De in 1815 opgerichte provincie Limburg hoorde grondwettelijk bij het zuiden van het  Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Van de zetels in de Staten-Generaal (laat ons zeggen : het "parlement") waren er 55 voor het Zuiden en 55 voor het Noorden. Vier daarvan werden bezet door afgevaardigden uit Limburg.

Dit schoot in het verkeerde keelgat: de 2 miljoen "noorderlingen" hadden immers evenveel kamerleden als de 3,5 miljoen "zuiderlingen" !

Ondanks het feit dat koning Willem de welvaart trachtte te bevorderen door onder andere de aanleg van de Zuid-Willemsvaart hadden de onderdanen in het zuiden het al vlug moeilijk op heel wat vlakken : hierbij denken we o.a. aan het feit dat de koning zijn belangrijkste medewerkers koos uit noordelijke protestantse geloofsgenoten , dat hij zich bemoeide met bisschopsbenoemingen , de priesteropleiding en de hoge belastingen. 

De Limburgse grieven werden langzamerhand groter maar wanneer Willem in 1830 een bezoek bracht aan Limburg weigerde hij te luisteren naar een uiteenzetting over de Limburgse grieven...

Eind augustus 1830 begon de Belgische Opstand...

KLIK op de FOTO : schilderij Belgische Opstand  : G. Wappers

13-04-2021 om 17:22 geschreven door Frans  

We blijven vandaag even bij die voor onze regio woelige periode : even lezen... en overdenken... stel je daarbij een bezettingsperiode voor...

Sommige Limburgers pasten zich gemakkelijk aan. De Sittardse pastoor Ophaeffen noteerde in zijn dagboek :

" Op 14 en 15 augustus 1813 luidden de klokken voor de verjaardag van Napoleon. Op 2 en 3 augustus 1814 voor die van de koning van Pruisen. Weer een jaar later, op 23 en 24 augustus 1815 luidden we voor de koning van Holland!"

Bim bam bom ...

12-04-2021 om 23:17 geschreven door Frans  

Een bijzondere periode is het geweest voor "Limburg" tussen 1795 en 1839 !

Voor de Franse Revolutie zag onze regio er uit als een "lappendeken" van staatjes, vorstendommen, heerlijkheden. In 1795 werd de door de Fransen ingevoerde herinrichting goedgekeurd : het nieuwe departement "Département de la Meuse Inférieure" (Departement van de Nedermaas) viel vrijwel samen met de huidige 2 provincies Limburg.

Na de Conferentie van Wenen werd het Département de la Meuse Inférieure een Nederlandse provincie. Men ging dan op zoek naar een nieuwe naam voor "Nedermaas". Er circuleerden verschillende namen : Maastricht , Maasland, Opper-Gelre,... De koning echter betreurde dat het Hertogdom Limburg , één van de "Zeventien Provinciën" , niet langer op de kaart stond. En... de knoop werd doorgehakt : "Limburg" zou het worden , een persoonlijk besluit van Willem !

En sommige Limbnurgers pasten zich gemakkelijk aan : dat lezen we in het volgend item !!!

11-04-2021 om 16:22 geschreven door Frans  

Zoals het in een blog past houden we het vandaag even op ons weekend-agenda:

- zaterdag : uitvaart in Eisden Dorp : een dame , voormalige schippersvrouw ,  bijna 100 jaar met o.a. 17 achterkleinkinderen en 4 achter-achterklainkinderen... zeldzaam... en 's avonds viering in de kerk van Meeswijk : orgel en zang...

- zondag : eucharistieviering begeleiden in Leut

- maandag : uitvaart verzorgen in Mariaheide : orgel en zang..;

En... na het geslaagd optreden in het Prinsenpark in Genk staan er voor volgende donderdag weer 2 "groepen" op het programma : de afdelingen Margrietjes en Lavendel : we zoeken weer naar wat meezingers en/of luisterliedjes !

Een fijn weekend toegewenst...

En... oh ja ... niets gevoeld van de eerste spuit... op 13 mei komt de tweede.

10-04-2021 om 16:43 geschreven door Frans  

Ursula von der Leyen op bezoek bij Erdogan kreeg geen stoel aangeboden. Na dat feit maakte het programma "Iedereen Beroemd" van VRT daar vandaag een item van : bezorg Ursula een stopel en...

