Verkeersongevallen zorgen naast onnoemelijk veel menselijk leed nog voor veel meer negatieve gevolgen zoals materiële schade, medische kosten en werkonbekwaamheid. Vias institute heeft in een nieuwe studie nu berekend dat de totale maatschappelijke kost voor verkeersongevallen in ons land per jaar naar schatting zo’n 11 miljard euro bedraagt. Elke verkeersdode kost de maatschappij 7 miljoen euro en een zwaargewonde 700 000 euro. Deze cijfers omvatten ook de menselijke kosten, waarover vandaag op de Internationale Herdenkingsdag voor Verkeersslachtoffers uitgebreid zal worden gesproken. Dit is het moment waarop alle organisaties die werken rond verkeersveiligheid oproepen om stil te staan bij de 501 verkeersdoden en 45 000 gewonden die vorig jaar in ons land vielen.

Waarom kosten berekenen?
Het objectief benaderen van verkeersonveiligheid kan op verschillende manieren. Meestal wordt enkel gesproken over het aantal doden en gewonden, maar een inschatting van de kosten van verkeersongevallen is een andere manier om de impact van verkeersonveiligheid op de hele maatschappij aan te tonen. Ook al kan je moreel gezien op een individueel mensen leven geen prijs zetten, toch kunnen kostenschattingen gebruikt worden in economische kosten-baten analyses van oa verkeersveiligheidsmaatregelen.
 
Verkeersdode kost 7 miljoen, zwaargewonde 700 000 euro
Vias heeft op basis van nationale bronnen nu een actuele kosteninschatting voor België gedaan van het totaal aantal verkeersongevallen. De totale kost wordt voor het jaar 2022 geschat op bijna 11 miljard Euro. Elke verkeersdode kost de maatschappij ongeveer 7 miljoen euro. In totaal maken de maatschappelijke kosten van verkeersdoden een derde uit van alle kosten door verkeersonveiligheid in ons land. De kosten voor een zwaargewonde liggen rond de 700 000 euro en elke lichtgewonde kost de maatschappij bij benadering 70 000 euro.
 

Welke kosten worden in rekening gebracht?
Na een verkeersongeval zijn er verschillende soorten kosten die veroorzaakt worden. Die kosten kunnen opgedeeld worden in slachtoffergerelateerde kosten en ongevalskosten.
Kosten die samenhangen met het slachtoffer zijn oa medische kosten en kosten omdat je niet meer kan gaan werken. Deze kosten zijn redelijk makkelijk kwantificeerbaar. Het productieverlies van een slachtoffer is gelijk aan de waarde van de verloren productie gedurende de volledige tijd dat die persoon niet kan werken. De waarde van de productie van een individu wordt afgeleid van bijvoorbeeld het inkomen of het bruto binnenlands product (BBP) per persoon.
 
Menselijke kosten zijn moeilijker te berekenen: de menselijke kosten drukken het leed uit dat verkeersongevallen veroorzaken voor de betrokkenen en hun omgeving. Daarnaast is er ook het verlies aan levenskwaliteit door zware of lichte verwondingen en het verlies aan levensjaren door vroegtijdig overlijden. Het zijn immateriële kosten, ze hebben geen uniforme marktprijs en zijn dus minder gemakkelijk om te becijferen dan de andere kosten. Toch worden ze standaard opgenomen in de berekening van de maatschappelijke kosten aangezien ze een aanzienlijk verlies aan sociale welvaart voorstellen. Er zijn internationaal enkele erkende modellen die gebruikt worden om een kostprijs te bepalen voor zowel ongevallen met gewonden als ongevallen met doden.
 
Daarnaast zijn er directe kosten gelinkt aan het ongeval: schade aan voertuigen en infrastructuur, files die leiden tot productiviteitsverlies, administratiekosten voor hulpdiensten en verzekering, eventuele begrafeniskosten etc.  Voor deze kosten zijn duidelijke prijzen voorhanden zoals marktprijzen en lonen.
 
Internationale Herdenkingsdag voor Verkeersslachtoffers
Elke 3^de zondag is er de 'Internationale Herdenkingsdag voor Verkeersslachtoffers'. Wereldwijd worden dan alle verkeersslachtoffers herdacht. In ons land organiseert Rondpunt samen met Ouders van Verongelukte Kinderen-SAVE, Over-Hoop, OTL en Getuigen onderweg vandaag om 11u een herdenkingsmoment in Herent waar stilgestaan wordt bij alle verkeersslachtoffers en doden die vorig jaar om het leven zijn gekomen in ons verkeer.
 
An Vandeborne, directeur OVK-SAVE: “We brengen vandaag eer aan alle verkeersslachtoffers en betuigen onze steun aan de getroffenen. Vele verkeersslachtoffers zijn jong en de meerderheid van de verkeersongevallen hadden vermeden kunnen worden. In 2023 verloren 501 mensen het leven in het verkeer. Dat is 501 keer iemands kind, iemands geliefde. 76 onder hen waren kinderen onder de 25 jaar. Denk daarom nooit dat het jou niet kan overkomen. Zij mogen nooit vergeten worden want elk kind heeft recht op een veilige leefomgeving met zorg voor elkaar."
 

Meer info: Vias institute: