Terwijl het aftellen wordt naar een reactie van de sociale partners op de correcties die de federale regering maakte op hun akkoord, dat eerder als een ultimatum werd gepresenteerd, blijven in Wallonië de lijken uit de kast vallen. Na de waarschijnlijke malversaties van de twee MR kopstukken Kubla en Dedeckèr (het accent is van mij), heeft er zich, na de socialist Mathot, een tweede rode partijgenoot gemeld in het denk-rechts/leef-links circuit. De man heet Luc Joris, zoals zoveel huidige Walen waarschijnlijk van Vlaamse origine, onbekend voor het grote publiek, zeker het Vlaamse, maar een intimus van Di Pippo, die momenteel weer partijvoorzitter is van de PS en burgemeester van de eerste Waalse stad die zich culturele hoofdstad van Europa mag noemen, maar wel met een voetbalploeg die zopas failliet werd verklaard.
Die Luc Joris zat in de Raad van Bestuur van de Nationale Maatschappij van Belgische Syndicalisten (NMBS), was ook bestuurder bij wapenfabrikant FN (100% in handen van het Waalse gewest!), plus twee investeringsmaatschappijen die ook al afhangen van de Waalse overheid (SRIW en Sogepa). Geen kleine garnaal dus. De reden van zijn vertrek bij al deze instellingen is, omdat de man ook een zaak had opgericht in Luxemburg (Bremco Management) die zich bezig hield/houdt(?) met ‘consultancy’ in de financiële sector. In eenvoudige mensentaal betekent dat, dat het andere bedrijven vertelt hoe ze aan de Belgische fiscus kunnen ontsnappen. Dat terwijl het vooral zijn partij, de PS, is die ijvert voor een vermogenstaks, die taks die men zopas in Frankrijk nog heeft afgeschaft wegens niet rendabel…
Daarmee verdwijnt een zoveelste vertrouweling van Di Pippo van het politieke toneel. Didier Bellens, de oude baas van Belgacom, die de Staat enkele miljoenen euro’s per jaar kostte en Edmée De Groeve, die was moeten opstappen na klachten over schriftvervalsing en verduistering, waren hem al voorgegaan*. Allemaal echte socialisten die, zoals Di Pippo, erg begaan zijn met het lot van de Waalse arbeiders, die het alles behalve breed hebben. Nog maar goed dat Vlaanderen hen elk jaar zo’n 12 miljard euro (het kan ook meer zijn) bezorgt om de pijn te verzachten.
* Geen vertrouwelinge van Di Pippo, maar ook wel van de PS, is Anne-Marie Lizin, ooit voorzitster van de Senaat en burgemeester van Hoei, die uit haar vorige functies al was moeten opstappen wegens allerlei onregelmatigheden en een té kwistig gebruik van overheidsgeld. Zij werd zopas daarvoor zelfs veroordeeld, zij het (voorlopig?) voorwaardelijk. Dat laatste doet echter niets af van de gretigheid waarmee de Waalse socialisten met andermans geld blijven omgaan. Het verhaal van de hond en de worst…
Na een marathonvergadering van 12 uur heeft de federale regering besloten de akkoorden van de groep van tien grotendeels te volgen, maar hier en daar wel haar eigen accenten te leggen. Welke die zijn, is mij bij het schrijven van onderstaande nog niet duidelijk, maar alleen al het feit dat de regering Michel niet klakkeloos alles heeft overgenomen – mede uit schrik voor de aangekondigde syndicale represailles – is hoopvol. Het betekent, dat centrumrechts toch bereid is een vuist(je) te maken waar dat nodig is en zo een reden heeft tot bestaan. Het dictaat ondergaan van de sociale partners betekende, dat men eigenlijk geen regering meer nodig zou gehad hebben, tenzij dan om de rekeningen van die club te betalen. Het wordt nu afwachten hoe Führer Leemans gaat reageren, of de vakbondsbobo’s hun troepen nog onder controle zullen houden en –indien niet – of ze straks gaan staken voor punten en komma’s.
