N.a.v. de herdenking van 9/11 en de commotie die ze in New York teweeg bracht, werd bekend dat er in de U.S.A. zo'n twee en een half miljoen moslims leven. Dat lijkt veel, maar in verhouding tot het totaal aantal inwoners is dat minder dan 1%. Daarbij wordt de vergelijking gemaakt met Duitsland, dat een miljoen méér moslims huisvest en waar het aantal iets meer dan 4% van de bevolking bedraagt. Als we de lijn even doortrekken naar België, dan zien we dat hier zo'n 600.000 mohamedanen wonen. In verhouding tot het totaal aantal Belgen is dat 6%. Dus, vijftig procent meer dan in Duitsland, waar op dit ogenblik heel wat commotie is ontstaan over het grote aantal allochtonen dat het land thans herbergt en waarvan de moslims een groot deel van uitmaken. Reden tot de Duitse commotie is een boek van Thilo Sarrazin (what's in a name!), Duits politicus en, sinds mei 2009, bestuurder bij de Duitse centrale bank, de Bundesbank. Sarrazin heeft er nl een goed gedocumenteerd boek over geschreven met de echt Duitse titel: "Schafft Deutsland sich ab?", waarin hij het heeft over de schade die de ongecontroleerde immigratie van islamieten Duitsland heeft aangebracht. Moslims maken, volgens Sarrazin, het land dommer, omdat ze minder onderwijs hebben genoten, de staat meer kosten dan ze bijdragen en zich weigeren te integreren. Over meer specifiek de Turken, zei hij dat hun enige functie in Berlijn "het verkopen van fruit en groenten is en dat ze veel kinderen krijgen". Sarrazin beschouwt de meeste immigranten als "nutteloos voor de Duitse maatschappij". Het hoeft geen betoog dat de politiek-correcte meute over Sarrazin is heen gevallen. De man heeft ondertussen trouwens al ontslag genomen (moeten nemen?) bij de Bundesbank. Het zal hem waarschijnlijk een zorg zijn. De eerste uitgave van zijn boek was al uitverkocht vóór ze in de winkel lag. Een tweede en derde uitgave komen er aan en alles laat vermoeden dat "Deutschland schafft sich ab" het meest succesrijke politieke boek wordt van na de Tweede Wereldoorlog. Hem is ondertussen al gevraagd een Duitse anti-islam partij op te richten, in navolging van Wilders in Nederland. Er zou trouwens in Duitsland al zo'n partij bestaan, maar die zou zijn voortgekomen uit het CDU. Sarrazin is, nota bene, lid van de SPD, een socialist dus. Zie je dat bij ons al gebeuren in een januspartij zoals de SP.a die tegelijk het feminisme én de hoofddoeken verdedigt? Trouwens, zie je bij ons überhaupt al iets gebeuren in de zin zoals dat nu in Duitsland is? Bij ons, waar er percentsgewijs 50% meer moslims zijn dan bij onze oosterburen? Schafft Belgien sich ab? Waarschijnlijk wel, maar niet o.w.v. de moslims...
Dat Vlamingen gediscrimineerd worden i.v.m. de flitspalen en de ingangsexamens voor dokters, heb ik gisteren al uitgelegd. Het kan nog erger, als we het eens hebben over de interventies van de regio's op gebied van de luchtvaart. Eerst was er de zaak van het vliegveld van Charleroi, zeer pompeus "Brussels South" genoemd, omdat ze weten dat Charleroi nu eenmaal niet zo'n goed naam heeft. Daar werden ettelijke miljoenen weggegeven aan de low cost maatschappij Ryan Air, tot Europa er een stokje tussen stak en een deel van het geld terug betaald diende te worden. Aan de andere kant van Wallonië bouwde men ondertussen naarstig voort aan de uitbouw van de luchthaven van Bierset, bij Luik. Die ging zich specialiseren in het vrachtvervoer. Wie vrachtvervoer zegt, zegt nachturen, want zo'n business is wereldwijd en draait dan ook dag en nacht. Ook dus in Luik. Daar waar DHL in het Vlaamse Zaventem moest vertrekken, hoofdzakelijk wegens het terugdraaien van de nachtvluchten, werd het Nederlands koerierbedrijf TNT in Luik met open armen ontvangen, mét de garantie van nachtvluchten à volonté. De klachten daarover van de plaatselijke bevolking werden in de kiem gesmoord met budgetten van het Waalse gewest. 1.300 huizen werden al opgekocht en gesloopt, en voor 2.600 andere werd een financiële overeenkomst gemaakt om te beter te isoleren. De Societé Wallonne des Aéroports (Sowaer) heeft hiervoor een budget van 426 miljoen euro ter beschikking. Bierset is vandaag de grootste vrachtluchthaven van België en de nummer acht in Europa. Zowat de helft van de omzet bestaat uit overheidssubsidies en alle grote infrastructuurwerken worden door Sowaer ontwikkeld. Dat alles terwijl de luchthaven van Zaventem geprivatiseerd is en die van Antwerpen gewoon geboycot wordt. Het laatste schuifje in het Antwerpse drama is een beslissing van de Raad van State om het verlengen van de Deurnese startbaan op te schorten. De reden daarvoor is dat dit schade zou veroorzaken aan de vleermuizen die in het fort van Borsbeek overwinteren. Men zou ermee kunnen lachen, ware het niet dat onze economische metropool en de hele regio (om niet te spreken van heel Vlaanderen) voor de zoveelste keer geld- en gezichtsverlies zal lijden door toedoen van een eigen vijfde roodgroene colonne, die de eigen regio niet wil zien evolueren. "Weg met ons" blijkt bij die lui nog steeds de slogan te zien die het moet doen. Er is alleen maar te hopen dat er bij de beslissing over Oosterweel, eind dezer maand, een einde gemaakt wordt aan deze vorm van politieke zelfverminking en dat de auteurs van al die ecologisch demagogie in het domhoekje zullen eindigen.
