Vervolg herinneringen aan soldatentijd Fans Teughels.
Aanvullingen – Wijzigingen Kronieken van Leest.
1949 – Herinneringen aan de legertijd van Frans “Susse” Teughels.
Soldatensoep
“Toen ik thuis binnenkwam, stond de champetter daar weer aan de tapkast en stak de zoveelste pint in de hoogte. “Franske,” zei hij, “deze keer is het voor serieus man, de papieren heeft uw moeder al.” In de keuken gekomen zag moeder mij, ging recht naar de schouw toe en haalde er een groot vel papier, bedrukt met kleine zwarte lettertjes, van achter de pendule. Ze reikte het mij over. Op een van de hoeken ervan was een klein hard kartonnen plaatje gespeld, het kaartje voor de trein. Voor mij betekende dat kaartje de vrijgeleide naar de vrijheid, weg uit de dagelijkse sleur van altijd hetzelfde te moeten doen. Vrij zou ik zijn, vrij als een vogel in de lucht. Die vrijheid heeft dan geduurd tot in het station van Sint-Pieter te Gent. Die vriend van mij, waarmee ik op de trein reeds kennis had aangeknoopt omdat hij toevallig ook dezelfde richting uit moest, verwittigde mij : “Da..da..daaa…daar moeten we zijn.” Met de vinger wees hij door het raamken van de stoppende trein. Eens van de trein volgde ik hem gedwee toen hij naar een soldaat toeging. Deze stond daar met een stok in de hand waaraan bovenaan een plaatje bevestigd was dat hoog boven de hoofden van de voorbijgaande passagiers uitstak. Ook daar nog proefden wij de vrijheid tot de volgende trein binnenkwam en de daarafkomende rekruutjes zich als lammetjes bij onze kudde aansloten.
“In gelederen van drie,” brulde plots een dreunende zware stem. “In gelederen van drie”, brulde hij nogmaals zo hard dat de ruiten in de ijzeren koepel hoog boven ons ervan daverden, toen hij zag dat aan die oproep niet onmiddellijk gevolg gegeven werd. Meermaals heeft die vent met die platte kaki klak dat uitgeschreeuwd, maar niets hielp. Telkens hakte hij met de zwaar met hoefijzers beslagen hielen van zijn schoenen zo hard op de betonnen vloer, dat we meenden dat hij het deed om er puttekens in te krijgen. Tenslotte begon hij op wat mildere toon. “Allemaal in rangen van drie, dat kan zo niet blijven doorgaan, ik zal jullie dat eens leren !” Eén voor één duwde hij ons dan op onze plaats, zodat we tenslotte drie rijen vormden. Op de kadans van één twee, één twee, gingen we dan op stap.
Was dat nu de vrijheid waarvan ik zo lang had gedroomd ? Het was om er weemoedig van te worden. Langzaam aan begon ik aan thuis te denken en aan ons moeder, “Franske braaf zijn,” had ze gezegd en dat was alles. Het leek erop dat ze nog meer had willen zeggen, maar het er niet kon uitkrijgen. Rammelend viel achter ons de zware kazernepoort met een klap dicht. De gevangeniszetting was definitief, het laatste greintje hoop vervlogen. “D…daa…daa….daar hedde’t al,” zuchtte mijn maat, wiens nabijheid ik haast vergeten was. “T…tet….’t begint al,” ging hij verder toen de man met de pet weer brulde dat we rij na rij de lange gang in moesten en al de kleren aan een kapstok dienden te hangen. Ook deze keer gaf niemand aan het bevel gehoor. Weer brulde hij zo hard dat de klank weergalmde in de nauwe schacht en op het einde ervan weerkaatste. “Ama…amaai…mijn oren !” kwam er van de andere kant. Ondertussen liep de man met het kabaal op en af. “Alles uitdoen,” waagde ik hem stil te vragen toen hij even langs kwam. “Alles ?” Alles !!” kwam het kort en bondig, “en aanschuiven”, vervolgde hij. Zelfs aan het trillen van zijn lippen kon men zien dat hij er nog plezier aan beleefde op de koop toe. Zoals we zelf waren en God ons geschapen had, zo moesten we onze beurt afwachten om door de volgende deur te mogen. Uit het gat van de belendende kamer, waar we door moesten, kwam het geluid van een koeienstal waar alle dieren tegelijk de staart opheffen. Daarbinnen zelf rook het naar insecticide, in die tijd werd nogal veel over D.D.T. gesproken. Hoe het er binnen uitzag heb ik niet gezien, ik durfde niet eens te kijken, want zelf zou ik ook niet graag gehad hebben dat ze mij bekeken. Met de handen gevouwen lijk in de tijd van onze eerste communie, maar dan ietsjes lager, zijn we weer de gang ingegaan om de klederen aan te trekken. Lang hebben we er niet van genoten want in het volgend lokaal kregen we elk een andere broek en hemd, allemaal van dezelfde kleur. Zelfs een door het vele wassen tot op de draad versleten “batteldres” kregen