Op 4 augustus 1914 vallen de Duitsers België binnen. Mensen uit het Maasland horen verhalen over de verschrikkingen in de omgeving van Visé : vele burgers worden terechtgesteld... Daarom slaan heel veel dorpelingen uit het Maasland op de vlucht... de grens over naar het neutrale Nederland. Maar na enkele weken wordt het hier kalmer en keren velen terug...

Jozef Swartenbroeckx, postmeester in Lanklaar , stuurde zijn 4 kinderen naar Nederland (Beek) maar laat hun via een brief (gedateerd 28 augustus 1914) weten dat ze kunnen terugkeren. Hij had ze naar Beek gestuurd met een aantal geldstukken... Eén van de kinderen, Wilhelmina - of "Mientje " - schreef de brief van haar papa over (het origineel bevindt zich bij de familie Swartenbroeckx) en bezorgde mij het afschrift in de jaren '80. 

KLIK op de FOTO

Unieke gegevens !!! Ik denk dat de tekst heel leesbaar is... indien niet: graag een seintje, dan maak ik wel een transcriptie !!!

10-11-2020 om 15:07 geschreven door Frans  

De verlofdagen voor soldaten werden ingevoerd in het voorjaar van 1915. De duur ervan was vrij onregelmatig en hing in grote mate af van de situatie aan het front.  Zo konden de soldaten, naast hun halfjaarlijks of jaarlijks groot verlof van 10 tot 15 dagen, nog van twee of drie dagen vrijaf per jaar genieten.  

Er waren verschillende mogelijkheden (in eigen land kon uiteraard niet wegens de Duitse bezetting): zo waren Parijs en Lourdes 2 belangrijke plekken om te bezoeken. Vooral Lourdes werd door geestelijken gepromoot want in Parijs "loerden" andere "gevaren". Sommigen konden de "oversteek" eens maken naar Folkstone om dan zelfs Londen eens te bezoeken. Heel wat organisaties deden hun best om zoveel mogelijk soldaten te helpen.

FOTO : plek in Parijs waar belgische soldaten konden verblijven.

Toch trokken de meesten naar Lourdes ! - Hoe zou dat nu zijn ??? - Geldgebrek speelde ook mee: daarom gingen nogal wat soldaten naar hun "oorlogsmeter" : een dame die hun regelmatig brieven schreef omdat ze bijv. van thuis uit weinig of geen post ontvingen. 

We vertellen er nog wel meer over !!!

09-11-2020 om 11:01 geschreven door Frans  

De Duitse inval bij het begin van WOI gebeurde op 4 augustus 1914. De eerste Belgische gesneuvelde ruiter was lansier Fonck. De lansiers kregen op die eerste dag verkenningsopdrachten. De vijand zien naderen zie je vanop een "hoog" punt : kerktorens, molens waren heel belangrijk. Maar een lansier te paard stond recht op zijn rijdier en kon zo de omgeving afspeuren.

KLIK op de FOTO : omgeving bekijken vanop je paard...

Ik dacht eraan toen ik deze foto zag. Die laten we zeker kijken... vooral aan jongeren, wanneer we "weer" in scholen kunnen gaan vertellen. Maar ook volwassenen kunnen zich zo een goed beeld vormen. In een ooggetuigeverslag lees je o.a. : Ongelukkig genoeg voor Lansier Fonck werd hier zijn paard door kogels getroffen en brak onder hem tezamen, hij probeerde nu zijn kameraden te bereiken door te voet terug te trekken en volgde hierbij een gracht, op het ogenblik dat hij over een haag klauterde werd hij echter zelf getroffen door een kogel in de nek en bleef liggen...

Sneuvelen... op de eerste dag van een conflict...

08-11-2020 om 16:15 geschreven door Frans  

In het vorige item vertelde ik over Gerardus Majella. Daarbij vermeldde ik dat er in de oude kerk van ons dorp Lanklaar een bijzondere verering gebeurde in de maand oktober. Doorheen het jaar werd hij op iedere maandag "vereerd" ! Die info vond ik in mijn archief terug op de achterzijde van het originele prentje.

KLIK op de FOTO

Je ziet het gebed en de vermelding Lanklaer. De oude kerk werd afgebroken - zoals eerder verteld - in het begin van de jaren '60 van vorige eeuw en was in 1959 vervangen door een nieuwe.