KLIK op de FOTO : Kleinzoon, Jonas werd gefilmd en... hij zette zijn bureaustoel buiten voor de dame ! Zo kan ze niet alleen comfortabel gaan zitten maar ook nog ergonomisch verantwoord !!!

En... ook vandaag was de papa van Jonas ( - onze zoon Bart - ) in beeld bij de weerman Frank Deboosere met een foto van een prachtig "halo" rond de zon... het blijft in de familie !!!

09-04-2021 om 20:36 geschreven door Frans  

Wat een immense vreugde bij de residenten van het "Prinsenpark" in Genk , afdeling "Lelielaan"! Na meer dan een jaar wachten mocht ik voor hen live optreden binnen de muren van het Woonzorgcentrum! Dus niet buiten , voor het raam,  zoals eerder gebeurde door andere muzikanten.

De liederen werden meegezongen , er werd met de armen gezwaaid en... er werd gedanst in de gang: het ene walsje na het andere werd aangevraagd en... als het dan toch even zwaar werd, speelde ik enkele tango's of een Engelse wals. Maar ja : 90+ en dan zo blij zijn en die blijdschap eindelijk kunnen uitdrukken !

Proficiat begeleid(st)ers en vooral residenten ! Ik kom heel graag nog eens terug.

KLIK op de FOTO : het dankbriefje met foto werd tijdens het optreden gemaakt !!! De fles... die zal met veel plezier "gekraakt" worden!

BEDANKT !

08-04-2021 om 20:42 geschreven door Frans  

Dank zij onze steun heeft ons team in Nigeria op Paasmaandag een aantal kansarme kinderen een onbezorgde namiddag laten beleven met een kleine versnapering en een vreugdedansje.

KLIK op de FOTO

Men zegt soms : een kinderhand is gauw gevuld... en dat is daar maar al te waar ... maar het doet goed wanneer je enkele beelden toegezonden krijgt ! Bijna 20 jaar probeert ons team "A Better World Nigeria" kinderen uit de omgeving (Lagos) af en toe een mooie dag te bezorgen. Nu kijken ze al uit naar 24 augustus (mijn geboortedatum) om dan - mooi aangepast - 79 kinderen een prachtige dag te bezorgen. Niet zo eenvoudig dit jaar om zoveel steun te geven : geen dagtrips om te gidsen , geen lezingen te geven... allemaal "kleinschalige" inkomsten die we telkens besteden aan de kansarme kinderen waar onze teams voor zorgen !

We houden u wel op de hoogte !!!

06-04-2021 om 20:46 geschreven door Frans  

De Paasdagen waren druk : drie diensten te verzorgen : Eisden Cité, Meeswijk en Leut. Telkens vieringen met maximaal slechts 15 aanwezigen via inschrijving: velen moesten geweigerd en dus ontgoocheld worden. Hopelijk kunnen we binnen x aantal weken terug naar het "normale" leven... maar het ziet er nog altijd niet goed uit...

Dinsdag , uitvaart in Vucht en donderdag... wat een dag : ik heb 2 uitvaarten moeten "weigeren" (Mariaheide en Eisden Doprp) omdat we donderdag in de loop van de voormiddag onze eerste vaccinatiespuit krijgen.  En... we zullen zien of er reactie is of niet maar in de loop van de namiddag ga ik muziek brengen bij een aantal mensen in WZC Prinsenpark te Genk.

Hopelijk kunnen we daar een glimlach op heel wat gezichten toveren !!! We zullen veel bekende liederen achter elkaar plaatsen (2 keer een half uur , telkens op een andere gang) en... hopelijk kan ik de verzoekjes spelen !

05-04-2021 om 20:51 geschreven door Frans  

Vanaf oktober 1830 ( - het begin van de periode der  Belgische Onafhankelijkheid - ) tot november 1833 werd de scheepvaart over de Zuid-Willemsvaart haast onmogelijk. Daarom werd er in 1833 in Zonhoven een akkoord gesloten tussen België en Nederland maar er kwam toch geen echte oplossing voor de Zuid-Willemsvaart omdat de bevelhebber van Maastricht , generaal Dibbets , de doortocht van Maaswater naar het kanaal liet afsluiten. Hij verzoende zich niet met de gedachte dat ook het oostelijke deel van het voormalige departement Nedermaas bij België zou behoren. Hij sloot de Maas af: de Zuid-Willemsvaart verloor haar watervoorziening !

