Deze keer houden we het korter : enkele technische gegevens.

De Zuid-Willemsvaart :

- Lengte : 121,9 km (oorspronkelijk : 123 km) - 44 km op Belgisch grondgebied

- 41,95 m boven Amsterdams peil

- verval : van Maastricht tot Den Bosch : 39,25 m (sommige bronnen geven 39,35 m)

- 20 sluizen : over de sluizenhistorie maken we eens een apart item !

- breedte : er waren herhaaldelijk aanpassingen : oorspronkelijk 10 m, dan naar 25 m : later , in het kader van het vervoer voor de steenkoolwinningen : 24 tot 48 m...

- diepte (diepste punt ongeveer 4,20 m) : men houdt aan de oppervlakte KP aan (kanaalpeil)

26-04-2021 om 21:00 geschreven door Frans  

Niet alleen "reizigers" en "toeristen" werden vervoerd over de Zuid-Willemsvaart. Er was op de eerste plaats een economisch belang. Vele goederen werden vervoerd ( - jaren later zouden o.a. de steenkolen erbij komen -) en die waren verdeeld in 3 klassen : (we lezen in het Bestuurlijk Memoriaal der Provincie Limburg van het jaar 1864 :

1ste klasse : o.a. zuren en vloeibare loogzouten, ledige flessen in manden, kristal , marmer, porselein, wijnen en sterke dranken in kisten of manden, tabakswaren, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen 10 Frs of 4 Gulden 72 cts de 1000 kg

2de klasse : o.a. bewerkt staal, boter, bier, wijn en gedistilleerde dranken in vaten, lompen , peerdshaar , kaes, groenten, fruit, oranjeappelen in kisten, gerookte of gezouten vis, papier, koffie, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen Frs 8 of 3 Gulden 78 cts de 1000 kg.

3de klasse :  o.a. staal in busselen , granen in zakken, timmerhout, verfhout in blokken, grof koper, ijzer in staven, soda, teer, lood, ...

N.B. Deze koopwaren en andere van dezelfde soort zullen betalen Frs 7 of 3 Gulden 30 cts de 1000 kg

Indrukwekkend !!!

25-04-2021 om 00:00 geschreven door Frans  

De verkeersintensiteit op de Zuid-Willemsvaart nam langzamerhand toe : van ongeveer 3150 schepen dagelijks in 1827 tot reeds 7800 in 1858.

Aan de hand van een vervoerstoelating ui het "Bestuurlijk Memoriaal der Provincie Limburg 1864" kunnen we ons een idee vormen van de vaart en het vervoer op de Zuid-Willemsvaart.

Deze keer een eerste item , nl. i.v.m. de uurregelingen :

Er was een vaste schuitdienst in beide richtingen (Maestricht  -  's Hertogenbosch en terug):

aanleggen bijv.

Reckheim         8 uur    /  Lanklaer         10 uur /   Neeroeteren    12 uur  /   Bree          4 uur  enz.....

In verslagen bij Heemkundige Kringen vind je heel interessante info : hier een fragment uit het archief van de Veghelsche Schroefstoomboot Maatschappij (die ik enkel jaren geleden kon bezoeken !):

Op 24 augustus 1826 voeren officieel de eerste schepen over de nieuwe Zuid-Willemsvaart. In deze eerste jaren sloten individuele schippers meestal een vervoersvergunning af met de gemeente, zoals leden van de schippersfamilies Van Asperen uit Veghel, Baas uit Dussen en De Graauw uit Ammerzoden dat deden.

