Verkeersongevallen kunnen naast de fysieke en financiële gevolgen ook heel wat psychisch leed veroorzaken, zowel bij de verkeersslachtoffers zelf als bij hun omgeving. In een nieuw onderzoek heeft Vias institute nu beter de complexiteit van die psychologische gevolgen van een verkeersongeval in kaart gebracht.
Via slachtofferverenigingen, patiëntenorganisaties, ziekenhuizen en revalidatiecentra werden twee groepen respondenten bevraagd. De ene groep bestaat uit personen die rechtstreeks betrokken zijn geweest in een verkeersongeval waarbij doden of gewonden vielen. De tweede groep bestaat uit personen waarvan een direct familielid ernstig gewond raakte of overleed in een verkeersongeval. In totaal werden zo’n 50-tal verkeerslachtoffers en 50-tal familieleden van verkeersslachtoffers uitvoerig bevraagd.
7 op 10 betrokkenen heeft symptomen van posttraumatische stress, depressie en angst
Meer dan de helft van de respondenten die zelf betrokken waren in een verkeersongeval vertonen kort na het ongeval symptomen van posttraumatische stress (58%), een depressie (55%) of een angststoornis (58%) die minstens deels gerelateerd waren aan het verkeersongeval.
Vaak komen aandoeningen gelijktijdig voor. Bijna 7 op 10 (67%) ervaarde gelijktijdig symptomen van posttraumatische stress, depressie en angst korte tijd na het ongeval.
Zelfs jaren na het voorval bleven psychologische gevolgen merkbaar. Zelfs tot meer dan tien jaar na het ongeval, geeft 4 op 10 (41%) aan nog altijd last te hebben van symptomen van een depressie.
Het verkeersongeval had ook een impact op de verplaatsingsgewoonten van de respondenten: bijna 4 op 10 (38%) verplaatst zich na het ongeval minder vaak of vermijdt bepaalde plaatsen en 1 op 3 (30%) rapporteerde een bepaald vervoersmiddel (voornamelijk de auto en de fiets) minder vaak te gebruiken.
Zware impact op mentaal welzijn van familieleden
De meeste respondenten in de tweede doelgroep rapporteerden over een ongeval waarin (één van) hun kind(eren) (60%) of hun partner (21%) betrokken was. In bijna 6 op de 10 gevallen (58%) is de naaste overleden aan de gevolgen van het ongeval.
Uit de resultaten blijkt dat de impact op het mentale welzijn van de respondenten nog groter is voor de familieleden van verkeersslachtoffers dan voor de slachtoffers zelf.
Ongeveer 9 op 10 ervaarde korte tijd na het verkeersongeval symptomen van posttraumatische stress (89%), een depressie (94%) of een angststoornis (91%) die gelinkt kunnen worden aan het ongeval. Bijna 9 op 10 rapporteerde gelijktijdig symptomen van posttraumatische stress, een depressie en een angststoornis.
Vooral het gevoel van machteloosheid en boosheid komen bij 85% van de respondenten sterk terug, zelfs tot jaren na het ongeval. Ook rijangst en angst om zich in het verkeer te begeven, ontstaan bij 7 op 10 familieleden als gevolg van het ongeval van hun naaste.
Conclusie
De resultaten van de studie tonen duidelijk aan dat verkeersongevallen een grote impact hebben op het psychische welzijn van de getroffenen. De gevolgen tekenen het leven van verkeersslachtoffers en hun familieleden tot vele jaren na het ongeval. Dat is zeker zo voor de familieleden wanneer het slachtoffer overlijdt. Een plotseling en traumatisch overlijden door een verkeersongeval zorgt vaak voor een complexe rouwverwerking.
Het is belangrijk om bij de gevolgen van een verkeersongeval niet alleen stil te staan bij het fysieke, materiële of financiële leed. In de hulpverlening moet het totaalplaatje bekeken worden, waarbij enerzijds zowel de fysieke als psychische aspecten aan bod komen en anderzijds ook de naasten van verkeersslachtoffers tot de doelgroep van het herstelproces behoren. Het tijdig screenen en behandelen van de psychische aandoeningen en een langdurige opvolging in de tijd zijn hierbij zeer belangrijk.
An Vandeborne, directeur Ouders van Verongelukte Kinderen-SAVE:“Vandaag is een dag om stil te staan bij alle verkeersslachtoffers en hun nabestaanden, en om hen onze steun te betuigen. De impact van een verkeersongeval is groot en laat vaak diepe, zichtbare maar ook onzichtbare sporen na — bij de slachtoffers en bij hun naasten. Het ervaren van steun, door de directe omgeving en door professionals, is daarbij van onschatbare waarde. Deze dag is ook een oproep om blijvende aandacht te hebben voor de mentale impact van een ongeval op slachtoffers en hun naasten, die nog te vaak over het hoofd wordt gezien en waar actief aan tegemoet gekomen moet worden. Rouw na een plots en traumatisch verlies is complex en vraagt tijd, begrip en professionele én menselijke begeleiding. Laten we samen zorgen voor een warme, menswaardige en zorgzame rouwcultuur waarin slachtoffers en nabestaanden niet alleen vandaag, maar elke dag erkenning en ondersteuning vinden.”
Jean-Luc Crucke, Federaal minister van Mobiliteit: “Achter elk ongeval gaat een ontwricht leven schuil, een familie die voor altijd getekend is. Er zijn helaas nog veel te veel ongevallen die zo’n zwaar leed veroorzaken. Het is precies deze overtuiging die ons engagement en ons beleid stuurt naar één mogelijke ambitie: nul doden op onze wegen tegen 2050.”
|
|
