Provincie Antwerpen

03 | 05 | 2019

Fietsen door het smokkelverleden
Vernieuwde Smokkelaarsroute in grensgemeenten Poppel, Ravels en Baarle combineert fietsplezier, kunst, video en verhalen

Enig idee wat ‘pungelaar’ of ‘blauwn’ betekent? Een Friese ruiter of Tsjechische egel? Of welke rol zwangere vrouwen speelden in de legendarische boteroorlog? In de Kempense grensgemeenten Ravels, Poppel en Baarle is het smokkelverleden nog springlevend.

Op de vernieuwde Smokkelaarsroute van Toerisme Provincie Antwerpen fiets je langs rustgevende landschappen, veel groen én elf kunstzinnige smokkelklompen.

Video’s - te bekijken met je smartphone - en infobordjes bij de klompen vertellen je straffe verhalen over smokkelpraktijken in de grensregio vroeger en nu.

Geen grens zonder smokkel. Voor de vaak arme Kempenaars vormden de prijsverschillen tussen België en Nederland ooit een welkome kans om het gezinsinkomen te spekken. Vooral tijdens de oorlogsjaren werd smokkelen echter bittere ernst. Het hielp de beproefde bevolking om te overleven.

En de smokkelwaar? Die varieerde van boter over varkens tot … soldatenbrieven..

Copyright: Mie De Backer voor Toerisme Provincie Antwerpen

Creatieve smokkelklompen

In 2009 plaatste Toerisme Provincie Antwerpen grote smokkelklompen langs de Smokkelaarsroute, een themaroute in de grensstreek met Nederland uit 1979.

De klompen verwijzen naar het spannende kat-en-muisspel tussen de smokkelaars en de douane. Let op de omgedraaide voetafdruk van de smokkelklompen: die moest de douaniers om de tuin leiden en zo de pakkans verkleinen.

Na tien jaar waren de klompen en de bijbehorende audiofragmenten aan een update toe.

Jan De Haes, gedeputeerde voor Toerisme: “Fietsen betekent veel meer dan prima fietspaden en een mooi decor. Beleving en storytelling: daar draait het vandaag ook om. Daarom trokken we 20.000 euro uit om de Smokkelaarsroute een creatieve make-over te geven. De kleine expeditie uit Mortsel assisteerde Team Kempen bij de uitwerking van het concept. Studenten van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Turnhout ontwierpen de smokkelklompen. En het Nationaal Museum van Douane en Accijnzen in Antwerpen reikte historische én hedendaagse informatie aan.”

Van boteroorlog tot Dodendraad

De elf kleurrijke smokkelklompen vallen meteen op in het landschap. De studenten van de Academie lieten zich bij hun ontwerp inspireren door het smokkelverleden in de grensregio.

Ontdek je graag het volledige verhaal? Scan met je smartphone de QR-code op de infobordjes bij de klompen. Gidsen Elena en Adriaan vertellen je een boeiend stukje geschiedenis of een pakkend verhaal. Soms hilarisch, soms dramatisch. Over de ‘klak’ van Schorre Frans of de Dodendraad tijdens de Eerste Wereldoorlog. Over de fameuze boteroorlog of de professionele handel in namaakproducten vandaag…

PRAKTISCHE INFO

Je start de Smokkelaarsroute bij de Sint-Valentinuskerk, Dorp, 2382 in Poppel-Ravels (ook parking).

De Smokkelaarsroute volgt het fietsknooppuntennetwerk Kempen, bewegwijzerd met rechthoekige, groen-witte borden met nummers.

De infobordjes bij de klompen vermelden steeds het volgende knooppunt.

Het volledige traject is 45 km lang, de verkorting 33 km.

Je downloadt de flyer met het gedetailleerde kaartje op www.kempen.be.

Je bekijkt de video’s – over o.a. de avonturen van Louis Cools - door de QR-code op het infobordje bij de smokkelklompen te scannen of te surfen naar de vermelde website.

Geen smartphone? Op de infobordjes lees je een korte samenvatting van de verhalen.

Beleidsverantwoordelijke:
Jan De Haes, N-VA, gedeputeerde bevoegd voor Toerisme
Perscontact: Helke Verdick