we aangepast. In het volgende station kregen we elk een bracelet. De slordig ingeperste nummers zouden voortaan onze naam vervangen. Zo zeiden de mannen tenminste die ze uitreikten. Het had ook het voordeel dat ze ons gemakkelijker zouden terug vinden ingeval dat we zouden sneuvelen. Ten lange laatste die voormiddag mochten we naar onze kamer gaan. Met 30 man tegelijk trokken we daarbinnen. Op een rijtje stonden de kale ijzeren beddekens met bovenaan ons pas gekregen nummer er opgespeld. We kregen juist de tijd om onze burgerkleren proper weg te bergen en ons klaar te maken voor het middagmaal. Terwijl ik lusteloos de klederen opvouwde en mijmerend aan thuis dacht hoe ze het ze zonder mij zouden stellen, hoorde ik door de stilte heen, want niemand had reeds een woord gesproken, achter mij : “de’d…d’edj…doeme toch,” zuchten. Even keek ik om en zag hem op het bed zitten met de handen in het haar krabbend. Voor de eerste maal zag ik dat mijn vriend een rosse was en nu zijn rechtopstaande kuif trachtte plat te strijken. Het was wel een toeval dat die kerel zijn bed juist naast het mijne stond. Enkel mistroostigheid stond in die vochtige ogen te lezen, zo moeten de mijne er op dat ogenblik ook uitgezien hebben. Verdere tijd tot mediteren kregen we echter niet want onderaan de trap stond die vent al te kelen dat we verzamelen moesten. Zo rap we konden wilden we dan ieder voor zichzelf gaan zoeken waar de refter was, dat ging echter niet. In gelederen van drie moesten we er naartoe en dat liep niet zo van een leien dakje. Wel twintig keer hebben we het moeten overdoen. Eens daar aangekomen was het aanschuiven om aan wat eetgerei te geraken. Onwillekeurig dachten we aan de afwas thuis toen we die borden daar zo op een hoopje zagen staan. Om een proper bord te kiezen kregen we geen kans. Onmiddellijk kwam het bevel : “doorgaan !” Weer was het in gelid staan om een pollepel soep te laten inkappen. De volgende statie was voor een schep patatten en een lepel van ik weet niet wat het eigenlijk was, maar het leek wel op vlees als ge het zo zag zwemmen. Helder proper lauw water kon er niet zuiverder uitzien dan die soep. Hier en daar dreef er wel een soort vetringetje op. “Kamfer”, fluisterde mijn buurman. Boosaardiger ogen, zoals die van de patatten had ik in mijn hele leven nog niet gezien. Van grote honger heb ik er dan hier en daar een stukje van tussen gepeuterd, in de saus van dat nieuw soort vlees gedopt en naar binnen gewrongen. Eens genoeg daarvan, dachten we de borden te laten staan en er van door te trekken. Zo ging dat echter niet bij de troep. Elkeen moest zijn eigen bord afwassen en aanschuiven om aan die grote ketel te geraken. Hele aardappelen en stukken vlees dreven daar in ’t rond, om vies van te worden. Snel heb ik mijn hand teruggetrokken en in de mate van het mogelijke dat door het spoelen vettig geworden spul met een handdoekachtig uitziende opneemvod trachten af te drogen. Dan mochten we eindelijk naar buiten. “Z…z…zebben de soep als a…a…aaa…aafwaswater genomen,” klonk het achter mij als we naar de deur gingen. In dat gat stond alweer een andere vent met een muts op. “Eerst patatten schillen,” zei die en duwde meteen een spoort plastiekzakje in mijn hand. Wat verder stond er weer iemand, met een schupken laadde die dat zakje vol, met een toren omhoog, zodat er geen enkel rond bolletje nog bovenop kon liggen. Na daar zowat een kwartier aan die dingen gedraaid en gekeerd te hebben, begreep ik de zin van die kwaadaardig starende ogen. Het zou wel een duizendste toeval zijn, moest ik de volgende dag een van mijn eigen kunstwerken op het bord krijgen. Dan ben ik beginnen te jassen, veel rapper dan de anderen. De man, onder wiens ogen ik de vrucht van mijn arbeid uitkappen moest, was verwonderd dat er niet meer overschoot.
Eindelijk buiten trokken we op zoek naar een cafeetje. “K..k..kantien,” zei mijn schaduw. Zo rap we daar binnen waren, zo vlug vlogen we er weer buiten. Het etablissement was alleen voor soldaten. Even later klonken de scherpe tonen van een trompet. Weer kreeg ik onder mijn voeten, omdat ik daar zomaar bleef staan om te luisteren. Actie moest er zijn…Verzamelen, onmiddellijk !!” (“De Band”, juli 1984)
Bijgevoegd :
-Frans “Susse” Teughels beschreef zijn herinneringen aan de eerste dagen van zijn legertijd.
-“In gelederen van drie !” brulde plots een dreunende zware stem.