Terwijl men zich ondertussen in Vlaanderen druk blijft maken om de indexering van de huurprijzen, ongeacht het feit dat het maar om peanuts gaat wegens de haast onbestaande inflatie, heeft de Waalse deelregering beslist de indexsprong in Wallonië ook toe te passen op diezelfde huurprijzen, daar waar in Vlaanderen la Homans gezegd heeft dit niet te zullen doen. In tegenstelling tot Kris Peeters, zegt Liesbeth dat te kunnen doen, omdat de huurprijzen een gewestmaterie zijn. Het besluit ten zuiden van de taalgrens lijkt dat te bevestigen. Mocht de George Clooney van onze politiek toch nog gelijk krijgen, dan moet de Waalse beslissing weer ongedaan worden gemaakt, waarmee nog maar eens bewezen wordt in wat voor onmogelijk land wij leven.
Vandaag zou de federale regering de knoop over de brugpensioenen moeten doorhakken. Hopelijk gaat ze daarbij niet toegeven aan de al te doorzichtige chantage van de vakbonden. Als ze dat doet, is het hek van de dam en kunnen die straks wel alles boycotten als het niet naar hun zin is. Gelukkig krijgt de regering Michel hulp uit een onverwachte hoek, nl van Fons Leroy, de topman van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB), zopas nog verkozen tot overheidsorganisatie van het jaar en – wat in deze context bijzonder belangrijk is – van linkse signatuur (hij werkte 15 jaar op kabinetten van socialistische ministers).
Leroy vindt wel, dat de wet moet worden bij geschroefd: de bestaande contracten moeten geëerbiedigd en dat er rekening moet gehouden worden met de aard van het werk (nachtdiensten, bouwvakkers e.d.), maar dat iedereen die niet tot de uitzonderingen behoort, voortaan tot zijn 65ste bereid zal moeten zijn een (desnoods andere en/of lichtere) job te aanvaarden als die hem/haar wordt aangeboden. Zijn VDAB wil daar 100% aan meewerken.
Als we het piepkleine en welvarende Luxemburg er even buiten laten, is België het land waar men het vroegst op pensioen gaat. Door het uitbollen van de babyboomgeneratie, stijgt het pensioenbudget in dit land jaarlijks met anderhalf miljard euro, dat is evenveel als het volledige budget van de NMBS of van Justitie. Dat moest straks opgehoest worden door de volgende generaties, die dat ofwel niet meer zullen aankunnen ofwel er zo goed als niets meer voor zullen krijgen. De zgz groep van tien zou, nog steeds volgens Leroy, beter uitsluitend uit opa’s en oma’s bestaan, die meedenken aan wat hun nakomelingen te wachten staat en dus verder vooruitkijken dan vakbondsmensen en politici die alleen reageren op steekvlampolitiek.
Nu afwachten wat het wordt. Open VLD en N-VA willen dat de voorgestelde wetten er komen, mits desnoods enkele aanpassingen. Zij nemen het niet dat de zgz sociale partners onderling akkoorden blijven maken en daarna de rekening doorschuiven naar een regering die zich nu al kapot moet besparen. Dat is reeds twee keer gebeurd: eerst over de afwijkingen bij het zgn brugpensioen*, daarna bij het verhogen met 0,8% van de loonmarge. CD&V, met linksbuiten Peeters, speelt nog maar eens stoorzender en wat MR gaat doen, is nog af te wachten. Maar als de regering het dictaat van Führer Leemans en zijn troepen blijft ondergaan, komt er van de geplande structurele veranderingen niets meer in huis, riskeert men opnieuw Europese sancties en blijft N-VA met lege handen achter.
* Dat brugpensioen heet tegenwoordig ‘Stelsel van Werkloosheid met Bedrijfstoeslag’ (SWT). Probeer zoiets maar te onthouden. Waarom het makkelijk doen als het moeilijk ook kan?
Na een eerder akkoord tussen werkgevers en twee vakbonden over de lonen, is er nu ook een over een versoepeling van de brugpensioenregels. Dat tweede akkoord moet echter nog worden goedgekeurd door de regering Michel en dat loopt niet van een leien dakje. CD&V heeft ook nu weer de leiding in dit contraoffensief tegen de eigen regering en lijkt daarin nu zelfs de medewerking te krijgen van de MR. N-VA is tegen en heeft het geluk dat tenminste Open VLD niet zinnens is alles te slikken wat de sociale partners de regering blijven dicteren. Het heeft er zo stilaan aan beetje van weg dat niet de regering, maar werkgevers en vakbonden dit land aan het besturen zijn en dat was/is niet de bedoeling, dacht ik.