Mijn vrouw en ik zijn deze week nog eens over en weer gereden naar Luxemburg, het Groothertogdom. Mijn vrouw is daar geboren en elk jaar rijden we er een of meer keren naartoe, in de eerste plaats om er enkele plaatselijke specialiteiten te kopen die we bij ons niet vinden. Naar Luxemburg rijden vanuit de Kempen betekent telkens twee keer door Wallonië rijden. Wat daarbij opvalt is, dat men niet de hele tijd alle mogelijke verkeersborden moet in de gaten houden wegens het risico van flitspalen en de daarbij behorende boetes. Bij ons hier in de regio Turnhout komen er met de regel van een klok steeds maar flitspalen bij en het gevolg daarvan is, dat men helemaal niet meer rustig rijden kan, ook al rijdt men dan trager. Straks zullen er in Vlaanderen zo'n 1400 van die flitspalen staan. Niet in elke paal zit er echter een camera. Die laatste moeten dan ook regelmatig verplaatst worden, wat ook geld kost. Zelfs de eigen politie heeft vragen bij de doelmatigheid waarmee de nieuwe flitspalen, gezet worden. Het doet zo'n beetje denken aan de filosofie van wijlen Aziel Zarbon: "J'agis, puis je réfléchis" (Ik neem actie, daarna denk ik erover na). Het lijkt wel alsof de huidige Vlaamse minister voor Verkeer, stresskonijn Crevits dat devis ook tot het hare heeft gemaakt. Zij heeft er nu 70 bij laten plaatsen en gaat daarna zien of ze ook enig nut hebben. Zou het te maken hebben met haar West-Vlaamse afkomst, dezelfde als die van Van Acker? Wat tenslotte nog het ergst van alles is in deze affaire is, dat er nergens nog gesproken wordt over het feit dat zowat de helft van de opbrengst van die flitspaalboetes naar Wallonië wordt versast, terwijl datzelfde Wallonië amper flitspalen heeft staan (waarvan men niet eens weet of ze wel werken). Enfin, nog altijd dezelfde triestige Belgische geschiedenis: de Vlamingen betalen, de Walen profiteren. --- In het kader van bovenstaande nog even vermelden dat ervoor de Nederlandstaligen weer ingangsexamens zijn geweest voor dokter en tandarts. Amper één op vier is daarin geslaagd. De Franstaligen hoeven dat ingangsexamen niet te doen. In Vlaanderen stuurt men dit jaar 3.000 kandidaten terug naar af en klaagt men daarna dat we nu al een tekort hebben aan huisartsen. Dat ingangsexamen zelf is trouwens een loterij en werkt met multiple choice vragen. De reden daarvoor is, dat men die snel per computer verbeteren kan. Wie een vraag fout heeft worden punten afgetrokken, wie een vraag niet beantwoordt krijgt op die vraag nul punten, maar verliest er dus ook geen. Zelfs bekwame studenten worden er echter door op het verkeerde been gezet. Ik ken zo een geval van iemand die ging blokken voor dat examen, maar niet slaagde. De tweede keer evenmin. De derde keer leerde hij niets meer, vulde hij genoeg vragen in die hij kende, gokte hij op enkele die hij dacht te kennen en vulde de rest niet in. Hij was geslaagd! Wat we zelf doen...
Het heeft feitelijk lang geduurd, maar eindelijk heeft Karel De Gucht, sinds kort Europees commissaris voor handel, nog eens van zich laten horen en dit in zijn eigen welbekende stijl, als een olifant in een porseleinwinkel. Kareltje had zich voor de micro van de VRT laten ontvallen dat we de joodse lobby op Capitol Hill best niet zouden onderschatten. Capitol Hill, waar Obama thuis is. In één adem vertelde hij erbij dat er ook met de joden buiten Israel moeilijk te praten valt, omdat die gewoon denken altijd gelijk te hebben. Feitelijk zo'n beetje als Karel zelf, dus. Vroeger had Karel al eens Kabila Jr geschoffeerd, waardoor de relaties tussen ons land en zijn vroegere kolonie op een laag pitje kwamen te liggen en er o.m. consulaten in de geplaagde Kongolese oostprovincies gesloten dienden te worden. Daarna had hij Jan Peter Balkenende al eens gekleineerd, nota bene: de premier van een buurland en nu dus de joden buiten Israel. Dat laatste is hem slecht bekomen, want zelfs de Wall Street Journal is erover gevallen en noemde De Gucht op zijn eerste pagina nog net geen racist. Ondertussen heeft Karel al zijn verontschuldigingen aangeboden. Hij maakt daarmee vooruitgang, want vroeger dat hij dat meestal niét. Het probleem met De Gucht blijft wat het steeds geweest is: de man heeft meestal gelijk, maar weet niet wanneer hij bepaalde zaken beter niét zegt. "Hij heeft de kans gemist om te zwijgen", zou De Wever zeggen. De man heeft geen politieke timing en is niet diplomatisch genoeg in de functies die hij vervult. Hij zal wel Europees commissaris blijven, maar verder zal hij wel nooit geraken en dat heeft hij zichzelf nog eens aangedaan. --- Een tweede (althans geografische) Vlaamse politicus heeft ook weer eens de kans gekregen zich negatief in de kijker te stellen: Gust van de cirque, oftewel Guy Verhofstadt. Die had het Frans uitwijzingsbevel van Roma's op de korrel genomen, waartoe hij als fractievoorzitter van de liberale oppositie in Europa alle recht toe heeft. Er zijn echter grenzen en de manier waarop hij Sarkozy heeft aangepakt, zal hem vroeg of laat nog zuur opbreken. Een Franse president laat zich zo maar niet uitkafferen. --- En wie is daar nog in de internationale schijnwerpers getreden? Niemand minder dan onze serieontslagnemer Yves Leterme. Die had het bestaan in te stemmen met een interview in het Britse TV programma "Hard talk". Zoals de naam zelf al zegt, ging het er hard aan toe. De vroegere Vlaming zat er dan ook geregeld met zijn mond vol tanden, niét omdat hij niet zou hebben kunnen antwoorden, wél omdat hij het niet meer durfde nu hij nog steeds het petje draagt van premier van álle Belgen. Van een afgang gesproken. --- Is er dan niemand van onze Vlaamse "buitenlanders", die er iets van terecht heeft gebracht. Ja, één en die heet Herman van Rompuy. Wat die gedaan heeft? Niets, zoals altijd en wie niets doet, maakt geen fouten...
