijke kledij. Een haast echt winkel en activiteitencentrum met enorm terras, waartussen journalisten , cameraploegen aller land en station op jacht zijn om aparte momenten en interviews af te nemen. Een hele rij sateliet schotelwagens staan op gereserveerd terrein, om hun land en stations op de hoogte te houden. Kortom een heel mediacircus, en perscentrum. De nabije binnenstad stroomt vol wandelaarsfans en wandelaars uit aller land, winkels en eet en drankzaken doen goede gouden zaken. De binnenstad leeft van de muziekskes, en voorstellingen en de straten zijn extra versiert. Nijmeegse bevolking ontvangt haar gasten, warm. De wereld wandelt hier, en het feest eromheen deze week, is indrukwekkend. De eerste wandeldag op dinsdag start vol goede moed. Stappers en publiek in de binnenstad moedigen de startende wandelaars hartstochtelijk aan. Het grote legioen van tienduizenden lopers trekt de stad uit, en gaat de Waalbrug over, de Overbetuwe in. De fruitkweek-streek van Nederland. De doortochtplaatsen wachten ons op met muziek en versierde straten, grote feesten en dit gebeurt elke dag, overal applaudiseert men, en is razend enthousiast. Het belooft een warme dag, en overal wordt het legioen vergast, op snoepschalen, koekjes , gesneden fruit, toastjes met smeersels erop maar zeker ook tuinslangen, geïmproviseerde douches boven de parkoersen, en drinkwater is meer dan ruim voorhanden. Hartverwarmend het respect en medeleven met de wandelaars. Het maakt diepe indruk op ons zoveel welkome gastvrijheid, aanmoedigingen medeleven, spandoeken met leuzen handtekeningenjagers , souvenirsbedelaars, stickersverzamelaars, zelfklevers door de zuiderbuur genaamd, vooral de kinderen, we trekken door boomgaarden, langs landerijen, plekken boomgroen, een idylisch klein oud dorpje Ressen, over viaducten met aldoor claxonerende auto's en vrachtverkeer, en knipperende lichten ter begroeting. Gaan door een streek van de Betuwespoorlijn, langs velden en akkers in volle bloei. Bereiken een industrieterrein van enige grootte, en wandelen dan hoofdetappeplaats Elst binnen. Hier is het publiek volkomen gek geworden, in dichte drommen omzomen zij de parkoersen, en het wandelleger moet vaak wat inhouden, en trekt in drommen voorbij. Het stadje feest als nooit tevoren. Het samenspel met wandelaars en publiek is echt geweldig! Buiten het stadje gaan we door landschappen van rustige aard op Valburg aan, klimmen buiten het dorp weg omhoog over spoorlijnen en autoweg, en natuurlijk weer een kakafonie van toeterende auto's, op weg naar Slijk-Ewijk en Oosterhout aan. Na Oosterhout trekken we een lange slingerdijk op, voor ons in de bochten zijn drommen wandelaars en groepen met vlaggen en vaandels zichtbaar. We draaien om dorpje Lent heen, zien de veranderingen in de waterlopen, en eilanden aangelegd in de rivier de Waal, en gaan de helling op naar de indrukwekkend grote en hoge boogbrug over de Waal, de binnenstad van Nijmegen weer in, alwaar ons een warm welkom wacht van duizenden toeschouwers. Bij mijn afmeldburo geef ik mijn knipkaart af en bekom de kaart voor morgen. Zoek door de drukte op het plein mijn weg naar het station, en neem de trein naar huis. Er rijden dag en nacht deze week extra treinen en bussen om wandelaars , fans en feestvierenden , te vervoeren. En elke morgen stuiten wandelaars op grote schoonmaakploegen. Een hels karwei dat spreekt.
De tweede dag. Bekend als de dag van Wijchen, spreek uit als Wiechen. De hoofdetappeplaats, De wandelaars krijgen een dik anderhalf uur een parkoers door de stad voorgeschoteld. Puur verkeerstechnisch, om het werkverkeer niet te hinderen, gaan na een viaduct dan direct het groen in van de Hatertse vennen, een zandweg door bospartijen en gaan om vennen heen naar Alverna, mogen nog wat beschaduwde wegen volgen en, en gaan de kom van Wijchen in. Bereiken het centrum, en daar breekt de hel weer los, een leven van jewelste. Op het marktplein komen andere afstanden die vroeger en vanaf 04u. al gestart zijn bij elkaar. Wordt even schuifelen, want kom er op de drukste tijd. Burgemeester en andere gemeentelijke notabelen begroeten ons vanaf de eretribune, met muziekkorpsen en orkesten, en talrijk publiek verwelkomt ons, deze taferelen gebeuren elke dag elke doortochtplaats, ze zwaaien zingen in koren en klappen voor ons, geeft ons vleugels. In drommen trekt het vierdaagseleger door, op weg naar dorpje Woezik en later een bomenweg, in de schaduw, naar Beuningen en Weurt. Overal duizenden toeschouwers, feest levendigheden. Weurt gaan we het verbindingskanaal tussen Waal en Maas over met onder ons de schutssluizen, even wat industrieterrein door, om westelijk de stad weer binnen te lopen, de wijk Waterkwartier in. Een regelrecht gekkenhuis van feestende buurtbewoners, prachtig versierde straten door, het voelt zo warm dit welkom, muziek, optredens, orkesten, harmonieën. Het was een zware warme dag 35 a 36 gr. en weer is er water in overvloed, gesneden komkommerschijfjes en meloenen, sinaasappels, appels you name it, de toeschouwers en aanwonenden bieden ons het aan, indrukwekkend en hartverwarmend wildenthousiast publiek. Alle dagen en overal, zij zijn vol ontzag over de lopers. We hebben een tweede warme dag achter de rug. Gaan onder oude spoortunnel in boogvorm door, raken even de binnenstad, gaan naar benee de Waalkade op, langs een volop draaiende kermis. Maken vlak voor de Waalbrug een steile klim met wijde bocht naar boven toch de binnenstad in. Het is de traditionele roze woensdag, een straat wemelt van de Ho-le-bi's vaak gewaagd gekleed ook. Het legioen trekt door de straten vol feestelijkheden, urenlang,een schitterend kijkspel voor het publiek, die ons blijft begroeten met hi --five handjeklap, ook onderweg elke dag, gezang, gedans, muziek, vaak dwepend gebonk. Krijgen nog even stuk weg met schaduwdak boven onze hoofden, steken een drukke singel over wacht nog een tribune toeschouwers en bereiken weer het plein van ons wandelaars. Hoe druk het daar is behoeft geen uitleg. De zwaarste dag van de Vierdaagse, de scherprechter, die geoefende en slecht voorbereide lopers scheidt, zit erop. We zijn op de helft, met twee zeer warme dagen. Qua natuur een saaie dag, maar wat deert? Het publiekse enthousiasme sleept de loper erdoorheen. Publiek en wandelaars stelen elkaars harten dezer dagen. Andere, de laatste twee dagen worden vervolgd, ik ga even ter ruste. Blijf mijn verhaal volgen dus.
