KLIK op de FOTO : uitdiepen van het kanaal 1921

Het ligt voor de hand dat er regelmatig werken moesten uitgevoerd worden om in het kanaal voldoende diepgang te kunnen behouden. Je vindt die werken ook terug in het Memoriaal van de Provincie Limburg. Men werkt dan eventueel door het waterpeil te verlagen en dan de modder op te ruimen of er volgt een "uitdieping".

De foto uit 1921 toont het uitdiepen van het kanaal , vermoedelijk tussen Rotem en Neeroeteren: een heel interessant document van mannen die met een grote machine aan het werken zijn terwijl plots sneeuwvlokken naar beneden dwarrelen ...

05-05-2021 om 21:04 geschreven door Frans  

"Zie ginds komt de stoomboot"... luidt de tekst van het Sinterklaasliedje. Daaraan dacht ik toen ik de volgende foto in één van mijn presentaties bekeek.

KLIK op de FOTO

We blijven nog even rond de jaren 1900 en zien hoe in de verte een stoomboot nadert : ik denk wel dat de mensen in het roeibootje zich snel moeten "verplaatsen". Het zal wel nog even duren want de boot vaart stroomopwaarts ! Een prachtig tafereel met heel wat elementen die de sfeer van de tijd mooi weergeven !!!

We bevinden ons weer aan de - nu - oude kanaalarm in Lanklaar en de boot komt richting brug gevaren bij het brugwachtershuisje. Het is dan eigenlijk al een beetje duidelijk dat de bocht later zal moeten afgesneden worden door een nieuw traject !

04-05-2021 om 16:33 geschreven door Frans  

KLIK op de FOTO

Weer een prachtig beeld uit mijn verzameling. De kaart leert ons heel veel over de periode vlak na 1900 ( - de postkaart werd verstuurd in 1910 -). We zijn in Rotem aan de spoorbrug (nu omgetoverd tot fietspad). Een stoomtrein passeert , mensen amuseren zich in een roeibootje en in de verte komen diverse schepen aangevaren !

Over die spoorlijn zullen we bij gelegenheid eens meer vertellen : As - Maaseik !

03-05-2021 om 20:34 geschreven door Frans  

In de meimaand wordt onze kapel drukker bezocht dan in de loop van de andere maanden.

KLIK op de FOTO

Het beeld (dat tweemaal vernield werd... en dat we telkens lieten restaureren) is geschonken door alle buren uit de jaren '50/'60 van vorige eeuw. Twee dames  (waarbij mijn schoonmoeder) deden de ronde van de "straat". De kapel werd gebouwd op de eigendom van mijn schoonouders naar de plannen van architect De Busschere. Ze werd opgericht voor het inlossen van een belofte, gedaan na het bekomen van een genezing. Merkwaardig is dat zowel vader als moeder Conings niets wisten van elkaars belofte !

Kom je ooit in Mulheim voorbij... let dan even op bij nr 15...

02-05-2021 om 11:30 geschreven door Frans  

Aan alle trouwe en toevallige blogbezoek(st)ers : een mooie Meimaand toegewenst !

KLIK op de FOTO : een ruikertje voor iedereen i

En... tijdens de viering in de kerk zal ik een mooi Ave Maria spelen !!!

Bedankt ook aan de mensen die weer een bloemetje en een kaarsje bijplaatsten aan onze kapel !!!

01-05-2021 om 17:47 geschreven door Frans  

Nog een mooi beeld uit mijn verzameling !

KLIK op de FOTO

We zien een heel mooie "postkaart" die verstuurd wertd in 1907.

We zijn in Lanklaar , aan de "oude kanaalarm" van de Zuid-Willemsvaart en zien tegenover hotel Beau Séjour de "los- en aanlegkade" ! Het is een serieuze bedrijvigheid geweest !

In volgende items gaan we verder met het "verhaal" !

Een fijn weekend toegewenst en een mooie meimaand !!!

30-04-2021 om 20:38 geschreven door Frans  

We hadden het in ons vorig item over de brugwachters. In ons dorp Lanklaar , aan de oude kanaalarm, vind je een mooi beeld van de brugwachter, gemaakt door een plaatselijke kunstenaar : Ludo Boonen.

KLIK op de FOTO

Ludo had de gewoonte doorheen het Maasland te fietsen en alle oud ijzer op te rapen dat hij zag liggen. Met dat materiaal maakte hij vele mooie kunstwerken! Een artistieke vorm van "recyclage"...

Waar de brugwachter aanvankelijk de brug moest open-duwen, kon hij later gebruik maken van een "installatie". We tonen ook nog bij gelegenheid de installatie aan de brug waar de brugwachter al zijn "duwende" krachten moest gebruiken ! 

29-04-2021 om 15:47 geschreven door Frans  

Bij de bruggen over de Zuid-Willemsvaart kwam er telkens een "Brugwachtershuis".

