We blijven nog gedurende enkele items in de periode van de Franse Revolutie , een periode die een heel grote impact had en heeft op de geschiedenis van onze regio.. 

KLIK op de FOTO : Hoofding van een origineel document uit de Franse "Tijd"

Het document werd verstuurd vanuit Maastricht , hoofdplaats van het "Département de la Meuse Inférieure" (Departement van de Nedermaas). De grenzen van dat departement komen ongeveer overeen met de latere beide "Limburgen" ! In de tekst (ik geef hier even het voornaamste weer) worden de burgemeesters van de diverse dorpen gefeliciteerd omdat ze het feest van 14 juli zo goed hadden gevierd en... worden ze aangespoord om ook de stichting van de Republiek te herdenken op 23 september 1800. Dat staat links bovenaan: 1 Vendiémaire de l'an IX (1ste Vendiémaire van het jaar 9). De stichting van de Franse Republiek was gevierd vanaf 23 september 1793 (jaar 2).

Wat lezen we nog op de hoofding van dit document?

Het werd verstuurd op 12 Fructidor van het jaar 8 : omgezet naar onze tijdrekening is dat 30 augustus 1800. Daarbij 2 grote principes : Liberté en 'Egalité (Vrijheid en Gelijkheid). We zijn dan in de periode van het 2de Consulaat : 3 consuls hebben de touwtjes in handen maar de belangrijkste van hen is Napoleon Bonaparte...

26-11-2020 om 14:09 geschreven door Frans  

Geschiedenis documenteren met authentieke voorwerpen en/of documenten is natuurlijk het ideaal. Zo konden we in vorig item een origineel assignaat laten zien. Deze keer toon ik 2 kogels die ik kreeg van iemand die veel kon terugvinden op het terrein van de "Slag bij Waterloo" in 1815.

KLIK op de FOTO : een musketkogel (het grotere exemplaar) en een pistoolkogel.

Musketten werden nog steeds gebruikt in 1815 en het was soms een hele kunst - en het duurde even - om te laden en te herladen! De allereerste musketten vergden heel wat handelingen... en als de vijand opdertussen snel op je afstormde, kreeg je de tijd niet om te herladen. Men stelde dan de soldaten op een verschillende linies. Wanneer linie 1 gevuurd had , moesten de soldaten van die rij naar achter om te herladen. Dan vuurde linie 2 , vervolgens linie 3 en dan waren de eersten (zij die nog niet gekwetst waren) weer aan de beurt!

Rijen , pal tegenover elkaar... verschrikkelijk: gewoon mikken op elkaar en maar hopen dat je niet geraakt wordt. En... sommige officieren gedroegen zich dan ook nog als echte "heren" : zo was er in 1745 de slag bij Fontenoy waar Fransen en Engelsen tegenover elkaar stonden: de Franse "hoffelijke" graaf d'Anterroches nodigde de Engelsen uit om eerst te schieten : hij riep : "Messieurs les Anglais tirez les premiers" ! Je kunt het gevolg al raden... van de eerste rij Fransen stuikten vele soldaten in elkaar...

25-11-2020 om 15:49 geschreven door Frans  

We hebben nu de klok voor een aantal dagen "teruggedraaid" naar de Napoleontische Tijd , de tijd van de Franse Revolutie die haar begin kende op 14 juli 1789 met de bestorming van de Bastille. Die werd relatief snel afgebroken : het gebouw deed in 1789 dienst als gevangenis. Het eerder geringe aantal gevangenen werd bevrijd. Het is raar wanneer je gidst in Parijs : je komt dan steeds weer langs de plek waar ooit de Bastille stond maar daar is niks te zien behalve enkele "lijnen" in de straatstenen... en toch moet je gaan "kijken": "Hier stond ooit de Bastille"...

In september 1792 begon de "nieuwe" Franse Republikeinse kalender (eigenlijk beslist in 1793 maar men liet hem beginnen in september 1792) . Op die Republikeinse kalender gaan we nog eens dieper in : we proberen zo heel wat "historische" weetjes aan te reiken.

FOTO : assignaat van 15 sols

De Franse revolutionairen gaven "waardepapieren" uit die ook gedurende enkele jaren als wettig betaalmiddel golden (tot 1796).

Het assignaat op de foto zit in mijn archief en is ooit geplakt omdat het gescheurd was...jammer maar helaas... De informatie is wel heel duidelijk :

Wet van 24 oktober 1792 , 1ste jaar van de Republiek (kalender zoals uitgelegd)

La loi punit de mort le contrefacteur : de wet voorziet de doodstraf voor degene die valse assignaten maakt.