De N-VA is akkoord geraakt tot de vorming van wat nu de federale regering is, op voorwaarde dat er iets in huis zou komen van een structurele verandering, slogan waarmee de partij naar de stembus trok op 25 mei van vorig jaar. Met het afzwakken van de ene regeringsmaatregel na de andere, blijkt daar weinig van over te blijven en lijkt deze regering Michel steeds meer op die van haar voorganger. Er was dus al het loonakkoord, nu komen daar de wijzigingen van het brugpensioen bij en straks misschien nog deze van de huurprijzen. Om daarna, als klap op de vuurpijl, de indexsprong zelf op de korrel te nemen?
Dat het moeilijk blijft bepaalde veranderingen aanvaardbaar te maken, is te begrijpen. Dat was te verwachten en als beide partijen bereid zijn water in de wijn te doen en hun standpunten dichter bijeen te brengen, is dat nog altijd te doen. Zoals men nu bezig is, lijkt het er eerder op dat dit land straks bestuurd gaat worden door een dictaat van de zgz sociale partners. Dit is niet zo, maar komt wel zo over en is vooral te wijten aan de houding van ene Marc Leemans, voorman van het ACV, die zich schaamteloos opwerpt als voorman van iedereen. De manier waarop hij afdreigt met nieuwe sociale onrust als ‘zijn’ programma niet in zijn geheel wordt aangenomen, doet de wenkbrauwen fronsen. Het lijkt zo’n beetje op een modern Dr Jekyll en Hyde verhaal, waarbij hij de rol van laatstgenoemde speelt en de andere overlaat aan Kris Peeters.
De regering Michel heeft de voorstellen van de sociale partners besproken, maar nog niet bekrachtigd. Ze zal daarover pas vrijdag beslissen. Door echter de dictaten van Führer Leemans onvoorwaardelijk te blijven slikken, maakt de regering in het algemeen en de N-VA in het bijzonder een slechte beurt. Voor laatstgenoemde partij een reden te meer om zich ernstig te bezinnen of een voortzetting van de Zweedse coalitie op federaal niveau wel degelijk nodig blijft, zoals ik al stelde in mijn blog van 3 dezer.
En daarmee is de kogel door de kerk. De Vlaamse regering heeft op een persconferentie gezegd dat ze het Oosterweel probleem heeft opgelost! Van een privaat-publieke-samenwerking (PPS) is geen sprake meer. Noriant krijgt de 35 miljoen euro schadevergoeding. Het hele Oosterweelproject wordt in 5 stukken gehakt. In het ‘Belgisch’ heet dat ‘gesaucissoniseerd’. Dat zou de zaak goedkoper maken, maar de Vlaamse belastingbetaler zal er nu wel zelf voor opdraaien, vanaf 2017. Dat jaar zal de eerste spadesteek plaatsvinden (21 jaar na het eerste akkoord ter zake!), maar nog dit jaar zullen de eerste ‘schuppekes’ (dixit Ben Weyts, die nog altijd niet van een spade wil weten) uitgevoerd worden. Het hele project zal 3,2 tot 3,4 miljard euro kosten en zes jaar in beslag nemen. In 2023 klaar, dus. En daarmee zou de kous af moeten zijn.
Verboden te lachen. StRaten-generaal, Groen, Ademloos en nog wat loslopend spul hebben nu al laten weten tegen alles en nog wat klachten te zullen indienen tot en met de Raad van State en wijzen erop dat er nog steeds geen enkele vergunning is voor het nieuwe project. Ik blijf erbij dat ik het einde van die werken niet meer zal meemaken.
En dan is er de stad Antwerpen, die eerst – nog bij monde van Patrick Janssens – gezegd had 350 miljoen euro te zullen bijdragen aan de Oosterweelverbinding. Dat gaat niet door, omdat dat geld nu bestemd zal worden voor de overkapping van de bestaande Ring, zoals gevraagd wordt door Ringland, iets waar nu ook De Wever voor gewonnen is. Hij zou er goed aan doen zijn gezond verstand te gebruiken en dat geld alleen ter beschikking te stellen als het Oosterweelproject volledig zal zijn goedgekeurd. Met een overkapping alleen zal het huidige verkeersinfarct niet opgelost worden, integendeel.
Tenslotte nog dit: Groen en SP.a kunnen nu wel veel kritiek hebben, maar ze stonden in 1996 mee achter het eerste akkoord én achter de latere wijzigingen, toen een farce van een volksraadpleging hen electoraal van mening deed veranderen. Een vlot verkeer door en rond Antwerpen en zijn haven is ook van belang voor de rest van Vlaanderen, die toen niet mee mocht stemmen maar nu wel mee mag betalen...