07-11-2020 om 18:38 geschreven door Frans  

In de "oude" - voormalige - kerk van Lanklaar was er jaarlijks een bijzondere dag , gewijd aan de H.Gerardus van Majella. Er stond een mooi beeld en op 16 oktober werd er een bijzonder gebed gezegd.

KLIK op de FOTO : Gerardus van Majella : orde der Redemptoristen

Hij is de patroonheilige van de kleermakers , portiers en zwangere vrouwen. Ook werd tot hem gebeden om genezing voor mensen die aan tbc leden. Vele vrouwen stierven in het kraambed , vele kinderen leden aan tuberculose en - zoals voor zovele andere " kwalen (pest , cholera, ..." - werden heiligen aanbeden. Men had immers alleen maar planten en gebeden... 

Nu rest bijna alleen nog een tochtje naar Maria in één of ander "Maria-oord" ... De heiligen verliezen hun "functie" want alle heil wordt gesteld in de evoluerende geneeskunde. Toch - in deze tijd van corona pandemie - een kleine gedachte aan "destijds"... Helpen in coronatijd zal vermoedelijk niet aan één of andere heilige "toegevoegd" worden...

06-11-2020 om 12:50 geschreven door Frans  

Een kort zinnetje over een besmettingsgraad die stabiliseert of een heel klein beetje daalt is tegenwoordig voldoende om een beetje licht te zien in de "ondefinieerbare" verte...

KLIK op de FOTO : daar dacht ik deze morgen aan toen ik de zon doorheen de mist zag "priemen"...

En inderdaad... er kwamen aanvragen binnen vandaag : 2 lezingen in het centrum "Aan de Statie" in Lanaken" : 10 februari over het Maasland en de Wereldoorlogen en... de "Vrede"... ; een volgende op 23 juni over de Maas en de kanalen !

Die afspraken waren nog maar net gemaakt of... de telefoon "rinkelde" (zei men vroeger) : op zondag 9 mei opent het toeristisch seizoen voor Dilsen-Stopkkem: thema : de jaren 1900 met de opening van hotel Beau Séjour , Tivoli enz... Samen met oud-leerling Mark Dreesen zou ik de opening vertellend verzorgen. Graag gedaan maar ik moet mijn maten doorsturen om een kostuum te huren , stijl 1900: niet eenvoudig met de vermoedelijk nog bijkomende coronakilo's !!!

05-11-2020 om 20:05 geschreven door Frans  

Vandaag zijn we begonnen aan de grote online-puzzel van OKRA : geweldig goed in elkaar gestoken. Kijk maar eens bij www.OKRA.be en dan quiz online: heel gevarieerd.

MAAR... er staat een vraag bij met een fout die te vinden is op "de Schreeuw" van Munch. En dan begint het probleem : van dat schilderij bestaan er verschillende versies. Het originele dateert uit 1893 en vervolgens komt de versie uit 1895 die voor vele miljoenen euro's verkocht werd maar... die anders is dan de oorspronkelijke "versie": welke versie werd gebruikt om een fout in te "verbergen"?

Je ziet... soms is het niet "eenduidig" : ik ben er zeker van dat blogbezoek(st)ers ook aan die quiz aan het werken zijn... en die zullen hetzelfde probleem terugvinden.

Oh ja... er is ook een "doe-proef" met kaartenhuisje: daar ben ik niet handig in en in deze coronatijd is het moeilijk om de kleinkinderen in te schakelen want je moet bij je 4-verdiepingen hoge kaartenhuiis een foto hebben met je OKRA-kaart: we hebben wel 3 weken "oefentijd" !!!

04-11-2020 om 21:13 geschreven door Frans  

Ons dorpsbeeld veranbdert weer : de woonwijk "Slakken" wordt afgebroken en er komen naderehand vermoedelijk nieuwe woningen! De ontwerpwedstrijd is alleszins al bezig.

KLIK op de FOTO

De huizen werden gebouwd in 1928 en herbergden arbeiders van de steenkoolmijn van Eisden-Cité. In de tachtiger jaren van vorige eeuw werden ze gerenoveerd maar nu lagen ze er toch "verkommerd" bij. Sommige woningen werden als "kraakpanden" gebruikt en de vensters waren een "heerlijk" doelwit voor "stenengooiers"... De bakstenen worden misschien hergebruikt : ze werden met plaatselijke leem vervaardigd in 1928. De naam Slakken duikt plots op , op heel oude kaarten maar de oorsprong van de naam blijft een beetje "giswerk" : was het een plek waar veel slakken voorkwamen? Ik blader eens door de oude kaarten... 