En dan , rechts beneden : La nation récompense le dénonciateur : de natie beloont de verklikker !!!

24-11-2020 om 16:33 geschreven door Frans  

De plannen voor deze nieuwe week zijn gedeeltelijk "gevormd" want... de telefoon is nabij...

Volgende vrijdag verzorg ik de uitvaart van de Maasmechelse zanger Vaccaro Domenico, op 53-jarige ( ! ) leeftijd overleden aan Corona... : dat was een eerste - hopelijk laatste - oproep van deze aard , voor deze week.

In het boek Napoleon ben ik al goed gevorderd en...ik plan iedere dag een 2-tal uurtjes daarin te lezen: ook daaromheen zoek ik in mijn archieven en ik wil die belangrijke periode uit onze geschiedenis een beetje documenteren...

FOTO : (even klikken) :  in mijn postkaartenverzameling zit een mapje met enkele "beelden" van de slag bij Waterloo (1815): die komt wel heel achteraan in het boek... maar hij was belangrijk voor onze geschiedenis. De periode Napoleon drukt haar stempel nog door...  Een Eerste Wereldoorlog , een Tweede, dat ligt dichterbij , maar binnen 200 jaar zal men daar ook over schrijven en praten zoals wij nu ook doen over Waterloo...

Toen mijn grootvaders geboren werden , was Napoleon nog maar een 50-tal jaar geleden gestorven (1821):  langs vaderszijde : Christiaan Hubertus Medaer °1868 en langs moederszijde Peeters Frans °1873. Zo zie je maar dat alles heel "relatief" is. 

23-11-2020 om 10:23 geschreven door Frans  

Ieder jaar is 22 november een "dubbelfeest" : 

- we vieren de verjaardag van onze lieve kleindochter Julie (vandaag 15 jaar !!!) : maar dit jaar was dat in heel beperkte kring : slechts wij "tweetjes" op bezoek bij Julie , op anderhalve meter afstand. Anders zijn we steeds met een hele "kliek" maar dat kan dit jaar niet! Toch had schoondochter Jill voor een mooie verrassing gezorgd : familie en vriendinnen van Julie hadden een filmpje opgestuurd en die had Jill mooi aan elkaar geplakt met daarbij een aantal prachtige foto's : van vroeger tot nu : mooi !!! En... wij hadden uiteraard "Happy Birthday" op piano gespeeld !!!

- en dan is er het jaarlijkse Ceciliafeest voor de kerkkoren : dat werd een "gezang" in mineur , om het in muzikale termen uit te drukken. Maar... dat halen we nog in...

22-11-2020 om 17:35 geschreven door Frans  

In deze coronatijd heb je veel "ruimte" om wat te lezen en op die wijze wat "kennis" bij te spijkeren. Na heel wat boeken over WOI en WOII las ik "De Bourgondiërs" van Bart Van Loo : de moeite waard, prachtige leesstijl, uitzonderlijk vele interessante details ! En nu "duik" ik in de periode van de Franse Revolutie.

FOTO : Titelpagina : Napoleon , Bart Van Loo

Bijna 500 pagina's over het leven van Napoleon en de "tijd" waarin hij leefde. Zijn "erfenis" loopt op dit ogenblik nog door op vele vlakken : le Code Civil , de departementen (later bij ons provincies) , afschaffen standen, ..... Een fascinerende periode waar Bart Van Loo weer een diepgaande studie van gemaakt heeft. Toch wil ik altijd ook "andere" geluiden horen om een "evenwichtig(er)" beeld te krijgen van die periode: zo las ik "Napoleon" , geschreven door J.Tarle... in het Russisch (ik las uiteraard de vertaling in het Nederlands, gemaakt door M.Wiessing). Zo krijg je ook een andere "benadering" ! Want het was in Moskou, in 1812, dat er een geweldig "keerpunt" plaatsvond...

Het was de tijd van "liberté, égalité , fraternité" ... ook aan het begin van de Franse Revoltutie even genoemd "liberté, égalité , propriété"...

Een mooi weekend toegewenst !

21-11-2020 om 17:06 geschreven door Frans  

In 1918 , enkele maanden voor de Wapenstilstand , is een collega-soldaat van sergeant Biegs op verlof in Parijs. Hij stuurt hem een heel een mooie kaart. Als beeld neemt hij eigenlijk een tweeledig verhaal.

KLIK op de FOTO

Met "Les chevaux de Marly" duidt de kaart op de 2 prachtige beelden van paarden (met hun stalknecht) aan het begin van de Champs Elysées in Parijs, place de la Concorde. De beelden werden gemaakt door beeldhouwer Coustou en waren besteld door Lodewijk XV. In 1794 werden ze op de place de la Concorde geplaatst.