KLIK op de FOTO : tijdens onze historische evocatie : Bernardus Johannes Cornelis baron Dibbets ( opperbevelhebber van de vesting Maastricht tijdens de blokkade van Maastricht ) en zijn echtgenote Julie Jeanette van Tengnagell   (in casu Dirk en Els !)

De Belgen zorgden dan maar zelf voor een oplossing : eind 1837 werd de oorspronkelijke "prise d'eau" te Hocht hersteld en opnieuw in gebruik genomen. Lange tijd zou van hieruit de watertoevoer naar het Belgische kanalennet geregeld worden !

04-04-2021 om 19:01 geschreven door Frans  

Aan alle blogbezoek(st)ers wens ik mooie Paasdagen ! Het zal niet zijn zoals "andere" jaren maar ook in beperkte familiebubbel is het goed even bij elkaar te zijn en... te vertellen !

Via een blog als dit kan dat ook "virtueel" , maar even welgemeend. Moeilijk wordt het wanneer je de "juiste" paaswensen wil uitspreken : vroeger was het duidelijk : "Zalig Paasfeest"... maar waar staat het woordje "zalig" tegenwoordig nog voor? En dan zijn er de "Paasklokken"... die nu steevast vervangen zijn door de paashaas... 

Zo zien we dat alles evolueert... maar in welke richting? 

Zelf verzorg ik op deze Paaszaterdagavond 2 diensten : Eisden Cité (orgel) en Meeswijk (orgel en zang). En op Paasmaandag : Leut (orgel). Het zal telkens met weinig volk zijn. Waar is de tijd van de overvolle kerken op Paasdag en... de mooie meerstemmige missen zoals we ze vroeger zongen met mijn vader als dirigent... (Missa tertia van Haller, ...) en zoals ik ze zelf mocht dirigeren of begeleiden (Gounod ,... ).

03-04-2021 om 16:00 geschreven door Frans  

KLIK op de FOTO : "Hijs de zeilen" ! De kaart toont schepen aan het Vierveld in Lanklaar : ze dateert wel uit 1902 maar het zeilen was ook vanaf het begin één van de manieren om "vaart" te maken !

In onze reeks over de Zuid-Willemsvaart besteden we uiteraard ook aandacht aan de schepen en aan de wijze waarop ze "voortbewogen" werden. Deze keer een beeld van boten die door de windkracht werden meegevoerd. Maar... bij windstilte kwam er menselijke spierkracht of paardenkracht (letterlijk) aan te pas. Daar geven we nog voorbeelden van !

Alvast een mooi Paasweekend toegewenst !!!

02-04-2021 om 20:34 geschreven door Frans  

De eerste schepen die het kanaal afvoeren waren geladen met kalk en steenkool, de eerste schepen die zuidwaarts voeren bevatten ladingen winkelwaren, koopmansgoederen en zout: dit laatste wees duidelijk op het contact met de Hollandse zeehavens.

De eerste jaren beantwoordde de scheepvaart op de Zuid-Willemsvaart niet aan de hooggespannen verwachtingen. De voornaamste oorzaken hiervan waren te vinden in in de klachten over het ontbreken van een directe kanaalverbinding met Luik. Daardoor moest er heel dikwijls overlading plaatsvinden in Maastricht. Daarbij kwam de weigering om het kanaal open te stellen voor stoom(rader)schepen en er was ook de jarenlange verkeersstremming tijdens de Belgische Opstand.

De scheepvaartrechten op 12 januari 1828 (per ton en per 5000 meter) :

Richting : Maastricht - Den Bosch :  2,5 cent geladen  /  1 1/8 cent leeg  (stroomafwaarts)

Richting Den Bosch - Maastricht  :  4,5 cent geladen  /  2,5 cent leeg  ( Stroomopwaarts)

01-04-2021 om 13:46 geschreven door Frans  

Ik wijk heel even een beetje af van het verhaal van de Zuid-Willemsvaart maar blijf er heel dicht tegenaan.