03-11-2020 om 11:37 geschreven door Frans  

Vandaag filmt een VTM-team in ons dorp Lanklaar. Heel wat mensen plaatsen een lichtje achter hun raam (of ervoor als je het van binnenuit bekijkt). Zo brengen we toch een beetje licht in de duistere tijden.

Een beetje moeite heb ik met de uitnodigingen om "ergens" in het dorp (o.a; Tivoli , Dorpsstraat, .....) te gaan kijken naar bijv. een vuurspuwer , een muzikant : zo vraag men enerzijds aan de mensen om thuis te blijven , anderzijds gaat men er bijeen brengen : hopelijk met mondmasker en op veilige afstand van elkaar...

En wij... blijven ons documenteren over heel wat onderwerpen waarover we - in betere tijden - vertelnamiddagen kunnen geven !!!

02-11-2020 om 17:19 geschreven door Frans  

Zondag 1 november : Allerheiligen. Geen dag zoals de vorige jaren ! In de voormiddag heb ik orgel gespeeld en een sopraan en een alt begeleid in de kerk van Eisden Dorp: een 30-tal aanwezigen... waarbij andere jaren de kerk vol is. Maar de dienst was daarom niet minder mooi : prachtige 2-stemmige liederen en daarbij een heel zachte orgelbegeleiding.

In de namiddag een dienst in de kerk van Meeswijk deze keer met 2 mannen erbij: zelf meezingen en orgel spelen en zo hadden we een sobere maar mooie herdenkingsdienst. Ook brachten we tweestemmig "Blijf mij nabij"...

FOTO (even klikken) : zoals steeds heeft koorlid Jos Bovens voor een mooie , gepaste "aankleding" gezorgd ! Proficiat !

En nu... geen wekelijkse diensten meer tot in december... "ergens" , afhankelijk van de evolutie in de coronatijd. Het zal heel "raar" zijn... En nog zijn er mensen die de richtlijnen niet navolgen: welke schade richten die aan bij zichzelf EN - misschien vooral - bij anderen.

Hou het gezond !!!

01-11-2020 om 20:27 geschreven door Frans  

Op het oude kerkhof van Lanklaar bezochten we vandaag de graven van familieleden. Een jaarlijkse "gewoonte" maar... een belangrijke. We "verwijlden" even bij de met mooie bloemen versierde graven van onze grootouders en moeder , bij het graf van onze papa die eraan gehouden had begraven te worden op het ereperk van de oud-strijders en bij de familie van mijn echtgenote: haar broer en haar ouders , graven die wij dit jaar verzorgden.

Ook ga ik altijd even naar de graven van de soldaten uit WOII:  ik bleef even stilstaan  (KLIK op de FOTO)  voor het graf van 9 bemanningsleden van 2 vliegtuigen (Lancasters) die op dezelfde dag werden neergehaald: 7 van 1 vliegtuig en 2 van het andere : uit dat 2de vliegtuig konden nog enkele militairen levend ontsnappen : 4 werden er opgepakt door de Duitsers, ééntje kon ontkomen...

Uiteraard ook even een bezoekje aan de Russen die stierven in het "kamp": al deze mensen mogen niet vergeten worden... en dan was er de wandeling voorbij de graven van zoveel "bekenden" ... 

Het nieuwe kerkhof , daar gaan we ook nog naartoe... maar het is anders in deze coronatijd : mondmaskers , afstand , minder volk... het valt op... Hoelang gaat het nog duren eer we naar "de orde van de dag" kunnen terugkeren?

Vanaf 1 november 's avonds gaan de kerken dicht voor erediensten... tot - vermoedelijk - 13 december...

31-10-2020 om 22:50 geschreven door Frans  

Naast het hele commerciële "gedoe" rond "Halloween" is het goed eens even terug te keren naar de essentie van deze dagen : het herdenken van de dierbare afgestorvenen tijdens de dagen van Allerheiligen en Allerzielen!

KLIK op de FOTO : zoon Bart maakte dit prachtige beeld van een "vliegende" zilverreiger...

Ik plaats dit beeld als een soort "metafoor" voor onze gedachten die "vliegen" in de richting van alle dierbaren... en er zijn er dit jaar , in deze coronatijd, plots heel veel bijgekomen en... het is jammer genoeg niet gedaan...

Moge dit beeld een beetje troost en  "verwantschap" uitbeelden met allen die getroffen zijn nu en "ooit"... 

