Vandaag heb ik een voor de gelegenheid samengesteld mannenkoor mogen dirigeren !

In de prachtige "Mijnkathedraal" van Eisden Tuinwijk zongen we de plechtige Eucharistieviering ter gelegenheid van 21 juli - onze Nationale Feestdag - er het "Te Deum". Na afloop van de viering mocht ik aan het Monument van de "Putmannen" - verongelukte mijnwerkers uit de mijn van Eisden - een spreekbeurt houden.

Hier mijn tekst ... zoals ik die ongeveer uitsprak (ik kan me moeilijk aan mijn voorbereide tekst houden) :

21 juli 2015                         Eisden

Dames en heren,

Men heeft me gevraagd om hier vandaag , tijdens deze plechtigheid, enkele gedachten weer te geven rondom het zingen van het “Te Deum”.

Op 21 juli 1831 legde Leopold van Saksen Coburg Gotha de eed af als eerste koning van de Belgen, de eerste van de 7 koningen die ons land tot nu telt : immers , op 21 juli 2013 werd prins Filip de zevende koning der Belgen.

Wanneer we hier nu staan bij het monument van de “eerste burgers” van ons land , de “putmannen” , wil ik bij deze herdenking onze gedachten ook laten uitgaan naar de talloze slachtoffers – militairen en burgers - van de Twee Wereldoorlogen en van tal van andere conflicten en ook naar al diegenen die met gevaar voor eigen leven aan onze vrijheid en aan de welvaart van ons land meebouwden..

Data als 4 augustus 1914 en 10 mei 1940 staan in ons geheugen gegrift. Maar op dit zelfde ogenblik maken we ook weer een vreselijk conflict mee dat op een heel andere wijze dan vroeger uitgevochten wordt. Ook nu is onze vrijheid , zijn onze rechten , onze democratie, ernstig bedreigd.

Tijdens de Eucharistieviering met als 3-voudig thema : HULDE, RESPECT en VREDE , zongen we het “Te Deum” .

‘Te Deum laudamus’ (U, God, brengen wij lof) zijn de beginwoorden van een eeuwenoude lofzang waarvan de tekst lange tijd werd toegeschreven aan Sint-Ambrosius (ca. 339 – 397). Vandaag gaat men ervan uit dat de kern van de tekst van de hand is van Nicetas van Remesiana (begin 5de eeuw) en dat later verzen zijn toegevoegd.

Het is een uitschrijven van de oproep die de apostel Paulus doet in zijn eerste brief aan Timoteüs: “Allereerst vraag ik u gebeden, smekingen, voorbeden en dankzeggingen te verrichten voor alle mensen, voor koningen en alle hooggeplaatsten, opdat wij, ongestoord en rustig, een in alle opzichten vroom en waardig leven kunnen leiden” (1 Tim 2,1).

Wij hebben er een nieuwe dimensie aan toegevoegd : we zingen een lofzang, niet alleen gericht naar de gezagsdragers maar eigenlijk naar alle mensen !

Het ‘Te Deum’ wordt gezongen bij plechtige gelegenheden, vooral als er aanleiding tot bijzondere dank is. Dat de hymne in ons land gezongen wordt op 21 juli (Nationale Feestdag) en 15 november (Koningsfeest) dateert van 1866, toen de katholieke Leopold II koning geworden was van België. Leopold I , de” eerste vorst van ons land is altijd Luthers gebleven!

Sinds 2001 wordt het ‘Te Deum’ niet meer georganiseerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar de kerkleiding blijft het belangrijk vinden dat er gebeden wordt. Kardinaal en de bisschoppen vragen sindsdien aan de gemeenschap om deel te nemen aan de plechtige vieringen die in de kathedralen van de bisschopssteden worden georganiseerd en vandaag dus ook in onze “mijnkathedraal”!.

100 jaar geleden woedde de Eerste Wereldoorlog in ons Land. Tijdens prachtige tentoonstellingen – zoals in het Cultuurcentrum van Maasmechelen – en tijdens de 20 lezingen die ik tot nu toe gaf over de Eerste Wereldoorlog en onze Regio – hebben we de nadruk gelegd op de mens , de militair , de burger . We kunnen nooit genoeg huldigen , we kunnen wel blijvend respect brengen!

Tijdens WOI zorgde Koning Albert ervoor dat de Belgische soldaten eerder een verdedigende opdracht kregen , geen aanvallende zoals bijv. de Fransen waarbij het gevecht “à l’outrance” - met blinde stormlopen - honderdduizenden jonge levens eiste.

Dat bracht mee dat de soldaten de koning eerden, dat ze respect voor hem opbrachten en … dat de gewone soldaten hem dikwijls beschouwden als één van hen.

Hierbij wil ik toch even het verhaaltje vertellen dat mijn oom Henri Medaer noteerde in één van zijn frontbrieven. Enkele Stockheimer soldaten van de Stockheimenaren keken naar de koning tijdens één van zijn bezoeken aan het hospitaal Océan in De Panne . Toen de kanonnen begonnen te bulderen en de bommen en schrapnels dichtbij insloegen riep één van de Stokkemenaren : “Hei lange , buk diech , ze sjeete diech kapot”!

Si non è vero , è bene trovato : als het al niet waar is – het is alleszins mooi gevonden . En … wie zijn wij om aan de woorden van Stokkemenaren te twijfelen?

Maar een 20-tal jaren later kwam er een nieuw conflict dat weer ontelbaar vele levens eiste en nog altijd heel diepe sporen nalaat…

De vorst … de gewone mens… de nadruk moet liggen op dit laatste woord : de mens…met zijn gevoelens , zijn verstand, zijn denkvermogen…

Maar tegenwoordig worden wij eigenlijk een beetje geleefd…

In zijn boodschap ter gelegenheid van 21 juli zei koning Filip onder andere : “ De sociale media brengen ons dichter bij elkaar maar … In de virtuele wereld bestaan tijd en ruimte nog amper en dat zet er ons toe aan om àlles te willen en wel onmiddellijk. Dit kan leiden tot oppervlakkige relaties, die het menselijke cement niet de tijd geven om 'zich te binden', zodat wij daar duurzaam op voort kunnen bouwen. Bovendien bereikt dit overaanbod aan informatie ons vaak in de vorm van een geformatteerd 'kant-en-klaar denken', soms ten koste van het eigen denkvermogen.”

Een eigen denkvermogen : geen holle slogans waar “men” in gelooft. In de 30-er jaren van vorige eeuw ging een onvoorstelbaar grote massa de waanideeën van een dictator volgen zonder zich nog kritisch te durven afvragen wat er nu eigenlijk aan het gebeuren was. Slechts ten koste van heel veel doden – zowel soldaten als burgers – kon het gevaar bezworen worden.

Die massa-indoctrinatie , dat gebeurt nu ook weer… en daarin schuilt opnieuw het grote gevaar.

Het is dan ook van het grootste belang om een plechtigheid als deze in ere te houden , om de diepere zin ervan te begrijpen , door te geven aan de volgende generaties. Gebrek aan kennis van het verleden leidt tot nieuwe fouten .

Vrijwel niemand van ons heeft aan den lijve ervaren wat onze soldaten doormaakten aan het front… Respect zijn we hen en vele burgers blijvend verschuldigd !

Te Deum laudamus … in deze lofzang , gezongen in het gregoriaans , eren we allen en vragen we blijvend respect !

Frans Medaer 21 juli 2015 Eisden Sint-Barbara

Graag wat commentaar ...