Ons "gehucht" Mulheim heeft een belangrijke geschiedenis waar we zeker eens op zullen ingaan met kaarten , foto's en verhalen. Ik dacht hieraan omdat me vandaag iemand vroeg naar de tekst van een brochure die vele jaren geleden geschreven werd over ons gehucht : "Mulhem, een klein gehucht met groot verleden" !

Die tekst ligt nu klaar voor de geïnteresseerde !

KLIK op de FOTO : een voorproefje : Vandermaelen 1846

31-03-2021 om 20:32 geschreven door Frans  

Weer een document bij voor onze stamboom !

Achterneef "Vicky" Medaer en zijn zoon Wouter doen mee aan "KLIKIPEDIA" , een rubriek in "Iedereen beroemd" (VRT), waarbij je in zo weinig mogelijk kliks moet door"klikken" naar een heel ander onderwerp!

KLIK... op de FOTO : daar ben je in één klik !!!

En... de Medaers" hebben toch al 2 keer gewonnen !

30-03-2021 om 20:44 geschreven door Frans  

De woorden "'historische evocatie" zijn al eerder "gevallen" ! In 2006 "speelden" we het hele verhaal na van de opening van hotel Beau Séjour in 1906. En we kaderden dat natuurlijk in het verhaal van de "Rigole Nourricière" en de "Zuid-Willemsvaart" ! In 2009 deden we het nog eens over : toen legde ik nog wat "andere accenten" in het verhaal !!!

KLIK op de FOTO : een gedeelte van het gezelschap (2006) bij de presentatie aan de pers : journalisten hadden me gezegd dat we met een 4-tal mochten komen... die kenden mij toen nog niet !

Een historisch gezelschap met van links naar rechts de "gendarmes" en de stroper (- denk aan het omkopen om een brug te krijgen -) , Leopold I en echtgenote met enkele hofdames , de eerste Limburgse gouverneurs met hun echtgenote , Napoleon en Joséphine de Beauharnais , generaal von Dibbets die Maastricht in Hollandse handen hield van 1818 tot 1830 en zijn echtgenote (Tengnagel : gezin met 10 kinderen... moeilijk na te spelen want Dirk en Els hadden 2 kinderen en kregen een beetje meer dan een jaar om zich in hun rol in te leven...),  maarschalk de Grouchy en echtgenote ...  en... ondergetekende als verteller (uiterst rechts).

29-03-2021 om 20:58 geschreven door Frans  

Het was niet altijd feest ! Heel wat mannen, vrouwen en grote kinderen werden opgevorderd om - meestal - Waalse arbeiders en arbeidsters ( les botteresses ) te helpen. De mannen kregen een schop en de vrouwen een mand die ze met twee schouderhengsels op hun rug hingen. De mannen vulden de korven op de beddingbodem en de vrouwen sjouwden ze naar boven op de groeiende dijken.

(Zie in het archief van dit blog : intikken bij   zoeken in blog : botteresses  en je vindt de afbeelding op 08 07 2009 ...)

Er volgden natuurlijk nog onteigeningen en dat leverde weer een stapel brieven op.

Een zeer triestig voorval staat in kronieken vermeld: in Eisden zou er een overstroming geweest zijn: de dijk van het kanaal begaf het toen men het "vak" met water vulde. Er was veel schade aan huizen en landerijen. 

"De aangerichte schade was aanzienlijk. Het water verwekte koorts en in korte tijd stierven heel wat mensen." In smeekschriften om hulp lezen we ... dat 's zondags geen mensen meer waren in de kerk en dat in de week de velden verlaten lagen. De aanvragen om schadevergoeding werden op 27 juli 1827 door de Nederlandse overheid afgewezen. 32 grote personen lieten het leven..."

Maar... we hebben in de parochiale archieven van Eisden geen enkele nota kunnen terugvinden i.v.m. het overlijden van een hoog aantal mensen bij de werken aan het kanaal ... Eigenaardig...

28-03-2021 om 15:20 geschreven door Frans  

KLIK op de FOTO : affiche met aankondiging van optreden in residentie Prinsenpark in Genk op donderdag 8 april. Voor de affiche gebruikte de animatie een foto die genomen is aan de kapel in Masenhoven op een 15de augustus toen de regenwolken al gevaarlijk dichtbij kwamen! Dan speel je.. "blind" ... zoals men zegt ! Moet kunnen hé !