30-10-2020 om 18:07 geschreven door Frans  

Een mooie kaart , gemaakt door Abraham Ortelius (1527 - 1598) , werd in 1624 door Visscher uitgegeven. Ze toont onze regio met de oude Latijnse namen. 

KLIK op de FOTO

Het is een kleine druk maar enkele namen springen er toch uit dicht bij ons: we hebben - en daar gaat het ons vooral om - Mosa fluvius : de rivier de Maas. Daarbij een ons minder bekende zijrivier : de Ruhr... stromende tussen Aquae Granni (Aken) en Colonia Agrippina ( Keulen aan de Rhenus of Rijn). We zien Leodium (Luik) en het gebied van de stam der "Eburones"! Atuatuca Tungrorum is Tongeren , Hasbania wordt Haspengouw.

Het woord Sicambri (behorend tot de Salische Franken) doet ons terugdenken aan de woorden van de H. Remigius die Clovis doopte en met de volgende woorden begon :  "Buig het hoofd fiere Sicamber..." : zo staat het toch in de "kronieken"...

En zo is er nog veel meer te vertellen... aan de hand van 1 oude kaart !!!

29-10-2020 om 15:09 geschreven door Frans  

Het lag in de lijn van de verwachtingen. De stijgende coronacijfers vereisen maatregelen om de curve van besmettingen - en de gevolgen ervan - af te vlakken ven daarna te doen dalen !

Daarom heeft het gemeentebestuur van Lanaken reeds vandaag beslist om alle activitieten in het centrum "Aan de Statie" af te gelasten en - eventueel - uit te stellen. Dus gaat mijn lezing over "Oorlog en Vrede" op 4 november - helaas - NIET door. Er waren 20 plaatsen voorzien en die waren reeds allemaal "geboekt" ! Er is wel al beslist dat ze op een latere, veilige datum zal doorgaan  - en dan zullen er meer plaatsen beschikbaar zijn - , en zo ook de volgende lezing uit de reeks.

Veel werk is erin gestoken maar... dat is met plezier gedaan en... ze blijft gereed liggen... misschien kan er hier of daar nog een mooi "item" aan toegevoegd worden. De lezing over de Maas en de kanalen is zo goed als klaar... maar ook daarin kunnen nog mooie "beelden" verwerkt worden !

KLIK op de FOTO : een heel bijzondere : Op 16 oktober 1934 was het koninklijk paar, Leopold III en Astrid te gast om de opening van het tweede vak van het kanaal in te huldigen. Er werd een boottocht gemaakt van Ternaaien naar Lanaken. 

We houden u op de hoogte en zullen werken aan het weergeven van "andere" onderwerpen en... weer heel wat mails uitsturen voor meer vertalingen van onze Boodschap voor een Betere Wereld!

Hou het gezond !!!

28-10-2020 om 15:07 geschreven door Frans  

Enkele boogbruggen werden aangelegd en "getest" !!! Maar... in 1940 moesten ze al vernield worden om... de Duitsers tegen te houden: dat lukte niet overal !

KLIK op de FOTO

De officiële inhuldiging kon niet meer "meegemaakt" worden door koning Albert I die op 17 februari 1934 van de rotsen viel te Marche-les-Dames. Daarom werden bij de opening in de omgeving van Lanaken de "honneurs" waargenomen door Koning Leopold III en koningin Astrid. Later werd het definitieve sluitstuk ingehuldigd door koning Leopold III en de voormalige koningin Elisabeth : in de tussentijd was koningin Astrid verongelukt (Zwitserland, Küssnacht in 1935 : zij was 29 jaar...)

27-10-2020 om 15:34 geschreven door Frans  

Foto's presenteren over de aanleg en ontwikkeling van het Albertkanaal is heel fijn maar... vandaag wil ik jullie eens het ontwerpplan tonen uit 1922 !!!

KLIK op de FOTO : ontwerp Van Caenegem

Je ziet heel duidelijk hoe dit kadert in de lezingen die ik geef over de Schelde-Maas-Rijnverbindingen; immers, als je goed kijkt zie je op de kaart hoe men destijds zelfs dacht aan een verbinding met de Rijn vertrekkend vanuit de omgeving van Zutendaal , naar de Maas en dan verder... maar dat is er nooit van gekomen !

In een volgend item gaan we de "aanleg" van een brug bekijken !!! Dat wel via foto !!!

