Vluchtmisdrijven

Bij 1 op de 8 verkeersongevallen met gewonden in Vlaanderen is er sprake van vluchtmisdrijf
Nieuwe kortfilm over deze problematiek voorgesteld
 
 Bij 12% van de verkeersongevallen waarbij iemand gewond raakt of sterft in ons land is er sprake van vluchtmisdrijf. Vorig jaar gebeurde er minstens elke twee uur een ongeval waarbij de dader de vlucht nam. Ook in Vlaanderen neemt het fenomeen toe en in 1 op de 8 letselongevallen is er sprake van vluchtmisdrijf. Vandaag werd de kortfilm ‘Cirque’ voorgesteld van regisseur Bob Colaers. Die film toont haarscherp de gevolgen van vluchtmisdrijf. Vanaf nu kan de kortfilm gebruikt worden in vormingen voor verkeersovertreders van Vias institute. Daarnaast start Rondpunt VZW vandaag ook de campagne ‘Ik blijf erbij’ om iedereen zijn engagement te laten uitspreken om altijd te stoppen na een ongeval.  
  

  Nationale tendens: 1 ongeval met vluchtmisdrijf elke twee uur in ons land
Vorig jaar zijn er 4458 letselongevallen gebeurd waarbij als verzwarende omstandigheid vluchtmisdrijf is gepleegd, 24 personen kwamen bij die ongevallen om het leven.
 Het gaat dus over meer dan 1 ongeval elke 2 uur waarbij iemand gewond geraakt of sterft.
 Dat is een lichte stijging ten opzichte van 10 jaar geleden (+2,8%). In dezelfde periode is het totale aantal letselongevallen wel gedaald (-18%). Vandaag gebeuren dus vooral verhoudingsgewijs meer ongevallen met vluchtmisdrijf dan 10 jaar geleden (12% ten opzichte van 9%). De kwaal wordt dus steeds erger op onze wegen.
 
1 op de 8 ongevallen in Vlaanderen gaat gepaard met vluchtmisdrijf
In Brussel neemt bij 16% van alle letselongevallen de dader de vlucht, in Vlaanderen is dat 12% en in Wallonië 10%. In 1 op de 8 ongevallen in Vlaanderen vlucht de dader dus weg in een ongeval met doden of gewonden. In Vlaanderen is het absolute aantal ongevallen waarbij sprake is van vluchtmisdrijf de laatste jaren gestegen van 2583 in 2017 naar 2766 in 2019. In totaal kwamen in 2019 10 personen om het leven in Vlaanderen in een ongeval waarbij de dader de vlucht nam.
 Ook in Wallonië (van 1023 in 2017 naar 1059 in 2019) en Brussel (van 593 in 2017 naar 633 in 2019) is er een stijging in absolute cijfers van het aantal letselongevallen met vluchtmisdrijf.

6 op de 10 van de ongevallen met fietsers of voetgangers in Vlaanderen
Fietsers en voetgangers zijn in Vlaanderen in het algemeen betrokken in 37% en 10% van alle letselongevallen, maar in 47% en 18% van alle ongevallen met vluchtmisdrijf. Ze zijn dus oververtegenwoordigd in dit type ongevallen.  In totaal is in 62% van de ongevallen met vluchtmisdrijf in Vlaanderen een fietser en/of voetganger betrokken.
 15% van de ongevallen met vluchtmisdrijf gebeurt ‘s nachts. In het algemeen gebeurt 10% van de letselongevallen ‘s nachts. Meer dan 8 op de 10 ongevallen met vluchtmisdrijf gebeuren dus overdag.

Meeste vluchtmisdrijven in Antwerpen
In Vlaanderen ligt het absolute aantal vluchtmisdrijven het hoogst in de provincie Antwerpen. In 2019 waren er 948 letselongevallen waarbij de dader vluchtmisdrijf pleegde. De laatste 2 jaar steeg het aantal letselongevallen met vluchtmisdrijf. In totaal is er nu bij 14% van alle letselongevallen in de provincie sprake van vluchtmisdrijf. In Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen ligt dat percentage op 12%, in Vlaams-Brabant op 11% en in Limburg op 8%.

Vooral jonge mannen plegen vluchtmisdrijf
Vias institute analyseerde het profiel van 850 bestuurders die door een rechter veroordeeld werden om een sensibiliseringscursus te volgen nadat ze betrokken waren in een ongeval met vluchtmisdrijf. 86% van hen waren mannen. Meer dan 50% hiervan was jonger dan 25 jaar op het moment dat ze vluchtmisdrijf pleegden. Bij 42% van de ongevallen was de bestuurder onder invloed van alcohol en/of drugs. 16% reed rond zonder geldig rijbewijs of verzekering. De meesten van hen waren jonge bestuurders die niet mochten rijden tijdens de weekendnachten of die te jong waren om hun rijbewijs te halen. Enkele oudere bestuurders waren al veroordeeld tot een verval van recht tot sturen na het plegen van andere misdrijven.