In Frankrijk zijn ze nog eens op straat gekomen. Dat gebeurt daar geregeld, alhoewel het onder Sarkozy tot nu toe weinig heeft uitgehaald. Deze keer was het protest gericht tegen een regeringsmaatregel, waarbij de minimale pensioenleeftijd - zeg maar het brugpensioen - wordt opgetrokken van 60 naar 62 jaar, nota bene: tegen 2018. Ook Frankrijk ontsnapt niet aan de nodige staatsbesparingen, zeker als men weet dat grote concurrent Duitsland (én Nederland) hun officiële pensioenleeftijd gaan verhogen tot 67 jaar. Als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel en dus gaan ook onze vakbonden volgende week woensdag een soort nationale pensioenbetoging houden. Typisch Belgisch trouwens: daar waar in andere landen pas betoogd en gestaakt wordt als een zaak loopt, begint men hier al op voorhand. Van demagogie gesproken. Of het hier veel uit zal halen is erg te betwijfelen. Om te beginnen is er geen reguliere regering om erop te kunnen reageren. Die van lopende zaken had al laten weten, via het "groeneboek" en het "oewitteboek" van Daerden, dat de officiële pensioenleeftijdsgrens in België op 65 blijft, maar dat er wel drie jaar later met brugpensioen zou moeten gegaan worden om de pensioenen zelfs in de nabije toekomst betaalbaar te houden. Die drie jaar betekent van 59,7 jaar nu tot 62,7 jaar binnen enkele jaren. De bonden hebben nog een tweede eis, nl het verhogen van de huidige Belgische pensioenen, die bij de laagste van Europa zijn. De PS spreekt zelfs van pensioenen van minimum 1.500 euro. Dat laatste is puur populisme, want dezelfde partij is sinds decennia mee aan het bewind geweest en heeft, samen met haar Vlaamse vleugel altijd de pensioenen beheerd. Dat de huidige pensioenen zo laag zijn - dat zijn ze inderdaad - ligt dus vooral aan dezelfde partijen die ze nu persé willen verhoogd zien. Om dat laatste te verwezenlijken, zal er echter geld voorhanden moeten zijn. Met een nog niet bestaande regering die al vanaf haar vertrek opgezadeld zal zitten met een extra schuldenberg van 25 miljard euro, is er weinig extra's te verwachten. En zelfs al zou het nog gebeuren, dan is het maar te hopen dat zich het verhaal van de laatste verhoging onder Marie Arena (ook al PS) niet herhaalt. Op het extra pensioen dat de mensen toen bij kregen, hief de fiscus 40% belastingen! Kortom, Europa zal zijn naam van Avondland straks helemaal niet meer gestolen hebben. Als er niets gebeurt, gaat hier de zon onder en het licht uit.
Bovenstaande titel heb ik geleend van VB-man Rob Verreycken, die het gebruikt heeft als titel van zijn boek over de wantoestanden die in dit land door vakbonden allerhande veroorzaakt worden. Het Vlaams Belang, dat destijds een speciale vakbondscel oprichtte om e.e.a. uit te vissen, heeft nl een eerste succes geboekt. Het ACV, tegen wie het VB bij de rechtbank klacht had neergelegd, kreeg in eerste instantie alvast ongelijk, omdat het VB-leden als vakbondsleden uitsloot. De rechter vond dat in een moderne democratie niemand kan worden uitgesloten uit een vakbond omdat hij/zij lid is van een partij die aan de alle grondwettelijke vereisten voldoet om aan verkiezingen deel te nemen. En er is meer. - In België zijn werklozen haast verplicht om lid te worden van een vakbond, niet in het minst, omdat de vakbond mede de werklozensteun uitbetaalt, waardoor ze een politiek dienstverleningsbedrijf wordt dat gul betaald wordt met belastingsgeld. - Mensen die niét bij een vakbond zijn aangesloten, moeten 12% administratiekosten betalen op verschillende soorten premies die voor Bestaanszekerheid worden uitbetaald (bij weerverlet bv). - Diverse categorieën ambtenaren kunnen hun lidgeld van de vakbond bijna volledig terugbetaald krijgen via een overheidspremie. Ook dat gebeurt met belastingsgeld. - Bij de verkiezingen voor ondernemings- en andere raden kunnen niet syndicale kandidaten niet deelnemen, dit in tegenstelling tot de meeste van de ons omliggende landen, waar dat wél het geval is. Enfin, de vakbonden, die zo graag schermen met woorden als solidariteit en democratie, hebben allemaal boter op hun hoofd en handelen in vele gevallen als een soort maffia. Wie het boek van Rob Verreycken helemaal wil lezen, kan die bekomen bij Uitgeverij Egmont. De volledige titel is "Welkom in Vakbondistan". Het bevat 144 bladzijden en kost 12,5 euro.
Terwijl in verscheidene EU-landen de crisis nog verre van gedaan is, draait de Duitse economie weer zoals vóór die crisis. Redenen daarvoor zijn er genoeg, zoals o.m. het feit dat het land vooral veel machinerie (en auto's) maakt die men in de opkomende landen nodig heeft voor de productie van alles en nog wat. Maar er is meer. Sinds een tiental jaren is er in Duitsland een loonmatiging. Die was geen uitvinding van kapitalistisch Duitsland: ze werd al ingevoerd onder de rood-groene regering van "Audi Kanzler" Gerard Schröder. Mede door ons automatisch indexsysteem, stegen de lonen in België zo'n dikke tien procent meer dan bij onze oosterburen. Wat dat verschil kan uitmaken, hebben we in de zaak Opel kunnen vaststellen: de Belgische fabrriek ging dicht, de Duitse blijven open De regering Merkel heeft zich voorgenomen in de komende vier jaar 82 miljard euro extra te besparen en dit ondanks de eigen economische opleving. Dat lijkt veel geld, ís het ook, maar verdwijnt in het niets t.o.v. de 25 miljard extra die België in die periode zou moeten besparen en waarvoor nog steeds het eerste echte initiatief moet genomen worden. Vergeet niet, dat er maar tien miljoen Belgen (sic) zijn t.o.v. 80 miljoen Duitsers (resic), wat betekent dat wij hier, in verhouding, 2,5 keer méér zullen moeten vinden... Zopas heeft de regering Merkel nu ook beslist de Duitse kerncentrales 8 tot 12 jaar langer open te houden. Net zoals in België was er beslist (onder Schröder) die te gaan sluiten, zij het pas vanaf 2021. Dat wordt nu op zijn vroegst 2029. Duitsland krijgt daarvoor van de kerncentrale-eigenaars een extra compensatie die, in verhouding, meer dan driemaal hoger ligt dan wat onze regering Leterme II bedongen kreeg. Daar houdt de vergelijking trouwens niet op. Onder de paarsgroene regering Verhofstadt werd immers besloten onze kerncentrales al te sluiten vanaf 2015. Eind 2009 besliste de in meerderheid francofone regering Leterme dat besluit te vernietigen en onze centrales tien jaar langer open te houden. Dat regeringsbesluit bleef zes maanden (!) in de la liggen. Toen Leterme II dan uiteindelijk toch viel, was er in het parlement niet eens over gestemd en blijft het regeringsbesluit dode letter. Stel, dat er vóór 2015 geen echte nieuwe Belgische regering meer zou komen, dan gaat men hier inderdaad onze kerncentrales vanaf dan beginnen te sluiten. Dit alles terwijl België voor meer dan 50% afhangt van kernenergie en Duitsland maar voor een kwart... Als men al deze gegevens op een rijtje zet, dan beseft men wel dat het hier alles behalve goed gaat en waarom. De Belgische linkse partijen hebben nog steeds een in verhouding te grote macht om de ontwikkeling van dit land tegen te houden. Zeker voor Vlaanderen, waar een meerderheid van 80% van de bevolking centrumrechts stemde, is dit een onrustwekkende ontwikkeling.
