Woensdag 8 maart geef ik de volgende lezing in de reeks "Smokkelen": deze keer in Lanaken , in "de Statie". Het wordt wel snel zijn want in de voormiddag verzorgen we de uitvaart van de vermiste Emilietta die overleden werd teruggevonden.

KLIK op de Foto : deze maandag voormiddag bezocht ik bij wijze van voorbereiding het mooie "Smokkelmuseum" in Budel. Een klein maar heel mooi museum met een prachtige schat aan voorwerpen : voeg daarbij nog een zeer vriendelijke en competente gids en... ik kan bevestigen dat het beslist de moeite waard is om daar ooit een bezoekje te brengen !

Op de foto : een "geprepareerde" kinderwagen waarbij de smokkelwaar onder het kindje verborgen werd.

06-03-2023 om 17:51 geschreven door Frans  

Juf Monique organiseerde een pianoconcert in de kerk van Aldeneik. Haar thema : "Verbondenheid" ! Daarom stonden er alleen maar "quatre-mains" op het programma : een schitterend idee.

En wij waren erbij: een uurtje genieten van mooie panomuziek. En alle leerlingen kwamen aan bod: van heel envoudige stukjes tot moeilijke partituren.

KLIK op de FOTO

Kleindochter Julie ( die op de foto haar partner verbergt) speelde samen met haar vriendin een mooie quatre-mains : Ases Tod uit Peer Gynt van Grieg : prachtig , heel gevoelvol !!! De muzikale familiegenen blijven hun werk doen !!! Proficiat !!!

05-03-2023 om 15:32 geschreven door Frans  

Ook de moderne "veranderingen" bijhouden behoort tot de geschiedenis van ons dorp.

In 1970 werd de oude "steenweg" (eigenlijk Napoleonsweg) verbreed en daardoor verdwenen er ook heel wat huizen. Nu gaat men het kruispunt in ons dorp "veranderen". Daarom stopte ik er vandaag even en maakte ik snel een foto van het "veranderend" kruispunt : 2 huizen worden er afgebroken: eentje ligt al tegen de vlakte.

KLIK op de FOTO !

04-03-2023 om 22:11 geschreven door Frans  

De winterslapen van verenigingen zijn blijkbaar voorbij. Er komen uitnodigingen voor lezingen en optredens. Dus gaan we presentaties wat "actualiseren".

En... er zijn de mails voor nieuwe vertalingen van onze Boodschap voor een Betere Wereld (reeds bestaande in 881 talen !). Maar voorlopig komen geen antwoorden binnen , ook niet via een facebookgroep die speciaal in het leven geroepen werd om "Minority languages" van over de hele wereld onder de aandacht te brengen ! Raar... maar ja...

Afwachten dus !!!

En op zaterdag gaan we naar een pianoconcert in de kerk van Aldeneik : kleindochter Julie speelt mee bij een "quatre-mains" ! We kijken ernaar uit !!!

03-03-2023 om 21:12 geschreven door Frans  

Als voorbereiding op andere lezingen over de kanalen vroeger en nu wil ik regelmatig nieuwe beelden aanbrengen : dat houdt het voor mij ook heel levendig !!!  

KLIK op de FOTO : een mooi voorbeeld van het "boottrekken". Dit beeld als een aanvullend voorbeeld bij mijn lezingen. Het is niet de Zuid-Willemsvaart maar wel een beeld op de dijk van de vaart Brussel-Willebroek.

Het is een detail uit het kaartblad van Meise in het kaartboek van de goederen van de priorij van Jericho te Brussel door Petrus van Breuseghem 1724 !

02-03-2023 om 17:53 geschreven door Frans  

We hebben er weer eentje bij : vanwege Regionaal Landschap Kempen en Maasland kreeg ik een uitnodiging om op 15 maart een vertelnamiddag te geven over de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart , meer in het bijzonder over het ontstaan van de oude kanaalarm in ons dorp Lanklaar. 

We vertrekken bij de Fransen , ten tijde van Napoleon en vertellen doorheen de geschiedenis tot op de dag van vandaag.

KLIK op de FOTO : hotel Beau Séjour even na 1908 : er was sinds de opening in 1906 al een "vleugel" bijgebouwd... gezien het overrompelend succes !!!