De families Baas en De Graauw vestigden zich op een gegeven moment ook te Veghel. Het waren beurtschippers met vaste routes. Zo werd Hendricus van Asperen in 1841 benoemd tot beurtschipper van de volks- en pakschuit op ’s-Hertogenbosch, die eens per twee dagen heen en weer voer. Hendrikus Gevers verzorgde de beurtvaart van Veghel op Amsterdam en Zaandam en Gijsbert Baas het beurtveer van Veghel op Rotterdam. Baas vertrok met zijn paviljoenpoon “Vrouw Johanna” iedere veertien dagen op zaterdag naar Rotterdam. Schip en beurtveer had hij in 1837 overgenomen van Johannes Bosch, die vervolgens beurtschipper werd van de volks- en pakschuit van Veghel op ’s-Hertogenbosch.

Al deze schepen waren nog traditionele zeilschepen, maar in de tweede helft van de negentiende eeuw deed de stoomvaart zijn intrede.

24-04-2021 om 16:36 geschreven door Frans  

Op vrijdagavond maken we naar gewoonte even een "dagboek-update" ! Het is weer een "druk" weekend...

Op zaterdag uitvaart in Opgrimbie (orgel) en 's avonds eucharistie in Meeswijk (orgel en zang). Eisden Cité heeft ook nog gebeld en dat zou juist lukken maar er werd in laatste instantie een vervangster gevonden.

Zondag : eucharistie in Leut (orgel)  en 's namiddags op coronaproof familiebezoek (heerlijk)

Maandag : uitvaart in Mariaheide (orgel en zang)

En daarbij een eindwerk nakijken en beoordelen als jurylid voor de Stedelijke Humaniora Dilsen: we zullen maar "mild" zijn hé... maar correct !

Een fijn weekend toegewenst !

23-04-2021 om 20:43 geschreven door Frans  

Het van de brandstapel geredde document ( - de "atlas Feys " zoals ik dat document noem -) bevat zeer gedetailleerde tekeningen vanaf de toenmalige draaibrug te Smeermaas en Sluis 19 te Hocht (met ophaalbrug)   tot    sluis 18 (Bocholt) en sluis 17 (Lozen). Sluis 1 vinden we in Den Bosch (zelfs sluis 0  maar dat is weer een apart verhaal...)

In Hocht was er de "Prise d'eau" : daar werd het water "afgetapt" van de Maas , dus buiten Maastricht ! Die Hollanders toch ..... Maar het is eigenlijk ook een heel ingewikkemld dossier waar ik bij gelegenheid ooit eens wil op in,gaan. Nu even een beeld (KLIK op de FOTO) van de Prise d'Eau bij Hocht.

Het was niet eenvoudig om een Belgo-Hollands akkoord te maken: zelfs de geluidsoverlast die in Maastricht veroorzaakt werd bij het aftappen van het water speelde een rol ; ook de hoogte , de diepte, sluis 19 , een afleidingskanaaltje enz... Een uitvoerig verslag kun je lezen in het Verslag der Handelingen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Volume 23 , 1862 -1863.

22-04-2021 om 20:38 geschreven door Frans  

Een aantal jaren geleden toonde ons de heer Feys een "atlas" uit 1849 waarin het volledige traject van de Zuid-Willemsvaart doorheen Belgisch Limburg mooi uitgetekend was met aanduiding van bruggen en andere "kunstwerken".

Zoals we eerder vermeldden had hij deze atlas gelukkig gered! Ik geef het hier nog eens even weer :

Bij de Duitse inval in 1940 kreeg de heer Feys , verantwoordelijke voor de waterwegen , de opdracht alle documenten te vernietigen. Gelukkig redde hij een belangrijk schetsboek met de situatie van de Zuid Willemsvaart anno 1849. Op de eerste pagina noteerde hij fijntjes : "Sauvé du bûcher et offert à soi-même." (Gered van de brandstapel en aangeboden aan zichzelf !) Schitterend !