KLIK op de FOTO : het Brugwachtershuis van Lanklaar in 1901.

Hoe dat Brugwachtershuis de "oorsprong" werd van hotel Beau Séjour - bekend uit het gelijknamige feuilleton - zullen we nog heel uitvoerig behandelen ! Geniet nu eerst even van de prachtige sfeer aan de brug in Lanklaar. De brugwachter moest de brug openduwen en als zijn dagtaak erop zat kwam er toch soms nog een boot die nog enkele uurtjes verder wilde varen. De schipper stak dan een centje in een klomp, duwde die naar de kant, het centje werd eruit gehaald, de klomp duwde men terug richting schip en... de brug werd toch nog eens opengeduwd...

28-04-2021 om 20:44 geschreven door Frans  

In enkele volgende items wil ik wat beelden weergeven om ook het visuele element te benadrukken na zoveel tekst !

In aflevering 42 sprak ik o.a. over de "volksschuit". Het personenvervoer werd geregeld via de volksschuit of de reizigersboot. Een mooie afbeelding daarvan vond ik op een reclame van hotel Beau Séjour ( - hotel uit 1906 -) aan de - nu - oude kanaalarm van de Zuid-Willemsvaart te Lanklaar.

KLIK op de FOTO

Merkwaardig is wel dat de boot naar een bocht toe vaart die weliswaar aan de andere zijde van de weg naast het hotel ligt: hier is de bocht naar het zuiden getekend terwijl die eigenlijk noordwaarts loopt: een dichterlijke vrijheid?

27-04-2021 om 20:49 geschreven door Frans  

Deze keer houden we het korter : enkele technische gegevens.

De Zuid-Willemsvaart :

- Lengte : 121,9 km (oorspronkelijk : 123 km) - 44 km op Belgisch grondgebied

- 41,95 m boven Amsterdams peil

- verval : van Maastricht tot Den Bosch : 39,25 m (sommige bronnen geven 39,35 m)

- 20 sluizen : over de sluizenhistorie maken we eens een apart item !

- breedte : er waren herhaaldelijk aanpassingen : oorspronkelijk 10 m, dan naar 25 m : later , in het kader van het vervoer voor de steenkoolwinningen : 24 tot 48 m...

- diepte (diepste punt ongeveer 4,20 m) : men houdt aan de oppervlakte KP aan (kanaalpeil)

26-04-2021 om 21:00 geschreven door Frans  

Niet alleen "reizigers" en "toeristen" werden vervoerd over de Zuid-Willemsvaart. Er was op de eerste plaats een economisch belang. Vele goederen werden vervoerd ( - jaren later zouden o.a. de steenkolen erbij komen -) en die waren verdeeld in 3 klassen : (we lezen in het Bestuurlijk Memoriaal der Provincie Limburg van het jaar 1864 :

1ste klasse : o.a. zuren en vloeibare loogzouten, ledige flessen in manden, kristal , marmer, porselein, wijnen en sterke dranken in kisten of manden, tabakswaren, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen 10 Frs of 4 Gulden 72 cts de 1000 kg

2de klasse : o.a. bewerkt staal, boter, bier, wijn en gedistilleerde dranken in vaten, lompen , peerdshaar , kaes, groenten, fruit, oranjeappelen in kisten, gerookte of gezouten vis, papier, koffie, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen Frs 8 of 3 Gulden 78 cts de 1000 kg.

3de klasse :  o.a. staal in busselen , granen in zakken, timmerhout, verfhout in blokken, grof koper, ijzer in staven, soda, teer, lood, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen Frs 7 of 3 Gulden 30 cts de 1000 kg

Indrukwekkend !!!

25-04-2021 om 00:00 geschreven door Frans  

De verkeersintensiteit op de Zuid-Willemsvaart nam langzamerhand toe : van ongeveer 3150 schepen dagelijks in 1827 tot reeds 7800 in 1858.

Aan de hand van een vervoerstoelating ui het "Bestuurlijk Memoriaal der Provincie Limburg 1864" kunnen we ons een idee vormen van de vaart en het vervoer op de Zuid-Willemsvaart.

Deze keer een eerste item , nl. i.v.m. de uurregelingen :

Er was een vaste schuitdienst in beide richtingen (Maestricht  -  's Hertogenbosch en terug):

aanleggen bijv.

Reckheim         8 uur    /  Lanklaer         10 uur /   Neeroeteren    12 uur  /   Bree          4 uur  enz.....