01-03-2023 om 18:02 geschreven door Frans  

De foto die zoon Bart maakte heeft is vandaag - 28 02 2023 - rond 16 uur al meer dan 15.000 keer bekeken! Geweldig! Wat zo een foto van dit natuurfenomeen toch teweeg kan brengen !

Ook het Weerbericht op VRT besteedde er aandacht aan en op VTM was Bart zelfs te zien in een filmpje !

KLIK op de FOTO : VRT : Weerbericht : ... en naast het scherm de foto van de bomma... die zal van hierboven heel trots hebben meegekeken !!! Als Bart van de Unief op weekend kwam smeerde hij zijn boterhammen hier bij ons en daarna ging hij ze bij de "bomma" opeten !!!

28-02-2023 om 15:55 geschreven door Frans  

Zoon Bart slaagde erin (zondagavond 26 februari 2023)  een mooie foto te maken van het Noorderlicht, deze keer van bij hem thuis uit , in Gierle (bij Turnhout).

KLIK op de FOTO

VRT en VTM zijn geïnteresseerd en zenden de beelden uit !!! Uitzonderlijk dus !!!

27-02-2023 om 17:52 geschreven door Frans  

Nog een beeld uit ongeveer 1904. We zijn in Lanklaer , staan voor het klooster van de Zusters van de Voorzienigheid (Soeurs de la Providence) : we kijken in de richting van de "steenweg'" en zien op de achtergrond de Dorpsstraat tot aan de kerk (zie vorig beeld).

KLIK op de FOTO 

Op straat zien we de zusters die uit Frankrijk naar ons dorp kwamen in 1903. Zij gingen er wonen in het "huis" dat hun klooster werd en zorgden later voor de Lagere School en voor de kleuterklassen (in die laatste zaten o.a. mijn echtgenote en ik...)

26-02-2023 om 19:04 geschreven door Frans  

Mijn vertelnamiddagen over ons dorp "Lanklaer" en de omliggende gemeenten kunnen altijd "opgesmukt" worden met interessante beelden "van vroeger". Zo kunnen de residenten in diverse Woonzorgcentra mooie vergelijkingen maken.

KLIK op de FOTO

Deze keer een beeld dat genomen werd in het voormalige dorpscentrum van Lanklaar , naast de oude kerk , richting de Rijksweg. De foto werd als postkaart verstuurd in 1904.

25-02-2023 om 18:29 geschreven door Frans  

Met inname van de nodige medicatie kunnen we weer langzamerhand aan de slag. Mails worden uitgestuurd maar... tussendoor verpozen we even bij weer een prachtig beeld dat zoon Bart maakte.

KLIK op de FOTO

Een boomklever ( kl  van kleur in het woord om verwarring met boomkruiper te vermijden... weer bijgeleerd !) is rustig aan het "eten"!

24-02-2023 om 17:09 geschreven door Frans  

Wanneer we vertellen over de Lotelingen kunnen we niet voorbijgaan aan het boek dat Hendrik Conscience schreef en dat gepubliceerd werd in 1850. Daarin schrijft hij het verhaal van loteling Jan Braems die een oogziekte oploopt bij het leger, naar huis gehaald wordt door Trien, hoe ze later huwen en een mooi gezin kunnen stichten...

KLIK op de FOTO : de titelpagina van de originele afleveringen zoals ze gepubliceerd werden als Bijvoegsels aan de Gazet van Antwerpen in 1902 !

Na een stevige inleiding schrijft hij:

Niet verre van het Zoerselbosch , eenzaam en vergeten, stonden twee leemen huisjes nevens elkander. In het eene woonde eene arme weduwe met hare dochter ; voor alle have in deze wereld bezaten zij eene koe. In het andere huisje woonde insgelijks eene weduwe , met haren stokouden vader en twee zonen , waarvan slechts eenen de jonglingsjaren had bereikt.

... 

Beslist de moeite waard om eens volledig te lezen hoewel de spelling (uiteraard) ouderwets is en de stijl ook niet modern "oogt" !

23-02-2023 om 21:03 geschreven door Frans  

Gerard Hoeven heeft dus legerdienst gedaan in de plaats van Severijns. En... hoe zag Gerard eruit? Dat vonden we terug in de militielijsten in het Rijksarchief te Hasselt.

