Vanaf oktober 1830 ( - het begin van de periode der  Belgische Onafhankelijkheid - ) tot november 1833 werd de scheepvaart over de Zuid-Willemsvaart haast onmogelijk. Daarom werd er in 1833 in Zonhoven een akkoord gesloten tussen België en Nederland maar er kwam toch geen echte oplossing voor de Zuid-Willemsvaart omdat de bevelhebber van Maastricht , generaal Dibbets , de doortocht van Maaswater naar het kanaal liet afsluiten. Hij verzoende zich niet met de gedachte dat ook het oostelijke deel van het voormalige departement Nedermaas bij België zou behoren. Hij sloot de Maas af: de Zuid-Willemsvaart verloor haar watervoorziening !

KLIK op de FOTO : tijdens onze historische evocatie : Bernardus Johannes Cornelis baron Dibbets ( opperbevelhebber van de vesting Maastricht tijdens de blokkade van Maastricht ) en zijn echtgenote Julie Jeanette van Tengnagell   (in casu Dirk en Els !)

De Belgen zorgden dan maar zelf voor een oplossing : eind 1837 werd de oorspronkelijke "prise d'eau" te Hocht hersteld en opnieuw in gebruik genomen. Lange tijd zou van hieruit de watertoevoer naar het Belgische kanalennet geregeld worden !

04-04-2021 om 19:01 geschreven door Frans  

Aan alle blogbezoek(st)ers wens ik mooie Paasdagen ! Het zal niet zijn zoals "andere" jaren maar ook in beperkte familiebubbel is het goed even bij elkaar te zijn en... te vertellen !

Via een blog als dit kan dat ook "virtueel" , maar even welgemeend. Moeilijk wordt het wanneer je de "juiste" paaswensen wil uitspreken : vroeger was het duidelijk : "Zalig Paasfeest"... maar waar staat het woordje "zalig" tegenwoordig nog voor? En dan zijn er de "Paasklokken"... die nu steevast vervangen zijn door de paashaas... 

Zo zien we dat alles evolueert... maar in welke richting? 

Zelf verzorg ik op deze Paaszaterdagavond 2 diensten : Eisden Cité (orgel) en Meeswijk (orgel en zang). En op Paasmaandag : Leut (orgel). Het zal telkens met weinig volk zijn. Waar is de tijd van de overvolle kerken op Paasdag en... de mooie meerstemmige missen zoals we ze vroeger zongen met mijn vader als dirigent... (Missa tertia van Haller, ...) en zoals ik ze zelf mocht dirigeren of begeleiden (Gounod ,... ).

03-04-2021 om 16:00 geschreven door Frans  

KLIK op de FOTO : "Hijs de zeilen" ! De kaart toont schepen aan het Vierveld in Lanklaar : ze dateert wel uit 1902 maar het zeilen was ook vanaf het begin één van de manieren om "vaart" te maken !

In onze reeks over de Zuid-Willemsvaart besteden we uiteraard ook aandacht aan de schepen en aan de wijze waarop ze "voortbewogen" werden. Deze keer een beeld van boten die door de windkracht werden meegevoerd. Maar... bij windstilte kwam er menselijke spierkracht of paardenkracht (letterlijk) aan te pas. Daar geven we nog voorbeelden van !

Alvast een mooi Paasweekend toegewenst !!!

02-04-2021 om 20:34 geschreven door Frans  

De eerste schepen die het kanaal afvoeren waren geladen met kalk en steenkool, de eerste schepen die zuidwaarts voeren bevatten ladingen winkelwaren, koopmansgoederen en zout: dit laatste wees duidelijk op het contact met de Hollandse zeehavens.

De eerste jaren beantwoordde de scheepvaart op de Zuid-Willemsvaart niet aan de hooggespannen verwachtingen. De voornaamste oorzaken hiervan waren te vinden in in de klachten over het ontbreken van een directe kanaalverbinding met Luik. Daardoor moest er heel dikwijls overlading plaatsvinden in Maastricht. Daarbij kwam de weigering om het kanaal open te stellen voor stoom(rader)schepen en er was ook de jarenlange verkeersstremming tijdens de Belgische Opstand.