Nieuwe kortfilm voorgesteld met vluchtmisdrijf als thema
Vandaag stelde de Limburgse filmmaker Bob Colaers zijn kortfilm ‘Cirque’ voor in Cinema Zed Hasselt. In deze kortfilm met acteurs Oscar Willems, Darya Gantura en Bert Huysentruyt wordt een verhaal geschetst waarin vluchtmisdrijf een prominente rol speelt. Rijden onder invloed van alcohol is een versterkende factor die vluchtmisdrijf in de hand kan werken. Ook dat komt aan bod in deze kortfilm die de zware gevolgen van vluchtmisdrijf in 15 minuten in kaart brengt.
 Regisseur Bob Colaers: ‘In mijn thuisdorp Peer zijn doorheen de jaren verschillende jonge mensen overleden aan verkeersongevallen waaronder ook ongevallen waar vluchtmisdrijf werd gepleegd. Tijdens mijn brainstormsessies voor deze film viel het me op dat er weinig rond dit thema wordt gewerkt terwijl dit helaas toch een veelvoorkomend probleem is. Ik vond het daarom belangrijk om mijn licht hierop te werpen. Ik hoop dat ik aan de hand van deze film mensen aan het denken kan zetten wat voor een impact dit kan hebben voor zowel de nabestaanden als de bestuurder zelf.’

Vormingen als hulpmiddel tegen vluchtmisdrijf 
De straffen voor vluchtmisdrijf zijn de laatste jaren verstrengd. Bij een ongeval met dodelijke afloop kan je tot 4 jaar gevangenisstraf krijgen. 
 Overtreders zijn vaak niet aan hun proefstuk toe als het gaat om verkeersonveilig gedrag. Het is belangrijk om zelfs indien er bij een ongeval met vluchtmisdrijf geen (zwaar) lichamelijk letsel is, toch de bestuurder die vluchtmisdrijf pleegt adequaat te bestraffen . Dit om te voorkomen dat hij later opnieuw in de fout gaat. De klassieke straffen zoals een geldboete of een verval van recht tot sturen kennen hun limieten om het permanent gedrag te veranderen.
 
In sommige gevallen gaat de rechter daarom over tot een alternatieve straf in de vorm van een verkeerscursus. Er bestaan zo specifieke vormingen voor overtreders die te snel rijden, rijden onder invloed van alcohol en drugs, en een meer algemene module waar ook plegers van vluchtmisdrijf in terechtkomen.
 Vorig jaar volgden in Vlaanderen bijna 1100 verkeersovertreders zo’n interactieve vorming van 20 uur bij Vias institute. De kortfilm ‘Cirque’ kan nu ook door de vormingsmedewerkers gebruikt worden in hun lessen als aanknopingspunt om hen inzicht in hun gedrag te geven.
 

Zuhal Demir, Vlaams minister van Justitie en Handhaving: “De gevolgen van vluchtmisdrijf zijn voor families van gewonden, voor nabestaanden, een zware tweede klap. Een effectieve en sterke bestraffing van verkeersmisdrijven is dan ook cruciaal, ook voor de geloofwaardigheid van justitie. Toch zijn de klassieke straffen alleen niet voldoende als we nieuwe slachtoffers willen voorkomen. Hardleersheid of risico op recidive doorbreek je met schuldinzicht en door daders een spiegel voor te houden over hun eigen gedrag. Om ervoor te zorgen dat daders inzien dat wat zij gedaan hebben niet door de beugel kan en hun daden niet herhalen, zijn de gedragstrainingen van Vias een zinvolle aanvulling of alternatief voor loutere geldboetes.”
 
Rondpunt VZW lanceert campagne ‘Ik blijf erbij’ 
Als je betrokken partij bent in een ongeval, is vluchten altijd de slechtste optie. Zeker als er gewonden zijn, moet je eerste bekommernis zijn om hulp te verlenen. VZW Rondpunt pakt daarom van 21 tot en met 27 september uit met de actie www.ikblijferbij.be. Met die petitie te ondertekenen geef je het signaal om altijd te stoppen wanneer je betrokken bent in een ongeval. Nadat mensen de petitie ondertekend hebben, zullen ze ook aangemoedigd worden om de gratis autosticker te bestellen en op de autoruit te plakken als reminder aan hun belofte.

 Stef Willems: woordvoerder Vias institute: 0473/85.59.44.
 Marlies Sandra: communicatieverantwoordelijk Rondpunt VZW: 0485/20.45.44.