Niet alleen "reizigers" en "toeristen" werden vervoerd over de Zuid-Willemsvaart. Er was op de eerste plaats een economisch belang. Vele goederen werden vervoerd ( - jaren later zouden o.a. de steenkolen erbij komen -) en die waren verdeeld in 3 klassen : (we lezen in het Bestuurlijk Memoriaal der Provincie Limburg van het jaar 1864 :

1ste klasse : o.a. zuren en vloeibare loogzouten, ledige flessen in manden, kristal , marmer, porselein, wijnen en sterke dranken in kisten of manden, tabakswaren, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen 10 Frs of 4 Gulden 72 cts de 1000 kg

2de klasse : o.a. bewerkt staal, boter, bier, wijn en gedistilleerde dranken in vaten, lompen , peerdshaar , kaes, groenten, fruit, oranjeappelen in kisten, gerookte of gezouten vis, papier, koffie, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen Frs 8 of 3 Gulden 78 cts de 1000 kg.

3de klasse :  o.a. staal in busselen , granen in zakken, timmerhout, verfhout in blokken, grof koper, ijzer in staven, soda, teer, lood, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen Frs 7 of 3 Gulden 30 cts de 1000 kg

Indrukwekkend !!!

25-04-2021 om 00:00 geschreven door Frans  

De verkeersintensiteit op de Zuid-Willemsvaart nam langzamerhand toe : van ongeveer 3150 schepen dagelijks in 1827 tot reeds 7800 in 1858.

Aan de hand van een vervoerstoelating ui het "Bestuurlijk Memoriaal der Provincie Limburg 1864" kunnen we ons een idee vormen van de vaart en het vervoer op de Zuid-Willemsvaart.

Deze keer een eerste item , nl. i.v.m. de uurregelingen :

Er was een vaste schuitdienst in beide richtingen (Maestricht  -  's Hertogenbosch en terug):

aanleggen bijv.

Reckheim         8 uur    /  Lanklaer         10 uur /   Neeroeteren    12 uur  /   Bree          4 uur  enz.....

In verslagen bij Heemkundige Kringen vind je heel interessante info : hier een fragment uit het archief van de Veghelsche Schroefstoomboot Maatschappij (die ik enkel jaren geleden kon bezoeken !):

Op 24 augustus 1826 voeren officieel de eerste schepen over de nieuwe Zuid-Willemsvaart. In deze eerste jaren sloten individuele schippers meestal een vervoersvergunning af met de gemeente, zoals leden van de schippersfamilies Van Asperen uit Veghel, Baas uit Dussen en De Graauw uit Ammerzoden dat deden.

De families Baas en De Graauw vestigden zich op een gegeven moment ook te Veghel. Het waren beurtschippers met vaste routes. Zo werd Hendricus van Asperen in 1841 benoemd tot beurtschipper van de volks- en pakschuit op ’s-Hertogenbosch, die eens per twee dagen heen en weer voer. Hendrikus Gevers verzorgde de beurtvaart van Veghel op Amsterdam en Zaandam en Gijsbert Baas het beurtveer van Veghel op Rotterdam. Baas vertrok met zijn paviljoenpoon “Vrouw Johanna” iedere veertien dagen op zaterdag naar Rotterdam. Schip en beurtveer had hij in 1837 overgenomen van Johannes Bosch, die vervolgens beurtschipper werd van de volks- en pakschuit van Veghel op ’s-Hertogenbosch.

Al deze schepen waren nog traditionele zeilschepen, maar in de tweede helft van de negentiende eeuw deed de stoomvaart zijn intrede.

24-04-2021 om 16:36 geschreven door Frans  

Op vrijdagavond maken we naar gewoonte even een "dagboek-update" ! Het is weer een "druk" weekend...

Op zaterdag uitvaart in Opgrimbie (orgel) en 's avonds eucharistie in Meeswijk (orgel en zang). Eisden Cité heeft ook nog gebeld en dat zou juist lukken maar er werd in laatste instantie een vervangster gevonden.

Zondag : eucharistie in Leut (orgel)  en 's namiddags op coronaproof familiebezoek (heerlijk)

Maandag : uitvaart in Mariaheide (orgel en zang)

En daarbij een eindwerk nakijken en beoordelen als jurylid voor de Stedelijke Humaniora Dilsen: we zullen maar "mild" zijn hé... maar correct !

Een fijn weekend toegewenst !

23-04-2021 om 20:43 geschreven door Frans  

Het van de brandstapel geredde document ( - de "atlas Feys " zoals ik dat document noem -) bevat zeer gedetailleerde tekeningen vanaf de toenmalige draaibrug te Smeermaas en Sluis 19 te Hocht (met ophaalbrug)   tot    sluis 18 (Bocholt) en sluis 17 (Lozen). Sluis 1 vinden we in Den Bosch (zelfs sluis 0  maar dat is weer een apart verhaal...)

In Hocht was er de "Prise d'eau" : daar werd het water "afgetapt" van de Maas , dus buiten Maastricht ! Die Hollanders toch ..... Maar het is eigenlijk ook een heel ingewikkemld dossier waar ik bij gelegenheid ooit eens wil op in,gaan. Nu even een beeld (KLIK op de FOTO) van de Prise d'Eau bij Hocht.

Het was niet eenvoudig om een Belgo-Hollands akkoord te maken: zelfs de geluidsoverlast die in Maastricht veroorzaakt werd bij het aftappen van het water speelde een rol ; ook de hoogte , de diepte, sluis 19 , een afleidingskanaaltje enz... Een uitvoerig verslag kun je lezen in het Verslag der Handelingen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Volume 23 , 1862 -1863.

22-04-2021 om 20:38 geschreven door Frans  

Een aantal jaren geleden toonde ons de heer Feys een "atlas" uit 1849 waarin het volledige traject van de Zuid-Willemsvaart doorheen Belgisch Limburg mooi uitgetekend was met aanduiding van bruggen en andere "kunstwerken".

Zoals we eerder vermeldden had hij deze atlas gelukkig gered! Ik geef het hier nog eens even weer :

Bij de Duitse inval in 1940 kreeg de heer Feys , verantwoordelijke voor de waterwegen , de opdracht alle documenten te vernietigen. Gelukkig redde hij een belangrijk schetsboek met de situatie van de Zuid Willemsvaart anno 1849. Op de eerste pagina noteerde hij fijntjes : "Sauvé du bûcher et offert à soi-même." (Gered van de brandstapel en aangeboden aan zichzelf !) Schitterend !

KLIK op de Foto : een fragment uit de atlas : Eysden (Eisden) situatie 1849 (echt uitzonderlijke info): je leest er o.a. 

borne nr 15 : mijlpaal 15

maison pontonnière : brugwachterswoning

aanduiding grens : commune d'Eysden / commune de Vucht

pont levis sur la route de Maestricht à Venlo : ophaalbrug op de weg van Maastricht naar Venlo

21-04-2021 om 21:00 geschreven door Frans  

De "perikelen" tijdens de eerste jaren van de Belgische Onafhankelijkheid kenden voor Limburg een relatief rustig "einde" in de loop van het jaar 1839. Vele gemeenten op de rechteroever van de Maas hadden de wens uitgesproken om bij België te blijven behoren maar de bevolking werd niet "gehoord" bij de definitieve beslissing...

Baron de Lamberts-Cortenbach , gouverneur van Limburg , nam met pijn afscheid van de autoriteiten op de rechter Maasoever terwijl in Nederlands Limburg , na een korte overgangsperiode met 5 commissarissen, G. Gericke van Gherwijnen gouverneur werd. De Belgische "franc" bleef nog een tijdje het wettige betaalmiddel  en tijdens kermissen (na het "nuttigen" van voldoende alcohol) laaiden er nog wat ruzies op... In 1839 kenden alzo heel wat gemeenten een 4de (!) machtswissel : 1795 , 1815, 1830 , 1839 ! Maar in de zomer van 1839 schikten de "Nederlands-Limburgers" zich in hun lot ...

Voor de Zuid-Willemsvaart was het niet altijd eenvoudig en het water van de Maas aftappen bleef een probleem... In een volgend item kijken we in een soort "atlas" (met het tracé van de Zuid-Willemsvaart) uit 1849 : een mooi "verhaal hoort daarbij !

20-04-2021 om 20:44 geschreven door Frans  

Vandaag , 19 april 2021, is het juist 182 jaartjes geleden dat het Verdrag van Londen ( ook gekend als het Verdrag der XXIV Artikelen) ondertekend werd !

Daar zijn we net aangekomen in ons verhaal over de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart en alles wat daarrond te vermelden is !!! Het Verdrag werd na veel discussie aanvaard , betekende de definitieve aanvaarding van de Belgische Onafhankelijkheid en weinige dagen later kon  Leopold I de grondwettelijke eed als koning afleggen.

En wat betekende dat voor Limburg ? België moest het oostelijk deel van Limburg weer afstaan aan Nederland ... Daar gaan we nog nader op in !

KLIK op de FOTO : de scheiding der beide "Limburgen" (archief Den Haag) : pagina uit het "Scheidingsverdrag" (1839) en de kaart !

19-04-2021 om 15:18 geschreven door Frans