Tegelijkertijd verwijzen de taxi's naar "Les taxis de la Marne" : meer dan 1000 Parijse taxi's vervoerden begin september 1914 honderden soldaten naar het front : er waren transportmiddelen te kort. In die tijd telde Parijs 10.000 taxi's maar meer dan 7000 chauffeurs waren opgeëist om aan het front te gaan vechten. Hun overgebleven collega's vervoerden 5 soldaten per taxi, 5 mannen met volledige "uitrusting" : het is wringen en duwen geweest !!!

Een mooi detail : de chauffeurs werden betaald volgens de kilometers die hun teller aanduidde... net alsof het een gewone taxirit betrof!!!

De foto dateert van voor de Eerste Wereldoorlog maar geeft de sfeer heel goed weer !

20-11-2020 om 16:38 geschreven door Frans  

Bladerend door mijn postkaartenverzameling kwam ik dit beeld tegen van het "Heuvelsven" ! Waar is de tijd dat we tijdens de grote vakantie eind jaren '50 met de fiets de berg van As opreden om dan in het ven te gaan zwemmen, spelen, met een vlot te varen... en soms hadden we er met de chiroleiding een 2-of 3-daagse om alle technieken voor het "leider-zijn" aan te leren ! Nu komen er prachtige verblijfsaccomodaties...

KLIK op de FOTO

Reeds in de jaren '30 werd er geroeid en gezwommen. In 1935 schreef dichter Arnold Sauwen een mooie tekst over het Heuvelsven: enkele lijntjes hieruit - (we komen er naderhand nog op terug) - :

"Met tragen wandelstap waren we de hoogte opgekuierd, naar het land van bosch en heide. Hoog op den heuvelkam , den boschberg, toefden wij eenige oogenblikken om het landschap te bewonderen dat zich daar in de vallei der Maas uitstrekt als een afwisselend kleurentafereel...

Een bont gewemel als aan het strand der zee...

En dan , uiteraard voor die tijd:  "Streng toezicht wordt er gehouden opdat niets het zedelijk gevoel der bezoekers kwetsen zou."

19-11-2020 om 11:39 geschreven door Frans  

Afscheid nemen in deze tijd is aan strikte regels gebonden.

Deze voormiddag ben ik alleen in Mariaheide... orgel en zang... : slechts een 15-tal familieleden zijn daar toegelaten...

Deze avond betuigen we met enkelen onze innige deelneming bij de familie van een overleden koorlid: heel "coronaproof"... maar we zullen "naderhand" met de beide koren een mooie dienst verzorgen. Wanneer? Wie zal het weten?

Voor velen die alleen zijn is het een extra moeilijke periode. Tijdens de "bel-actie" belde ik naar 4 adressen en allen werden geholpen door familie en/of buren: fijn !!! Solidariteit is in deze tijden absoluut noodzakelijk! Maar van het leed dat getroffen families ervaren kun je slechts een heel minimaal deeltje een beetje verzachten...

18-11-2020 om 09:36 geschreven door Frans  

Een "andere" warme week dit jaar... dat is het minste wat je ervan kan zeggen. Toch proberen we het contact met de buren te onderhouden, maar op een veilige wijze.

FOTO : de straat versierd , verlicht en... verwarmd !

Ieder jaar hebben we in onze straat een Nieuwjaarsborrel en een Zomerbarbecue. Dat bevordert de samenhorigheid maar... corona beslist er anders over. Dus... dit mooie initiatief waarbij we "corona-proof" even poseren voor de fotograaf.

17-11-2020 om 16:25 geschreven door Frans  

De besmettingsaantallen dalen een beetje , een vaccin schijnt dichterbij te komen... en verenigingen kijken al naar de toekomst en beginnen heel voorzichtig te polsen naar dagtrip-mogelijkheden. Wanneer worden die weer mogelijk? Wie zal het zeggen??? Het is een hele tijd geleden dat ik nog op mijn "vertrouwde" plaatsen was : Düsseldorf , Keulen , Den Bosch, Utrecht, Luik, Namen, Mechelen, Dordrecht,...

KLIK op de FOTO  : Berlicum 

Ik was er een beetje over aan het nadenken en dacht... ik ga eens een foto weergeven van een plek waar je met een dagtrip niet vaak zal komen: ik was er één keer : een "kamelenmelkerij" in Berlicum. Heel interessant... en we kregen een prachtige rondleiding door "de dochter des huizes"...

