Een prachtige reactie vanwege oud-leerling Bert : heel leerrijk: daarom geef ik ze hier weer.
Bericht: Geachte meneer Medaer,
Als oud-leerling lees ik soms uw blog. Het is fijn om te lezen dat u zo actief blijft en dat de mensen nog steeds kunnen genieten van uw verteltalent. Een kleine bedenking bij de uitdrukking "chef perion" uit uw blogpost over terminologie in de mijn. Dit woord ken ik omdat mijn grootvader ook in de mijn heeft gewerkt. Hij sprak het uit als "chef prion". Maar ik betwijfel dat dit komt van "per rayon".
Als arbeidsrechtelijk jurist moet ik bij dit woord onmiddellijk denken aan het KB van 10 februari 1965 dat nog steeds van toepassing is. Dit KB bevat een opsomming van de personen met een leidinggevende functie of een vertrouwensfunctie. Deze personen hebben geen recht op loon voor overuren of op inhaalrust, in tegenstelling tot andere werknemers. Het KB is een curiosum en een relict uit vervlogen tijden omdat er nog beroepen in voorkomen die al lang niet meer bestaan, bijvoorbeeld de stenotypist, de stalmeester en ... de "chef-porion" en de "porion".
Hier vindt u de tekst: (https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&cn=1965021002&table_name=wet).
U zal zien dat de wetgever het heeft over "chef-porion" en niet over "chef per rayon". Het lijkt mij dan ook dat het woord "porion" een eigen betekenis heeft, maar ik heb geen idee waar dit etymologisch vandaan komt. Ook in de Franstalige versie van het KB heeft men het over een (chef) porion. Porion lijkt dus een Frans woord te zijn, maar naar de betekenis heb ik ook het raden. Dit ter aanvulling bij uw blogpost. Ik wens u nog veel succes met uw lezingen en alle goeds.
Vriendelijke groeten, Bert Croimans
Zelf ben ik ook nog even gaan speuren en daarom plaats ik hier mijn reactie aan de dierbare oud-leerling :
Beste
Geweldig bedankt voor je reactie. Ik heb de duiding "chef par rayon" geschreven omdat het mij in Eisden zo verteld werd.
Nu ik verder ga zoeken geef ik je inderdaad gelijk en ik heb een mooie uitleg gevonden : porion komt uit het Picardisch en betekent "poireau" : prei. En de uitleg is daar dat de "porion" in de mijn effectief verantwoordelijk was voor een "afdeling" (un rayon : vandaar misschien de verwarring) en... als "porion" stond hij daar als verantwoordelijke en keek toe hoe de arbeiders werkten !!!
Mooi hé. De Grand Larousse (Le Larousse du XXième Siècle) uit ongeveer 1900 geeft als bepaling voor porion : maître mineur, contremaître qui sert d'intermédiaire entre les ouvriers et le directeur dans les mines de houille du nord de la France.
Een andere uitleg geeft het woord porion aan als afkomstig van het Italiaans "caporione" : afdelingshoofd en beweert dat het woord door Italiaanse mijnwerkers meegebracht zou zijn naar de mijnen in Frankrijk...
Heel veel dank en...speciaal ook voor de link met die terminologie.
Frans Medaer
|