Mirakel! Stel u voor: de francofonen hebben een plan B. Dat zou erin bestaan, dat ze er toch rekening mee gaan houden, dat België gesplitst zal worden en dat ze het alleen zullen moeten gaan rooien. En dat wordt verteld door dezelfde mensen die enkele dagen voordien nog weigerden enige financiële verantwoording voor het eigen gewest op zich te nemen. Om het met een Letermpje te zeggen: "Wie gelooft die mensen nog?". Toch zit er een kern van waarheid in. Bekende Vlamingen, die de politiek al enkele generaties volgen, hebben altijd gezegd dat de Franstaligen achter België zullen blijven staan zolang ze er baat bij hebben. Eens dat niet meer het geval is, kan België voor hen gestolen worden en het zullen het eerder zij zijn, en niet die door hen verfoeide Vlaamse separatisten, die dit land zullen laten springen. Denk maar aan de koningskwestie. Toen waren de Walen tegen de monarchie, tot ze er achter kwamen dat dit een van de pijlers was van het België dat hen een grotere welvaart verzekerde. Dat dit ten koste van de Vlaamse transfers moest gebeuren, daarmee hebben ze nooit problemen gehad en zijn ze meteen koningsgezind geworden. Voor zolang het zal duren, blijkt nu. De aanstelling van die twee nieuwe koninklijke bemiddelaars heeft veel weg van een boerenklucht op het platteland uit de jaren stilletjes. Toen was het ook de gewoonte, als er op de scène iets fout liep, om een of meerdere komieken de Bühne op te jagen om de zaal bezig te houden. Voor één keer moet ik Caroline Gennez gelijk geven, toen ze de twee bestempelde als "het olijke duo". "Stanleo ed Olio", zoals ze in Italië genoemd worden. Tenslotte nog dit: we kunnen er wel mee lachen, maar waar blijft het Vlaamse Plan B? Of wordt het eerst wachten op de ontknoping in het Oosterweeldossier, op een laatste poging met de liberalen, op het eindelijk uitwerken van grondwetsartikel 35, of op Godot?
In een tijd toen hij nog Vlaamsgezind was, verklaarde Yves Leterme ooit, dat onze francofonen intellectueel niet in staat waren om Nederlands te (leren) spreken. Hij kan het ook in andere termen gezegd hebben, maar daar kwam het op neer. Hij haalde zich daarmee de toorn van heel wat Franstaligen op de hals, maar had wel gelijk (de waarheid kan hard zijn). Dat werd nog maar eens bewezen bij de tot nu toe mislukte federale regeringsonderhandelingen. Daarin werd nl bijna alleen maar Frans gesproken, omdat enkele francofone voorzitters geen serieuze discussie in het Nederlands aan konden. De vraag is natuurlijk in hoeverre de Vlaamse onderhandelaars dat wél konden in het Frans. Voor De Wever blijkt dat geen probleem te zijn, voor Beke evenmin, zij het met enig voorbehoud. Caroline Gennez "broebelt" echter maar wat Frans en Van Besien kon - naar 't schijnt - alleen maar "oui" zeggen. Dat bleek ook het enige te zijn wat hij deed: "oui" antwoorden op al wat de tegenpartij vertelde. Buiten het feit, dat Vlaams links met de Franstaligen meespeelde, was een tweede reden misschien wel het feit, dat ze de soms hevige discussies in het Frans niet of nauwelijks verstonden... Maar er is meer. De Franstalige onderhandelaars zijn nl niet alleen intellectueel niet in staat te zijn een serieuze discussie in het Nederlands te voeren, zij blijken ook intellectueel niet in staat te zijn hun eigen gewest financieel te beheren en daarbij zelf te zorgen voor inkomsten en uitgaven. Dat komt omdat ze steeds gewend geweest zijn het geld zomaar toegestopt te krijgen (van Vlaanderen, via België). Daardoor denken zij automatisch armer te gaan worden als ze zelf die verantwoordelijkheid zullen moeten dragen. Dat komt o.m. omdat bv het Waalse gewest dan zelf belastingen zal mogen/moeten heffen, terwijl ze weten dat de Walen nu zo goed als geen belasting betalen en ze - terecht - vrezen dat die dat in de toekomst ook niet zullen doen. Ze kennen hun pappenheimers! Kortom: Wallonië heeft geen leidende klasse die de verantwoordelijkheid durft opnemen om het eigen gewest echt te beheren. Het enige wat ze kan en wat ze tot nu toe steeds gedaan heeft, is het geld van de anderen uitgeven. Les affaires, c'est l'argent des autres!