KLIK op de Foto : een fragment uit de atlas : Eysden (Eisden) situatie 1849 (echt uitzonderlijke info): je leest er o.a. 

borne nr 15 : mijlpaal 15

maison pontonnière : brugwachterswoning

aanduiding grens : commune d'Eysden / commune de Vucht

pont levis sur la route de Maestricht à Venlo : ophaalbrug op de weg van Maastricht naar Venlo

21-04-2021 om 21:00 geschreven door Frans  

De "perikelen" tijdens de eerste jaren van de Belgische Onafhankelijkheid kenden voor Limburg een relatief rustig "einde" in de loop van het jaar 1839. Vele gemeenten op de rechteroever van de Maas hadden de wens uitgesproken om bij België te blijven behoren maar de bevolking werd niet "gehoord" bij de definitieve beslissing...

Baron de Lamberts-Cortenbach , gouverneur van Limburg , nam met pijn afscheid van de autoriteiten op de rechter Maasoever terwijl in Nederlands Limburg , na een korte overgangsperiode met 5 commissarissen, G. Gericke van Gherwijnen gouverneur werd. De Belgische "franc" bleef nog een tijdje het wettige betaalmiddel  en tijdens kermissen (na het "nuttigen" van voldoende alcohol) laaiden er nog wat ruzies op... In 1839 kenden alzo heel wat gemeenten een 4de (!) machtswissel : 1795 , 1815, 1830 , 1839 ! Maar in de zomer van 1839 schikten de "Nederlands-Limburgers" zich in hun lot ...

Voor de Zuid-Willemsvaart was het niet altijd eenvoudig en het water van de Maas aftappen bleef een probleem... In een volgend item kijken we in een soort "atlas" (met het tracé van de Zuid-Willemsvaart) uit 1849 : een mooi "verhaal hoort daarbij !

20-04-2021 om 20:44 geschreven door Frans  

Vandaag , 19 april 2021, is het juist 182 jaartjes geleden dat het Verdrag van Londen ( ook gekend als het Verdrag der XXIV Artikelen) ondertekend werd !

Daar zijn we net aangekomen in ons verhaal over de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart en alles wat daarrond te vermelden is !!! Het Verdrag werd na veel discussie aanvaard , betekende de definitieve aanvaarding van de Belgische Onafhankelijkheid en weinige dagen later kon  Leopold I de grondwettelijke eed als koning afleggen.

En wat betekende dat voor Limburg ? België moest het oostelijk deel van Limburg weer afstaan aan Nederland ... Daar gaan we nog nader op in !

KLIK op de FOTO : de scheiding der beide "Limburgen" (archief Den Haag) : pagina uit het "Scheidingsverdrag" (1839) en de kaart !

19-04-2021 om 15:18 geschreven door Frans  

Eind 1830 kozen vrijwel alle Limburgse steden - aan beide zijden van de Maas - expliciet om te behoren tot België. Reeds begin oktober beschadigden Maaseikenaren een sluis op de Zuid-Willemsvaart in Lozen. Daardoor konden enkele schepen niet doorvaren naar Maastricht om er het Hollands garnizoen te bevoorraden !

Een felle discussie werd er ook gevoerd rond het sluiten en het openen van de Schelde...

Wat Limburg betrof maakte men zich aanvankelijk in Den Haag weinig zorgen : er waren in Limburg immers enkele Hollandse garnizoenen gelegerd : Maastricht , Venlo, Roermond , Sittard en zelfs Hasselt... Toen er begin 1831 in Londen diplomatieke onderhandelingen plaats vonden over de scheiding van Nederland en België vonden er in Limburg nog steeds gevechten plaats ! Zo was Venlo bijvoorbeeld reeds in Belgische handen terwijl in en rond Maastricht gevochten werd. Er was zelfs een eis dat de arrondissementen Roermond en Maastricht (het Departement van de Nedermaas) geheel voor Nederland moesten behouden blijven...

Het werd spannend !!!

18-04-2021 om 18:35 geschreven door Frans  

Een heel dikke MERCI of DANK U aan het adres van onze blogbezoek(st)ers: vandaag staan we 54 ste op 25.110 blogs ! Dat in het algemeen.