De scheepvaartrechten op 12 januari 1828 (per ton en per 5000 meter) :

Richting : Maastricht - Den Bosch :  2,5 cent geladen  /  1 1/8 cent leeg  (stroomafwaarts)

Richting Den Bosch - Maastricht  :  4,5 cent geladen  /  2,5 cent leeg  ( Stroomopwaarts)

01-04-2021 om 13:46 geschreven door Frans  

Ik wijk heel even een beetje af van het verhaal van de Zuid-Willemsvaart maar blijf er heel dicht tegenaan.

Ons "gehucht" Mulheim heeft een belangrijke geschiedenis waar we zeker eens op zullen ingaan met kaarten , foto's en verhalen. Ik dacht hieraan omdat me vandaag iemand vroeg naar de tekst van een brochure die vele jaren geleden geschreven werd over ons gehucht : "Mulhem, een klein gehucht met groot verleden" !

Die tekst ligt nu klaar voor de geïnteresseerde !

KLIK op de FOTO : een voorproefje : Vandermaelen 1846

31-03-2021 om 20:32 geschreven door Frans  

Weer een document bij voor onze stamboom !

Achterneef "Vicky" Medaer en zijn zoon Wouter doen mee aan "KLIKIPEDIA" , een rubriek in "Iedereen beroemd" (VRT), waarbij je in zo weinig mogelijk kliks moet door"klikken" naar een heel ander onderwerp!

KLIK... op de FOTO : daar ben je in één klik !!!

En... de Medaers" hebben toch al 2 keer gewonnen !

30-03-2021 om 20:44 geschreven door Frans  

De woorden "'historische evocatie" zijn al eerder "gevallen" ! In 2006 "speelden" we het hele verhaal na van de opening van hotel Beau Séjour in 1906. En we kaderden dat natuurlijk in het verhaal van de "Rigole Nourricière" en de "Zuid-Willemsvaart" ! In 2009 deden we het nog eens over : toen legde ik nog wat "andere accenten" in het verhaal !!!

KLIK op de FOTO : een gedeelte van het gezelschap (2006) bij de presentatie aan de pers : journalisten hadden me gezegd dat we met een 4-tal mochten komen... die kenden mij toen nog niet !

Een historisch gezelschap met van links naar rechts de "gendarmes" en de stroper (- denk aan het omkopen om een brug te krijgen -) , Leopold I en echtgenote met enkele hofdames , de eerste Limburgse gouverneurs met hun echtgenote , Napoleon en Joséphine de Beauharnais , generaal von Dibbets die Maastricht in Hollandse handen hield van 1818 tot 1830 en zijn echtgenote (Tengnagel : gezin met 10 kinderen... moeilijk na te spelen want Dirk en Els hadden 2 kinderen en kregen een beetje meer dan een jaar om zich in hun rol in te leven...),  maarschalk de Grouchy en echtgenote ...  en... ondergetekende als verteller (uiterst rechts).

29-03-2021 om 20:58 geschreven door Frans  

Het was niet altijd feest ! Heel wat mannen, vrouwen en grote kinderen werden opgevorderd om - meestal - Waalse arbeiders en arbeidsters ( les botteresses ) te helpen. De mannen kregen een schop en de vrouwen een mand die ze met twee schouderhengsels op hun rug hingen. De mannen vulden de korven op de beddingbodem en de vrouwen sjouwden ze naar boven op de groeiende dijken.

(Zie in het archief van dit blog : intikken bij   zoeken in blog : botteresses  en je vindt de afbeelding op 08 07 2009 ...)

Er volgden natuurlijk nog onteigeningen en dat leverde weer een stapel brieven op.

Een zeer triestig voorval staat in kronieken vermeld: in Eisden zou er een overstroming geweest zijn: de dijk van het kanaal begaf het toen men het "vak" met water vulde. Er was veel schade aan huizen en landerijen. 

"De aangerichte schade was aanzienlijk. Het water verwekte koorts en in korte tijd stierven heel wat mensen." In smeekschriften om hulp lezen we ... dat 's zondags geen mensen meer waren in de kerk en dat in de week de velden verlaten lagen. De aanvragen om schadevergoeding werden op 27 juli 1827 door de Nederlandse overheid afgewezen. 32 grote personen lieten het leven..."