Zoals te verwachten, is het (voorlopig?) amen en uit de met regeringsonderhandelingen tussen PS, N-VA/CD&V en de bagatelpartijtjes. De druppel, die de emmer deed overlopen, was het geld dat voor Brussel werd gevraagd als pasmunt voor de splitsing van B-H/V. Geld als voorwaarde om een wet in werking te laten treden, waarvan zelfs het Grondwettelijk Hof zegt dat het zo moet. Er werd over gesjacherd alsof het een vulgaire markt in Zuid-Europa betrof, maar van de francofonen kon geen enkele garantie verkregen worden hoe het geld zou besteed worden. De lieverds zijn nu eenmaal gewend ermee te doen wat ze willen en er nooit ofte nergens enige verantwoording over te geven. Dat was al zo bij de start van paarsgroen in 1999, toen Verhofstadt de francofonen enkele miljarden extra gaf voor hun scholen. Het Waalse schoolsysteem is nog steeds het duurste van de wereld, maar enige verbetering in de kwaliteit is er nooit gekomen. Ook bij het Lambertmont akkoord ging het zuiver om geld voor Brussel en Wallonië. Nu dus ook weer. Het heeft iets weg van een hold-up: "uw geld of uw leven", maar het is - gelukkig - niet gelukt. Volgens onze me(r)dia zou De Wever de laatste hoop nog niet hebben opgegeven. Bart, jongen, stop ermee. Stop met te geloven in Belgisch overleg. Het kost ons alleen veel geld én straks ook nog onze welvaart. Want, al zou er - volgens Di Rupo - geen Belg armer mogen worden van een staatshervorming, wij Vlamingen worden dat in elk geval. Hoe men het draait of keert, het is Vlaanderen dat zal mogen betalen. Als België straks massaal zal moeten inleveren - dat staat nu al vast - en geen enkele Waal of Brusselaar zou moeten inleveren, dan zullen het de Vlamingen zijn die armer zullen worden, veel armer zelfs. Als er ook over artikel 35 van de Grondwet niet meer zou gepraat worden, dan houden we er best mee op. Voor een boedelscheiding moet men ook met twee zijn, maar er zal tenslotte voor de francofonen evenmin een andere oplossing zijn dan bye, bye Belgium.
Met oranje-rood-groen-plus wordt het waarschijnlijk net hetzelfde als met oranje-blauw: noppes dus. Het enige verschil is, dat het deze keer niet zo lang zal hebben moeten duren. Wat kunnen we eruit leren? - Dit land is meer dan ooit een geheel van twee compleet verschillende landen, met verschillende talen, politieke richtingen en ingesteldheden. Als Tjechië en Slovakije vreedzaam uiteen konden gaan, toch twee Europese landen met een (min of meer) zelfde taal, waarom zouden wij dan één geheel blijven vormen. Zeker, als men weet dat het huidige België een aanfluiting is van de democratie. - Di Rupo is niet geslaagd in zijn opzet om eerste minister te worden. De man heeft niet het lef om zijn nek uit te steken en boven het gewoel uit te komen. Hij kan alleen maar werken met souffleurs. Dat is goed op het toneel, maar niet in de politiek. En dan hebben we het nog niet gehad over de schabouwelijke uitspraak van zijn Nederlands, meestal dan nog als hij het van een briefje mag aflezen (en waarschijnlijk al vooraf had ingestudeerd). - Voor zover dat nog niet bekend zou zijn, heeft Vlaanderen ook deze keer niet kunnen rekenen op de solidariteit van de linkse partijen. Het wordt dan ook hoog tijd, dat centrumrechts Vlaanderen de socio's de rekening presenteert en de roden uit de Vlaamse regering zet. De eerste kans daartoe komt eraan met de bespreking van de Antwerpse Oosterweelverbinding. Het blijkt nu dat de tunnelversie een half miljard euro extra zal kosten (hetzelfde bedrag dat Vlaanderen niét onvoorwaardelijk aan Brussel wil geven) én dat de bouw ervan langer zal duren. Daarmee zijn twee van de drie voorwaarden vervuld om toch een Lange Wapperbrug te bouwen. Voor onze socio's wordt deze zaak dan ook een regelrechte afgang, tenzij ze bereid zijn in het stof te gaan liggen. Het heeft geen zin straks Kris Peeters in naam van Vlaanderen te laten gaan onderhandelen over een eventuele boedelscheiding, als hij er ook de SP.a moet bij betrekken, een partij waarvan hij op voorhand weet dat ze met de tegenpartij samenheult.
In de editie van vorig weekeinde in De Standaard stond een uitvoerig interview met Rudy Demotte, minister-president van het Waalse gewest én van de Franse gemeenschap. Op papier lijkt dat een man waar men niet naast kan zien, maar dat blijkt niet zo te zijn. In tegenstelling tot Kris Peeters, die mee in de CD&V-delegatie zit bij het onderhandelen over de staatshervorming, is er van Demotte op PS-vlak niets te bekennen. De man geeft zelf toe dat bij behoort tot de "tweede lijn". M.a.w. hij heeft eigenlijk niets te vertellen en moet dansen naar de wensen van opperhoofd Di Rupo. Puppet on a string. Met waarschijnlijk dat laatste in zijn hoofd, heeft Elio il bello nu geprobeerd Kris Peeters te overhalen druk uit te oefenen op zijn partij om afstand te nemen van de N-VA en diens vraag naar responsabilisering van de verschillende politieke instanties. Het is hem slecht bekomen. In tegenstelling tot Demotte is Kris Peeters bij CD&V nl wel degelijk iemand uit de éérste lijn. Meer nog: hij is dé man waarop de hoop van de christendemocratie gevestigd is om de massa verloren stemmen ooit terug te winnen. De beste manier om dat te doen is nu volop de Vlaamse kaart te spelen. Dat CD&V dit momenteel kan doen door hun wagentje aan dat van de N-VA te hangen en zonder zelf initiatieven te nemen, is graag meegenomen. Het zal zeker Di Rupo niet zijn die Peeters zal kunnen overtuigen daarvan af te zien. Feitelijk duidt heel deze demarche nog maar eens duidelijk aan, dat de man met het strikje zelf verstrikt is geraakt in zijn eigen retoriek. Hij mag dan al eens verklaard hebben dat hij het onmogelijke mogelijk moet maken, maar is niet bereid daarvoor zelf ook maar enig persoonlijk initiatief te nemen. Di Rupo is duidelijk niet bekwaam om eerste minister van dit land te worden, hoogstens minister-president van zijn eigen regio. En dan zit ook hij op die "tweede lijn", waar hij zich blijkbaar beter thuis voelt.