En... in de categorie ACTUALITEIT/MAATSCHAPPIJ  2de (!!!)  op 2298 !!!

We doen dus verder met al onze "onderwerpen" : geschiedenis (WOI en WOII , eigen dorp , Maasland , Zuid-Willemsvaart , familie...) , onze verenigingen en optredens , ons vertaalproject "Boodschap voor een Betere Wereld" die je vindt in 840 talen) , enz... enz...

17-04-2021 om 12:41 geschreven door Frans  

In de folder uit 1937 - 1938 die we in het vorig item bespraken vind je ook nog een reclame voor Hotel Beau Séjour in ons dorp Lanklaar., gelegen aan de oude kanaalarm.

KLIK op de FOTO

Opmerkelijk is de vermelding van een tennisplein , één van de eerste in Limburg. Er werd nog in "kostuum" (en dan nog meestal een wit) gespeeld , met hemd , gilet , das en de obligate "pet" ! Toen dat tennisterrein zijn functie verloor in het begin van de jaren '60 hebben wij er "LAVOC" opgericht , de Lanklaarse volleybalclub !!!

Een heerlijke tijd !

16-04-2021 om 20:31 geschreven door Frans  

In mijn archief , tussen documenten uit de jaren 1937 - 1938 , vond ik een folder die uitgegeven werd door T.C.B. België en die verspreid werd door de Toeristische "Vereniging" uit ons dorp Lanklaar . Een mooi beeld van het Heuvelsven waar wij in de jaren '60 tijdens de grote vakantie dagelijks gingen zwemmen en waar we leidersweekenden met onze chiroleden doorbrachten : ook in volle winter want we hebben ooit het ijs moeten "kapot kappen" om water te hebben om ons te wassen !!!

Wat een tijd!

KLIK op het historische beeld !

Dit "verhaal" schrijven ze op hun site : (de moeite waard om even te bezoeken en de prachtige locatie te ontdekken !) Heuvelsven

Tot 1934 was het Heuvelsven een waterplas met moerassige ondergrond. Riet groeide er weelderig tot in het midden van de plas. De boorden waren overwoekerd met struikgewas. De natuur ging hier zijn gang. In 1934 kocht Jacques Stoffels uit Dilsen de gronden rond het Heuvelsven. Hij diepte het ven uit en maakte het water open en zuiver zodat erin gezwommen kon worden. In enkele maaanden tijd onderging het Heuvelsven een ware metamorfose. Waar vroeger het riet weelderig groeide, kon men nu met bootjes roeien over het water.

Na de oorlog wilde mijnheer Stoffels het van de hand doen. Zo werd Heuvelsven in 1946 aangekocht door Broeder Victor, een broeder van de Broeders van de Christelijke Scholen. Hij stichtte hiervoor de VZW Openluchtcentra voor Scholieren ( O.C.S.). Hij wilde er de jongeren uit de stad dicht bij de natuur brengen. In 1947 had er het eerste kamp plaats.

Vandaag is Heuvelsven uitgegroeid tot een volwaardig jeugdvakantiecentrum. Het 16 ha grote domein is toegankelijk voor alle groepen die er willen verblijven maar het doelpubliek is in hoofdzaak jeugd. Door zijn ligging in het Nationaal Park de Hoge Kempen is het ook een, uitstekende locatie voor bosklassen en verblijven in het kader van natuureducatie.

15-04-2021 om 20:50 geschreven door Frans  

Nu het weer mag - optreden in Woonzorgcentra voor een beperkte groep - komen er uiteraard weer vragen binnen en... op donderdag 15 april ga ik optreden in een andere afdeling van het Woonzorgcentrum "Prinsenpark" in Genk : deze keer op de afdeling  "Lavendel" !!

Ik probeer ook daar heel wat traditionele liederen te brengen en... misschien krijgen we ook daar enkele mensen aan het zingen en aan het dansen.