Gerard Hoeven wordt vermeld bij de Lichting van 1838. Zoals we eerder lazen trok hij het nummer 40 en bijgevolg hoefde hij eigenlijk niet te "dienen". In 1838 waren er namelijk 42 lotelingen tesamen voor de plaatsen Eysden, Lanklaer, Leuth, Meeswijck en Stockheim. Deze dorpen werden steeds samengebracht wat de militielijsten betrof van het Arrondissement Maestricht , 8ste kanton. 

N.B. We schrijven nog Maestricht als Arrondissementshoofdplaats: in 1839 werd Limburg in 2 delen gesplitst...

Van de 42 jongens in 1838 waren de nummers 22 tot en met 42 "eruit-geloot"! Bij de pechvogels hoorde een naamgenoot : Medaer Jean-Chrétien uit Stockheim ( - daar liggen onze familie-roots -) trok het nummer 21 (nipt ernaast... maar 6 jaar legerdienst...).

Voor Gerard Hoeven viel de beslissing "eruit-geloot" op 21 maart 1838. Maar hij ging de dienst van Severijns doen en trad aan op 14 december 1838. In de officiële papieren staat ( in het Frans) :

visage :   grand

front    :   rond

yeux    :   gris

nez      :   ordinaire

bouche :  petite

menton :  rond

cheveux :  blonds

sourcils  :  bruns  

taille      :  1,63 m

En hoe verliep zijn lange legerdienst? Bijna vlekkeloos want op 12 september 1843 werd hij om niet-vermelde redenen naar de "strafcompagnie" verwezen...

Op 15 februari 1845 kreeg hij zijn "definitief verlof" en..... kon hij gaan genieten van zijn 600 Franken en ... zijn moestuin !!!

22-02-2023 om 18:24 geschreven door Frans  

Het document moest natuurlijk ondertekend worden maar in 1838 waren er heel wat mensen die niet konden lezen noch schrijven. Dat was ook een probleem bij het ondertekenen van ons lotelingendocument. Hoe weet je dat de betrokken personen alles begrepen hebben en dan een "handtekening" kunnen zetten?

Gerard Hoeven en zijn moeder Mei moeten een handtekening plaatsen maar kunnen niet schrijven : ze "krassen" een kruisje en Pieter Jan Hubert Severijns en zijn vader Thomas zetten een sierlijke handtekening !

KLIK op de FOTO

+ Handmerk van Gerard Hoeven                 P.J.H. Severijns 

+ Handmerk van Marie Louis Mei                 Th Severijns

De hierboven staande handtekeningen / kruisjes / van Gerard Hoeven en van Marie Louis Mei gesteld in tegenwoordigheid van ons ondergetekenden Jan Mathijs Hoeven en Nicolas Hubert Severijns beide wonende te Lanklaar als getuigen  ten dezen verzocht 

Lanklaar Den 13 = December 1838

J M Hoeven          N.H. Severijns

21-02-2023 om 21:22 geschreven door Frans  

Naast de 600 franken krijgt hij ook nog een moestuin !!!

De overeenkomst gaat verder als volgt :

"Er zal hem daar en boven finaal gegeven en overgedragen worden een hoekje moestuin gelegen aan Leentjes Kempke groot drie aren vijiftien centiaren, reinende Oost Michiel Op 't Einde, Zuide Mathijs Repreels , West den grooten weg en Noord Marie Louis Mei deszelfs moeder en zijnde in waarde..."

Een "waarde" van de moestuin wordt niet in geld aangegeven...

De rest van de tekst publiceer ik nog en... ook de "handtekeningen": Gerard Hoeven en diens moeder Louis Mei konden niet schrijven: hoe loste men dat op ???

20-02-2023 om 21:11 geschreven door Frans  

Hoeven Gerard uit ons dorp Lanklaar ging dus zijn dorpsgenoot Severijns P.J.H. vervangen "op voorwaarden"en die waren...