Spoedarts, N-VA jongeren-voorzitter, senator en moordgriet: het heeft niet mogen baten. Kim Geybels heeft op vraag van haar partij, haar parlementaire functie neergelegd n.a.v. een (fout gelopen?) drugsdeal met een vriend in Thailand. Voor sommige mensen kan het blijkbaar nooit genoeg zijn en denkt men dat de bomen tot in de hemel blijven groeien. De N-VA heeft hier de juiste beslissing genomen. Mensen, die er zo licht over gaan, horen niet thuis in een voorbeeldfunctie. De vraag is maar, of dat ook bij de andere partijen zo zou gegaan zijn. Denk bv maar eens aan Bert Anciaux en gelijkgezinden. Bertje vindt er helemaal geen graten in, dat er af en toe een jointje gerookt wordt en heeft dat ook al enkele keren duidelijk laten horen. De N-VA zit (voorlopig althans nog) op het goede spoor. Ook de beslissing van De Wever, gesteund door zijn voltallig partijbestuur, om eerst alleen nog een akkoord na te streven met de PS en de andere vijf dan voor de keuze te stellen al dan niet mee te doen, is goed gezien. Madame Millefoisnon ziet de bui al hangen en werpt op, dat ze haar nodig zullen hebben om de tweederde meerderheid te halen. M.a.w. ze rekent er nu al op, dat ze haar willetje zal kunnen blijven doorzetten en chantage zal kunnen spelen. Ze dwaalt, want er is nog de liberale familie, die wat graag mee op de trein zou willen springen. In dat geval heeft men Milquet en haar 9 zeteltjes niet meer nodig, evenmin als de groenen (W/V). Men schermt dan wel meteen met Maingain, maar die heeft maar drie zetels en kan - mits duidelijke afspraken - genegeerd worden, zoals Armand De Deckèr al vóór de huidige onderhandelingen heeft laten weten. Ik kan me niet voorstellen dat de oude traditionele Vlaamse partijen al niét door de knieën zouden gegaan zijn in de huidige situatie, waarin de francofonen hen meteen al de schuld geven van de ondergang van het land. De Wever trapt daar niet in. Dat het land er de dag van vandaag zo slecht voor staat, is niet de schuld van het al dan niet lukken van deze onderhandelingen. Het is het gevolg van decennia lang mismanagement vanwege de vorige regeringen. In Vlaanderen hebben de traditionele partijen daarvoor al een afstraffing gehad en kan de N-VA zich niet veroorloven dat spelletje verder te zetten. En wat, als de MR niet zou willen meedoen aan de voorwaarden van N-VA (en PS)? Wel, dat staan we voor de Belgische boedelscheiding. Ook aan het Vlaamse geduld komt ooit eens een einde. Op = op.
Op de IJzerbedevaart van zondag waren er nog amper 1.000 aanwezigen. Dat is zo ongeveer de helft van wat er vorig jaar was en dat was een triestig record. Als men weet, dat de IJzerwake 5.000 man trok, ongeveer het aantal van vorig jaar, dan kunnen we dus rustig spreken van een 5 - 1. Wie de beelden op Tv gezien heeft, kon waarnemen, hoe weinig volk er was. Vooral de (korte) flits vanuit de lucht maakte pijnlijk duidelijk dat er maar een handvol aanwezigen was op een weide die er enkele tienduizenden zou kunnen ontvangen. En zeggen, dat die tienduizenden er vroeger ooit geweest zijn. Die tijd komt waarschijnlijk niet meer terug. Wat ook paradoxaal was bij het IJzerbedevaartgebeuren, was het feit, dat er nog maar één politieke partij aanwezig was, het N-VA. Als erfgenaam van de ter ziele gegane Volksunie, die de bedevaart had gekaapt, vinden de N-VA-ers het waarschijnlijk hun plicht de traditie voort te zetten. Voor een partij die op 13 juni bijna dertig procent van de Vlaamse stemmen haalde, is de opkomst van zondag wel een lachertje. Als de N-VA geld wil blijven steken in de multicul die de IJzerbedevaart geworden is, dan wordt het hoog tijd dat ze de huidige leiding daar buiten zwiert en zelf de hand reikt naar de Wake (en niet andersom, zoals nu gebeurt). Dan zullen ook de N-VA ministers zich niet meer moeten schamen afwezig te blijven op een manifestatie die ze zelf mee financieren. De partij heeft op dit ogenblik wel andere katten te geselen (die voor ons allen veel belangrijker zijn), maar dat neemt niet weg, dat er eens over wordt nagedacht. Al bij al is de IJzervlakte een monument met een voor de Vlamingen té grote impact om zomaar in handen te laten van een handvol wereldverbeteraars, wier enige prestatie tot nu toe erin bestaan heeft de mensen er weg te jagen.
Het zat er feitelijk aan te komen. Ik vermeldde het reeds in mijn blog van 13 dezer ("De sfeer is goe"), dat deze regeringsonderhandelingen tot niets zouden leiden. Hoofdreden daarvoor was het feit, dat er nooit iets goed kon komen uit besprekingen tussen slechts twee centrumpartijen en vijf linkse, waarbij dan nog twee Vlaamse die waarschijnlijk met de francofone partijen zouden meedoen. Even was er de schijn van een Vlaams front, maar die is nu uiteengespat. SP.a en Groen! zijn inderdaad op de Franstalige trein gesprongen, de roden omdat ze smachten om in eender welke nieuwe federale regering te zitten; Groen! omdat het partijtje zijn wagen al lang gekoppeld heeft aan dat van Ecolo, waarmee het in het federale parlement één fractie vormt. Het blijft dus rekenen op N-VA en CD&V, die - gelukkig - het been stijf houden. Laten we ons niet van vijand vergissen. Dat is niet N-VA, maar de belgofonie. 80% van de Vlaamse kiezers stemde op 13 juni voor centrumrechts. Vlaams minister-president Kris Peeters verwoordde het juist deze morgen op de radio. Het wordt hoog tijd dat alles eerst op papier wordt gezet. Wat nu gebeurt is een soort luchtgitaar spelen, de moderne versie van het sprookje "De kleren van de keizer". Hoe kan er zo enig vertrouwen gewekt worden? De tijd dat de Vlaamse regeringsonderhandelaars op het einde van de rit toch maar toegaven, "voor het belang van de staat" of "met de dood in het hart", die tijd moet nu maar eens en voor goed voorbij zijn. Wij hoeven niets te betalen voor het uitvoeren van een arrest van het, nota bene Belgisch, Grondwettelijk Hof (B-H/V) en hoeven helemaal geen extra geld te geven aan Brussel als daar geen tegenprestaties tegenover staan (het al dan niet gedeeltelijk opdoeken van de 19 baronieën bv). Het is gewoon een schande dat het partijtje van Milquet (9 zetels) nu de Vlamingen oproept verantwoordelijk te zijn, terwijl ze dat zelf niet eens op papier durft laten zetten. Di Rupo heeft zijn eerste ontslag door de koning geweigerd gezien. Dat was bij Leterme ook zo. Wat is daar later weer van terecht gekomen?