16-11-2020 om 15:45 geschreven door Frans  

Eén van onze bassen , zowel bij het kerkkoor (mannenkoor) als OKRA , Hubert Steyvers, is overleden aan corona. Een mooie basstem, een heel gedreven persoon die we heel hard gaan missen...

Onze oprechte deelneming aan zijn echtgenote Louisa (ook koorlid bij OKRA en bestuurslid) en de hele familie.

Jammer genoeg kunnen we in deze omstandigheden geen waardig afscheid nemen... maar in gedachten kunnen we dat wel !!!

15-11-2020 om 12:46 geschreven door Frans  

Van de familie Biegs uit Masenhoven (Leut) vochten 2 broers in het Belgische leger tijdens de Eerste Wereldoorlog. Van hun "correspondentie" is gelukkig heel wat bewaard. Zo vermeldden we reeds eerder dat de mannen kaarten naar huis stuurden via de veerman in Berg, steeds via Nederland uiteraard (neutraal) en dan werden de kaarten de Maas over "gebracht" ! In tegengestelde richting ging het de Maas over , naar Sittard, Eindhoven, Vlissingen, de zee over naar Folkstone, terug het "Kanaal" over naar Calais (in Frankrijk) en dan naar hun eenheid...

KLIK op de FOTO

Deze keer een kaart van broer naar broer : Jean was even op verlof in Bordeaux (vermoedelijk op terugreis uit Lourdes) en zijn broer verbleef einige tijd in het herstellingsoord in Camp du Ruchard (aan de Loire). Geweldige documenten waar je heel veel uit kan leren ! Bedankt Magda om ze te mogen bestuderen !

Un bonjour de Bordeaux. Belle ville! Votre frère Jean.

Geschreven aan zijn broer Joseph met vermelding van diens nummer en Compagnie : de plaats moest geheim blijven !!!

14-11-2020 om 14:03 geschreven door Frans  

We "duiken" vandaag nog eens in het mijnverleden met een heel exclusieve foto.

KLIK op de FOTO

We schrijven 1911 : de voorbereidingswerken om een mijn uit te bouwen in Eisden-Cité zijn in volle gang ! Het zal een heel bepalende industrie worden voor onze Limburgse 20ste eeuw ! Het "zwarte goud" bracht welvaart maar eiste ook tal van mensenlevens !

13-11-2020 om 13:15 geschreven door Frans  

Twee uitvaarten... soms begint dat toch door te wegen. En... er is een voormalige collega bij van onze moeder: de dame werd 102 jaar om dan toch nog bij deze pandemie getroffen te worden... Daarom hou ik het kort vandaag: het treft... en... het wordt weer een afscheid in heel beperkte kring.

Deze avond oefenden 2 dames van het koor van Leut om zaterdag te zingen en... er zijn in de kerk slechts 15 mensen toegelaten. Ik begeleid hen op het grote orgel en... de familie vraagt een "Ave Maria" op orgel : we zullen Schubert kiezen.

En toen ik vertrekkensklaar stond, kwam een tweede telefoonoproep : kun je volgende woensdag...?

We zullen het zo veilig mogelijk houden !

12-11-2020 om 21:22 geschreven door Frans  

De jaarlijkse herdenking van de Wapenstilstand aan het einde van de Eerste Wereldoorlog zal "anders" zijn. Slechts een beperkte afvaardiging van oud-strijdersverenigingen zal aan de "monumenten" te zien zijn. Zelf voelt het mij ook een beetje "onwezenlijk" aan: hoeveel jaar zou het geleden zijn dat ik op een 11de november de mis niet verzorgde en de "Brabançonne" niet speelde op het orgel?

Mijn vader zei tegen mijn broer Nico en mijzelf - we speelden soms "ergens anders" op dezelfde dag tijdens een dienst op 11 november - : "In de kerk , op het orgel, speel je de "Brabançonne" "en sourdine": iets zachter , iets langzamer, ingetogen" ... en aan het monument werd het volkslied onder zijn leiding door de fanfare zachtjes ingezet om dan te eindigen in een dubbele forte. Kijk en luister maar eens via youtube naar het nationaal volkslied , gespeeld door bijv. de muziekkapel van de gidsen.

Ook moet ik een 4-tal lezingen over de Eerste Wereldoorlog laten voorbijgaan : o.a. in scholen en bij vormelingen: zullen zij er iets over horen op deze herdenkingsdag???

FOTO : (even klikken)   soldaat Manteleers uit onze regio - ik spreek er bij iedere lezing over - sneuvelde op de 11de november... ongeveer een uur vooraleer de wapens "zouden" zwijgen. En hij was niet de laatste... We mogen hen nooit vergeten , ook niet de slachtoffers van andere conflicten, zowel militairen als burgers.