In verslagen bij Heemkundige Kringen vind je heel interessante info : hier een fragment uit het archief van de Veghelsche Schroefstoomboot Maatschappij (die ik enkel jaren geleden kon bezoeken !):

Op 24 augustus 1826 voeren officieel de eerste schepen over de nieuwe Zuid-Willemsvaart. In deze eerste jaren sloten individuele schippers meestal een vervoersvergunning af met de gemeente, zoals leden van de schippersfamilies Van Asperen uit Veghel, Baas uit Dussen en De Graauw uit Ammerzoden dat deden.

De families Baas en De Graauw vestigden zich op een gegeven moment ook te Veghel. Het waren beurtschippers met vaste routes. Zo werd Hendricus van Asperen in 1841 benoemd tot beurtschipper van de volks- en pakschuit op ’s-Hertogenbosch, die eens per twee dagen heen en weer voer. Hendrikus Gevers verzorgde de beurtvaart van Veghel op Amsterdam en Zaandam en Gijsbert Baas het beurtveer van Veghel op Rotterdam. Baas vertrok met zijn paviljoenpoon “Vrouw Johanna” iedere veertien dagen op zaterdag naar Rotterdam. Schip en beurtveer had hij in 1837 overgenomen van Johannes Bosch, die vervolgens beurtschipper werd van de volks- en pakschuit van Veghel op ’s-Hertogenbosch.

Al deze schepen waren nog traditionele zeilschepen, maar in de tweede helft van de negentiende eeuw deed de stoomvaart zijn intrede.

24-04-2021 om 16:36 geschreven door Frans  

Op vrijdagavond maken we naar gewoonte even een "dagboek-update" ! Het is weer een "druk" weekend...

Op zaterdag uitvaart in Opgrimbie (orgel) en 's avonds eucharistie in Meeswijk (orgel en zang). Eisden Cité heeft ook nog gebeld en dat zou juist lukken maar er werd in laatste instantie een vervangster gevonden.

Zondag : eucharistie in Leut (orgel)  en 's namiddags op coronaproof familiebezoek (heerlijk)

Maandag : uitvaart in Mariaheide (orgel en zang)

En daarbij een eindwerk nakijken en beoordelen als jurylid voor de Stedelijke Humaniora Dilsen: we zullen maar "mild" zijn hé... maar correct !

Een fijn weekend toegewenst !

23-04-2021 om 20:43 geschreven door Frans  

Het van de brandstapel geredde document ( - de "atlas Feys " zoals ik dat document noem -) bevat zeer gedetailleerde tekeningen vanaf de toenmalige draaibrug te Smeermaas en Sluis 19 te Hocht (met ophaalbrug)   tot    sluis 18 (Bocholt) en sluis 17 (Lozen). Sluis 1 vinden we in Den Bosch (zelfs sluis 0  maar dat is weer een apart verhaal...)

In Hocht was er de "Prise d'eau" : daar werd het water "afgetapt" van de Maas , dus buiten Maastricht ! Die Hollanders toch ..... Maar het is eigenlijk ook een heel ingewikkemld dossier waar ik bij gelegenheid ooit eens wil op in,gaan. Nu even een beeld (KLIK op de FOTO) van de Prise d'Eau bij Hocht.

Het was niet eenvoudig om een Belgo-Hollands akkoord te maken: zelfs de geluidsoverlast die in Maastricht veroorzaakt werd bij het aftappen van het water speelde een rol ; ook de hoogte , de diepte, sluis 19 , een afleidingskanaaltje enz... Een uitvoerig verslag kun je lezen in het Verslag der Handelingen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Volume 23 , 1862 -1863.

22-04-2021 om 20:38 geschreven door Frans  

Een aantal jaren geleden toonde ons de heer Feys een "atlas" uit 1849 waarin het volledige traject van de Zuid-Willemsvaart doorheen Belgisch Limburg mooi uitgetekend was met aanduiding van bruggen en andere "kunstwerken".

Zoals we eerder vermeldden had hij deze atlas gelukkig gered! Ik geef het hier nog eens even weer :

Bij de Duitse inval in 1940 kreeg de heer Feys , verantwoordelijke voor de waterwegen , de opdracht alle documenten te vernietigen. Gelukkig redde hij een belangrijk schetsboek met de situatie van de Zuid Willemsvaart anno 1849. Op de eerste pagina noteerde hij fijntjes : "Sauvé du bûcher et offert à soi-même." (Gered van de brandstapel en aangeboden aan zichzelf !) Schitterend !

KLIK op de Foto : een fragment uit de atlas : Eysden (Eisden) situatie 1849 (echt uitzonderlijke info): je leest er o.a. 

borne nr 15 : mijlpaal 15

maison pontonnière : brugwachterswoning

aanduiding grens : commune d'Eysden / commune de Vucht

pont levis sur la route de Maestricht à Venlo : ophaalbrug op de weg van Maastricht naar Venlo

21-04-2021 om 21:00 geschreven door Frans  

De "perikelen" tijdens de eerste jaren van de Belgische Onafhankelijkheid kenden voor Limburg een relatief rustig "einde" in de loop van het jaar 1839. Vele gemeenten op de rechteroever van de Maas hadden de wens uitgesproken om bij België te blijven behoren maar de bevolking werd niet "gehoord" bij de definitieve beslissing...