Met veel plezier ga ik in op de uitnodiging om wat "vreugde" te brengen via het spelen van wat bekende liederen in het Prinsenpark in Genk, op de Lelielaan (2 keer een half uur telkens op een andere gang). De residenten kunnen aldus per "gang" in een bubbel van een 10-tal personen genieten van bekende schlagers. Het is belangrijk in deze coronatijd ook wat variatie te brengen en de gedachten even te verzetten. De residenten hebben hun vaccin gehad maar we blijven toch heel voorzichtig: nog geen koor , geen zang maar alleen maar "noten" !!!

En voor de week erna komt er nog een optreden , op een andere afdeling !!!

27-03-2021 om 16:43 geschreven door Frans  

In het "gezelschap" ( - of in het koninklijk gevolg - ) dat Willem I vergezelde  bij de opening van de Zuid-Willemsvaart in 1826 ontbraken natuurlijk niet de chique hofdames en ook een mooi uitgedoste "hofheer".

KLIK op de FOTO : zo zagen enkele leden uit het koninklijk gevolg eruit tijdens onze historische evocatie (2009) van de opening van de Zuid-Willemsvaart

Het zal even duren eer we weer een nieuw "evenement" kunnen uitwerken maar... lezingen : daar zijn reeds afspraken voor: aan "de Statie" in Lanaken : 3 november 2021 : "Oorlog en Vrede"  en  een lezing over de Maas en de kanalen op ..... 22 juni 2022 !!! Dat noemen ze vooruitziend zijn !!!

26-03-2021 om 20:30 geschreven door Frans  

In 2006 ( - juist 100 jaar na de opening van hotel Beau Séjour aan de "oude" arm van de Zuid-Willemsvaart -) en in 2009 schreef ik het scenario voor een historische evocatie aan de oude kanaalarm. Tientallen figuranten beeldden episodes uit , uit de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart en hotel Beau Séjour. Die evocatie kaderde in het project "Maasland voor l'Anker".

KLIK op de FOTO : "onze" Willem I en zijn echtgenote"Mimi" in 2009 !

Het was een heerlijke tijd en ik herinner me de temperatuur in 2006 : meer dan 30 graden , zo warm dat zelfs de professionele lijm waarmee mijn snor was vastgeplakt telkens begon te lossen !

We laten nog wel meer beelden zien !!!

25-03-2021 om 14:32 geschreven door Frans  

Op 24 augustus 1826 , de verjaardag van de koning , ( - en toevallig ook mijn verjaardag ... hihi -) , vond de officiële opening plaats van het geheel voltooide kanaal. De kronieken vermeldden : "met alleszins gepaste plechtigheid" .

De opening in de pers : o.a.

De "Oprechte Maastrichter Almanak" : "Het begon met een aanspraak tot de vorst in een versierde tent bij de grote sluis. Optocht door het kanaal op gedecoreerde vaartuigen; 25 kanonschoten, toejuichende menigte op de dijken, losbrandingen van het klein geweer der Schutterij van Lanaken in groot uniform geposteerd. Te 8 uur terugkeer naar het bassin en 's avonds illuminatie der stad in alle straten"

Waar de Maastrichter Almanak het hield bij een beschrijving van de feestelijkheden schreef de Nederlandsche Staatscourant ook over de voordelen van het kanaal , hoewel die bij de Maaslandse boeren, op zijn zachts gezegd, niet helemaal duidelijk waren ! Zie eerdere bezwaren !

De "Nederlandsche Staatscourant": "Door de opengestelde sluis werd een sierlijk bevlagt schip waarop de uitmuntende muziek van het 5de regiment ligte dragonders de geliefde nationale liederen uitvoerde, en gevolgd door een aantal niet minder fraai opgesierde vaartuigen , het bassin binnengelaten. Hartroerend was deze aanblik: ieder voelde als het ware het door de ZuidWillemsvaart aan te brengen voordeel en ieders hart klopte den dank jegens den Koning, van wien deze weldaad voortkwam..."

24-03-2021 om 17:14 geschreven door Frans