Vanmorgen, om half vier, zijn de vergaderaars van de magnificent seven uiteen gegaan zonder ook maar een schijn van een overeenkomst. Er is zelfs geen volgende meeting gepland. Di Pippo zou nu wachten op "een signaal". Dat zal er wel niet komen, zodat hij maandag bij Albert second maar best zijn ontslag geeft als preformateur. Een schande is dat niet: Leterme houdt nog altijd het moeilijk te kloppen record met vijf ontslagen op twee jaar... De Franstaligen spelen vals. De zgz "grote doorbraak" met het (mondelinge) akkoord over de financieringswet, was er alleen maar om de Vlamingen zand in de ogen te strooien. De belgofonen zijn steeds zó gewend geweest alles te krijgen wat ze wilden, dat ze nog liever dit land op de klippen laten lopen. De voorwaarden die ze ten tijde van Verhofstadt (in 2005) kregen en dit jaar nog via loodgieter Dehaene, waren voor de francofonen veel gunstiger dan wat nu op tafel lag, maar zelfs die hebben ze toen afgeschoten. Zij willen maar één ding: geld, geld en nog eens geld. Vroeger was dat voor hun onderwijs (nog steeds het duurste ter wereld in verhouding tot het Waalse bbp), nu is dat voor Brussel. Wat gaan ze met dat geld doen? Feesten en uitdelen. Investeren is er niet bij en besparen nog veel minder. De tegenprestatie voor Vlaanderen zou dan de afgesproken hervorming van de financieringswet zijn, die niet alleen niet eens op papier staat, maar tevens zichzelf op verscheidene punten tegenspreekt. Wat nu? Wel, het wordt hoog tijd voor plan B: Vlaanderen moet zelf het initiatief in handen nemen via de eigen Vlaamse deelregering, met de SP.a als het kan, zonder als het moet. De jonge club, die de Open VLD leiding heeft overgenomen, zal waarschijnlijk wél meedoen en vanuit de oppositie zijn er VB en LDD die een "Wildersje" kunnen doen. Enige tussenstap naar dat plan B zou nog het artikel 35 van de Belgische grondwet kunnen worden, maar gezien de huidige impasse lijkt zelfs dat een mission impossible. Volgende week dinsdag herneemt het Europees parlement zijn politieke activiteiten. Volgens mij zal Leterme die tot het einde kunnen leiden. Als heel Europa zal kunnen zien, dat dit landje hoegenaamd niet meer werkt, wordt het misschien ook iets gemakkelijker om de Europese toestemming te krijgen om de bijl er in te zetten. Zo "heb elk nadeel ook een voordeel", om het met Johan Cruyff te zeggen.
De regeringsonderhandelingen zitten muurvast. De Franstaligen willen eerst een extra half miljard euro voor Brussel en pas daarna het definitieve akkoord over de vernieuwing van de financieringswet (de zgz "grote doorbraak" in deze gesprekken, waarvan trouwens nog niets op papier staat). De Vlamingen willen voor Brussel in eerste instantie maar een tijdelijke oplossing, tot een wet die de nieuwe geldstromen vastlegt. M.a.w. het vertrouwen is volledig zoek. Hoe kan men met zo'n gezelschap een nieuwe regering vormen, die het - nota bene - vier jaar zou moeten uithouden, wil men samenvallende verkiezingen blijven houden. Daarbij komt dan nog dat twee van de zeven nu onderhandelende partijen geen deel zouden uitmaken van die nieuwe regering, waarbij men zich terecht kan afvragen, wat die daarvoor in de plaats krijgen. De overgrote meerderheid van onze groentjes mag dan wel uit simpele zielen bestaan, zó gek zullen ze toch ook niet zijn zeker? Kortom, het ziet er naar uit dat de nieuwe regering, áls ze er al zal komen, er een zal zijn tegen Sint Juttemis. En dan nog. Stel, dat we ergens toch een nieuwe federale regering krijgen die een of ander akkoord heeft voor B-H/V, de extra financiering van Brussel, de nieuwe financieringswet, de arbeidsgelegenheid, de sociale zekerheid etcetera, dan krijgt diezelfde regering nog wat anders op haar bord. Ze zal er nl voor moeten zorgen dat de Belgische begroting de Europese richtlijnen volgt, wat o.m. inhoudt minstens zo'n 25 miljard euro extra te besparen, dat terwijl de Belgische staatsschuld nu al maandelijks met bijna 3 miljard toeneemt. Ze zal de overheidsinstellingen grondig moeten afslanken en zal zich niet kunnen veroorloven nieuwe zware belastingen te heffen. We hebben al mede de hoogste van Europa. En dan hebben we het nog niet gehad over de pensioenen, de laagste van Europa, de werkingsgraad van onze 55 plussers (één op drie werkt nog), al de nepstatuten die er nu bestaan en de mensen het werken ontmoedigen én de totale extra kosten van de op ons afkomende vergrijzing, die de staatsschuld zouden kunnen verdrievoudigen! Belgium wordt een mission impossible.