Baron de Lamberts-Cortenbach , gouverneur van Limburg , nam met pijn afscheid van de autoriteiten op de rechter Maasoever terwijl in Nederlands Limburg , na een korte overgangsperiode met 5 commissarissen, G. Gericke van Gherwijnen gouverneur werd. De Belgische "franc" bleef nog een tijdje het wettige betaalmiddel  en tijdens kermissen (na het "nuttigen" van voldoende alcohol) laaiden er nog wat ruzies op... In 1839 kenden alzo heel wat gemeenten een 4de (!) machtswissel : 1795 , 1815, 1830 , 1839 ! Maar in de zomer van 1839 schikten de "Nederlands-Limburgers" zich in hun lot ...

Voor de Zuid-Willemsvaart was het niet altijd eenvoudig en het water van de Maas aftappen bleef een probleem... In een volgend item kijken we in een soort "atlas" (met het tracé van de Zuid-Willemsvaart) uit 1849 : een mooi "verhaal hoort daarbij !

20-04-2021 om 20:44 geschreven door Frans  

Vandaag , 19 april 2021, is het juist 182 jaartjes geleden dat het Verdrag van Londen ( ook gekend als het Verdrag der XXIV Artikelen) ondertekend werd !

Daar zijn we net aangekomen in ons verhaal over de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart en alles wat daarrond te vermelden is !!! Het Verdrag werd na veel discussie aanvaard , betekende de definitieve aanvaarding van de Belgische Onafhankelijkheid en weinige dagen later kon  Leopold I de grondwettelijke eed als koning afleggen.

En wat betekende dat voor Limburg ? België moest het oostelijk deel van Limburg weer afstaan aan Nederland ... Daar gaan we nog nader op in !

KLIK op de FOTO : de scheiding der beide "Limburgen" (archief Den Haag) : pagina uit het "Scheidingsverdrag" (1839) en de kaart !

19-04-2021 om 15:18 geschreven door Frans  

Eind 1830 kozen vrijwel alle Limburgse steden - aan beide zijden van de Maas - expliciet om te behoren tot België. Reeds begin oktober beschadigden Maaseikenaren een sluis op de Zuid-Willemsvaart in Lozen. Daardoor konden enkele schepen niet doorvaren naar Maastricht om er het Hollands garnizoen te bevoorraden !

Een felle discussie werd er ook gevoerd rond het sluiten en het openen van de Schelde...

Wat Limburg betrof maakte men zich aanvankelijk in Den Haag weinig zorgen : er waren in Limburg immers enkele Hollandse garnizoenen gelegerd : Maastricht , Venlo, Roermond , Sittard en zelfs Hasselt... Toen er begin 1831 in Londen diplomatieke onderhandelingen plaats vonden over de scheiding van Nederland en België vonden er in Limburg nog steeds gevechten plaats ! Zo was Venlo bijvoorbeeld reeds in Belgische handen terwijl in en rond Maastricht gevochten werd. Er was zelfs een eis dat de arrondissementen Roermond en Maastricht (het Departement van de Nedermaas) geheel voor Nederland moesten behouden blijven...

Het werd spannend !!!

18-04-2021 om 18:35 geschreven door Frans  

Een heel dikke MERCI of DANK U aan het adres van onze blogbezoek(st)ers: vandaag staan we 54 ste op 25.110 blogs ! Dat in het algemeen.

En... in de categorie ACTUALITEIT/MAATSCHAPPIJ  2de (!!!)  op 2298 !!!

We doen dus verder met al onze "onderwerpen" : geschiedenis (WOI en WOII , eigen dorp , Maasland , Zuid-Willemsvaart , familie...) , onze verenigingen en optredens , ons vertaalproject "Boodschap voor een Betere Wereld" die je vindt in 840 talen) , enz... enz...

17-04-2021 om 12:41 geschreven door Frans  

In de folder uit 1937 - 1938 die we in het vorig item bespraken vind je ook nog een reclame voor Hotel Beau Séjour in ons dorp Lanklaar., gelegen aan de oude kanaalarm.

KLIK op de FOTO

Opmerkelijk is de vermelding van een tennisplein , één van de eerste in Limburg. Er werd nog in "kostuum" (en dan nog meestal een wit) gespeeld , met hemd , gilet , das en de obligate "pet" ! Toen dat tennisterrein zijn functie verloor in het begin van de jaren '60 hebben wij er "LAVOC" opgericht , de Lanklaarse volleybalclub !!!

Een heerlijke tijd !

16-04-2021 om 20:31 geschreven door Frans