26-10-2020 om 15:09 geschreven door Frans  

ls je praat over het belang van de Maas , het Julianakanaal en de Zuid-Willemsvaart kun je uiteraard ook niet het Albertkanaal vergeten !

KLIK op de FOTO : beeld uit 1933/1934 : aanleg Albertkanaal : werken aan een brug bij Lanaken

Via Mark Dreesen en de familie Bidelot (de ingenieur werkte mede aan de aanleg en/of verbreding van diverse kanalen) konden we enkele unieke beelden te pakken krijgen. Die nemen we zeker op in onze presentatie.

Over de geschiedenis vertellen we nog veel meer !!!

25-10-2020 om 12:47 geschreven door Frans  

We zijn weer net terug van ons wekelijks bezoek in het Woonzorgcentrum. Daar verblijft een zus van mijn echtgenote... 3 maanden geleden verloor ze haar partner... nu moet ze in haar eentje de dagen doorkomen. Niet eenvoudig ! We doen ons best : nemen de was mee en brengen de gestreken klederen terug, houden een babbel, ...Mondmasker , afstand... en dan zie je heel wat mensen in hun deuropening zitten... wachtend op... 

Het is moeilijk in deze tijden : tijdens de eerste golf heb ik een aantal mensen opgebeld ( - we hadden de telefoonnummers via het gemeentebestuur gekregen waar je je kon "aangeven" - ... Nu is er meer contact dan tijdens de volledige lockdown... gelukkig maar... Toch mogen de cijfers van besmettingen en ziekenhuisopnames niet exponentieel blijven stijgen: daar kunnen we allemaal samen "iets" aan doen,  maar dat gaat niet altijd : tijdens het weekend speel ik orgel tijdens 2 diensten (Leut en Meeswijk) en volgende week is er een uitvaart in Lanklaar... dat kun je toch niet allemaal afzeggen...dus: voorzichtig zijn... en vermoedelijk ook wat "geluk" hebben !

Het is ook fijn iedere dag een aantal mensen via dit blog te bereiken (het blog werd reeds meer dan 420.00 keer aangeklikt): daarom probeer ik de onderwerpen zo gevarieerd mogelijk te houden ! 

Ons team in Nigeria beleeft heel "donkere" momenten: vele schermutselingen in de stad Lagos, doden en gekwetsten en daarbij heel veel armoede in de coronatijd. Op de Filipijnen zijn er wat meer mogelijkheden: daar zijn er de laatste tijd minder "spanningen" : onze teams houden ons op de hoogte ...

Een veilig weekend toegewenst !!!

23-10-2020 om 18:13 geschreven door Frans  

Over enkele maanden zal ik dus (hopelijk) een 3de lezing kunnen geven over de Maas en de beide kanalen : Zuid-Willmemsvaart en Julianakanaal. In die lesenreeks (telkens aan de Statie in Lanaken) zal dan een 4de lezing komen - (de eerste was een algemeen overzicht van de geschiedenis van het Maasland, de 2de over de oorlogen) - over "Het Maasland in de "Oudheid": naderhand krijgen de cursisten een mooi certificaat !!!

Daarom duiken we in de oudste "sporen" van ons Maasland.

KLIK op de FOTO : de titelpagina van een brochure uit 1922 over Harlindis en Relindis !

Uiteraard werd ze geschreven in de "spelling" van die tijd : enkele voorbeeldjes : de Maas kronkelt tusschen de rood- en blauwgedaakte woningen..... Eens was het zoo niet..... de Germaansche slaven... een roekelooze daad...

We vertellen er nog wel meer over !!!

22-10-2020 om 20:35 geschreven door Frans  

Tijdens de mars richting zee september/oktober 1914  - om dan in een boog rond Parijs te trekken - verwoestte de Duitse artillerie ook de stad Antwerpen.

KLIK op de FOTO

Ook daar sneuvelden soldaten uit onze regio ! Rondom Antwerpen lag er een dubbele fortengorgel en daar waren - zoals in Luik - ook "vestingstroepen " gelegerd. Na de strijd volgde de aftocht richting zee terwijl enkele tienduizenden soldaten en burgers naar Nederland trokken...

De belangrijkste forten lagen rondom Luik (eigenlijk gericht tegen een mogelijke Duitse inval) , rondom Namen (oorspronkelijk beschermend tegen Frankrijk ) (!) en rondom Antwerpen met zijn zeer belangrijke haven.

21-10-2020 om 15:54 geschreven door Frans