Een selectie van aangevraagde en aangeboden liederen en/of muziekstukjes:

Ach Margrietje      Als jij van me houdt (wals)     Capri Fischer   Daar bij die molen   Een Ster   Eviva Espana   Glück auf  Grijze Haren

Hemelsblauw   Ik ben zo eenzaam zonder jou   Ik zing wanneer in de Lente   La Paloma   Limburg Allein   Mamma    Marina

Mooi mooi zijn alle vrouwen     O Heideroosje     O sole mio     Purp’ren Hei     Que sera     Schneewalzer     Spanish Eyes     Twee ogen zo

blauw       Vogeltjesdans   .....

En  zonder partituur   kun je tempo , klank ( - op mijn synthesizer meestal viool gecombineerd met piano -) , toonaard  en onderbrekingen bepalen !!!

Verslag volgt !

14-04-2021 om 00:00 geschreven door Frans  

De in 1815 opgerichte provincie Limburg hoorde grondwettelijk bij het zuiden van het  Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Van de zetels in de Staten-Generaal (laat ons zeggen : het "parlement") waren er 55 voor het Zuiden en 55 voor het Noorden. Vier daarvan werden bezet door afgevaardigden uit Limburg.

Dit schoot in het verkeerde keelgat: de 2 miljoen "noorderlingen" hadden immers evenveel kamerleden als de 3,5 miljoen "zuiderlingen" !

Ondanks het feit dat koning Willem de welvaart trachtte te bevorderen door onder andere de aanleg van de Zuid-Willemsvaart hadden de onderdanen in het zuiden het al vlug moeilijk op heel wat vlakken : hierbij denken we o.a. aan het feit dat de koning zijn belangrijkste medewerkers koos uit noordelijke protestantse geloofsgenoten , dat hij zich bemoeide met bisschopsbenoemingen , de priesteropleiding en de hoge belastingen. 

De Limburgse grieven werden langzamerhand groter maar wanneer Willem in 1830 een bezoek bracht aan Limburg weigerde hij te luisteren naar een uiteenzetting over de Limburgse grieven...

Eind augustus 1830 begon de Belgische Opstand...

KLIK op de FOTO : schilderij Belgische Opstand  : G. Wappers

13-04-2021 om 17:22 geschreven door Frans  

We blijven vandaag even bij die voor onze regio woelige periode : even lezen... en overdenken... stel je daarbij een bezettingsperiode voor...

Sommige Limburgers pasten zich gemakkelijk aan. De Sittardse pastoor Ophaeffen noteerde in zijn dagboek :

" Op 14 en 15 augustus 1813 luidden de klokken voor de verjaardag van Napoleon. Op 2 en 3 augustus 1814 voor die van de koning van Pruisen. Weer een jaar later, op 23 en 24 augustus 1815 luidden we voor de koning van Holland!"

Bim bam bom ...

12-04-2021 om 23:17 geschreven door Frans  

Een bijzondere periode is het geweest voor "Limburg" tussen 1795 en 1839 !

Voor de Franse Revolutie zag onze regio er uit als een "lappendeken" van staatjes, vorstendommen, heerlijkheden. In 1795 werd de door de Fransen ingevoerde herinrichting goedgekeurd : het nieuwe departement "Département de la Meuse Inférieure" (Departement van de Nedermaas) viel vrijwel samen met de huidige 2 provincies Limburg.

Na de Conferentie van Wenen werd het Département de la Meuse Inférieure een Nederlandse provincie. Men ging dan op zoek naar een nieuwe naam voor "Nedermaas". Er circuleerden verschillende namen : Maastricht , Maasland, Opper-Gelre,... De koning echter betreurde dat het Hertogdom Limburg , één van de "Zeventien Provinciën" , niet langer op de kaart stond. En... de knoop werd doorgehakt : "Limburg" zou het worden , een persoonlijk besluit van Willem !

