|
Toen in 1956, bij de Unie van Brest, een deel van de Oekraïense orthodoxen terugkeerde naar het katholicisme, mochten ze van Rome hun Bijzantijnse ritus en de gehuwde staat van hun priesters, zoals toegelaten bij de orthodoxen, behouden. Dat de Geünieerden, of Grieks-katholieken, zoals ze officiëel heten, van het Vatikaan pas de toestemming kregen om te trouwen na de sovjetcommunistische bezetting van Oekraïne - om niet op te vallen - is dus onjuist. De Russisch-orthodoxen beweren nog altijd dat de Oekraïense orthodoxen destijds onder Poolse dwang tot de Unie met Rome werden gedwongen en dat, om de overgang te maskeren, Rome hen daarom hun Byzantische ritus en de gehuwde staat van de priesters liet behouden. De Geünieerden worden door de Russisch-orthodoxen nog altijd als afvalligen en verraders, erger dan de Rooms-katholieken, beschouwd en worden pejoratief Uniaten genoemd. Ook door de Poolse Rooms-katholieken werden de Geünieerden vaak scheef bekeken. Veel Polen bleven hen gewoon beschouwen als orthodoxen, dus schismatieken. Door de Vatikaanse diplomatie werden de Grieks-katholieken ook vaak gezien als een obstakel in de betrekkingen met de Russisch-orthodoxe Kerk. De Oekraïners beweren dat er in het Kievse Rijk, na het Schisma van 1054, onder de oosterse christenen steeds een sterke stroming aanwezig bleef om de breuk met Rome te herstellen.
Na de definitieve annexatie van Oekraïne door de Sovjetcommunisten, werd niet enkel de Grieks-katholieke Kerk als instituut verboden, al haar bezittingen, kerken en kloosters, werden overgedragen aan de Russisch-orthodoxe Kerk. De Grieks-katholieke Kerk groeide onder de sovjetbezetting uit tot een waarachtige Catacombenkerk, met tal van martelaren onder de bisschoppen, priesters en gelovigen. De bekendste onder hen was metropoliet Josyf SLIPYJ, die 17 jaren gevangen zat in de de GOELAG, vooraleer hij uitgewezen werd naar Rome.
De Grieks-katholieke Kerk speelde een vooraanstaande rol in de verdediging van de Oekraïense identiteit tegen de vreemde bezetters. Wat een hemelsbreed verschil met de houding van de Vlaamse kerkleiding tegenover het Vlaamse nationale streven! Sedert de onafhankelijkheid van Oekraïne beleeft deze Kerk een ware heropstanding, niet enkel in West-Oekraïne, bastion van het Oekraïense nationalisme, maar ook in de rest van Oekraïne. Samen met de Oekraïense orthodoxen van het Kievse patriarchaat, was ze in 2013-2014 heel prominent aanwezig op de Maidan tijdens de Revolutie van de Waardigheid. Op de Krim wordt ze, evenals de Oekraïense orthodoxen, door de Russische bezettingsmacht vervolgd.
De Grieks-katholieken zijn niet enkel op religieus, maar ook op sociaal gebied heel actief. De Grieks-katholieke Kerk staat in hoog aanzien bij heel wat orthodoxen, omdat zij, in tegenstelling tot de orthodoxe kerkhiërarchieën, niet gecollaboreerd heeft met de communistische dictatuur.
09-10-2019, 11:29
Geschreven door Dhondt Fernand
|