"Alsdat Severijns Pieter Jan Hubert of deszelfs vader Thomas Severijns zich verplicht te betalen aan Hoeven Gerard de som van zes honderd franken te weten: vijf honderd na verloop van zes jaren indien hij alsdan zal  toonen zijn behoorlijk ontslag van verpligting tot den dienst, en waarvan hij jaarlijks zal genieten den intres ad 50 fr jaarlijks . De andere honderd franken zullen hem op verschillende tijdstippen , en op zijn verzoek voldaan worden"

En... hij krijgt ook nog een "moestuin" : daarover een volgende keer !!!

19-02-2023 om 16:57 geschreven door Frans  

We voelen ons al een heel klein beetje beter. Dus... proberen we ons dagelijkse blog te "verzorgen". Toch heb ik 2 diensten moeten afzeggen...dat  ligt niet in mijn gewoonte...

Het document over de lotelingen van Lanklaar - Hoeven doet de legerdienst van Severijns - heb ik helemaal bestudeerd: daar zullen we morgen mee verdergaan ! Omdat er van alles wegvalt nu ben ik nog wat mails aan het versturen om weer vertalingen te krijgen van onze Boodschap voor een Betere Wereld... maar het is niet eenvoudig om "correcte" adressen te vinden of... er wordt geen antwoord gegeven : zo heb ik nu mijn hoop gesteld op een groep "Minority Languages" op facebook : afwachten !

Maar tegen de avond... weer bijna 39 graden koorts...

17-02-2023 om 20:30 geschreven door Frans  

Met bijna 39 graden koorts en een ferme keelontsteking (gelukkig een negatieve coronatest) slaan we vandaag eens even over...

En nu rusten... en de nodige medicatie !!!

16-02-2023 om 20:47 geschreven door Frans  

Het "Lanklaars" document handelt over een "remplaçant" of "substituant" die tegen een bepaalde "vergoeding" de legerdienst van de loteling overneemt! Over wie gaat het en wie was erbij om het te "regelen"?

KLIK op de FOTO

Den eerst genoemden Severijns bijgestaan door deszelfs vader Thomas Severijns en den laatst genoemden Hoeven bijgestaan door deszelfs moeder Marie Louis Mei. Zijn overeengekomen als volgt:

Van tegen nummer verwisseling verplicht zich Hoeven Gerard te supstitueeren / in plaats te treden bij de Nationale militie en te willen dienen  voor en in de plaats van Severijns Pieter Jan Hubert dewelken tot den dienst is opgeroepen, en aan alle zijne verpligtingen in den dienst voor hem te voldoen op voorwaarden :

In een volgende bijdrage gaan we verder in op het document , met name op de "voorwaarden"...

15-02-2023 om 17:11 geschreven door Frans  

Vooraleer de "regeling" tussen 2 lotelingen uit Lanklaar volledig uit te schrijven, even iets over de "remplaçanten".

Men kon dus "ontsnappen" aan de legerdienst die... in België rond de jaren 1830 wel 6 jaren telde !

Het was heel "interessant" om daaraan te kunnen ontsnappen... of zich juist kandidaat te stellen om iemand te "remplaceren" , te vervangen, voor een mooie som geld en eventueel nog iets... Dat kon van persoon tot persoon, van familie tot familie geregeld worden maar er waren ook "professionele" regelaars! Lees de volgende voorbeelden maar !

Uit de "Waarheidsvriend" : zaterdag 19 februari 1870.

Nationale Militie : Den ondergeteekende bericht eenieder dat hij zich gelast met aan zeer voordeelige prijzen remplaçanten en substituanten te bezorgen.

Th. Vandenelshof.

En nog eentje : 

Uit "De Maeseykernaar : Vrijheid, Godsdienst en Vaderland. Zaterdag 2 maart 1867.

Verzekering voor de Loting , nummerverwisseling, Militaire Plaatsvervanging, gewaarborgd door het Gouvernement: tegen middelbare en vaste prijzen....

en

Zaterdag 24 april 1869 :

De ondergeteekenden brengen ter kennis dat de "Algemeene Maatschappij der Plaatsvervanging" welke zij vertegenwoordigen, Substituanten voor alle arrondissementen ter beschikking der huisvaders, tegen de laagste prijzen, stellen. Men merke wel op dat er geene betaling moet geschieden vooraleer de loteling niet meer kan verontrust worden.

(dan volgen drie namen uit respectievelijk Ophoven, Tongerlo en Hasselt.

14-02-2023 om 18:02 geschreven door Frans