En sommige Limbnurgers pasten zich gemakkelijk aan : dat lezen we in het volgend item !!!

11-04-2021 om 16:22 geschreven door Frans  

Zoals het in een blog past houden we het vandaag even op ons weekend-agenda:

- zaterdag : uitvaart in Eisden Dorp : een dame , voormalige schippersvrouw ,  bijna 100 jaar met o.a. 17 achterkleinkinderen en 4 achter-achterklainkinderen... zeldzaam... en 's avonds viering in de kerk van Meeswijk : orgel en zang...

- zondag : eucharistieviering begeleiden in Leut

- maandag : uitvaart verzorgen in Mariaheide : orgel en zang..;

En... na het geslaagd optreden in het Prinsenpark in Genk staan er voor volgende donderdag weer 2 "groepen" op het programma : de afdelingen Margrietjes en Lavendel : we zoeken weer naar wat meezingers en/of luisterliedjes !

Een fijn weekend toegewenst...

En... oh ja ... niets gevoeld van de eerste spuit... op 13 mei komt de tweede.

10-04-2021 om 16:43 geschreven door Frans  

Ursula von der Leyen op bezoek bij Erdogan kreeg geen stoel aangeboden. Na dat feit maakte het programma "Iedereen Beroemd" van VRT daar vandaag een item van : bezorg Ursula een stopel en...

KLIK op de FOTO : Kleinzoon, Jonas werd gefilmd en... hij zette zijn bureaustoel buiten voor de dame ! Zo kan ze niet alleen comfortabel gaan zitten maar ook nog ergonomisch verantwoord !!!

En... ook vandaag was de papa van Jonas ( - onze zoon Bart - ) in beeld bij de weerman Frank Deboosere met een foto van een prachtig "halo" rond de zon... het blijft in de familie !!!

09-04-2021 om 20:36 geschreven door Frans  

Wat een immense vreugde bij de residenten van het "Prinsenpark" in Genk , afdeling "Lelielaan"! Na meer dan een jaar wachten mocht ik voor hen live optreden binnen de muren van het Woonzorgcentrum! Dus niet buiten , voor het raam,  zoals eerder gebeurde door andere muzikanten.

De liederen werden meegezongen , er werd met de armen gezwaaid en... er werd gedanst in de gang: het ene walsje na het andere werd aangevraagd en... als het dan toch even zwaar werd, speelde ik enkele tango's of een Engelse wals. Maar ja : 90+ en dan zo blij zijn en die blijdschap eindelijk kunnen uitdrukken !

Proficiat begeleid(st)ers en vooral residenten ! Ik kom heel graag nog eens terug.

KLIK op de FOTO : het dankbriefje met foto werd tijdens het optreden gemaakt !!! De fles... die zal met veel plezier "gekraakt" worden!

BEDANKT !

08-04-2021 om 20:42 geschreven door Frans  

Dank zij onze steun heeft ons team in Nigeria op Paasmaandag een aantal kansarme kinderen een onbezorgde namiddag laten beleven met een kleine versnapering en een vreugdedansje.

KLIK op de FOTO

Men zegt soms : een kinderhand is gauw gevuld... en dat is daar maar al te waar ... maar het doet goed wanneer je enkele beelden toegezonden krijgt ! Bijna 20 jaar probeert ons team "A Better World Nigeria" kinderen uit de omgeving (Lagos) af en toe een mooie dag te bezorgen. Nu kijken ze al uit naar 24 augustus (mijn geboortedatum) om dan - mooi aangepast - 79 kinderen een prachtige dag te bezorgen. Niet zo eenvoudig dit jaar om zoveel steun te geven : geen dagtrips om te gidsen , geen lezingen te geven... allemaal "kleinschalige" inkomsten die we telkens besteden aan de kansarme kinderen waar onze teams voor zorgen !

We houden u wel op de hoogte !!!

06-04-2021 om 20:46 geschreven door Frans