Grote paniek dit voorjaar, toen bleek dat er voor het schooljaar 2010-2011 niet genoeg plaats zou zijn in de kleuterklassen en die van het lager onderwijs in Vlaanderen. Minister van onderwijs Smet beloofde daar iets aan te zullen doen. Hij zou daarin geslaagd zijn, wat alleszins een pluimpje verdient. Er is nu echter een tweede probleem, dat zich eigenlijk ook al liet raden in het voorjaar: meer klassen betekent ook meer leerkrachten en die zullen er waarschijnlijk niet genoeg zijn. Er is echter een oplossing: leraars die nu met pensioen gaan (of reeds zijn) kunnen - als ze dat willen - na hun 58 jaar, de huidige pensioenleeftijd in het onderwijs, langer blijven werken. Er zijn er ook die dat zijn blijven doen, uit idealisme, om iets aan de hand te hebben, omdat het voor hen automatismen zijn die niet zo zwaar uitvallen. Wel, zij doolden. Mensen die tijdens hun pensioen blijven werken, spelen dat pensioen kwijt van zodra ze meer dan een zeker bedrag "bijverdienen". Dat is bij heel wat van die leraars het geval, waardoor die dus niets anders kunnen dan weer afhaken. Werken wordt in dit land bestraft, niet alleen door de zware belastingen die de staat ons oplegt, maar ook dus door allerlei absurde syndicaal geïnspireerd regeltjes. Nog zo iets: het tekort aan huisartsen wordt steeds nijpender. In Vlaanderen heeft één op drie gemeenten er te weinig. Om dat op te vangen worden er weer allerlei regeltjes uitgevaardigd, die echter geen zoden aan de dijk brengen. Tegelijk laat met het ingangsexamen voor artsen bestaan, waardoor elk jaar twee derde van de kandidaten wordt geëlimineerd. Zo'n ingangsexamen is helemaal niet nodig. Wie niet bekwaam genoeg is, haalt ook het einde niet van het eerste jaar universiteit. En alsof dit alles nog niet erg(erlijk) genoeg is, worden de Vlamingen ook op dit vlak nog steeds gediscrimineerd. Zíj moeten zo'n ingangsexamen doen, de Franstaligen niet... Kortom, hoe men het draait of keert, dit land blijft de absurditeiten aaneen rijven. Het volstaat trouwens de lopende regeringsbesprekingen te volgen, om te zien hoe de Franstaligen, Milquet op kop, vals spelen. De zgz "doorbraak" voor de financieringswet wordt in de Franstalige pers afgedaan als een middel om tijd te winnen. Terwijl er afgesproken is dat de "gefedereerde entiteiten" in de toekomst verantwoording zullen moeten afleggen over hun beleid en zomaar geen geld meer zullen krijgen zonder responsabilisering, vragen de francofonen brutaalweg 500 miljoen extra voor Brussel zonder welke tegemoetkoming ook. Ze zullen het nooit afleren te denken dat de Belgische wetten er zijn om nageleefd te worden door de Vlamingen en alleen maar geïnterpreteerd door henzelf.
Men heeft er echt het raden naar tot wat deze regeringsonderhandelingen gaan leiden. E.e.a. heeft te maken met het feit dat er zo weinig concreet nieuws naar de pers gelekt wordt, maar vooral dat wat gelekt wordt niet eens zeker is. Er staat nl niets op papier. Als dat ooit wel zal gebeuren, bv pas in de nog komende formatieronde, dan is het zeer de vraag of die teksten nog wel dezelfde zullen zijn als was afgesproken én of de achterban van liefst zeven partijen er daarmee eens zal zijn. De zogezegde doorbraak in de herwerkte financieringswet lijkt nl dezelfde weg op de gaan als de vorige al bereikte akkoorden over arbeidsbeleid, gezondheidszorg en gezinsbeleid. Er resultaat van die besprekingen was nl dat bij het scheiden van de markt het federale niveau toch de touwtjes in handen hield. Bij het hertekenen van de financieringswet lijkt het alsof de gewesten* meer autonomie gaan krijgen. In de twaalf principes, die werden vooropgesteld, staan echter weer een drietal grendels: er mag geen fiscale concurrentie zijn tussen de gewesten, geen enkele Belg mag er armer door worden en de leefbaarheid van de federale staat op lange termijn moet gewaarborgd blijven. Dat betekent dat, als Vlaanderen bv straks een bepaalde belasting vermindert, de andere regio's het recht zullen hebben dat weer te blokkeren, dat als een regio zijn zaken slecht beheert en daarvoor financieel gestraft zou kunnen worden, dit teniet gedaan wordt omdat er "geen Belg armer mag worden" (misschien worden we straks wel met z'n allen samen arm!). De garantie op de leefbaarheid op lange termijn van de federale staat betekent dan weer, dat de Vlaamse partijen daarmee zouden afzien op de toekomst van een onafhankelijk Vlaanderen.
* Het kan nog erger. In de twaalf principes wordt zelfs niet eens gesproken over gewesten, maar wel over "gefedereerde entiteiten", waarmee Brussel en de Oostkantons feitelijk op gelijk niveau als Vlaanderen en Wallonië komen te staan en Vlaanderen nog meer in de verdrukking zal komen. Het is niet aan te nemen dat De Wever en Co dit zullen aanvaarden, laat staan verkocht krijgen aan hun achterban.
Er "zou" nu toch een eerste doorbraak zijn in de preformatie gesprekken. Let vooral op de voorwaardelijke wijze. Er zou nl een soort akkoord zijn over de herziening van de financieringswet, voorwaarde die gesteld was door de Vlaamse onderhandelaars, nadat bleek dat de zgz "miljarden toegevingen" van de Franstaligen eerder, alleen maar een lege doos voorstelden, omdat de federale staat uiteindelijk toch de touwtjes in handen zou houden. Het gevolg daarvan zou geweest zijn, dat diezelfde federale staat tenslotte geen rooie duit zou overhouden en zo goed als failliet zou zijn. Daarvoor zou nu dus een oplossing gevonden zijn, alhoewel er van alle tot nu toe bereikte akkoorden geen enkele op papier staat. Milquet kennende, zou dat mens straks misschien weer teksten kunnen gaan uitpluizen, het zgz "milquettiseren", waarbij alles opnieuw ter discussie zou kunnen komen. Diezelfde Milquet blijft trouwens een hoofdrol opeisen. Normaal zou er gisteravond ook nog gepraat worden over B-H/V en Brussel, maar het mens is toen boos weggelopen! Het zgz akkoord over de financieringswet zal haar zodanig op de maag hebben gelegen, dat ze over de rest zelfs niet meer praten wou. Dat zou dan vanmorgen moeten gebeuren. Opmerkelijk daarbij is dat onze Vlaamse me(r)dia alweer meteen zich afvragen of het nu (weer) de beurt zou zijn aan de Vlamingen om toe te geven. Daarvan kan geen sprake zijn. Halle/Vilvoorde is Vlaams grondgebied, daarvoor dienen wij toch geen compensaties te geven, zeker? En vooraleer we de Brusselaars nog eens hopen extra geld gaan geven, mogen we toch wel vragen, dat ze eerst eens gaan besparen (door bv de macht van de 19 baronieën af te schaffen of toch gevoelig in te krimpen). Of zie ik dat weer verkeerd? Kortom, het is nog steeds allemaal "zou" en dat zal het zeker blijven tot er een akkoord zal zijn over wat op papier zal staan, ongeacht of dit zal gebeuren bij de preformatie, de formatie of wat ook.