Maar... we hebben in de parochiale archieven van Eisden geen enkele nota kunnen terugvinden i.v.m. het overlijden van een hoog aantal mensen bij de werken aan het kanaal ... Eigenaardig...

28-03-2021 om 15:20 geschreven door Frans  

KLIK op de FOTO : affiche met aankondiging van optreden in residentie Prinsenpark in Genk op donderdag 8 april. Voor de affiche gebruikte de animatie een foto die genomen is aan de kapel in Masenhoven op een 15de augustus toen de regenwolken al gevaarlijk dichtbij kwamen! Dan speel je.. "blind" ... zoals men zegt ! Moet kunnen hé !

Met veel plezier ga ik in op de uitnodiging om wat "vreugde" te brengen via het spelen van wat bekende liederen in het Prinsenpark in Genk, op de Lelielaan (2 keer een half uur telkens op een andere gang). De residenten kunnen aldus per "gang" in een bubbel van een 10-tal personen genieten van bekende schlagers. Het is belangrijk in deze coronatijd ook wat variatie te brengen en de gedachten even te verzetten. De residenten hebben hun vaccin gehad maar we blijven toch heel voorzichtig: nog geen koor , geen zang maar alleen maar "noten" !!!

En voor de week erna komt er nog een optreden , op een andere afdeling !!!

27-03-2021 om 16:43 geschreven door Frans  

In het "gezelschap" ( - of in het koninklijk gevolg - ) dat Willem I vergezelde  bij de opening van de Zuid-Willemsvaart in 1826 ontbraken natuurlijk niet de chique hofdames en ook een mooi uitgedoste "hofheer".

KLIK op de FOTO : zo zagen enkele leden uit het koninklijk gevolg eruit tijdens onze historische evocatie (2009) van de opening van de Zuid-Willemsvaart

Het zal even duren eer we weer een nieuw "evenement" kunnen uitwerken maar... lezingen : daar zijn reeds afspraken voor: aan "de Statie" in Lanaken : 3 november 2021 : "Oorlog en Vrede"  en  een lezing over de Maas en de kanalen op ..... 22 juni 2022 !!! Dat noemen ze vooruitziend zijn !!!

26-03-2021 om 20:30 geschreven door Frans  

In 2006 ( - juist 100 jaar na de opening van hotel Beau Séjour aan de "oude" arm van de Zuid-Willemsvaart -) en in 2009 schreef ik het scenario voor een historische evocatie aan de oude kanaalarm. Tientallen figuranten beeldden episodes uit , uit de geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart en hotel Beau Séjour. Die evocatie kaderde in het project "Maasland voor l'Anker".

KLIK op de FOTO : "onze" Willem I en zijn echtgenote"Mimi" in 2009 !

Het was een heerlijke tijd en ik herinner me de temperatuur in 2006 : meer dan 30 graden , zo warm dat zelfs de professionele lijm waarmee mijn snor was vastgeplakt telkens begon te lossen !

We laten nog wel meer beelden zien !!!

25-03-2021 om 14:32 geschreven door Frans  

Op 24 augustus 1826 , de verjaardag van de koning , ( - en toevallig ook mijn verjaardag ... hihi -) , vond de officiële opening plaats van het geheel voltooide kanaal. De kronieken vermeldden : "met alleszins gepaste plechtigheid" .

De opening in de pers : o.a.

De "Oprechte Maastrichter Almanak" : "Het begon met een aanspraak tot de vorst in een versierde tent bij de grote sluis. Optocht door het kanaal op gedecoreerde vaartuigen; 25 kanonschoten, toejuichende menigte op de dijken, losbrandingen van het klein geweer der Schutterij van Lanaken in groot uniform geposteerd. Te 8 uur terugkeer naar het bassin en 's avonds illuminatie der stad in alle straten"

Waar de Maastrichter Almanak het hield bij een beschrijving van de feestelijkheden schreef de Nederlandsche Staatscourant ook over de voordelen van het kanaal , hoewel die bij de Maaslandse boeren, op zijn zachts gezegd, niet helemaal duidelijk waren ! Zie eerdere bezwaren !