Dat het bij de centrumrechtse federale regering niet lekker loopt is een publiek geheim. Buiten het feit dat ze in Wallonië maar 20% van de kiezers vertegenwoordigt, vormt ze aan Vlaamse kant geen hecht geheel. Daarbij komt dat de grootste partij, de N-VA, nog nooit een regeringsbeleid heeft moeten dragen en dat nu op twee niveaus tegelijk moet doen. Een deel van haar verkozenen zijn neofieten die het misschien wel goed bedoelen, maar de politieke ervaring missen (zeg maar: niet leep genoeg zijn). Om een federale regering zonder socialisten tot stand te kunnen brengen, was de partij al verplicht haar communautair programma voor vijf jaar in de koelkast te zetten. Zelfs dat blijkt momenteel niet voldoende te zijn. Haar sociaal-economisch programma, met de klemtoon op geen nieuwe belastingen, wordt doorkruist door de intentie de implementatie van de zesde staatshervorming, waarmee ze het op vele punten niet eens was, toch door te voeren. Dat laatste breekt haar nu zuur op.
Die laatste staatshervorming blijkt immers een verdoken federale besparing te zijn die vooral voor Vlaanderen nadelig uitvalt. Ze is nl gebaseerd op het belastbaar inkomen en de opbrengst van de personenbelasting, die beide in Vlaanderen hoger liggen dan in Brussel en Wallonië. Vlaanderen dreigt dus ook nu, mét Vlaamsnationalisten in de federale Belgische regering, het kind van de rekening te worden. Van de verkiezingsbeloften van De Wever en Co, van een structurele hervorming zonder extra belastingen, dreigt niet veel in huis te komen. Daar komt nog bij dat men er in dit ingewikkelde land nog steeds niet uit is, welke materies nu federaal en welke gewestelijk zijn. Denk maar aan de discussies over het activeren van werklozen, het verplichten van werk zoeken voor bruggepensioneerden of de indexsprong voor de huurgelden. Als de N-VA er niet uit komt, kan ze er beter mee ophouden en rest haar niets anders dat het eerste punt van haar partijstatuut weer voorop te stellen: opnieuw 100% te gaan voor de Vlaamse onafhankelijkheid, al dan niet via een confederalisme. Het alternatief zou een bestendiging zijn van een Staat in ontbinding zoals The Economist België noemde in zijn vooruitzichten voor 2015…
En daarmee zijn we alweer beland in maart, de maand waarin de eerste begrotingscontroles eraan komen. Dat zal geen makkie worden. Men kan er niet naast kijken, maar er heerst in dit land een algemeen onbehagen over de hele reeks maatregelen die eraan zitten te komen en die ofwel niet goed verkocht worden ofwel verkeerd begrepen, of beide. Iedereen bekijkt de meeste van die al dan niet verdoken besparingen vanuit zijn eigen luie zetel en vindt dat niet hij of zij daarvoor moeten opdraaien, maar ‘de anderen’. Het beste zou zijn dat men de meeste van die maatregelen er zou doorjagen met de ‘karwats’, zoals wijlen Hugo Schiltz dat destijds verwoordde. Om zoiets te kunnen verwezenlijken, moet men echter één blok vormen, zonder het probleem van de ingebouwde stoorzender, die CD&V heet en die belichaamd wordt door een ex-middenstander die de kaart van de vakbonden trekt. Telkens een reeds gemaakte afspraak uit het regeringsakkoord afzwakken en/of bijstellen, al dan niet met de hulp van onze linksgezinde media, zou geen optie meer mogen zijn..
Stel, dat morgen de regering Michel het niet meer ziet zitten en zou aftreden. Wat dan? Nieuwe verkiezingen, die niemand wil, zelfs de SP.a niet die nochtans in de oppositie zit? Het zou daarna een hele krachttoer worden een nieuwe federale regering te vormen en – mocht dat al lukken (een half mirakel) – dan zal die nieuwe regering zowat hetzelfde moeten doen als de aftredende. Het doet me denken aan de situatie ten tijde van de eenheidswet van Gaston Eyskens. Diens regering werd ook wandelen gestuurd, waarna een nieuwe regering dezelfde omstreden wet naadloos uitvoerde. We riskeren weer zoiets mee te maken. De geschiedenis blijft zich herhalen…