In deze coronatijd denken we ook speciaal terug aan de pandemie die de wereld trof in 1918-1919 : de Spaanse griep... : zij raasde doorheen de wereld, net zoals nu gebeurt...

11-11-2020 om 09:43 geschreven door Frans  

Op 4 augustus 1914 vallen de Duitsers België binnen. Mensen uit het Maasland horen verhalen over de verschrikkingen in de omgeving van Visé : vele burgers worden terechtgesteld... Daarom slaan heel veel dorpelingen uit het Maasland op de vlucht... de grens over naar het neutrale Nederland. Maar na enkele weken wordt het hier kalmer en keren velen terug...

Jozef Swartenbroeckx, postmeester in Lanklaar , stuurde zijn 4 kinderen naar Nederland (Beek) maar laat hun via een brief (gedateerd 28 augustus 1914) weten dat ze kunnen terugkeren. Hij had ze naar Beek gestuurd met een aantal geldstukken... Eén van de kinderen, Wilhelmina - of "Mientje " - schreef de brief van haar papa over (het origineel bevindt zich bij de familie Swartenbroeckx) en bezorgde mij het afschrift in de jaren '80. 

KLIK op de FOTO

Unieke gegevens !!! Ik denk dat de tekst heel leesbaar is... indien niet: graag een seintje, dan maak ik wel een transcriptie !!!

10-11-2020 om 15:07 geschreven door Frans  

De verlofdagen voor soldaten werden ingevoerd in het voorjaar van 1915. De duur ervan was vrij onregelmatig en hing in grote mate af van de situatie aan het front.  Zo konden de soldaten, naast hun halfjaarlijks of jaarlijks groot verlof van 10 tot 15 dagen, nog van twee of drie dagen vrijaf per jaar genieten.  

Er waren verschillende mogelijkheden (in eigen land kon uiteraard niet wegens de Duitse bezetting): zo waren Parijs en Lourdes 2 belangrijke plekken om te bezoeken. Vooral Lourdes werd door geestelijken gepromoot want in Parijs "loerden" andere "gevaren". Sommigen konden de "oversteek" eens maken naar Folkstone om dan zelfs Londen eens te bezoeken. Heel wat organisaties deden hun best om zoveel mogelijk soldaten te helpen.

FOTO : plek in Parijs waar belgische soldaten konden verblijven.

Toch trokken de meesten naar Lourdes ! - Hoe zou dat nu zijn ??? - Geldgebrek speelde ook mee: daarom gingen nogal wat soldaten naar hun "oorlogsmeter" : een dame die hun regelmatig brieven schreef omdat ze bijv. van thuis uit weinig of geen post ontvingen. 

We vertellen er nog wel meer over !!!

09-11-2020 om 11:01 geschreven door Frans  

De Duitse inval bij het begin van WOI gebeurde op 4 augustus 1914. De eerste Belgische gesneuvelde ruiter was lansier Fonck. De lansiers kregen op die eerste dag verkenningsopdrachten. De vijand zien naderen zie je vanop een "hoog" punt : kerktorens, molens waren heel belangrijk. Maar een lansier te paard stond recht op zijn rijdier en kon zo de omgeving afspeuren.

KLIK op de FOTO : omgeving bekijken vanop je paard...

Ik dacht eraan toen ik deze foto zag. Die laten we zeker kijken... vooral aan jongeren, wanneer we "weer" in scholen kunnen gaan vertellen. Maar ook volwassenen kunnen zich zo een goed beeld vormen. In een ooggetuigeverslag lees je o.a. : Ongelukkig genoeg voor Lansier Fonck werd hier zijn paard door kogels getroffen en brak onder hem tezamen, hij probeerde nu zijn kameraden te bereiken door te voet terug te trekken en volgde hierbij een gracht, op het ogenblik dat hij over een haag klauterde werd hij echter zelf getroffen door een kogel in de nek en bleef liggen...

Sneuvelen... op de eerste dag van een conflict...

08-11-2020 om 16:15 geschreven door Frans  

In het vorige item vertelde ik over Gerardus Majella. Daarbij vermeldde ik dat er in de oude kerk van ons dorp Lanklaar een bijzondere verering gebeurde in de maand oktober. Doorheen het jaar werd hij op iedere maandag "vereerd" ! Die info vond ik in mijn archief terug op de achterzijde van het originele prentje.

KLIK op de FOTO

Je ziet het gebed en de vermelding Lanklaer. De oude kerk werd afgebroken - zoals eerder verteld - in het begin van de jaren '60 van vorige eeuw en was in 1959 vervangen door een nieuwe.

07-11-2020 om 18:38 geschreven door Frans