De "Nederlandsche Staatscourant": "Door de opengestelde sluis werd een sierlijk bevlagt schip waarop de uitmuntende muziek van het 5de regiment ligte dragonders de geliefde nationale liederen uitvoerde, en gevolgd door een aantal niet minder fraai opgesierde vaartuigen , het bassin binnengelaten. Hartroerend was deze aanblik: ieder voelde als het ware het door de ZuidWillemsvaart aan te brengen voordeel en ieders hart klopte den dank jegens den Koning, van wien deze weldaad voortkwam..."

24-03-2021 om 17:14 geschreven door Frans  

Mijn "Boodschap voor een Betere Wereld" bestaat - zoals de meesten van jullie wel weten - in 840 verschillende talen en in 44 "plaatselijke" dorpstalen.

Daarbij werd de Boodschap ook 2 keer op muziek gezet : één keer verscheen ze in "Klankbogen" , een handboek muzikale opvoeding voor het eerste en/of tweede jaar middelbaar (bewerkt door o;a. Thejo Klerckx)  EN troubadour Piet Stinckens maakte een eigen bewerking.

KLIK op de FOTO : zo gaf hij de boodschap weer in woord en klank !!!

Wil je de boodschap lezen in één of andere taal :  tik dan maar eens de naam van een taal in bij   "zoeken in blog"  . Je kunt ook eens doorheen het archief bladeren... : jammer genoeg kan ik op dit blog van het seniorennet niet rubriceren. Er bestaan wel plannen voor een website...

Ondertussen blijven we "naarstig" verder zoeken naar meer vertalingen !

23-03-2021 om 20:31 geschreven door Frans  

Ook vandaag , 22 03 2021,  heeft het weerbericht op VRT een foto gebruikt van zoon Bart !

KLIK op de FOTO

Een mooi beeld van de vijver in Gierle waar hij vele foto's maakt !

Super !!!

22-03-2021 om 15:41 geschreven door Frans  

Deze zondag voormiddag ben ik gewandeld tot aan de brug in Eisden (verbinding Eisden Dorp - Eisden Cité) want daar werd een nieuwe fietsbrug over de Zuid-Willemsvaart gelegd ! Snel foto's gemaakt : weer mooie beelden , in te voegen voor een volgende lezing ! Het is immers belangrijk ook te "actualiseren" !!!

KLIK op de FOTO : de fietsbrug hangt hoog in de lucht  - boven de boog van de vaste brug -  en zal dan zachtjes naar beneden gelaten worden op de 2 landhoofden !

Prachtige momenten !

21-03-2021 om 16:36 geschreven door Frans  

Frank Deboosere begint zijn weerbericht altijd met een mooie achtergrondfoto en... deze keer "gebruikte" hij een prachtige foto, gemaakt door onze zoon Bart !

KLIK op de FOTO

Hij maakte ze aan een vijver bij Retie waar hij regelmatig mooie foto's maakt van vogels enz...

Ik kon uiteraard niet nalaten dit even "mee te geven" !!!

Een mooie zondag toegewenst !!!

20-03-2021 om 20:14 geschreven door Frans  

We maken weer even gebruik van de "pauzeknop" ! Vandaag een andere functie van de Zuid-Willemsvaart : de eerste zwemles !!!

Een mooie wandeling was het vandaag over de kanaaloever , richting Kruinenpad,  en... op een bepaald ogenblik kwam ik een Nijlganzenkoppel tegen met hun kleintjes. Heel voorzichtig werden de gansjes in de Zuid-Willemsvaart "gedreven" en daar kregen ze hun eerste zwemles: echt schattig !

In de natuur gaat het leven steeds verder ! Raar..; want ik was net aan het nadenken over 3 uitvaarten die ik deze dagen te verzorgen heb : gisteren en vandaag... en volgende maandag... Ja , inderdaad , raar...

Een fijn weekend toegewenst !

En... KLIK op de FOTO : kwalitatief niet zo goed... een gewone iphone... maar het gaat om het "beeld" !

19-03-2021 om 20:35 geschreven door Frans  

Het voedingskanaal werd verdiept en verbreed tot Nederweert en dan zou men verder graven tot 's Hertogenbosch. In oktober 1822 waren ze zo ver dat de inspecteur-generaal van de Waterstaat , Goudriaan ( - zijn zoon was verantwoordelijk voor de sectie Maastricht - Loozen - ) de koning kon voorstellen om "met plechtigheid" de "eerste steen" te leggen. Moest de koning dit zelf niet willen of kunen doen dan zou men de eer geven aan de gouverneur van Limburg of aan die van Noord-Brabant.

Als naam "kon" men denken aan : "Zuid- of Groote Willemsvaart" !

Op 11 november 1822 werd te 's Hertogenbosch de plechtigheid verricht door de gouverneur van Limburg. Goudriaan vermeldt met fierheid in zijn verslag dat de gouverneur "geassisteerd werd door een keur van burgerlijke en militaire autoriteiten"  en "dat alles gebeurde in aanwezigheid van een groote menigte van beider sexe die door het schoone hemelweer daartoe mede waren uitgelokt...".

N.B. Op 11 november 1822 werd door de Gouverneur van Limburg de eerste steen gelegd nabij de Schutsluis No. 1. Pas veel later zou in de plaats van deze Sluis 1 een nieuwe sluis gebouwd worden die met Sluis O werd aangeduid. Tegelijkertijd werd -in 1836 - Sluis nr. 1 geruimd. 

Meer in een volgend item !

18-03-2021 om 17:00 geschreven door Frans  

Koning Willem I en zijn adviseurs zagen mogelijkheden in het traject Hocht (Lanaken) - Lozen. Om te beginnen wilden ze het traject verlengen en goed bevaarbaar maken tot in Maastricht en daar het water aftappen van de Maas. Later zou dat tot stevige problemen leiden (Nederland - België) maar daar komen we nog op terug !

Het was de bedoeling om de Luikse staalproducten gemakkelijker naar het Noorden te vervoeren. Men had een studie gemaakt over een eventueel bevaarbaar maken van de Maas maar die plannen bleken onuitvoerbaar. Er volgen weer diepgaande studies ; Den Bosch - Lozen - Maastricht maar... Eindhoven roerde zich heel fel: het bleek allemaal niet zo eenvoudig.

Daar kwam immers de grote steenweg voorbij waarover de "walenkarren" dobberden van Den Bosch naar het Zuiden. De karren werden getrokken door 6 à 8 paarden. Den Bosch was een zeer belangrijke omslaghaven. Naar het Zuiden vervoerde men o.a. zout , specerijen (Den Bosch stond via het water - Maas -  in contact met de zee) en afgewerkte producten. Terug naar het Noorden vervoerde men ijzererts, steenkool en goedkope lakenstof uit Verviers en Aken.

Maastricht kreeg een belangrijke functie als goederenoverslagplaats.

KLIK op de FOTO : circulaire van 14 december 1815 : historisch belangrijk : Napoleon is definitief weg en Willem I is koning : die moet geëerd worden !!! De Brouckere is gouverneur van Limburg (1815 - 1828).

17-03-2021 om 18:12 geschreven door Frans  

We bereiden weer een langer "item" voor in onze geschiedenis van de Zuid-Willemsvaart. Daarom vandaag even een klein beetje "rust" om wat orde te brengen in ons archief en nog wat mails te versturen om onze "Boodschap voor een Betere Wereld" in nog meer talen te verspreiden : ons kortetermijndoel : 850 talen... dus nog 10 te gaan. Niet gemakkelijk !!!

De eerste aanvragen voor optreden(s) over een paar weken in enkele afdelingen van een Woonzorgcentrum zijn binnen: op 2 afdelingen, telkens een half uurtje: liederen uit de oude doos , wat modernere "songs" en enkele zeer gekende walsjes of tango's: misschien een muzikaal quizje : meer moet dat niet zijn : telkens voor een "bubbel" van een 10-tal personen. Alle mensen daar zijn ingeënt en... dat geeft goede vooruitzichten !!! Onze synthesizer wordt uit de doos gehaald en we beginnen aan het lijstje: De Stille Kempen , Ramona , Mamma , La Paloma , Als sterren aan de hemel staan , de "Schneewalzer" , Marina, Geniet van het leven, ... 

Nog suggesties?

16-03-2021 om 20:28 geschreven door Frans